سفارش تبلیغ
صبا ویژن

 

 

میرزا عبدالله مقدم از «دشتی به وسعت تاریخ» تا «بیداری دشت کهن»

علیرضا گروسی

پژوهشگر و رییس کمیسیون علمی مجمع جوانان البرز

روش تحقیق و پژوهش در علم به عنوان یکی از مبانی اصلی و اولیه هر دانشی به شمار می‌آید. روش تحقیق در کتاب های تاریخی و کتاب ‌های تاریخ معاصر را بازگو می ‌کنند بیشتر متأثر از داده‌ ها و مستندات موجود است تا نوع نگرش و جهان بینی نویسنده. دو کتاب «دشتی به وسعت تاریخ» (1386) و  «بیداری دشت کهن: انقلاب اسلامی در ساوجبلاغ و نظرآباد» (1397) و بیشتر درباره تاریخ معاصر توسط دوست دانشمندم دکتر حسین عسکری نگاشته شده است. یکی از سرفصل‌ها یا مباحث اصلی مطرح ‌شده در این دو کتاب میرزا عبدالله مقدم و عملکرد او می ‌باشد. به نظر می ‌رسد که نویسنده در دو کتاب، دو دیدگاه متفاوت درباره این شخصیت مؤثر ارایه می ‌دهد.

در کتاب دشتی به وسعت تاریخ، نگاه مؤلف به «کارکرد محلّی» مقدم معطوف شده و تأثیرات او را صرفاً بر منطقه نظرآباد بررسی و بازگو می‌ کند. در واقع تقسیم تاریخ شهر نظرآباد به قبل و بعد از سال 1332 که همان سال خریداری نظرآباد توسط مقدم می ‌باشد، نشان از اهمیت تأثیرگذاری این شخصیت در منطقه نظرآباد از دیدگاه نویسنده کتاب است. به ‌بیان‌ دیگر فعالیت‌ های عمرانی مقدم در نظرآباد و در رأس آن تأسیس کارخانه نساجی مقدم سبب ایجاد یک نگرش مثبت در مؤلف کتاب شده است که البته باید اذعان داشت که تأثیرات مرحوم مقدم در دگرگون شدن نظرآباد و پیشروی این منطقه در حوزه صنعت از تأثیرات مثبت این شخصیت می ‌باشد.

در واقع توسعه نظرآباد در دهه 40 شمسی و در سال‌ های بعدی سبب شده است که در کتاب دشتی به وسعت تاریخ نگاه مثبت به مقدم در ذهن نویسنده نقش ببندد و این نگاه طبیعی است. البته نکته مهم دیگر این است که احتمالاً اطلاعات یا مستندات محکمی درباره مخالفت جامعه محلّی با مقدم وجود نداشته یا از سوی جامعه مخالف مقدم ارایه نشده است. در کتاب بیداری دشت کهن به‌ ناچار مؤلف نگاه کلان (ملّی) به موضوع و به ‌ویژه عبدالله مقدم دارد. در این نگاه مقدم با توجه به اینکه یک سرمایه ‌دار بزرگ بوده است، لذا در مباحث سیاسی کلان کشور نیز دخیل و تأثیرگذار می ‌باشد و نوعی نگاه انتقادی از سوی مؤلف متوجه مرحوم مقدم می ‌باشد. انتقاد و مخالفت با سیاست ‌های دولت مصدق، دعوت از محمدرضا شاه پهلوی و نوع سخنرانی مقدم در حضور شاه و وزیران در افتتاح کارخانجات نساجی مقدم در نظرآباد، نشان از ارتباطات عمیق وی با دربار رژیم پهلوی دارد. درخواست مقابله و سرکوب اعتراضات دانشجویان معترض به سیاست‌های اقتصادی و صنعتی دولت دکتر علی امینی نخست وزیر حکومت پهلوی، نشان از این داشت که اقتصاد کلان جاری در آن دوران که از سوی دربار و شخصیت‌ هایی مثل مقدم در پیش ‌گرفته می ‌شد.

البته در زمینه مذهبی بودن مرحوم مقدم و احترام به اخلاق مذهبی مردم نظرآباد شکی نیست که او فردی محترم می ‌باشد و دیدگاه مؤلف نسبت به وی مثبت و مطلوب می ‌باشد. یک نقد اساسی که البته با توجه به کلیات دو کتاب مؤلف شاید در قالب پیشنهاد ارایه شود بهتر باشد، این است که مطالعه و نوشتن درباره شخصیت ‌هایی مثل مرحوم عبدالله مقدم باید تحت لوای جریان ‌های اقتصادی، سیاسی و حتی حاکمیتی زمان مورد نظر انجام پذیرد. برای نمونه نگرش توسعه محوری مرحوم مقدم بر کسی پوشیده نیست، اما وابستگی اقتصادی و سیاسی او به دربار رژیم پهلوی و همچنین نگاه سرمایه ‌داری وی به جامعه نیز قابل کتمان نیست. در انتها باید گفت از یک‌ سو شناخت و معرفی جریان‌ های غالب و کلان سیاسی - اقتصادی تاریخ معاصر کشور و از سوی دیگر داشتن مستندات بیشتر برای شناخت جامع و کامل مرحوم مقدم و عملکرد وی در نظرآباد نگاه مؤلف در دو کتاب را متفاوت کرده است.

  یادداشت فوق در پایگاه خبری اصل ماجرا 

نامه روحانی البرزی به نویسنده کتاب بیداری دشت کهن 


نوشته شده در  شنبه 98/2/14ساعت  11:0 عصر  توسط حسین عسکری 
  نظرات دیگران()


فهرست مطالب وبلاگ البرز پژوهی
کتاب «تاریخ هشتگرد» منتشر شد
خاطره اسماعیل آل احمد از استاد دکتر یوسف مجیدزاده
دانلود پنج کتاب از حسین عسکری
کانال تلگرامی و صفحه های اینستاگرام و آپارات البرز پژوهی
شناسنامه وبلاگ البرز پژوهی
[عناوین آرشیوشده]
 
<