شش کتاب برای «طالقان پژوهی»

طالقان در باستان: آشنایی با اماکن باستانی طالقان

آشنایی با فرهنگ و تاریخ و مفاخر طالقان

فشندک‌ به‌ ضمیمه‌ جغر‌افیا‌ی‌ طالقان

روزی مردی برخاست

آثار تاریخی طالقان

کوچ

چکیده کتاب های فوق

طالقان در باستان: آشنایی با اماکن باستانی طالقان

پدیدآورنده: بهروز محمدبیگی، ناشر: مولف، 1383، 220 صفحه/ چکیده: طالقان یکی از بخش‌های شهرستان ساوجبلاغ از توابع استان تهران است که از شمال به رامسر و تنکابن، از شرق به کرج، از جنوب به هشتگرد و از غرب و جنوب غربی به قزوین محدود می‌شود. در این کتاب طی سه فصل، آثار باستانی و تاریخی طالقان معرفی شده که از آن جمله‌اند: حمام تاریخی روستای اسفاران، قبرستان باستانی اطراف امامزاده ابراهیم روستای اوچان، محوطه تاریخی اطراف زیارتگاه روستای پرگه، زاغه‌های تدفین سالکدر روستای سوهان، قلعه فالیس روستای شهرآسر، تپه باستانی قلعه دیو روستای لهران و....

فصل دوم حاوی نام و مشخصات اماکن باستانی روستاهای میان طالقان است که از آن جمله‌اند: محوطه باستانی ارچیلان روستای آرتون، حمام تاریخی روستای اوانک، قبرستان تاریخی روستای جزینان، قلعه سگران، قلعه کولج، غار پنجعلی روستای میناوند، محوطه باستانی زرده کهره روستای ورکش و بسیاری آثار باستانی و تاریخی دیگر. در فصل سوم نیز مجموعه‌ای از قبرستان‌ها، قلعه‌های تاریخی، تپه‌های باستانی، محوطه‌های تاریخی و باستانی، حمام‌ها، خانه‌های تاریخی، سنگ نبشته‌ غارهای روستاهای بالا طالقان معرفی شده‌اند. کتاب با عکس‌هایی از آثار و اماکن تاریخی در کتاب همراه است و با فهرست منابع به پایان می‌رسد

آشنایی با فرهنگ و تاریخ و مفاخر طالقان

پدیدآورنده: سید محمدحسین میرابوالقاسمی، ناشر: چوک آشتیان، 1387، 280 صفحه/چکیده: طالقان یکی از بخش‌های شهرستان ساوجبلاغ در استان تهران و دارای حدود 79 آبادی می‌باشد که از شمال به شهرستان شهسوار، از جنوب به دهستان برغان و کوه‌های فشند، از غرب به فشگلدره قزوین و از شرق به دهستان لوراء، شهرستانک و شهرستان نوشهر محدود است. طالقان رود نیز از میان این بخش می‌گذرد و مشتمل است بر طالقان علیا، طالقان وسطی و طالقان سفلی. مرکز طالقان، شهرک است که تاریخی پرفراز و نشیب دارد. برخی از آبادی‌های آن نیز عبارت‌اند از: فشندک، کولج، هرنج، وشته و...

کتاب حاضر که تحت عنوان «پژوهش‌نامه» به چاپ رسیده، حاصل جلسه‌ها، همایش‌ها و تجربه‌های چندساله‌ی صندوق قرض‌الحسنه آیت‌الله طالقانی در کرج است. هدف از تاسیس این صندوق، علاوه بر رفع گرفتاری‌ نیازمندان، تشکیل یک «واحد فرهنگی» بوده است و این واحد تاکنون چند همایش را در بازشناسی و معرفی تاریخ، فرهنگ و مفاخر طالقان برگزار کرده، که حاصل آن در این کتاب آمده است. این همایش‌ها در سال‌های 1373، 1375 و 1377 برگزار شده و برخی از محورهای بحث آن‌ها مشتمل است بر: نهضت‌های اسلامی در حوزه‌ جغرافیایی طالقان، یادی از درویش عبدالمجید طالقانی (خوشنویس)، نگاهی به زندگی‌نامه و آثار دکتر زین‌الدین کیایی‌نژاد، طالقان و تحولات فرهنگی ایران، تجلیل از شخصیت هنری و فرهنگی استاد امیرخانی؛ بررسی جغرافیای فرهنگی طالقان، بررسی جلوه‌های تاریخی فرهنگ مذهبی طالقان، و نگاهی به تاریخ فرقه‌های امامیه در طالقان.                               
آثار تاریخی طالقان

