گفت و گویم با ایرنا درباره جشن پنجه پیتک در البرز

پنجه پیتک یادگاری از جشن های کهن ایرانی در طالقان

کد خبر: | 82493067 (5923763) تاریخ خبر: ساعت 10:30 :

کرج - ایرنا - پژوهشگر و البرزپژوه گفت که تا 2 دهه پیش در منطقه طالقان از توابع استان البرز 5 روز در فصل بهار هر سال را با عنوان «پنجه پیتک» به شمار می آوردند که در آن روزها به گردش در طبیعت می رفتند. حسین عسکری روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: پنجه پیتک را از روزهای 21 تا 25 فروردین ماه هر سال نامگذاری کرده بودند که این 5 روز را آخر سال به شمار می آوردند که جزء عمرشان محسوب نمی شد. وی با بیان اینکه مردم طالقان در این 5 روز همانند سیزده بدر (روز طبیعت) به شادی می پرداختند، اظهار داشت: این آیین هم اکنون به صورت پراکنده در این منطقه برگزار می شود. وی گفت: مردم طالقان از 21 تا 24 فروردین ماه یعنی 4 روز اول پنجه را به آماده کردن مقدمات برگزاری جشن پنجه پیتک اختصاص می دادند و روز آخر یعنی روز 25 فروردین را پنجه می گرفتند.

عسکری ادامه داد: گردش در خارج از روستا، دست کشیدن از کار، آراستن و پاکیزگی خود و خانه ها، پرهیز از خواب و کسالت، تبدیل کدورت ها به صلح و دوستی، خوردن 25 نوع خوراکی به جهت گذشت 25 روز از نوروز با احتساب آب، نمک، نان و ادویه جزء آن خوراکی ها و پرهیز از آزار جانداران از جمله رفتارهای طالقانی ها در جشن پنجه پیتک است. این البرزپژوه افزود: در روزگاران گذشته که هنوز استفاده از تقویم ماه های خورشیدی رواج چندانی نداشت، تقویم 2 سوی دامنه های البرز به ویژه منطقه طالقان واقع در استان البرز به این صورت محاسبه می شد که هر ماه را 30 روز حساب می کردند که به این ترتیب سال، 360 روزه می شده و 5 روز باقیمانده از 365 روز سال خورشیدی را جزء ایام عمر خود محسوب نمی کردند. وی با اشاره به اینکه در زبان عربی به این 5 روز اضافه بر تقویم دیلمی، «خمسه مسترقه» می گفتند، بیان داشت: ماه های این تقویم به گویش محلی عبارتند از اول ماه، سیا ماه، دیه ماه، ورفن ماه، نوروز ماه، تن شور ماه، کرج ماه، هری ماه، تیر ماه، مردال ماه، شریرماه و امیر ماه.

عسکری ادامه داد: درباره 360 روز بودن این تقویم که بر خلاف ماه های خورشیدی از نظر مطابقت ماه با فصل فرق داشت، گفته اند رواج دهندگان آن 5 روز اول را جزء سال جدید به حساب نمی آوردند تا سایر ماه ها 30 روزه شود. وی گفت: شاید نمی توانستند ماه های نیم سال اول را 31 روزه محاسبه کنند به همین دلیل وقتی 5 روز اول سال را به سال دیلمی می افزاییم سال 365 روز به دست می آید. وی افزود: همچنین اهالی روستای مهران طالقان، حدود یک قرن و نیم است که همه ساله و بر اساس تقویم دیلمی، آخرین جمعه تیرماه را به مناسبت سالگرد شهادت حضرت امام حسین (ع) سوگواری می کنند که مشهور به «عاشورای قدیم» است.

6156/ 6155 خبرنگار: نوشین طهماسبی ** انتشار دهنده: محمد عزیزپور