چهارشنبه سوری ما بر گرد آتش گفت و گوی قرآنی
این اعتراف اگرچه در ابتدای این نوشته، چیز خوبی نیست اما اجازه بدهید با این کار، صداقتم را ثابت کنم و کمی سر صحبت را با شما باز کنم. امسال برای برگزاری «پنجمین سور سوره های قرآن»، خیلی دل و دماغ درست و حسابی نداشتم. هم به دلیل مشغله های روزمره زندگی ام و هم بابت ترسم از هزینه های آن. در برابر این منِ حیران، در عین حال برای برگزاری این سور، هم استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی و هم دکتر حسین عسکری، چند بار مرا مخاطب قرار دادند. اسفند به نیمه رسیده بود و من همچنان در این گیرودار، گرفتار. بالاخره نشستی با دوستان برگزار شد و شش همکار در کنار هم قرار گرفتیم. دست در دست هم به آماده سازی مقدمات پرداخته؛ هر کدام گوشه ای از کار را به دندان اراده و همت خویش گرفتیم.
پنجمین سور سوره های قرآن، روز 24 اسفند 1394 را برای برگزاری این سور، مناسب یافت. آقای علیرضا جهانی نسب از موسسه استعدادیابی راه آینده نخبگان، تهیه عکس و فیلم سور را پذیرفت. تهیه اقلام تبلیغاتی پیش از سور را آقای ابراهیم حسینلو از موسسه مکتب القرآن بر شانه کشید. آقای هوشنگ حسین زاده از موسسه فرآوری دانش ابریشم سبز برای تهیه اقلام تبلیغاتی حین سور، پای در میدان نهاد. مجری سور هم شد. اطلاع رسانی و دعوت از بانوان فرهیخته شهر را خانم فاطمه حمداللهی از موسسه فرهنگی هنری ظهور نجم البرز، متعهد شد.
آقای رضا رنجبرکهن ـ رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان نظرآباد ـ هم فرهنگسرای هنر را با همه امکانات آن در اختیار سور نهاد. اهدای کتاب نفیس به میهمانان ویژه سور هم همت دیگر اداره فرهنگ و ارشاد بود. آقای سعید صفری، عکاس دیگر سور و آقای اصغر افتخاری، متصدی سیستم صوت و آقای اسماعیل آقامحمدی و علی اشرف تیرانداز هم از این اداره بودند که بر همه آنان دست مریزاد.
آقای دکتر عسکری از موسسه رخسار قرآن، دعوت از میهمانان ویژه و اداره میزگرد سه نفره میهمانان و تهیه محتوای اقلام تبلیغاتی حین سور و تحویل آن به آقای هوشنگ حسین زاده را به گردن گرفت. دوست کتابشناس ما آقای علی اکبر صفری کوشید تا آیت الله سید هادی خسروشاهی را به میهمانی این شهر فراخواند که پزشک، ایشان را از حرکت بازداشته بود. برای این مرد کتاب و پژوهش، سلامتی و عمر دراز آرزومندم. آقای علیرضا نقدی و سرکار خانم سیده محترم سادات رسول از موسسه رخسار قرآن برای تهیه ناهار مهمانان ویژه و پذیرایی از شرکتکنندگان در سور، اعلان آمادگی کردند.
محمد اکبری و ابراهیم رضازاده هم توزیع دعوتنامه های مدیران اجرایی شهر را یکی از کمک های خود به سور قرار دادند. اسماعیل آل احمد هم تهیه متن دعوتنامه ها و ویرایش محتوای نهیه شده برای اقلام تبلیغاتی حین سور و ارسال پیامک برگزاری سور را انجام داد. آقایان محمد جاویدان و سیدجواد جلیلی، مستندسازی تبلیغات پیش از سور در سطح شهر و تهیه فیلم و عکس از سور را برای موسسه رخسار قرآن انجام دادند.
آقایان علیرضا نودهقان و ایرج تک زارع برای شبکه استانی البرز، گزارشی از سور تهیه کردند. علیرضا با علم به این که شبکه، چنین گزارش هایی را پخش نمی کند می آید و گزارش تهیه می کند. این دغدغه را آقای علیرضا جهانی نسب هم داشت آن زمان که خبرنگار واحد مرکزی خبر در شهرستان نظرآباد بود. من از همه آنان، صمیمانه ممنونم و آرزو می کنم که شبکه استانی هم روزی به این حد برسد که برنامه ای با این سطح از دانش را دارای ارزش خبری بیابد و به جای مخابره دوقلوزایی گوسفند چوپان دروغگو و این که حُلّه حَلَب، ارزان شده است یا که گران، خبر دانش و بینش و کتاب را مخابره کند. اگر بُزَک آرزوی ما تا آمدن بهار نمیرد!!!
