سفارش تبلیغ
صبا ویژن

 

از او چند فرزند بر جای می‌ماند: بهمن، سلطان، شاپور، انوش، ارمند 

اشاره: «آسمان» هفته ‌نامه خبری، تحلیلی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بود که از آبان 1390 تا بهمن 1392 در تهران منتشر می‌ شد. «عباس بزرگمهر» صاحب ‌امتیاز و مدیرمسئول آن مجله بود. «مهدی نوروزیان» از خبرنگاران این هفته نامه، در یکی از شماره های آسمان، با انتشار گزارشی با عنوان «بانکداری از تبار رستم»، نگاهی انداخته است به زادگاه دکتر محمود بهمنی رییس وقت بانک مرکزی ایران در کابینه دکتر محمود احمدی نژاد. این گزارش را بدون هیچ دخل و تصرفی تقدیم می کنم به خوانندگان گرامی وبلاگ «ساوجبلاغ پژوهی». در آن دانسته های جالبی درباره روستای فشند از توابع شهرستان ساوجبلاغ آمده است. گفتنی است دکتر بهمنی هم اکنون مشاور عالی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) است.


* * *

با درگذشت گرشاسب و پایان سلسله پیشدادیان، افراسیاب بار دیگر طمع حمله به ایران را در سر می‌پروراند. زال، لشکری با ساز و برگ جنگی آماده کرده است تا به مقابله با افراسیاب رود اما چون شاهی بر تخت نیست لشکر را چون بدن بی سر می‌بیند. فرزند خود رستم را به البرز کوه گسیل می‌کند که قباد را دریابد و او را به زابلستان آورد تا ردای شاهی بر تن کند و بر این پیکر بی سر، سروری کند. رستم به البرز کوه روانه می ‌شود در مسیر رسیدن به قلعه الموت در محلی به نام «پشند» اطراق می‌کند. رستم که در آن زمان نوجوانی بوده صاحب فرزندی می‌شود به نام «شاهین». شاهین در همان منطقه البرز کوه می‌ماند و بزرگ می‌شود از او چند فرزند بر جای می‌ماند: «بهمن، سلطان، شاپور، انوش، ارمند.»

هر کدام از این‌ها صاحبان فرزندانی می ‌شوند که شهرت آنان به نام اجدادشان است. فرزندان بهمن، بهمنی می‌شوند، فرزندان شاپور، شاپوری و… این روایت نه در شاهنامه فردوسی که در نقل قول‌ های مردم روستای فشند دهان به دهان می‌ شود؛ روستایی در 75 کیلومتری غرب تهران و در دامن کوه‌های سر به آسمان کشیده البرز. روستایی که مردمانش برای خود قدمتی چندین هزار ساله متصور هستند و جد خود را به رستم دستان می‌رسانند. فشند، پشند بوده است اما با هجوم اعراب به ایران حرف «ف» به جای «پ» می‌ نشیند و پشند، فشند می ‌شود. این روستا به دو ناحیه اصلی پایین محله و بالا محله تقسیم می ‌شود، پایین محله‌ ها کشاورز بودند و بالا محله ‌ها دام‌دار. تاریخ و فرهنگی که اهالی برای خود قائلند به قدمت ایران است. فشندی ‌ها تاریخ خود را با ملیت و مذهب آمیخته ‌اند. امامزاده دارند و هم شهریانی که مدعی ‌اند با امام زمان دیدار کرده‌اند. «ملا محمد زمان فشندی» و «ملا محمد علی فشندی» دو همشهری آنان هستند که مدعی ‌اند به این دیدار نائل آمده ‌اند. در کنار تاریخ پر سابقه ‌ای که برای خود متصورند فهرستی از اولین ‌ها و ترین‌ ها را نیز در سابقه روستای خود ثبت کرده ‌اند. از نخستین تولیدکننده سیگارت گرفته تا نخستین سازنده دستگاه‌ های چاپ. از «دکتر خدیو»، ابداع‌کننده بهداری ارتش تا «پروفسور ساعدی» پیش گام جراحی قلب باز ریشه در این روستا دارد. در میان رهبران مشروطه فشندی هست در سازمان فضایی ناسا هم. از دارالفنون تا محضر استاد کمال ‌الملک را فشندی‌ ها از نزدیک چشیده‌ اند.اما این فهرست بلند و بالا و پر افتخار فشند را سوژه این گزارش نکرده است. فشند سوژه شد زیرا زادگاه محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است. کسی که نامش در پس نام‌ های پر طمطراق فشندی ‌ها می‌آید. بهمنی در محله راسته کوچه فشند به دنیا آمد و تا دوره ابتدایی را در آنجا درس خواند. مدرسه ‌ای که قدمت آن به سال 1308 باز می‌گردد و از نظر فشندی ‌ها جزو اولین مدارس شکل جدید در ایران است.

