سفارش تبلیغ
صبا ویژن

 

از پایه ‌گذاران تلاوت نوین قرآن کریم در ایران

استاد حسن بیگلری (درگذشت 1358ش) مدرس ساوجبلاغی قرآن کریم و از پایه ‌گذاران تلاوت نوین در ایران است که در میان شاگردانش به نام سرهنگ بیگلری شناخته می ‌شود. ایشان کتابی دارند با عنوان «سرّ البیان فی علم ‌القرآن» (1338ش) که در آغاز آن آورده است: «سپاس و ستایش پروردگار جهان را سزاست که هر چه موجود است از وجود اوست و آنچه در گیتی است، جلوه‌ ای از اراده او و درود بی ‌پایان بر پیامبران و برگزیدگان خداوند رحمن، به ویژه سرور کائنات و خلاصه موجودات، مشعل هدایت، منادی وحدانیت، رسول محمود محمّد بن عبدالله (ع) و آل گرام وی از شاه مردان علی‌ بن ‌عمران تا صاحب العصر و الزمان صلواه الله و سلامه علیهم اجمعین من الآن الی یوم الموعود. اما بعد چنین گوید بنده ناچیز و خوشه‌ چین ارباب علم و تمیز، حسن بیگلری فرزند مرحوم حاج میرزا علی رحمت‌ الله‌ علیه که از اوان جوانی، در مجالس قرائت قرآن و مباحث دینی حاضر می‌ شدم و از اساتید فن، دستورهای قرائت و رموز علم قرآن و معانی آن را به فراخور فهم و استعداد خود، مطابق اسلوب اهل دانش فرامی ‌گرفتم و آنچه در این باره اهل خبره به رشته تحریر درآورده از نظر می ‌گذراندم و سالیان متمادی نیز به مطالعه و ممارست و تعلیم قرائت کلام ‌الله مجید پرداختم تا از بیان معجز نشان حق و دریای ژرف و بی‌ کران آن به قدر فهم قاصر خویش بهره‌ مند شدم و چون یکی از بهترین چیزهایی که در نزد خدا به حساب می ‌آید کوشش خالصی است که در خدمت به کتابش انجام شود لذا خلاصه بررسی ‌ها و تحقیقات چندین ساله و آنچه اقتباس از اصحاب فن و علمای متبحر و کتب قدیمه و جدیده عربی و فارسی شده با انشایی ساده و اسلوبی روان که ریشه لغات آن متّخذ از کتب لغت و معانی آن مستفیض از اهل معرفت است به رشته تحریر درآوردم تا طالبان امروز به سهولت دریافت مطالب و معانی کنند

مقدمه آیت الله حاج میرزا ابوالفضل نجم ‌آبادی بر کتاب «سرّ البیان فی علم ‌القرآن»

«بسمه تعالی؛ حمد نامحدود و سپاس بی قیاس خدای را که به رحمت واسعه ‌اش بر رسول اکرم حضرت خاتم ‌النبیین صلی ‌الله‌ علیه و علی آله الطیبین المعصومین، قرآن عظیم را «الذی هو نور و شفاء و رحمه» فرو فرستاد و بعد، بر اهل نظر پوشیده نیست که اهمیت هر علم و بحثی بسته به عظمت موضوع آن می باشد، که هر چه موضوع والاتر، بحث در اطراف آن پر ارزش و والاتر، علی هذا این مجموعه که تألیف جناب اجل عالی سرهنگ حسن بیگلری دامت جلالته است چون مربوط به قسمتی از علم و آداب کتاب مقدس آسمانی می‌ باشد که گذشته از قرون سالفه دنیای امروز (با همه رشد و ترقی که برای آن باور دارند) گواهی به عظمت و گرانمایه بودن قرآن مسلمانان داده و عموم بزرگان علم و دانش از هر ملتی برابر آن خاضع و قولی است که جملگی برآنند، پس سعادتی که نصیب این مؤمن پاک گشته، بسیار مهم و می‌ رساند که ایشان مقام ارجمندی پیشگاه خداوند متعال دارند، آری این خردمند از بحبوحه جوانی و ریعان شباب (که در آن اوان جوانان فرومایه افکار دیگر در سر دارند) تنها همت والای خود را بر آن داشت که قدم در این ره نهاده و به تعلم و تعلیم قرآن مجید اوقات گران ‌بهای خویش را صرف نمایند، ولی نه سطحی و سرسری بلکه (برطبق دستور) با دقت در الفاظ و معانی آن (بقدر الطاقه) راستی هنیئاً له‌ و خوشا به حالشان، مرحبا به این حسن انتخاب و تشخیص، بالاخره در اثر خلوص نیت و عزم راسخ و سال‌ها زحمت، این افتخار و سعادت قسمت جناب آقای بیگلری گردید که کمتر کسی را چنین توفیق ‌ها فراهم می ‌آید، و این کتاب جامع ‌الاطراف را تألیف نمودند. ناگفته نماند این اوراق پربها به جز بحث تجویدی دارای مزایا و مطالبی است بسیار مفید که علاقه ‌مندان به قرآن چه بسا اطلاعاتی به دست می ‌آورند که در کتب دیگر که در این فن تدوین شده نمی ‌یابند. بالجمله به حکم «تلک آثارنا تدل علینا» بهترین شناسنامه مقام شامخ این بزرگوار همین کتاب مستطاب است، حقیر به سهم خود از این مرد پاک طینت تشکر نموده، امیدوارم برادران دینی نیز از زحمات معزی الیه قدردانی فرمایند، خداوند امثال ایشان را در جامعه زیاد فرموده «و جزاه ‌الله فی الدارین بمحمد و آله خیر الکونین. و ذلک فی شهر ربیع ‌الاخر 1379- الاحقر ابوالفضل نجم ‌آبادی»

