کاسب بیدار هشتگرد

مدّتی است که به سفارش حوزه هنری استان البرز، ذیل طرح پژوهشی تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی در استان البرز، در حال نگارش «تاریخ انقلاب اسلامی در ساوجبلاغ» هستم. یکی از منابع این کتاب، حاج محمّد معدنی است که متاسفانه صبح شنبه 9 اردیبهشت 1396 پس از یک دوره بیماری در شهر هشتگرد درگذشت.

در سال های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی مرحوم محمّد عارف  (درگذشت 1393ش) روحانی شجاع مخالف رژیم پهلوی جهت تبلیغ معارف اسلامی به مسجد جامع شهر هشتگرد می آید. در سه سند باقی مانده از سازمان اطلاعات و امنیت حکومت پهلوی (ساواک) از مبارزات شجاعانه ایشان و یارانش از جمله شادروان حاج محمّد معدنی مطالبی بیان شده است. از جمله در سندی متعلّق به 11 شهریور 1357 آمده است که مرحوم عارف در مسجد جامع هشتگرد، به کسبه دستور جمع آوری و پاره‌کردن عکس محمّدرضا شاه پهلوی را داده است. در  پی این درخواست، کسبه این شهر که آن موقع روستایی کوچک بوده، حدود پنج ماه مانده به پیروزی انقلاب، شجاعانه از ایشان تبعیت کرده اند. در این سند نام حاج محمّد معدنی در کنار نام مرحوم محمّدعلی کرمی و مرحوم فرخ‌ پورمهران آمده است.

براساس سند دیگری از ساواک که مربوط به 20 آذر 1357 است، مرحوم عارف در دو شب تاسوعا و عاشورا پس از اقامه نماز مغرب و عشا در مسجد جامع هشتگرد به منبر رفته و همزمان با ایراد مطالبی مذهبی، شعارهایی صریح علیه شاه و نخست وزیر وقت بر زبان رانده و مردم و کسبه را به تظاهرات و نوشتن شعارهای اعتراضی بر دیوارهای منازلشان تشویق کرده است. نامبرده در طول مبارزات خود سه بار به ساواک کرج احضار شده بود.

- نشر نخست این یادداشت در: حسین عسکری، «کاسب انقلابی هشتگرد»، روزنامه پیام آشنا، سال سوم، ش 884، چهارشنبه 13 اردیبهشت 1396، ص 8.