درباره تصویر آیت الله شیخ مرتضی دیزانی طالقانی

تصحیح یک اشتباه تصویری

عکس فوق به عنوان تنها تصویر به جا مانده از آیت الله شیخ مرتضی دیزانی طالقانی در برخی کتاب ها، نشریات و فضای مجازی منتشر شده است. براساس بررسی های بنده، این عکس در اصل متعلق به آیت الله شیخ جواد جواهری (درگذشت 1355ق) از علمای مجاهد جنبش ضد انگلیسی عراقی ها در پی جنگ جهانی اول است. با این اوصاف می توان گفت که هیچ عکسی از آیت الله دیزانی طالقانی در دست نیست. آیت الله شیخ مرتضی دیزانی طالقانی (زاده 1274ق در روستای دیزان از توابع شهرستان طالقان - درگذشت 1363ق در نجف اشرف) حکیم صدرایی، فقیه و از روحانیون نامدار روزگار قاجار به شمار می رود. وی در طول عمرش به حوزه عمومی و سیاست، روی خوش نشان نداد و از مخالفان جنبش مشروطیت بود. آیات سید شهاب الدین مرعشی نجفی، محمد تقی بهجت و محمد تقی جعفری از جمله شاگردان او به شمار می روند. کراماتی معنوی و خارق العاده از این فقیه البرزی بر سر زبان ها است. روانش شاد.

حسین عسکری - 12 تیر 1399

______________________

تصویر واقعی عالم طالقانی

دکتر احسان الله شکراللهی هنرمند و پژوهشگر البرزی و رییس مرکز تحقیقات زبان فارسی در دهلی نو (هند) درباره عکس آیت الله شیخ مرتضی دیزانی طالقانی نوشته است: «سلام بر آقای دکتر عسکری عزیز، کاملاً آنچه که نوشته اید درست است. تنها عکس باقی مانده از مرحوم آقا شیخ مرتضی طالقانی نزد داماد علامه جعفری، جناب آقای دکتر منوچهر صدوقی سها بود که یک بار تصویر آن را در اختیار من قرار دادند و من سعی می‌کنم آن را پیدا کنم و خدمت شما و دیگر عزیزان بفرستم.»

12 تیر 1399

______________________

درباره تصویر واقعی شیخ مرتضی طالقانی

علی اکبر صفری

(نویسنده و پژوهشگر البرزی)

با سلام و احترام؛ درباره تصویر منسوب به شیخ مرتضی طالقانی چند نکته به نظر حقیر رسید:

الف: مرحوم شیخ عادل مولایی که زندگی نامه شیخ مرتضی طالقانی را نوشته، از طلاب کشور آذربایجان بود و ارادتی عجیب به علما داشت. وی عکس علما را به هنرمندان می داد تا از روی عکس آنان نقاشی کنند و در دو کتب دیگر او «گلهای پریشان در باد» و «آشنایان ره عشق» نیز این رویه را دنبال کرده است. درگذشت او نیز چنین بود که هنگام حمل نقاشی های چهره علما بین راه تهران و قم دچار سانحه شد و دارفانی را وداع کرد. وی تصویر شیخ مرتضی طالقانی را نیز به همان روش تهیه کرده است.

ب: کتاب «امالی الهادی» تقریرات فقهی شاگرد شیخ مرتضی طالقانی یعنی سید هادی حسینی تبریزی است که به قلم فرزندش سید محمد علی حسینی تبریزی (امام‌ جماعت مسجد امام رضا علیه السلام شهرک اکباتان) نوشته شده است. در مقدمه صفحاتی از زندگی شیخ مرتضی طالقانی را نوشته و اشاره کرده من در کودکی او را دیده بودم و شمّه ای از حالات او را آورده است که در پایان این نوشته تقدیم می شود.

ب: با این چنین مباحث است که دانشنامه ای درباره طالقان بیش از بیش احساس می شود چه بسیار از عالمان و کاتبان و قرآن نویسان و... از این دیار بهشت نشان در بونه نسیان و گذشت روزگار از یاد رفته و آثارشان نیز بر باد رفته است.

ج: کتاب چاپ سنگی از کتابخانه مرحوم شیخ علی آزاد قزوینی در اختیار بنده است که متعلق به شیخ مرتضی طالقانی بوده و حاوی یادداشت هایی به قلم ایشان است که تقدیم می شود. باشد که طالقان آن گونه که قرنهاست نقش ویژه ای در ساختار فرهنگ و تمدن اسلامی داشته و نام وی همواره بر تارک علم و هنر و فضیلت درخشیده تابناک و تابنده بماند.