از نگاه شاگردان

- محمّد خواجوی: استاد بیگری و استاد مولایی را از اساتید نسل اول قرائت قرآن در کشور هستند. این اساتید عزیز در قرائت کشور السابقون السابقون هستند و پیش از آنها فکر نمی ‌کنم کسی به صورت علمی در زمینه قرائت قرآن کار کرده باشد. این عزیزان در شروع کار با دشواری‌ هایی روبرو بودند زیرا مردم با سبک و شیوه جدیدی در تلاوت روبرو شده که با آن ناآشنا بودند، از طرفی کسانی که با سبک ‌های قدیمی تلاوت کار می ‌کردند و یا حتّی بسیاری از متدینین از سبک ‌های جدید تلاوت خصوصاً تشویق ‌ها و «الله الله» گفتن اشکال می ‌گرفتند. این اساتید برای نهادینه کردن روش ‌های نوین تلاوت رنج و مرارت‌های زیادی کشیدند. کتاب «سرّالبیان» که از این استاد عزیز به جا مانده کار بسیار فاخر و جامعی است و به نظر من تا آن زمان کتابی چنین جامع در زمینه تلاوت و به زبان فارسی وجود نداشت. متأسفانه من زیاد توفیق حضور در محضر استاد بیگلری را نداشتم، البته برادرم به صورت مداوم در جلسات وی شرکت می‌کرد و خود من از محضر برادرم تلمّذ کردم.

- حسن رنجبر (از اساتید پیشکسوت قرآن کریم): ‌ دومین استاد من مرحوم بیگری بود. وی انسانی بسیار مؤمن و شریف بود به یاد دارم برخی اوقات با لباس نظامی به جلسه می ‌آمد، با اکراه لباس ‌ها را از تن می‌ کند و با افتخار عبای کهنه ‌اش را بر تن می ‌کرد و در جلسه می ‌نشست، گاهی اوقات دو سرتیپ ارتش هم در جلسه حضور پیدا می ‌کردند و در کنار وی می ‌نشستند. آن زمان برگزاری جلسه بسیار سخت بود زیرا فضای جامعه به گونه‌ ای بود که کسی جرأت نمی‌کرد جلسه قرآن برگزار کند، اما استاد بیگری با وجود اینکه سرهنگ ارتش بود اهتمام ویژه ‌ای به قرآن داشت و حتّی در دوران بیماری با ویلچر به جلسه می ‌آمد. خود من جلسه‌ ای راه ‌اندازی کرده بودم و از استاد خواستم به جلسه من بیاید وی پذیرفت، آمد و از فضای جلسه بسیار تعریف کرد و گفت: من چند جلسه قرآن برگزار می‌ کنم اما نوری که در این جلسه دیدم در هیچ کجا ندیدم. آن زمان جلسات زیادی وجود نداشت و برای حضور در جلسات سختی می ‌کشیدیم اما عشق و علاقه ‌ای که به قرآن داشتیم سبب می‌ شد این مشکلات را به راحتی تحمل کنیم به یاد دارم با استاد خدّام حسینی در جلسه استاد مولایی شرکت می‌ کردیم. من از خزانه و استاد خدام حسینی از امامزاده حسن (ع) می ‌آمد و ساعت ‌ها در محضر استاد می ‌نشستیم و شاید حدود ساعت 2 نیمه شب باز می ‌گشتیم.