تلاش دوستان دور و نزدیک برای پنجمین سور، همه راه های برگزاری آبرومند برنامه را به موفقیت و رضایت حاضران، پیمود. برنامه نخستینِ سور پنجم، پذیرایی ناهار از میهمانان ویژه سور ـ آیت الله سید ابراهیم سیدعلوی و دکتر محمدحسن برهانی فر و دکتر حکمت الله ملاصالحی ـ بود که این بخش در بیت آقای محمد اکبری برگزار شد و میهمانان به جز استاد ملاصالحی در آن شرف حضور داشتند. زحمت آماده سازی و چینش سفره ناهار سور را خانم ها سیده محترم سادات رسول؛ سیده معصومه سادات رسول؛ سیده زهرا سادات رسول؛ زهرا آل احمد؛ تینا کیان؛ فریبا پالیزدار و محبوبه اکبری و... مردانه به دوش میزبانی خویش برنهادند.
آقای حاج محمد حقیری خویی همراه آیت الله سیدعلوی و خانم دکتر سیده فاطمه موسوی ـ کارشناسی ارشد فلسفه از ایران و کارشناسی ارشد زبان انگلیسی از دانشگاه ملی بیشکک ـ همراه دکتر برهانی فر بودند. همان زمان کوتاه، فرصت خوبی برای آشنایی و آغاز گفت و شنید عزیزان شد و بحث هایی داغ در گرفت. مهمانان خوب ما در دفتر یادبود موسسه رخسار قرآن یادداشت هایی نوشتند. این دفتر را اسماعیل آل احمد، سال ها پیش از مدینه منوره خریداری کرده است. آیت الله سیدعلوی سه جلد از آثار خود را به کتابخانه تخصصی موسسه رخسار قرآن که اکنون بیش از پنج هزار جلد، کتاب دارد اهدا کردند. وهابی ها؛ نماز در قرآن؛ کیسانیه.
حوالی ساعت 16 دوشنبه 24 اسفند 1394 با تلاوت استاد سیدحسین حسینی از سه آیه پایانی سوره مبارکه زُمَر ـ 73 تا 75 - و سوره کوثر به راه افتاد. طنین افتخارآفرین سرود ملی جمهوری اسلامی ایران در قابی از پرچم بی نظیر کشورمان و تمثال مبارک امامان خمینی و خامنه ای، عطر حضور شهیدان گلگون کفن را در فضای سور به سماع در آورد.
آقای هوشنگ حسین زاده پشت جایگاه مجری ایستاد و پس از خیر مقدم، سیاهه برنامه های سور را با حاضران در میان نهاد و نوبت به خیر مقدم گویی اسماعیل آل احمد به حاضران رسید. او در سخنانی کوتاه بابت توقیق تنفس سور پنجم زیر سایه قرآن و حضرت فاطمه زهرا ـ سلام الله علیها ـ شکر خدای گفت و از بزرگان و شهدا به ویژه شهدای مدافع حرم حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ و شهیدان جامعه قرآنی در فاجعه منا و همه آنان که انس با قرآن و معصومان را یادمان داده اند یاد کرد.
فیلم های کوتاه معرفی سور و میهمانان، یکی پس از دیگری بر روی پرده سفید بزرگ به نمایش درآمد. حاضران با مکتب تفکیک و میهمانان موافق و مخالف آن بیشتر آشنا شدند. چون صندلی های فرهنگسرا کفاف نداد دوستان، چند صندلی در اطراف سالن، چیدند و نوبت به بخش اصلی رسید که آقای حسین زاده، ادامه اداره برنامه را به دکتر حسین عسکری سپرد.
آیت الله سیدابراهیم سیدعلوی به بیان سخنانی پرداختند که برخی از سرفصل های آن چنین است: بیان مهجوریت قرآن و تاریخچه ایجاد نحله های جدید به موازات معارف قرآن از همان ابتدا؛ پذیرش نقاط ضعف و قوت بزرگان فلسفه و عرفان مثل ملاصدرا و ابن سینا و شبستری و...؛ بیان نمونه هایی از برداشت های ناصواب مدعیان عرفان و فلسفه از قرآن در داستان موسی و خضر و شیطان و...
سرفصل های بیانات دکتر برهانی فر این بود: پذیرش افراط و تفریط در بیان دیدگاه های استنباطی از قرآن؛ تاکید بر عدم ادعای فلاسفه و عرفا بر معصومیت خویش؛ اصرار آنان به محوریت قرآن؛ ارجاع حاضران به کتاب مکتب تفکیک استاد محمدرضا حکیمی؛ تذبذب در مبانی مکتب تفکیک و...
دکتر ملاصالحی در جایگاه سخنران سوم به بررسی وضعیت فلسفه و عرفان دست زدند. برخی از سرفصل های صحبت های ایشان را ببینید: همدلی در اصول با آیت الله سیدعلوی؛ عدم صحت همفکر خود خواستن همه؛ ضرورت بازشناسی فضای تولد فلسفه؛ مقایسه ولایت نفسانی فرعونی با ولایت الاهی انبیاء؛ ابزارهای قدرتمند نهاده شده در خود وحی برای تفکر؛ تصور نامیمون جهانی بدون افلاطون و ارسطو و ...
