کشف رموز مقالات شمس تبریزی به همت عارف و هنرمند البرزی

کد خبر: 82368041 | تاریخ خبر: 11/10/1395 - 10:8

کرج - ایرنا - پژوهشگر فرهنگ و تاریخ استان البرز با اشاره به سالروز درگذشت استاد علی اشرف والی عارف، گفت: کشف رموز مقالات شمس تبریزی به همت این شاعر، خوشنویس و نقاش معاصر البرزی محقق شده است. حسین عسکری روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، افزود: 11 دی ششمین سالروز درگذشت استاد علی‌اشرف والی عارف، شاعر، خوشنویس و نقاش معاصر البرزی است. وی با بیان اینکه مطالعه و تأمّل در ادبیات عرفانی از جمله ویژگی های استاد والی است، اظهار داشت: "کشف رموز مقالات شمس تبریزی" از سال 1352 تا 1357 حاصل آن است و نخستین جلد این مطالعات عرفانی در سال 1393 در کتابی 584 صفحه ‌ای، با عنوان "طلوع دوباره شمس" منتشر شده است. وی ادامه داد: استاد علی ‌اشرف والی در سال 1299 در روستای وِلیان از توابع شهرستان ساوجبلاغ زاده شد اما از اوان کودکی، زندگی و تحصیلات خود را در تهران گذراند و در سال 1317 به مدرسه (دانشکده) هنرهای زیبای نوین راه یافت و از تجربیات و آموزش استادانی چون میرزا علی اکبر خان نجم‌ آبادی (شاگرد البرزی استاد کمال الملک)، علی محمّد حیدریان، رفیع حالتی و ابوالحسن صدیقی بهره‌ مند شد.

عسکری گفت: هرچند خود، تربیت هنری‌اش را وامدار استاد اسماعیل آشتیانی شاگرد برگزیده استاد کمال ‌الملک می‌ دانست. این پژوهشگر البرزی افزود: در سال 1323 با مارکار قارابگیان از ارامنه مهاجر روس و از نخستین گالری‌ داران تهران آشنا شد و طی قراردادی، در سالن مانی بیش از 2 هزار پرتره را اجرا کرد اما همه آن ها با امضای قارابگیان عرضه شد. وی بیان داشت: استاد والی در سال 1326 نخستین کارگاه هنری شخصی خود به نام "هنرگاه والی" را در سرای طاهباز واقع در خیابان لاله‌ زار ایجاد کرد.وی یادآور شد: آثار او تنها یک بار در سال 1343 در معرض دید عموم قرار گرفت و این نمایشگاه انفرادی، در انجمن روابط فرهنگی ایران و اتّحاد جماهیر شوروی به مدت 55 روز دایر شد و در آن، پرتره هایی از شخصیت های فرهنگی و سیاسی ایران و جهان از جمله جواهر لعل نهرو و ایندریا گاندی به نمایش گذاشته شد.عسگری افزود: استاد والی علاوه بر نقاشی، به هنرهای خوشنویسی، تذهیب و صفحه ‌آرایی نیز پرداخت و در خوشنویسی از شیوه استاد حسن زرّین‌ خط پیروی می‌کرد. وی گفت: طراحی کتاب ‌های "ترجمه الصلوه" نوشته ملامحسن فیض کاشانی، "بانگ تکبیر"، "درس دین" نوشته شیخ محمود شبستری و "سرود اسلامی" از آثار او است. وی اضافه کرد: نفیس‌ترین نقاشی وی، تمثالی از امام علی (ع) است که از سال 1372 در موزه آستان قدس رضوی (مشهد) نگهداری می‌شود.

