مجتهد سرشناس کرج
آیت الله حاج سید حسن مدرسی سریزدی مشهور به مدرسی یزدی از مجتهدان سرشناس کرج در دوره حکومت پهلوی است. او که فرزند سید زین العابدین طباطبایی یزدی معروف به سریزدی است، در روستای سریزد از توابع شهرستان مهریز زاده شد. پس از فراگیری مقدمات علوم اسلامی، به شهر یزد رفت و در آنجا از دانش سید حسین حسینی مدرسی باغ گندمی، سید احمد مدرس طباطبایی، ملا حسن اردکانی و سید مهدی سیبویه یزدی بهره مند شد. در ادامه، به حوزه علمیه قم رفت و نزد آیات حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی (درگذشت 1315ش)، سید محمد حجت کوه کمری تبریزی (درگذشت 1331ش)، سید محمدتقی خوانساری (درگذشت 1331ش)، سید صدرالدین صدر (درگذشت 332ش)، سید علی یثربی کاشانی (درگذشت 1338ش)، میرزا محمد همدانی (درگذشت 1324ش) و سید حسین طباطبایی بروجردی (درگذشت 1340ش) شاگردی کرد تا به درجه اجتهاد رسید. او در آن ایام به تدریس برخی کتاب های حوزوی برای طلاب جوان پرداخت .
پس از درگذشت آیتالله آقا سید میرزا موسوی جندقی دیگر روحانی سرشناس کرج، در سال 1335ش به دستور آیت الله بروجردی به شهر کرج آمد و در مسجد جامع به اقامه جماعت و انجام امور دینی پرداخت. در یکی از اسناد سازمان اطلاعات و امنیت حکومت پهلوی (ساواک) به تاریخ 28 شهریور 1341، از او و آیت الله شیخ حسین لنکرانی (درگذشت 1368ش) با عنوان «دو روحانی تقریباً بانفوذ کرج» یاد شده است. محمد مدرسی (متولد 1318ش) فرزند آیت الله مدرسی سریزدی درباره او می گوید: «پدر من اهل سیاست نبود... دو یا سه مرتبه در راهپیمایی های سال 1357 و اوایل سال 1358ش حضور داشتند.»
دیدار با امام خمینی بین سال های 1339 تا 1342ش وقتی به واسطه درمان بیماری و آشنایی با آیت الله شیخ حسین لنکرانی به کرج می آمد، برگزاری آیین میلاد امام مهدی (عج) در مسجد جامع کرج در دی 1341 با دعوت از شیخ عباسعلی اسلامی که به گزارش ساواک مراسمی سیاسی و ضد حکومتی بود، دعوت مکرر از خطیب مشهور شیخ محمدتقی فلسفی در مناسبت های مذهبی به کرج که موجب حساسیت ساواک شده بود، برگزاری مراسمی به مناسبت شهادت آیت الله سید مصطفی خمینی در 10 آبان 1356 در مسجد جامع کرج و نظارت شرعی بر عملکرد برخی کمیته های انقلاب اسلامی در سال های آغازین پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از جمله فعالیت های سیاسی و مبارزاتی او به شمار می رود. حسین شاه حسینی (درگذشت 1396ش) مبارز سیاسی دوره پهلوی، درباره ارتباط آیت الله مدرسی یزدی با امام خمینی می گوید: «من اولین بار در همین باغ شیخ حسین لنکرانی، خدمت مرحوم آیت الله خمینی رسیدم... ایشان در باغش از حضرت آیت الله خمینی و رجال دیگر پذیرایی می کرد. در تابستان یک سال، که تاریخش الان یادم نیست، ایشان آقای [سید حسن] مدرسی [سریزدی] و آقای خمینی را در باغ خود مهمان کرده بود. چون آقای خمینی جزو شاگردان مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حایری [یزدی] بود و این آقای مدرسی هم که در کرج می زیست، در جرگه شاگردان مرحوم حایری قرار داشت. حاج آقا مصطفی و همچنین حاج احمد آقای خمینی هم کراراً به باغ آقای لنکرانی می آمدند.»
آیت الله سید حسن مدرسی سریزدی در 19 بهمن 1361 در سن 85 سالگی در کرج درگذشت و پیکرش در صحن حضرت فاطمه معصومه (قم) به خاک سپرده شد. نویسنده معروف شیخ محمد شریف رازی، او را عالمی متین و بزرگوار و دور از هرگونه خودنمایی و موصوف به فضل و تقوا دانسته است.
منابع: عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج 1، ص 567؛ ج 4، ص 2119؛ حمید کرمی پور، انقلاب اسلامی در کرج، ص 97، 103، 121، 175، 246؛ سعیده محرمی و سمیر کتف، آفتاب حصار، ص 32، 123؛ شیخ حسین لنکرانی به روایت اسناد ساواک، ص 36؛ علی دوانی، مفاخر اسلام، ج 13، ص 318؛ محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج 4، ص 671؛ محمد الوانساز خویی، حجّت فقیهان، ص 133؛ سید محمدکاظم مدرسی، نسل نور، ص 389؛ علی ابوالحسنی (منذر)، «روابط و مناسبات آیت الله حاج شیخ حسین لنکرانی و امام خمینی 1324 - 1368ش»، قسمت اول، فصلنامه تاریخ معاصر ایران، ش 21 و 22، ص 7، 38، 41.
- نشر نخست این مقاله در: حسین عسکری، «مجتهد سرشناس کرج»، هفته نامه تریبون شهر، سال دوم، شماره 10، 26 اردیبهشت 1398، ص 3.
