سفارش تبلیغ
صبا ویژن

 

 

 

هیچ چیز در روستای ایستا عجیب و مرموز نیست...


گزارش دیدار مدرسان شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب از روستای ایستای طالقان

   18 اردیبهشت 1404 

 

دانشکده شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب قم در راستای ارتقاء و روزآمدی دانش اساتید و اعضای هیئت علمی دانشکده اقدام به برگزاری اردوی دو روزه به شهرستان طالقان نمود. در این سفر دو روزه که از صبح روز پنج شنبه 18 اردیبهشت 1404 آغاز و تا پایان عصر روز جمعه به طول انجامید اساتید و اعضای هیئت علمی دانشکده شیعه شناسی به همراه مدیران دانشکده حضور داشتند. بازدید از بیت تاریخی مرحوم آیت الله طالقانی، منطقه منتظران ظهور امام عصر (عج) - (معروف به ایستا و ترک‌آبادی‌ها)، زیارت امام‌زاده واجب التعظیم حضرت هارون بن موسی الکاظم (علیهما السلام) و حضور برخی از اساتید دانشکده در روستاهای گلیرد، زیدشت، حسنجون و کولج پایین و ایراد سخنرانی در باب معارف اهل بیت (علیهم السلام) به مناسبت شب میلاد ثامن الحجج حضرت علی بن موسی الرضا(علیه السلام) از برنامه های فشرده این سفر بود.

 

بیت تاریخی حضرت آیت الله طالقانی(ره)

خانه آیت الله طالقانی از جاهای دیدنی طالقان در استان البرز و از آثار ملی ایران است و در روستای گلیرد قرار دارد.خانه آیت‌الله طالقانی از خانه‌های تاریخی مشهور و از اماکن دیدنی طالقان است که در اردیبهشت 1377 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این خانه بعدها به‌ موزه‌ای تبدیل شد که به نمایش بخشی از کتاب‌ها و وسایل شخصی آیت‌الله طالقانی اختصاص داشت. خانه آیت‌الله طالقانی در مرکز روستای گلیرد و در ضلع شمال شرق مسجد در شهرستان طالقان استان البرز قرار دارد. طبق تابلویی که در منزل آیت‌الله طالقانی نصب شده، این عمارت متعلق به «میرمصطفی» جد آیت‌الله طالقانی بوده است و بیش از 150 سال قدمت دارد. در واقع، این خانه مربوط به دوره قاجار است. در خانه طالقانی، علمای مشهوری چون «ثقه‌الاسلام سید مصطفی»، «آیت‌الله العظمی سید ابوالحسن» و «آیت‌الله مجاهد سید محمود» زندگی کرده‌اند که هر یک از مفاخر جهان اسلام و تشیع بودند. این مکان بر حسب تاکید آیت‌الله طالقانی به‌مدت 20 سال محل تعلیم و تربیت دانش‌آموزان مردم فقیر روستای گلیرد و روستای مجاور آن بود. خانه آیت‌الله طالقانی از لحاظ حضور در صحنه‌های مختلف تاریخی نیز دارای سابقه است و زمانی به‌عنوان پناهگاه شهید نواب صفوی مورد استفاده بود. خانه آیت‌الله طالقانی شامل اجزای مختلفی مثل بخش ورودی، حیاط میانی، فضای مسکونی زمستانی و تابستانی و حیاط شمالی می‌شود. استقرار حیاط و خانه در محوطه ناصاف و شیب‌دار دامنه کوه باعث اختلاف سطح مابین اجزای خانه شده و چشم‌انداز زیبایی ایجاد کرده است. این خانه‌ ساده علاوه بر هفت ستون چوبی که روی آن‌ها قرار دارد، دارای دو در و سه پنجره چوبی با طرح‌های هندسی زیبا است.