این پژوهشگر البرزی اظهار داشت: گفته می ‌شود استاد والی وقتی در 13 سالگی امام را در رویا دید، تصمیم به یادگیری نقاشی گرفت اما 23 سال بعد توانایی نقاشی چهره امام را پیدا کرد و در آن تابلو، امام علی (ع) قرآن به دست گرفته و شمشیر را زمین گذاشته است. وی افزود: دیگر آثار هنری معروف او، طرح مکّه و مدینه در مسجد هدایت تهران، تابلوهای "آیت ‌الله سیّد ابوالحسن اصفهانی"، "حضرت صفی علی شاه" محفوظ در خانقاه صفی علی شاه تهران، "حضرت شاه نعمت ‌الله ولی" محفوظ در مقبره وی در ماهان کرمان و "سنگر شرف" است. عسگری از دیگر آثار این هنرمند را تابلوی بزرگ سنگر شرف به سفارش تیمسار امان‌ الله جهانبانی عنوان کرد که از روی تصویری بی‌ کیفیت از سرداران مشروطه‌ خواه تبریز ساخته و پرداخته شده و دارای تصاویر بیش از 85 تن از مجاهدان است. وی ادامه داد: استاد والی این اثر ارزشمند را در سال 1348 به پایان رساند و سال ها بعد به وزارت فرهنگ و هنر واگذار کرد. وی گفت: این تابلو چند سالی در وزارت فرهنگ و هنر بوده و بعد به موزه ای در تبریز سپس به موزه دیگری در قزوین منتقل شده و از وضعیت فعلی این اثر، آگاهی چندانی در دست نیست. وی افزود: استاد اسماعیل آشتیانی درباره این تابلو نوشته است: "تابلوی سنگر شرف که به افتخار مجاهدین آذربایجان از قلم دوست هنرمندم آقای والی تراوش نموده… اثری است که امروزه کمتر هنرمندی از عهده انجام آن برمی‌ آید و خود من اعتراف می‌ کنم از روی چنین عکسی ایجاد چنین اثری از عهده من خارج است. خداوند وجود ایشان را در این دوره قحطی هنر برای هنردوستان حفظ کند." عسکری ادامه داد: می‌ گویند او از سن میان سالی، پس از آشنایی با پیر پاره‌ دوز ملقّب به شوق علی شاه در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ری) و آیت ‌الله محمّد فیّاض همدانی از فقیهان و عارفان معاصر، به سیر و سلوک معنوی روی آورد. وی افزود: ویژگی دیگر استاد والی، مطالعه و تأمّل در ادبیات عرفانی بود که "کشف رموز مقالات شمس تبریزی" از سال 1352 تا 1357 حاصل آن است و نخستین جلد این مطالعات عرفانی در سال 1393 در کتابی 584 صفحه ‌ای، با عنوان "طلوع دوباره شمس" منتشر شده است.

وی اظهار داشت: استاد والی در بامداد 11 دی 1389 در 90 سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان آرامستان بهشت‌ زهرای تهران به خاک سپرده شد.وی افزود: حضرت آیت الله خامنه ای (رهبر معظّم انقلاب) طی پیام تسلیتی درباره او نوشته است: "درگذشت هنرمند مؤمن و اهل معنی و اهل دل، جناب آقای علی اشرف والی رحمت الله علیه را به آن خاندان محترم و به جامعه هنری کشور و به آشنایان باهنر آن مرحوم تسلیت می گویم؛ و رحمت و معرفت الهی و علوّ درجات را برای آن مرد صالح که نشان های ایمان و تعهد را در مدّت 35 ساله آشنایی با ایشان بارها مشاهده کرده ام، از خداوند متعال مسألت می کنم." ابیات زیر از اوست:

من فقیرم با خود و با تو غنیّ و بی ‌نیاز

تو کریمی، من کَرَم،‌ ای دوست می ‌دانم کیم

من نبودم؟ بوده‌ ام از کِی؟ ز ماقبل نخست

حادث از کِتم قِدَم،‌ ای دوست می‌ دانـم کیم

یک زمان در عرش ساکن، یک زمان در فرش مات

حیرت اندر حیرتم،‌ ای دوست می ‌دانم کیم

6156/1535خبرنگار: نوشین طهماسبی**انتشار دهنده:داریوش غفاری

متن فوق در وب سایت خبرگزاری ایرنا