بررسی تغییر فلور علف های هرز مزارع گندم آبی شهرستان های ساوجبلاغ و شیروان
ندا پاسبان زیارت، حمید رحیمیان مشهدی، حسن علیزاده، مهدی مین باشی، «بررسی تغییر فلور علف های هرز مزارع گندم آبی شهرستان های ساوجبلاغ و شیروان از 1379 تا 1390»،دو فصلنامه دانش علف های هرز، سال دهم، شماره 1 (پیاپی 20)، 1393، صص 107 - 119.
چکیده: به منظور تعیین تغییرات فلور علف های هرز مزارع گندم آبی شهرستان های ساوجبلاغ و شیروان، نتایج بررسی های انجام شده در سال 1379 و 1390 مقایسه شدند. بر اساس نتایج اولین بررسی (1379) در شهرستان ساوجبلاغ، 57 گونه متعلق به 19 خانواده گیاهی و در شهرستان شیروان 28 گونه متعلق به 13 خانواده گیاهی شناسایی شد. در بررسی دوم (1390) در شهرستان ساوجبلاغ، 53 گونه متعلق به 19 خانواده گیاهی و در شهرستان شیروان 53 گونه متعلق به 18 خانواده مشاهده شد. تعدادی از گونه ها از فلور حذف شده و تعدادی گونه جدید به فلور اضافه شده بودند. شاخص غالبیت گونه ها تغییر کرده، بعضی از گونه ها غالبیت خود را از دست داده و بعضی ازگونهها جزو گونههای غالب شده بودند. تغییر در شاخص غالبیت هر گونه به دلیل تغییر در فراوانی، تراکم یا هر دو بود که می تواند به عوامل زیادی بستگی داشته باشد. در ساوجبلاغ وقوع غالبیت اکثر گونه ها از جمله هفت بند (Polygonum avicular)، بی تی راخ (Galiumaparine)، ارشته خطایی (Lepyrodiclis holosteoides)، سیزاب پا خمیده (Veronica camplypoda)، شاه تره ایرانی (Fumaria vaillanti) به دلیل افزایش در تراکم بود اما در شیروان غالبیت اکثر گونه ها از جمله سلمه تره (Chenopodium album)، ماشک (Vicia villosa)، ناخنک (Goldbachia laevigata)، کنگر صحرایی (Circium arvense) به دلیل افزایش در فراوانی بود و فقط در گونه غالب هفت بند به دلیل افزایش در تراکم بود. عدم تغییر در غالبیت علف های هرز باریک برگ مزارع گندم شهرستان ساوجبلاغ بیانگر این است که روش های مدیریتی اعمال شده پس از یک دهه نتوانسته است گونه های یولاف وحشی زمستانه (Avena ludviciana) و چاودار (Secale cereale) را کنترل نماید. تغییر شاخص غالبیت علف های هرز پهن برگ مزارع گندم این شهرستان و غالب شدن گونه های هفت بند، ارشته خطایی و سیزاب پا خمیده نشان دهنده تغییر فلور گونه های پهن برگ در پاسخ به روش های مدیریتی اعمال شده است. ورود گونه های جدید به مزارع گندم شهرستان شیروان قابل ملاحظه بود. به نظر می رسد با بررسی روش های مدیریتی اعمال شده و تطبیق آنها با تغییرات ایجاد شده در ترکیب گونه های این دو منطقه می توان دلایل تغییر و راهکارهای لازم را به دست آورد و برای مدیریت گونه های جدید برنامه ریزی نمود.
کلیدواژگان: تراکم، شاخص غالبیت، فراوانی، ساوجبلاغ، شیروان.
