حقوق و تکالیف زوجین در خانواده ایرانی (مطالعه موردی شهر هشتگرد) 

اشاره: دکتر مهدی اصل زعیم از فعالان فرهنگی شهرستان های ساوجبلاغ و نظرآباد و دانش آموخته مقطع دکتری جامعه شناسی از دانشگاه حیدرآباد هند است. ایشان با همکاری دکتر علیرضا کلدی در مقاله زیر - که در مجله پژوهش نامه علوم اجتماعی به صاحب امتیازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار و مدیرمسئولی دکتر سیّدمحمّد صادق مهدوی منتشر شده - حقوق و تکالیف زوجین هشتگردی را مورد بررسی قرار داده است. ایشان لطف کرده و از پایان نامه کارشناسی ارشد بنده نیز به عنوان منبع استفاده کرده است: «عسکری، حسین (1384)، بررسی فقهی و حقوقی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، دانشکده الهیات».

چکیده مقاله: حقوق و تکالیف در خانواده ایرانی به تناسب تغییر در ساختار درونی نهاد خانواده با تغییراتی روبرو گردیده که در این پژوهش این موضوع از سه منظر دین، قانون مدنی و عرف اجتماعی و فرهنگ عمومی نگریسته شده است. با مروری بر محتوای تفاسیر متون مقدس و آرای علمای دین، مفاد قانون مدنی جمهوری اسلامی و فحوای موجود در مصادیق فرهنگ عمومی آنچه مسلم می شود، سنگینی کفه حق به نفع مردان است که گاهاً این پدیده اجتماعی و محصول تاریخی با توجیحات ایدئولوژیک در سایه فرهنگ مردسالار ایران همراه می گردیده اما آنچه مسلم است زن ایرانی در سایه تحولات سیاسی، اجتماعی اخیر از ایستارهای گذشته فرسنگ ها فاصله گرفته و درجامعه در حال گذار ایران بازگشت به گذشته امکان پذیر نخواهد بود لذا در راستای تعدیل نظام حقوق و تکلیف مطابق با ساختار موجود، که عموماً قدرت چانه زنی زنان را در کسب قدرت در نهاد خانواده بیشتر کرده لازم است. سایر نهادهای اجتماعی از جمله دولت، آموزش و پرورش، دین، رسانه و... با نگرش احقاق حقوق اعضای خانواده در قالب مفهوم شهروندی خانوادگی اهتمام جدّی نمایند تا نهاد خانواده به عنوان نهادی مؤثر، بدون بروز تنش به کارکردهای تعریف شده خویش بپردازد زیرا در صورت عدم پذیرش واقعیتهای موجود، ساختارهای غیر قابل انعطاف برخی نهادها نخواهد توانست به نیازهای روز ایران پاسخی در خور دهد لذا جامعه ناگزیر به گذر از آن خواهد شد که ثمرات خوشایندی در پی نخواهد داشت. یافته های تحقیق نیز نشانگر این مهم است که زنان و مردان در حوزه نظری وارد عرصه های جدیدی از نگرش به زندگی مشترک و فاصله گرفتن از نقش های کلیشه ای شده اند منتهی در برخی متغیرها همچون ریاست مردان بر خانواده و یا انجام مشترک کارهای خانگی می توان تفاوت هایی را در گروه مردان و زنان مشاهده کرد لیکن با توجه به حضور گسترده زنان در عرصه های اقتصادی - اجتماعی پیش بینی می شود در آینده ای نزدیک ساختار خانواده ایرانی دستخوش تحولاتی جدّی گردد.

دانلود متن کامل مقاله فوق

دیگر مقالات علمی - پژوهشی دکتر اصل زعیم:

 بررسی عوامل فرهنگی - اجتماعی موثّر بر هویت اجتماعی جوانان (مطالعه موردی شهر هشتگرد)

 هویت های قومی و معمای هویت ملّی