پدیدآورنده: ناصر پازوکی ‌طرودی، ناشر: اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، 1383، 428 صفحه/چکیده: طالقان در منتهی الیه شمال غرب و در فاصله 140 کیلومتری تهران و در شمال  شهرستان ساوجبلاغ واقع شده است. کتاب حاضر به منظور شناسایی و معرفی محوطه‌های باستانی و بناهای تاریخی - فرهنگی طالقان تهیه شده و حاوی این مطالب است: موقعیت و ویژگی‌های جغرافیایی طالقان؛ جایگاه بخش طالقان در تقسیمات کشوری؛ وجه تسمیه طالقان و جایگاه آن در متون تاریخی؛ مروری بر پیشینه تاریخی طالقان. در ادامه، نام و مشخصات روستاهای منطقه طالقان به همراه جزئیات آثار تاریخی و فرهنگی آنها، به ترتیب و تفکیک آمده است که از آن جمله‌اند: سنگ نوشته‌ قاجاری گردنه عسلک روستای گراب، امامزاده اسماعیل و اسحاق (صالح) روستای گته ده، قلعه دختر روستای گته ده، حمام تاریخی روستای دهدر، محوطه باستانی لمبران، برج مقبره‌ای شیخ (پیر) حسین الهی روستای دیزان، محوط باستانی مرجان تپه، تپه باستانی شاه کوه روستای نویز، امامزاده شاه محمد حنفیه روستای کرکبود، محوطه تاریخی قزوین دشت روستای اوانک، محوطه تاریخی - اسلامی تکیدر شهرک طالقان، محوطه باستانی هورسی بند شهرک طالقان، قلعه کیقباد روستای هرنج، قبرستان تاریخی روستای آرموت، تپه باستانی قلعه دیو روستای لهران، حمام تاریخی نساء سفلی، قلعه ارژنگ روستای میناوند، غار پنجعلی روستای میناوند و روستای گلیرد. تمام مناطق و آثار باستانی و بناهای معرفی شده، با عکس‌ها و طرح‌هایی همراه هستند در پایان، فهرست منابع، سپس فهرست بناها و محوطه‌های فرهنگی - تاریخی حوزه بخشداری طالقان و در نهایت نقشه رنگی باستان شناسی منطقه آمده است.

فشندک‌ به‌ ضمیمه‌ جغر‌افیا‌ی‌ طالقان

پدیدآورنده: هوشنگ پورکریم، ناشر: د‌انشگاه‌ تهر‌ان‌، موسسه‌ مطالعات‌ و تحقیقات‌ ‌اجتما‌عی‌، 1341، 197صفحه/چکیده: این کتاب شامل دو بخش است. بخش اول تک نگاری روستای فشندک در منطقه طالقان است که توسط  هوشنگ پورکریم نوشته شده است و بخش دوم نوشتاری به نام «جغرافیای طالقان» است که به وسیله محمد حسن‌ صنیع‌ ‌الدوله‌ (1259- 1313 ق) به نگارش درآمده و به این کتاب ضمیمه شده است. این کتاب اولین کتاب منتشره از مجموعه «دفتر‌ها‌ی‌ مونوگر‌افی» موسسه‌ مطالعات‌ و تحقیقات‌ ‌اجتما‌عی‌ دانشگاه تهران است.

کوچ

پدیدآورنده: جهانگیر نصری اشرفی، ناشر: دبیرخانه جشنواره کوچ، خرم آباد، 1386، 188صفحه/چکیده: کوچ، کتابی است درباره موسیقی نواحی مختلف ایران. جشنواره کوچ در شهریور 1381 و با شرکت حدود 160 هنرمند در  شهر خرم‌آباد برگزار شد و زمینه‌ای شد برای انتشار این کتاب. مؤلف کتاب، در «کوچ» به معرفی و ایجاد شناسنامه‌ای درباره موسیقی برخی از مناطق ایران پرداخته است. در این کتاب درباره موقعیت جغرافیایی و فرهنگی، پیشینه موسیقی، خاستگاه اجتماعی موسیقی، منظومه‌ها در موسیقی و مقام‌ها و سبک‌های موسیقی ترکمن، مازندران، خراسان، گیلان، سمنان، طالقان، گلستان، تالش، سازها و موسیقی چوپانی و مراسمی در دو سوی البرز، نمایه مقام‌ها، ریزمقام‌ها و برخی نغمات موسیقی در فرهنگ‌های البرز، اطلاعاتی ارایه می‌شود.

روزی مردی برخاست

پدیدآورنده: محمدرضا محمدی پاشاک، ناشر: سوره مهر، 1384، 236 صفحه/چکیده: این کتاب شامل زندگی‌نامه داستانی آیت‌الله سیدمحمود طالقانی (1289- 1358 خورشیدی) به قلم محمدرضا محمدی‌ پاشاک به وسیله دفتر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و انتشارات سوره مهر به چاپ رسید. این کتاب نهمین اثر از مجموعه «مفاخر ملی - مذهبی» است که در 18 فصل به روایت سرگذشت آیت‌الله طالقانی پرداخته است. در مقدمه این کتاب آمده‌ است که منابع مکتوب برای نگارش آن بسیار کم بوده و هنوز زندگی‌نامه جامع و کامل آیت‌الله طالقانی نوشته نشده است.