داستان یک زندگی

پدر محمود بهمنی «احمد علی» بوده است مردم روستا او را با اتوبوس به یاد می‌آورند که صبحگاهان از فشند به سمت تهران حرکت می ‌کرد و در گرگ و میش شبانگاهی از تهران به شهر بازمی ‌گشت. احمد علی از معتمدان روستا بوده و کشاورزی را رها کرد تا راننده روستا شود. صبح که حرکت می‌کرد، ظهر تهران بود به گاراژی در میدان قزوین می ‌رفت. دو ساعتی استراحت می ‌کرد و ساعت دو از تهران به سمت فشند حرکت می‌کرد. یکی از اهالی محله می ‌گوید زمانی که احمد علی اتوبوس داشت راکب بسیاری از مردم، الاغ و قاطر بود. این گفته او بیشتر در بالا نگه داشتن منزلت حاج محمود بیان می‌شود تا احمد علی چون هم روستایی حاج محمود در حال شرح اصل و تبار آقای رییس کل بود. بنابراین مهم بود که مخاطب او تصور نامربوطی به گذشته رئیس کل نداشته باشد. محمود که ابتدایی را تمام می‌کند احمد علی شهر و دیار را رها می‌کند و به تهران می ‌رود.

از راسته کوچه تا پا چنار

محمود به همراه خانواده از «راسته کوچه» به محله پاچنار تهران می‌ رود. احمدعلی اتوبوس را می ‌فروشد و توزیع‌ کننده شیر می ‌شود. یکی از اهالی محل که در آن زمان نوجوانی بوده می ‌گوید به همراه احمدعلی هر روز صبح شیر، از فشند جمع می ‌کرده و به تهران می ‌برده است. مشتریان شیر احمدعلی بستنی فروشی ‌ها تهران بودند. روستایی ‌ها از محمود، تصویر یک کودک با هوش را در ذهن دارند و از جوانی و نوجوانی ‌اش تصویری یک هم‌ولایتی که تابستان سری به دیار آبا و اجدادی می‌زده است. نسل جدید هم او را به ویلا و سمتش می‌شناسند. ویلایی که شیروانی قرمز رنگ آن از ورودی فشند پیدا است. درختان تنومند و دیوارهای بلند آن، درون ویلا را از نگاه بیرونی‌ ها محفوظ کرده است. یک سوی ویلا به دشتی می‌ رسد که پر از درخت و سوی دیگر به رودخانه‌ ای که از میان ده می‌گذرد.

 روزگار سپری شده یک ده سالخورده

روستایی که می ‌گویند قدمتش به سه هزار سال می ‌رسد اکنون جمعیتی به تعداد سه هزار نفر ندارد. ده پر است از پیرمردان و پیرزنانی که همانند آفتاب نیمه جان فشند در زمستان، قوت و حدتی برایشان باقی نمانده است. از آفتاب‌نشینی پیرمردان و زنان هم نشانی نیست. ساعتی در ده باید گشت زد تا فردی را یافت. سرمای استخون‌سوز فشند مردم را به زیر کرسی خانه‌ها فراری داده است. جوانان یا به تهران می ‌روند یا با ظهور شهر جدید هشتگرد در بیخ گوش آنان، ترجیح داده‌ اند به جای زندگی در خانه‌های روستایی در آپارتمان ‌های شهر جدید سکونت کنند. برخی زمین ‌های اجدادی را که تا قبل از پیدایش شهر جدید، متری 500 تومان نمی ‌ارزید حال متری 250 هزار تومان می ‌فروشند. پولش را می ‌گیرند و برای خود کسب و کاری راه انداخته ‌اند. بنگاه داری، خرید و فروش آپارتمان در هشتگرد، باغ در فشند پیشه جدیدی مردمانی است که روزی «سیب زمینی» آن شهرت جهانی داشت. اما نه کاشتی است و نه برداشتی کی از فشندی ها می ‌گوید سیب ‌زمینی قصه پر غصه ‌ای دارد اما آنقدر قصه می ‌گوید که غصه سیب ‌زمینی را فراموش می‌ کند.برای خبرنگاری هم که در جست و جوی نام و نشان رییس کل بانک مرکزی سیب ‌زمینی فشندی آن قدر اولویت ندارد که در جست و جوی کشف ریشه انقراضش باشد حتی اگر خبرنگار حوزه اقتصادی باشد یافتن نشانی تازه از مرد اول ساختمان فیروزه‌ای میرداماد بر این داستان اولویت دارد. این روحیه توسعه‌ نیافتگی البته ریشه‌ ای به قدمت همان تاریخ ادعایی فشند دارد که همیشه به جای جست و جوی ریشه‌ ها در ظاهر گرفتار مانده‌ ایم.