 

منطقه منتظران ظهور امام عصر (عج) / (منطقه ایستا): ایستا زندگی به سبک 200 سال پیش با مردمانی منتظر

در شهرستان طالقان استان البرز منطقه‌ای وجود دارد که هر از گاهی در فضای مجازی توصیف‌های عجیب و غریبی از آن دست به دست می‌شود اما بر خلاف این جنجال‌های مجازی، هیچ چیز در ایستا عجیب و مرموز نیست. مردمان این منطقه فقط به دنبال زندگی به دور از تجدد و نوآوری هستند و در حوالی سال‌های 1200 هجری شمسی توقف کرده‌اند. گاهی گفته می‌شود ایستا اصلا در نقشه‌ها هم نیامده است. درست است چون این منطقه به صورت رسمی روستا نیست و نامی ندارد و در واقع یک ناحیه جمعیتی است که اراضی آن قبلاً توسط اهالی آن خریدار شده است. نام ایستا هم ابتکار «دکتر حسین عسکری» است که پس از ملاقات با آنها و نوشتن یک کتاب درباره سبک زندگی در آنجا، این نام را پیشنهاد داد و پس از آن مورد استقبال قرار گرفت. توضیحاتی که در ادامه می‌آید برگرفته از پژوهش‌ حسین عسکری، پژوهشگر و البرزشناس درباره منطقه ایستا در شهرستان طالقان است. «غیر از ایستا، اهالی طالقان به آنجا ترک‌آباد هم می‌گویند چون ساکنین منطقه اصالتاً اهل تبریز هستند، برخی دیگر به دلیل این‌که برق در این منطقه وجود ندارد و اهالی برای روشنایی هنوز از فانوس استفاده می‌کنند به آن فانوس‌آباد می‌گویند، به این منطقه روستای منتظران هم گفته می‌شود چون این اهالی خود را منتظران ظهور امام زمان(عج) می‌دانند.

 

ایستا ریشه در آراء فقهی میرزا صادق تبریزی دارد

اینکه چطور سبک زندگی مانند آنچه در ایستا جریان دارد شکل گرفته را باید در نظرات فقهی «آیت‌الله میرزا صادق تبریزی» جست و جو کرد. این فرد با آراء خود توقف در تقلید را به وجود آورده است. به این صورت که بعد از رد مشروطه، محصولات متأخر به مشروطه مثل گمرک، مالیات، ارتش، گذرنامه، شناسنامه و نظام وظیفه را هم رد می‌کند، طوری که حتی به دلیل لزوم دریافت گذرنامه، رفتن به حج را هم لازم نمی‌داند. درباره دیدگاه سیاسی تبریزی هم می‌توان به عدول از پذیرش مشروطه و مشروع دانستن حکومت قاجار اشاره کرد. او حتی به مشروطه‌خواهان مشروعه مانند شیخ فضل‌الله نوری هم نقد وارد می‌کند و در سال 1292 طی یک تلگراف از محمدعلی‌شاه می‌خواهد تا از مشروطه جلوگیری کند چون معتقد است مشروطه برای از بین بردن اساس شیعه آمده است. میرزا صادق تبریزی سال 1307 در راستای آراء خود، مردم تبریز را علیه نظام وظیفه می‌شوراند، به همین دلیل در سال 1308 رضا شاه وی را به سنندج تبعید می‌کند و بعد از بازگشت از تبعید تا زمان فوت یعنی سال 1311 در قم در انزوا زندگی می‌کند.

 

تفکر میرزاصادق از تبریز به تنکابن و بعد به طالقان رسید

از سال 1311 تا سال 1366 تفکر وی در تبریز و قم وجود داشت و افرادی به رساله میرزا صادق عمل می‌کردند و به صورت تئوری به آن پایبند بودند و گاهی دور هم جمع می‌شدند تا این‌که سال 1366 یعنی اواخر جنگ یکی از اینها عنوان می‌کند که تا کی قرار است به صورت نظری به آراء میرزا صادق تبریزی عمل کنند و چرا به صورت عملی آن را اجرا نکنند. بنابراین سال 1366 حدود 13 خانوار از تبریز به تنکابن مهاجرت می‌کنند تا در آنجا روستایی را براساس آراء میرزا صادق تبریزی ایجاد کنند، این افراد سه سال در تنکابن زندگی می‌کنند اما به دلیل سازگار نبودن با آب و هوای آنجا زمین‌هایی را در طالقان خریداری و در سال 1369 به طالقان مهاجرت می‌کنند. در مورد انتخاب طالقان اول این‌که احادیثی در منابع روایی شیعه درباره منزلت طالقان وجود دارد، دوم این‌که اصلاحات ارضی در طالقان صورت نگرفته چون اینها اصلاحات ارضی را نوعی غصب می‌دانند و سوم نوع آب و هوا و کوهستانی بودن طالقان است چون معتقدند در آخرالزمان باید به کوه پناه برد، حاصل سخن این است که برای این افراد طالقان شأن مذهبی آخرالزمانی دارد و اینها معتقدند در منطقه مقدس آخرالزمان ساکن شده‌اند.