از زیبایی های سور پنجم، مشارکت حاضران در حین گفت و شنید کارشناسان بود که دکتر اصغر محمدی و آقای سعید صمیمی نژاد و حجت الاسلام علیرضا آقاجان، بانیان آن بودند. رونمایی از کتاب «گفتارهای شادان برزین» اثر زوج فرهیخته آقای زکریا مهرور و خانم مرضیه بزرگمهر و تقدیم هدایا به عزیزان، اعلان پایان پنجمین سور سوره های قرآن بود. حجت الاسلام حسین علی پور، ضبط صدای سور را به خوبی از عهده برون آمد. موسسه رخسار قرآن، مدیون محبت های او است.
بازتاب های سور، هنوز ادامه دارد. آیت الله سیدعلوی با آن که بیشترین زمان را در نشست به کار گرفته بودند و شام را هم مهمان دکتر عسکری بودند اما پس از بازگشت به تهران، جمع بندی خود را برای آقای عسکری فرستادند. عبارت ایشان:
«بسم الله الرحمن الرحیم. در جمع بندی بحث نشست موسسه رخسار قرآن استان البرز فرهنگسرای هنر اداره فرهنگ و ارشاد نظرآباد. مواد بحث واکاوی مکتب تفکیک، نظر این جانب سید ابراهیم سیدعلوی در نحوه مدیریت نشست: 1. خروج موضوعی از مواد بحث و حاشیه پردازی های انحرافی؛ 2. من در مورد تفکیک، این نام گذاری را به عنوان «مکتب» تایید نمی کنم که نشانگر افزونی فرقه ای است بر فرقه های اسلامی؛ 3.جان کلام: بینش ما این است اکنون که هزار و چهار صد و سی و هفت سال از هجرت پیامبر اعظم ـ صلی الله و علیه و آله ـ می گذرد. در آن زمان، آن بزرگوار به رسالت برگزیده شد و قرآن بر او نازل گردید [عده ای] ایمان آورده و عده ای هم بر کفر و شرک اصرار ورزیدند. پیامبر خدا با عنایات الهی با جماعتی اندک، پیروز شد و اسلام، قوت گرفت اما پس از رحلت پیامبر اعظم، جاه طلبی ها و ریاست خواهی ها، کار خود را کرد و خلافت منصوص علی ـ علیه السلام ـ در الغدیر و غیره، نادیده گرفته شد و خلافت الرسول، غصب شد و از آن زمان، مروانیان؛ امویان؛ عباسیان و... اِلی یَوْمِنا هذا، حکومت به هر عنوان از میان مسلمین دست به دست شده و منافقانه آیات قرآن و روایات نبوی و غیره، ابزاری شده برای فرقه بازی و وسیله ای گردید برای دین سازی و مذهب تراشی و استعمار هم بر سر این مائده حرام نشست و [کرد] آن چه را که کرد به بهانه های قرائت های مختلف از اسلام و قرآن و... و کار مسلمین آشفته گردید. جان کلام در تفکیک، این است که: از این مهلکه ها برهیم و در دام شیطانی قرار نگیریم.»
دکتر علی شاه حسینی هم در پیامی نوشتند: «جناب آقای دکتر عسگری. سلام، عرض می کنم و عرض خسته نباشبد. در خصوص جلسه قبل چند نکته به نظرم رسید. با اجازه تقدیم می کنم: 1. در وانفسای روزگار ماشینی ما که حتی فکر کردن هایمان را هم به ماشین می سپاریم اقدام جناب عالی، بسیار ارزشمند است؛ 2. مثلث حضرت عالی و آقای دکتر ملاصالحی و حاج آقا آل احمد به عنوان پیشتازان عرصه فرهنگ در منطقه یک نعمت الهی است. امیدوارم اهالی هم قدردان شما باشند؛ 3. امیدوارم این جلسات، مستمر باشد و حقیر هم توفیق حضور یابم؛ 4. به نظرم با توجه به آیه قرآنی، اگر از کلمه «مجادله احسن» به جای «جدال» استفاده شود مناسب تر است. کلمه «جدال» در محاوره، بیشتر به معنی ستیزه جویی است و بار منفی دارد. با سپاس ـ شاه حسینی.»
آقای دکتر اصغر محمدی هم در تماسی تلفنی با اسماعیل آل احمد به گپ و گفت درباره سور پنجم پرداختند. در پایان، اثری از استاد پورنادعلی را که به مناسبت نوروز آفریده اند و در پایان سور پنجم به پاره ای از حاضران، اهدا کردند تقدیمتان می کنیم و سالی لبالب از قرآن برایتان آرزو می کنیم.
میهمانان پنجمین آیین سور سوره های قرآن