منزل ینگی امام، تلفیق باغ و کاروانسرا
کاروانسرای چهار ایوانی «ینگی امام» واقع در شهرستان ساوجبلاغ بنایی است منسوب به شاه عباس صفوی که در میانه راه تهران ـ قزوین در جوار تپه ای تاریخی و مزار دو امامزاده 
بنا شده است. این کاروانسرا سه دوره رونق داشته است: دوره اول، زمان احداث آن در عهد صفویان؛ دوره دوم، قبل از حکومت محمدشاه قاجار؛ دوره سوم، مقارن با نخستین سفر ناصرالدین شاه قاجار به فرنگ. زمان دقیق حیات کاروانسرا در دوره دوم رونق آن بر ما روشن نیست؛ اما به احتمال، همزمان با دوره حکومت فتحعلیشاه و محمدشاه بوده است.
این بنا در دوره نخست کاروانسرایی چهارایوانی بود؛ در دوره دوم، بالاخانه ای بر فراز ایوان جنوبی آن ساختند و ورودی بنا را از ضلع شرقی به ضلع جنوبی منتقل کردند. در دوره سوم، همزمان با احداث راه ارابه رو تهران - قزوین در سال 1296ق، این کاروانسرا را طبق الگوی مهمانخانه های فرنگی تعمیر و تجهیز کردند و باغی به آن افزودند و از آن پس آن را «مهمانخانه» نامیدند. کاروانسرا یا مهمانخانه ینگی امام از منزل های معتبر راه به شمار می آمد و بسیاری از رجال و سیاحان، حتی محمدشاه و مظفرالدین شاه قاجار، بدانجا رفته اند. این مهمانخانه بعد از سفر نخستین مظفرالدین شاه به فرنگ دچار حریق شد و بعد از آن متروک ماند.
منبع: فرهاد نظری، سیاوش درودیان، « منزل ینگی امام، تلفیق باغ و کاروانسرا»، فصلنامه گلستان هنر، سال 4، ش 11، بهار 1387، صص 66 – 89.