- احمد خواجوی: مرحوم بیگری کتاب سرّ البیان را در سال 1338 نگارش کرد، قطعاً وی سال‌ ها پیش از نگارش این کتاب جلسه قرآن، مطالعه و پژوهش علمی داشتند که به انتشار کتاب منتهی شده است. کتاب سرّ البیان کتاب خوبی است که حتی امروز با وجود تألیفات بی‌ شمار باز هم قابل بهره ‌وری است. در این کتاب دو فصل علوم قرآن و تجوید وجود دارد که در کنار این دو موضوع اشاراتی به اختلاف قرائت هم شده است. من از سال 1348 در جلسه استاد بیگلری شرکت می ‌کردم و حتّی در یک دوره فشرده سه ماهه هر روز در محضر استاد بودم و پس از آن هم در جلسه مسجد المصطفی خدمت استاد می ‌رسیدم. استاد بیگلری از پایه‌گذاران تلاوت در کشور است و بسیاری از روش ‌ها و سبک ‌های امروزی تلاوت مرهون زحمات این اساتید عزیز است. این استاد عزیز و برخی دیگر اساتید زحمات زیادی را برای علم تلاوت کشیده‌ اند و جا دارد دستگاه‌ های قرآنی به این افراد توجّه داشته باشند، این ‌ها انسان‌ های کوچکی نیستند و درخشش قاریان امروز نتیجه کار این افراد است. استاد بیگلری چند جلسه برگزار می ‌کرد و به جز مسجد المصطفی حسن آباد چند جلسه دیگر را هم اداره می‌ کرد، هنگامی که بیمار شد، جلسه مسجد المصطفی را استاد اصل محمدی ادامه داد و از سال 52 اداره این جلسه به من واگذار شد. وی انسان بسیار خوش اخلاق و با ادبی بود و همیشه تبسم زیبایی به لب داشت. هنگامی که ما برای اولین بار با استاد آشنا شدیم هیچگاه از وی دل نکندیم. این استاد عزیز در سال 1358 جان به جان آفرین تسلیم کرد.

- رضا بهرامی: ‌مرحوم بیگلری هفته‌ ای سه جلسه قرآن برگزار می ‌کرد. وی از حدود ساعت 3 بعدازظهر در مسجد حاضر بود، مطالعه می ‌کرد و خود را برای برگزاری جلسه آماده می ‌کرد. وی جلسات را به صورت استدلالی برگزار می ‌کرد و هر موضوعی که در جلسه مطرح می‌ شد دلایل آن هم بیان می‌ شد. این استاد عزیز با سبک منشاوی تلاوت می ‌کرد و اشک می‌ ریخت، من آن زمان تلاوت ‌های علی‌البناء، مصطفی اسماعیل و کامل یوسف بهتیمی را گوش می‌ دادم اما به دلیل علاقه استاد به منشاوی من هم به سراغ سبک منشاوی رفتم. جلسات مرحوم بیگلری بسیار پرشور برگزار می ‌شد و استقبال به حدی بود که گاهی تا دو هفته طول می ‌کشید تا نوبت قرائت شود. من اولین بار سوره «ق» را با سبک منشاوی در جسه استاد خواندم و مرحوم بیگلری بسیار خوشحال شد و مرا تشویق کرد. در کنار جلسات مرحوم بیگلری در جلسه آقایان مروت و مولایی هم شرکت می ‌کردم و در این جلسات با اختلاف قرائت و سبک ‌های مختلف آشنا شدم، البته جلسه مرحوم بیگلری بسیار خاص و منحصر به فرد بود زیرا وی تا قرآن ‌آموز مطلب را یاد نمی ‌گرفت از آن نمی ‌گذشت. از این استاد عزیز سه کتاب سرّالبیان، حج و دسته گل محمدی به جای مانده که کتاب سرّالبیان هنوز هم در دسترس است، البته این کتاب خیلی کامل نیست، اما کتاب دسته گل محمّدی کتاب بسیار خوبی بود که در آن قرائت‌ های ده گانه به صورت استدلالی بیان شده است. استاد بیگلری انسان بسیار متواضعی بود و حتی ما نمی‌ دانستیم که وی کتابی درباره حج نوشته است. وی در جلسات در کنار تلاوت ترجمه آیات و تفسیر مختصری هم بیان می ‌کرد. این استاد عزیز به خاطر یک اشتباه که در نماز داشت همه نمازهای عمرش را قضا کرد و دوباره خواند.


نوشته شده در  چهارشنبه 94/7/8ساعت  7:13 عصر  توسط حسین عسکری 
  نظرات دیگران()


فهرست همه یادداشت های این وبلاگ
آیین نقد و بررسی کتاب تاریخ هشتگرد نوشته حسین عسکری
نشست علمی درباره کتاب اشتهارد نوشته محمد پارسانسب
بازتاب انتشار کتاب تاریخ هشتگرد نوشته حسین عسکری - 1
یادداشت های حسین عسکری درباره محمدصادق فاتح یزدی
سندی تازه از سردار شهید شعبان علی نژادفلاح
اهل توقف طالقان به روایت استاد دکتر حکمت اله ملاصالحی
به مناسبت درگذشت دکتر محمود مصدق
دانلود نسخه pdf کتاب های حسین عسکری
کانال تلگرامی و صفحه های اینستاگرام و آپارات البرز پژوهی
شناسنامه وبلاگ البرز پژوهی
[عناوین آرشیوشده]