بریگاد قزاق در ساوجبلاغ، 24 فروردین 1292

قوای قزاق نیروی نظامی ویژه‌ای بود که در سال 1258ش به درخواست ناصرالدین شاه قاجار در پی قراردادی بین ایران و روسیه تزاری تشکیل شد. استعداد این نیروی نظامی ابتدا در حدّ بریگاد (تیپ) و سپس دیویزیون (لشکر) بود و زیر فرماندهی افسران روس (نظامیان قزاق) قرار داشت. قوای قزاق برای چندین دهه مهم‌ترین نیروی نظامی ایران به شمار می‌رفت و نقش مهمی در تاریخ ایران ایفا کرد. در آغاز تشکیل، بریگاد قزاق مرکب از دو فوج سوار و یک دسته موزیک بود. بعدها تشکیلات آن گسترش یافت و واحدهای پیاده و آتشبار و فوج‌هایی در ولایت‌های ایران به آن افزوده شد. در اواخر فعالیت به حدّ دیویزیون (لشکر) ارتقاء یافت که خود به چندین آتریاد (تیپ مختلط سواره و پیاده) تقسیم می‌گردید. از فرماندهان مشهور قوای قزاق می‌توان کلنل لیاخوف و رضاخان میرپنج را نام برد. قوای قزاق در آغاز حکومت پهلوی، در ژاندارمری ادغام شد (ویکی پدیا).