دسته دیگری از جریان مذهبی حداکثرگرا

رمضان شعبانی سارویی- دانشجوی دکتری مهندسی سیستم های فرهنگی- طی مقاله ای با عنوان «جریان شناسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران» در ماهنامه تحلیلی و سیاسی «هدایت» ویژه هادیان سیاسی بسیجی، جریان های فرهنگی سی سال اخیر ایران را مورد بررسی قرار داده است.

او بدون ذکر نام «اهل توقف طالقان» آنها را در ردیف «حداکثرگرایان» جریان مذهبی ارزیابی می کند. از نظر شعبانی، جریان های فرهنگی عصر نظام جمهوری اسلامی ایران را می توان در جریان های چهارگانه ذیل دسته بندی کرد: 1) جریان مذهبی (شامل حداکثرگرایان و حداقل گرایان»، 2) جریان شبه مذهبی، 3) جریان غیر مذهبی، 4) جریان ضد مذهبی. او همچنین نگاه جریان شناختی عبدالحسین خسرو پناه در کتاب «جریان های فکری ایران معاصر» را مورد نقد قرار داده است و در روند این انتقاد، اشاره بسیار کوتاهی نیز به اندیشه های «اهل توقف طالقان» می کند. البته باز هم بدون ذکر نام؛

در صفحه 68 ماهنامه هدایت، شماره 109 (آبان 1389) آمده است: «دسته دیگری از جریان سنتی حداکثری با آگاهی حداقلی از مدرنیته، ولی بدون شناخت کافی و لازم از آن و با انگیزه روان شناختی و داشتن تفسیر خاصی از دین و قلمرو آن، خواستار غیریت و مخالفت با مدرنیته شدند و بر این باورند که تمام تمدن انسانی توسط پیامبران بیان گردیده است، پس مدرنیته و پیامدهای آن همچون تکنولوژی؛ بدعت آخرالزمان و پدیده زاید بر تمدن انبیا به شمار می آید.

این طایفه معتقدند: دین الهی، تمام نیازهای بشری را برای ساختن تمدن بیان کرده و نیازی به هیچ گونه تعقل فلسفی و آزمون تجربی نیست و نباید برای پاسخ به پرسش های دنیای مدرن توجهی داشت و برای یافتن پاسخ آنها تلاشی کرد، هر چند بهره گیری از برخی دستاوردهای مدرنیته را از باب ضرورت اکل میته جایز می شمارند.

این تفکر در دوران آغاز ورود مدرنیته به کشورهای اسلامی و دوره مشروطیت طرفداران بیشتری داشت، ولی اکنون شخصیت بارزی از این تفکر حمایت نمی کند. شایان ذکر است که جریان سنتی حداکثری با برخی از لوازم جریان های فکری و فرهنگی مدرنیته در جهان معاصر، همانند جریان های بهاییت، کسروی گرایی و مارکسیسم بدون توجه به مبانی مدرنیته مخالفت کرده و حساسیت نشان می دهد.