 

سقیفه، انقلاب فرانسه و مشروطه؛ سه انحراف اساسی در جهان از دید میرزاصادق تبریزی

براساس آراء تبریزی، سه بزنگاه انحراف در جهان وجود دارد یکی سقیفه بنی ساعده دوم انقلاب فرانسه و سوم مشروطیت؛ چون هر سه این وقایع با نوعی انتخابات عجین شده است، به همین خاطر موضوعاتی که در این سه بزنگاه انحرافی مثل دموکراسی، مجلس، تفکیک قوا، علم، تکنولوژی و … شکل گرفته را روا نمی‌دانند و معتقدند در مشروطه جایگاه امام زمان هم غصب شده است. البته اصل اضطرار را قبول دارند، مثلا زمانی بنا بر همین اصل از تراکتور استفاده کردند یا این‌که ماشین هم سوار می‌شوند مثلاً وقتی می‌خواهند به تبریز بروند یک نیسان اجاره و پشت آن می‌نشینند.

 

اهالی ایستا اسب‌های منحصر به فرد و میلیاردی پرورش می‌دهند

تکنولوژی در این روستا وجود دارد؛ مثلاً زمینی که در ابتدا خریده بودند خاک نداشت و توانستند به اندازه‌ای خاک ایجاد کنند که برای کشاورزی مناسب شود، یا یک نوع بخاری دارند که با هیزم کار می‌کند و از آن هم برای گرما هم برای آشپزی و هم پختن نان استفاده می‌کنند، یا این‌که در حوزه سوارکاری و اسب سواری فناوری‌هایی دارند که مختص خودشان است، در طب سنتی، آهنگری و دامپروری هم در پارادایم و چارچوب فکری خود نوآوری‌هایی دارند. میرزا صادق تبریزی در روزهای جمعه نماز یومیه را با تأخیر می‌خواند چون معتقد بود در این روز شاید امام زمان(عج) ظهور کند و بنابراین می‌توان نماز را با امام خواند، اهالی ایستا این موضوع را به تمام روزها تعمیم دادند و نماز را با کمی تأخیر و البته به صورت انفرادی می‌خوانند و نماز جماعت ندارند. قانون به صورت قانون برگرفته از فقه شیعه و با رویکرد اخباری در این روستا وجود دارد و این‌گونه نیست که در خلأ و در وضعیت بی‌قانونی باشند و البته تاکنون جرمی هم از آنان مشاهده نشده است.

 

پول را قبول ندارند

این افراد، تغذیه ارگانیک دارند و از هر چیزی نوع خوب آن را انتخاب می‌کنند چون متمول هستند و حتی اسب‌های اصیل عرب با قیمت میلیاردی دارند، بنابراین فقیر نیستند. آنان اگرچه پول را قبول ندارند اما از باب اضطرار امور مالی خود را با واسطه انجام می‌دهند. پوشاک سنتی دارند و البته از پارچه ایرانی استفاده نمی‌کنند چون در خصوص کارخانه‌های نساجی ایران دیدگاه خاصی دارند.

