فرونشست هشتگرد با استفاده از روش تداخل‌ سنجی راداری و سامانه موقعیت‌ یابی جهانی 

پریسا حقیقت‌مهر،¹ محمدجواد ولدان زوج،² رضا تاجیک،³ سعید جباری،³ محمودرضا صاحبی،⁴ رضا اسلامی،³ مصطفی گنجیان،³ و مریم دهقانی،⁵ «تحلیل سری زمانی فرونشست هشتگرد با استفاده از روش تداخل ‌سنجی راداری و سامانه موقعیت‌ یابی جهانی»، فصلنامه علمی، پژوهشی علوم زمین، سال 22، ش 85، پاییز 1391، صص 105 - 114.

چکیده: در این مقاله برای نخستین بار در ایران، به منظور ارزیابی قابلیت روش تداخل ‌سنجی راداری (InSAR) از مقایسه همزمان مشاهدات سامانه موقعیت ‌یابی جهانی (GPS) و داده‌ های راداری در دشت هشتگرد که به علت استخراج نامناسب آب ‌های زیرزمینی تحت ‌تأثیر فرونشست است، استفاده شد. به ‌منظور تحلیل سری زمانی جابه‌جایی سطح زمین، الگوریتم خط مبنای کوتاه موسوم به SBAS به‌ کار گرفته شد. تحلیل سری زمانی فرونشست، با استفاده از 6 تداخل‌نگاشت (اینترفروگرام) محاسبه شده از چهار تصویر راداری ماهواره  ENVISATASAR در بازه زمانی چهار ماه در سال 2008 انجام شد. یک عامل نرم ‌کنندگی بهینه که نوفة ناشی از اتمسفر، خطای بازیابی فاز و اثرات مداری را کاهش می ‌دهد و در عین حال تغییر شکل ‌های غیرخطی را حفظ می ‌کند، به حلّ کمترین مربعات اضافه شد. نتایج تحلیل سری زمانی نشان می‌داد که منطقه به طور پیوسته در حال نشست است. نقشه سرعت میانگین تغییر شکل در راستای خط دید ماهواره که از تحلیل سری زمانی به ‌دست آمده، آهنگ قابل توجه فرونشست را 47 میلی‌متر در ماه نشان داد. به منظور ارزیابی نتایج سری زمانی تداخل‌ سنجی راداری، یک شبکه متراکم GPS متشکل از 18 ایستگاه در منطقه طراحی شد. در مکان ‌یابی ایستگاه‌ ها از الگوی مکانی فرونشست حاصل  از تداخل ‌نگاشت محاسبه شده از داده ‌‌های 2004-2003 و بررسی ‌های میدانی استفاده شد. ایستگاه‌ های GPS همزمان با داده‌ های راداری اقدام به جمع ‌آوری و ثبت داده‌ های خام کردند. سپس با استفاده از پردازش مشاهدات صورت گرفته، میزان جابه‌جایی افقی و قائم ایستگاه‌ ها محاسبه شد. سری زمانی حاصل شده از دو روش تداخل‌سنجی راداری و GPS، با یکدیگر مقایسه شدند. مقایسه نتایج به‌دست آمده، سازگاری بسیار بالای تداخل‌ سنجی راداری و روش ژئودتیک را ارائه داد که نشان ‌دهنده عملکرد بالای روش تداخل ‌سنجی راداری است.   

 کلیدواژه‌ها: فرونشست، تحلیل سری زمانی، تداخل‌ سنجی راداری، GPS.

  ________________

1. کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی نقشه ‌برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران؛ 2. دانشیار، دانشکده مهندسی نقشه ‌برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران؛ 3. کارشناسی ارشد، گروه زمین ‌شناسی‌ مهندسی، سازمان زمین ‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران؛ 4. استادیار، دانشکده مهندسی نقشه ‌برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران؛ 5. استادیار، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. نویسنده مسئول: پریسا حقیقت‌مهر؛ E-mail: haghighatmehr_rs@yahoo.com.

 دانلود متن کامل مقاله