رییس کل از نگاه هم ‌ولایتی ‌ها

پس از ساعتی که سرگردان در فشند چرخ می ‌زنیم جوانی را می‌یابیم که اصالتاً اهل فشند است. از او می ‌خواهیم ویلای رییس کل را به ما نشان دهد او همراه ما می ‌آید راسته محله را که کمی پایین می‌رویم به ویلای دکتر می ‌رسیم. ویلایی که دیوارهای بلند آن 5 هزار متر زمین را احاطه کرده است. ساختمانی کاملاً متفاوت از خانه‌های فشند. بلد روستایی اصرار دارد که می ‌توان از درون ویلا عکس گرفت. زنگ در را می‌ زند تا سرایدار در باز کند زنی در را باز می‌ کند. اضطراب در نگاهش موج می ‌زند و تقلا دارد به گونه‌ ای در آستانه قرار گیرد که بلد محلی نتواند به اندرون راه یابد. اصرارهای جوان فشندی راه به جایی نمی ‌برد. سرایدار اجازه ندارد ما را به درون خانه راه دهد. جوان روستایی می ‌گوید «اگر از اهالی فشند بود به راحتی می‌گذاشت از جای جای ویلا عکس بگیرد اما این ‌ها چون افغانی هستند و ما را نمی ‌شناسند هیچ کس را به درون خانه راه نمی ‌دهند.» سرایدار ویلای رییس کل بانک مرکزی یک مهاجر است. مهاجران تا روستایی در دل کوه نفوذ کرده ‌اند. روستایی که برخی مردمانش به واسطه نوید کار پیشه‌ای نگرانند سال‌های دیگر خالی از سکنه شود. جوان روستایی می ‌گوید تمام خانه‌های فشند را او برق‌ کشی کرده است. از او می ‌پرسم کار ویلای دکتر بهمنی را نیز او انجام داده است. با حسرتی معصومانه می ‌گوید: از این شانس‌ها ندارد، کار این ویلا به غریبه ‌ها رسیده است. البته عرق محلی ‌اش اجازه نمی‌ دهد پیش یک غربیه بد هم ‌ولایتی را بگوید از او تعریف می ‌کند و می‌ گوید هر گاه به فشند آمده با مردم محل جوشیده، ساده و صمیمی با آنها هم ‌کلام شده و به همه احترام گذاشته است. روحیه ‌ای که دیگر هم ولایتی ‌ها نیز بر آن صحه می ‌گذارند. یکی از اهالی دستی در شعر و عرفان دارد. با حاج محمود بهمنی خویشاوندی دور دارد بازشسته‌ای است که دور از خانواده در دامنه ییلاق در جست و جوی خلوتی عارفانه است. خانواده حاج محمود را خوب می ‌شناسد. اقوام پدری اش بنیان‌ گذار صنعت چاپ در ایران بوده ‌اند. منصور بهمنی با حاج محمود بهمنی، نسبت دوری دارد. او معتقد است شهرت بهمنی ‌ها بیش از آن ‌که به منصور بازگردد به محمود باز می‌گردد. زیرا او بود که با ریاست بر بانک مرکزی این فامیلی را معروفیت داد. عارف به خلوت نشسته در دامنه البرز از تورم و پرواز قیمت‌ها می ‌نالد نگران است. گرچه به آینده خوش بین. وقتی به او می‌ گویم مسئول تورم در این کشور، بچه محل آنان است می‌خندد و می ‌گوید اتفاقاً در انتقاد از او شعری سروده است. روایت می‌ کند زمانی که سکه پانصد تومانی ضرب شد رییس کل تورم را 9 درصد بیان کرد. در حالی که احساس او می ‌گفت تورم بیش از این ارقام است. شعری بلند سروده که در آن گرانی و بالا بودن قیمت داد سخن داده است. مدعی است در سال 88 پیش ‌بینی شرایط امروز سکه و افزایش قیمت آن را کرده است. شعر خود را می ‌خواند تا صحت این ادعا را اثبات کند. از او می‌پرسم سال 91 سالی چیست؟ می‌گوید دلار. چرا؟ من شاعرم با احساسم می ‌گویم دلیل نخواه. جوانی را می ‌یابیم که در ابتدای ده، دکه‌ ای دارد روبه ‌روی قبرستانی که پدر حاج محمود در آن آرامیده است. او از حاج محمود یک کار به یاد دارد برای دهی که بانک نداشته، بانک اورده است. تیر ماه 89 بهمنی یک شعبه بانک ملی را در فشند افتتاح می ‌کند تا در این روستا پس از سال ‌ها بانکی شروع به فعالیت کند. البته بانک صادرات پیش از انقلاب، شعبه ‌ای در فشند داشته اما در ابتدای انقلاب جمع شده است. جوانی دیگر که بنگاه املاک دارد معتقد است حاج محمود دست خیر دارد. می ‌پرسم چرا؟ می‌گوید برای اکثر فشندی ها وام خرید خودرو ردیف کرد. مرد میان سالی که بازنشسته نیروی انتظامی است هم ‌ولایتی خود را شایسته ریاست کلی بانک مرکزی می ‌داند، اما او بلافاصله می ‌گوید این سخن را در انتخاب بین بد و بدتر می ‌گوید. معتقد است اگر این گونه نگاه کنید بهمنی رییس کل اصلحی برای بانک مرکزی است. یاد حرف بهنی در اتاق تهران افتادم که در جمع بازرگانان گفت انتخاب‌هایش برای بانک از میان بد و بدتر است زیرا در چنین شرایطی کسی حاضر نیست پست دولتی قبول کند. مرد میان‌ سال دیگری که او نیز بنگاه‌ دار است رییس کل را در دوران جوانی به ‌یاد دارد. می‌ گوید: «تابستان به فشند می‌ آمدند. سرش در کار خودش بود.» می‌ گویم مدیریتش را چگونه می‌ بینی؟ می گوید:«نرخ سود را که بالا برد کار ما را خراب کرد. زمین دو هفته بود در فشند و هشتگرد بازار پیدا کرده بود مشتری می‌آمد. داشت پول به این سمت می ‌آمد که آقای بهمنی نرخ سود را بالا برد و دوباره شرایط به حالت قبل بازگشت.» از او که جدا می ‌شویم همراهم می‌ گوید اگر چنین بوده خدا پدر رییس کل را بیامرزد چون پول سمت زمین می ‌رفت دهک ‌های متوسط درآمد بیچاره بودند. من سکوت می ‌کنم و فقط یاد این جمله محمود بهمنی می‌افتم که در حاشیه گفت و گوی چند هفته پیش مطرح کرد. یادم می ‌آید که گفت: «من آدم اهل مدارایی هستم اگر قرار باشد همان اول زیر همه چیز زد کار پیش نمی ‌رود باید ماند و ساخت.» آن روز به این جمله رییس کل زیاد فکر کردم. به این که آیا ماندن او می‌تواند به ساختن منجر شود؟


نوشته شده در  جمعه 94/8/1ساعت  11:19 عصر  توسط حسین عسکری 
  نظرات دیگران()


فهرست همه یادداشت های این وبلاگ
آیین نقد و بررسی کتاب تاریخ هشتگرد نوشته حسین عسکری
نشست علمی درباره کتاب اشتهارد نوشته محمد پارسانسب
بازتاب انتشار کتاب تاریخ هشتگرد نوشته حسین عسکری - 1
یادداشت های حسین عسکری درباره محمدصادق فاتح یزدی
سندی تازه از سردار شهید شعبان علی نژادفلاح
اهل توقف طالقان به روایت استاد دکتر حکمت اله ملاصالحی
به مناسبت درگذشت دکتر محمود مصدق
دانلود نسخه pdf کتاب های حسین عسکری
کانال تلگرامی و صفحه های اینستاگرام و آپارات البرز پژوهی
شناسنامه وبلاگ البرز پژوهی
[عناوین آرشیوشده]