 

سواد برای اهالی ایستا در حد خواندن قرآن و رساله کفایت می‌کند

آنان سواد را به اندازه‌ای کافی می‌دانند که بتوانند قرآن و رساله میرزا صادق تبریزی را بخوانند، البته کتاب‌های چاپ سربی را نمی‌خوانند و کتاب‌های چاپ سنگی و خطی را می‌خوانند؛ کتاب در این منطقه کم است و خیلی اهل کتاب خواندن هم نیستند. مسکن خود را هم با کمترین تکنولوژی ساخته‌اند، زمان را به صورت سنتی تشخیص می‌دهند و در حوزه درمان از طب سنتی استفاده می‌کنند مگر این‌که بیماری به حالت مرگ باشد که البته پیش هر دکتری هم نمی‌روند. هیچ کس تاکنون زن‌های آنان را ندیده است و این‌که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند و برخی نسبت به زندگی آنان کنجکاو شده‌اند آنان را ناراضی کرده است.

 

هیچ اجباری برای زندگی در ایستا وجود ندارد

اهالی ایستا به اصل آزادی برای انتخاب این نوع از زندگی معتقد هستند و هر کدام از اهالی می‌تواند هر لحظه از آنان جدا شود و به تبریز برود. اهالی ایستا به شیوه 200 سال پیش ایران زندگی می‌کنند، غذاهای خوبی می‌خورند و به همین دلیل به سرطان مبتلا نمی‌شوند و سکته هم نمی‌کنند، داروهای گیاهی را هم خوب می‌شناسند. شایعات زیادی در مورد آنان وجود دارد که بسیاری از آنان درست نیست این اهالی زندگی معمولی دارند و افرادی معمولی هستند و زندگی ساده‌ای دارند، رازآلودگی در مورد زندگی آنان از بیرون شکل گرفته و چنین شایعاتی در مورد آنان درست نیست.

 

اهالی ایستا اموات خود را به قم و تبریز می‌برند و روستا قبرستانی ندارد، زبان آنان ترکی است و البته فارسی هم بلد هستند، برخی مواقع مهمان می‌پذیرند برخی مواقع هم نه و البته زنان را اصلاً به محدوده خود راه نمی‌دهند.»

 

دعا و انجام عبادات و مناسک تنها به صورت انفرادی

یکی دیگر از نکات عجیب این روستا این است که هیچ‌گونه مراسم مذهبی در روستای برگزار نمی‌شود. هر فردی به‌تنهایی فرایض دینی مانند نماز را به جا می‌آورد. همچنین به‌دلیل نبود تقویم و ساعت، گردش خورشید برای بررسی اوقات شرعی استفاده می‌شود.

 

امام زاده هارون بن موسی الکاظم برادر امام رضا(ع)

امامزاده هارون آرامگاه هارون بن موسی فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان طالقان، روستای جوستان واقع شده و این اثر در تاریخ 12 بهمن 1381 با شماره? ثبت 7056 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. امامزاده هارون در بیست وسوم ماه رجب سال 160 هجری قمری در شهر مدینه چشم به دنیا گشود. ایشان فرزند موسی بن جعفر امام هفتم شیعیان و ششمین فرزند از اولاد آن امام است نام مادر او ام ولد بود. وی مدت 20 سال از عمر خود را در مدینه سپری کرد پس از هجرت علی بن موسی الرضا امام هشتم شیعیان از مدینه به سمت خراسان، او نیز همانند دیگر خاندان بنی هاشم به جهت اشاعه مذهب تشیع، محیط نا امن مدینه را به مقصد ایران ترک نمود. امامزاده هارون ابتدا به شیراز و از آنجا به اهواز وقم مهاجرت کردند. در سال 184 قمری عالم بزرگ قزوین شیخ حسن معروف به (ابو محمد) از طرف جمعی از شیعیان ساکن آن دیار وی را به قزوین دعوت نمود با آمدن وی به قزوین عمال و مامورین حکومت عباسی وکار گزاران مأمون قصد دستگیری و قتل او نمودند این نقشه ایی که از طرف مأمون برای عموم سادات و امامزادگانی که به ایران مهاجرت کرده بودند طرح‌ریزی شده بود این امر موجب شد تا امام زاده هارون قزوین را ترک نموده و در قریه در شمال این شهر (طالقان) مخفی شوند امام سر انجام وی را در 21 ربیع الثانی 211 در سن 51 سالگی کشته شد آیت الله مرعشی نجفی در مشاجرات سادات آورده‌اند یکی از فرزندان امام موسی کاظم امامزاده هارون است که در اطراف قزوین که فعلاً آن منطقه را اسم طالقان می‌شناسند مدفون است از ایشان فرزندی به نام احمد و از او دو فرزند به نام محمد و موسی باقی‌مانده و از این دو بزرگوار ساداتی در عالم از جمله در ایرانکوهای سفیدخانی اراک و عراق نجف و کربلا و مصر قاهره و ماورالنهر و خارا بلاد هند منتشر هستند. مرحوم تفرشی معروف به بدایع‌نگار درباره مزار امامزاده‌ هارون بن موسی (علیه‌السلام) طالقان می‌نویسد: «در تکیه طالقان بقعه دارد و گویند پسر امام موسی (علیه‌السلام) است، والله اعلم.»ظاهرا این قول از شهرت بیشتری برخوردار می‌باشد و آمده است: وی پس از زخمی شدن در یکی از روستاهای تکیه طالقان از دنیا رفته و در همان‌جا به خاک سپرده شده است. در سال 853 ه. ق هم برای او بقعه‌ای ساخته شده و روی ضریح آن نوشته‌اند: «این قبر امامزاده سلطان‌ هارون بن سلطان اتقیاء و امام اولیاء موسی کاظم (علیه‌السلام) می‌باشد.» بنابراین محتمل است، وی از جمله همراهان احمد بن موسی (علیه‌السّلام) و یا حمزه بن موسی (علیه‌السلام) مدفون در شهر ری باشد که پس از درگیری با ماموران حکّام محلّی مجروح شده و به طالقان پناه آورده و در آن‌جا وفات نموده باشد. باید یادآور شد، که مزارات دیگری به نام‌ هارون بن موسی (علیه‌السّلام) در دیگر شهرهای ایران وجود دارد.

