بخش های زیادی از محوطه باستانی ازبکی تسطیح شده است

تعیین عرصه و پیشنهاد حریم در بخش شمالی تپه ازبکی شهرستان نظرآباد استان البرز، معرف نخستین خشت دست ساز بشر، این اثر ملّی از دخل و تصرف به دور و دست نخورده باقی می ماند. به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، ابراهیم حیدری سرپرست هیأت گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم بخش شمالی تپه ازبکی البرز این مطلب را در نشست تخصصی باستان شناسی که در محل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد مطرح کرد او با اشاره به وجود آثار ارزشمندی در این محوطه تاریخی افزود: مواد فرهنگی با ارزشی از هزاره ششم ق.م در این تپه ارزشمند وجود دارد.
این باستان شناس با اشاره به اینکه این تپه هم اکنون در مالکیت شخصی و قسمت های زیادی از آن تسطیح شده است اظهار داشت: به منظور جلوگیری از انجام عملیات کشاورزی، نهال کاری، باغداری و... که هم اکنون در منطقه انجام می شود تعیین عرصه و پیشنهاد حریم در دستور کار قرار گرفت و پس از کار میدانی پیشنهادهایی ارایه شد. وی با اشاره به ثبت تپه ازبکی در سال 1352به عنوان اثر ملّی، تصریح کرد که این تپه در سال 1348 شناسایی و در سال های 77 - 81 به مدت پنج سال و در سال 84 به مدّت یک فصل کاوش شد. سرپرست هیأت گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم بخش شمالی تپه ازبکی در ادامه با اشاره به چاپ دو کتاب ارزشمند درباره  این تپه تاریخی افزود: این تپه در یک گستره صد هکتاری در ابعادی بی نظیر واقع شده است. او با اشاره به انجام کار میدانی در این محوطه تاریخی افزود: از مجموع 45 گمانه حفر شده در تپه ازبکی، 29 گمانه فاقد آثار فرهنگی و در 16 گمانه دیگر آثار فرهنگی همچون تکه های سفال، استخوان، کف سنگی، پی سنگی و... به دست آمد. حیدری با اشاره به اینکه در این کاوش آثار معماری به دست نیامد اظهار داشت: در بخش بالایی گمانه ها با خاک های زراعی با ضخامت های متفاوت، پس از آن با خاک فشرده و قهوه ­ای روشن یا کلوخه­ای و در عمق بیشتر با لایه ای از خاک خاکستری روشن سیمانی مواجه شدیم.

در ادامه ولی الله دهقان سانیچ رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نظر آباد و ناظر عملیات کاوش ،تپه تاریخی ازبکی را یک محوطه تاریخی ارزشمند دانست و اظهار داشت: مجموعه تپه ازبکی تمامی دوره های تاریخی را یک جا در خود دارد و بر اساس آثار فرهنگی به دست آمده می توان به وضوح پیشرفت های معماری، فناوری، فرهنگی و... را در این محوطه تاریخی مشاهده کرد. وی با اشاره به اینکه محوطه تاریخی تپه ازبکی در سال 73 به صورت چشمی و تجربی تعیین حریم و میله گذاری شده بود افزود: بررسی های سال 77 نشان داد محوطه تاریخی منطقه وسیع تر از آنچه تعیین شده بود به نظر می رسد از این رو عملیات بازنگری در تعیین حریم و عرصه به اجرا در آمد .دهقان سانیچ خاطر نشان ساخت  کار بازنگری در عرصه و حریم بخش های شمالی و شرقی محدوده انجام شده و قسمت های غربی و جنوبی نیز تا آخر امسال انجام خواهد گرفت.

گفتنی است، مجموعه تپه های ازبکی شامل تپه اصلی با ارتفاع بیش از 24 متر، جیران تپه، مارال تپه، دوشان تپه، یان تپه و… بوده و هفت فصل حفاری باستان شناسی که فصل هفتم آن صرفاً بابت مرمت بوده در آن انجام شده است. محوطه باستانی ازبکی در روستایی به همین نام قرار دارد که قدیمی ترین آثار آن متعلق به هزاره شش و هفت قبل از میلاد و نخستین خشت دست ساز بشر را به جهان معرفی کرده است. شهرستان نظر آباد واقع  در 30 کیلومتری جنوب شرقی استان البرز، به دلیل وجود تپه های باستانی، از جمله قدیمی ترین نقاط این استان به شمار می رود که پژوهش ها و بررسی های باستان شناسی قدمت حضور انسان را در این منطقه به 9 هزار سال قبل می رساند.