 

دریاچه سد شهرستان طالقان

دریاچه سد طالقان در استان البرز، در شهرستان طالقان و حدود 120 کیلومتری شمال غربی تهران واقع شده است. این دریاچه پشت سد طالقان شکل گرفته است که بر روی رودخانه شاهرود بنا شده است. رودی که از کوه‌های مازندران سرچشمه می‌گیرد و در مسیر جریان به دره زیبای طالقان می رسد. سد طالقان، سدی خاکی با هسته? رسی است که بیش از 100 متر از بستر رودخانه ارتفاع دارد و نیروگاه برق‌آبی آن توان تولید 17?8 مگاوات برق دارد. دریاچه پشت سد با طولی بیش از 10 کیلومتر و با حجم ذخیره آب حدود 420 میلیون متر مکعب منظره بسیار زیبایی به وجود آورده و جلوه‌ی خاصی به آن منطقه بخشیده است. ماهیان زردپر، قزل آلای رنگین کمانی و کپور از جمله آبزیان داخل این دریاچه هستندمنطقه طالقان با طبیعتی بکر و زیبا، یکی از مقاصد گردشگری محبوب در نزدیکی تهران و کرج به شمار می‌آید.

 


 

 

این گزارش در وب سایت دانشگاه ادیان و مذاهب

 



نوشته شده در  دوشنبه 04/3/5ساعت  5:18 عصر  توسط حسین عسکری 
  نظرات دیگران()


فهرست همه یادداشت های این وبلاگ
مدرسان شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب در روستای ایستای طالقان
مطالب کانال تلگرامی البرز پژوهی درباره روستای ایستای طالقان - 5
مطالب کانال تلگرامی البرز پژوهی درباره روستای ایستای طالقان - 4
مطالب کانال تلگرامی البرز پژوهی درباره روستای ایستای طالقان - 3
مطالب کانال تلگرامی البرز پژوهی درباره روستای ایستای طالقان - 2
مطالب کانال تلگرامی البرز پژوهی درباره روستای ایستای طالقان - 1
کوتاه نوشته های حسین عسکری در کانال تلگرامی البرزپژوهی - 5
دانلود نسخه pdf کتاب های حسین عسکری
کانال تلگرامی و صفحه های اینستاگرام و آپارات البرز پژوهی
شناسنامه وبلاگ البرز پژوهی
[عناوین آرشیوشده]