درنگی در فشند

روستای زیبای «فشند» با 1792 متر ارتفاع از سطح دریا در شهرستان ساوجبلاغ (غرب استان تهران) و در 11 کیلومتری شمال شرق شهر هشتگرد قرار دارد. 566 خانوار با جمعیت 2093 نفر ساکنان این روستا در سال 1381 خورشیدی هستند، بیشتر آنان کشاورز و دامپرورند که پرورش گوسفند بومی مشهور «نژاد فشندی» معرف قابلیت های منحصر به فرد آنان در دامپروری است. امامزاده سه تن (طاهر، مطهر و مظفر)، درخت چنار 800 ساله، تپه تاریخی فشند (کهن ترین آثار یافته شده در آن متعلق به هزاره اول پیش از میلاد مسیح است) و بنای «خاتون قیامت» که مردان حق ورود به داخل آن را ندارند، از آثار مهم تاریخی و باستانی این روستا هستند.

«آل فشندی» یکی از خاندان های علمی در شهر قزوین که شاخه ای از «آل برغانی» هستند، از این روستا برخاسته اند. با ذکر نام تعدادی از معروف ترین بزرگان این روستا، این مقال را متبرک می کنیم: 1- شیخ محمدتقی فشندی (م1330ق) سرسلسله خاندان فشندی و مؤلف کتاب ذخائر المحبین فی شرح دیوان امیرالمومنین در 21 مجلد بزرگ؛ 2- شیخ عبدالله فشندی (م1326ق) مؤلف رساله فقهی در زمینه رضاع؛ 3- شیخ محمدعلی فشندی معروف به شیخ حمزه علی (م1338ق) از رهبران مشروطه در قزوین و مؤلف کتاب وقایع الایام؛ 4- مرحوم حاج حسن بیگلری فشندی مؤلف کتاب سرالبیان فی علم القرآن؛ 5- شیخ احمد آل فشندی رهبر انقلابیون مشروطه خواه قزوین؛ 6- استاد جمشید امینی (م1377ش) از شاگردان کمال الملک و مبتکر رشته نقاشی- قالی در ایران؛ 7- مرحوم مصباح نجم الملک، منجم و صاحب تقویم؛ 8- حاج محمدعلی فشندی از عارفان معاصر؛ 9- مرحوم حاجی محمدتقی فشندی از تعزیه خوانان برجسته ایران در دوره قاجار.

منابع: نتایج اجمالی سرشماری عمومی کارگاهی و صنعت سال 1381؛ گزارش پژوهشی هیات بررسی و شناسایی آثار باستانی و فرهنگی - تاریخی حوزه فرمانداری ساوجبلاغ، ج4، ص24؛ کتابشناسی ساوجبلاغ، حسین عسکری، ص14؛ دانشنامه هنرمندان ایران و جهان اسلام، ص100. - نشر نخست این مقاله در: دایره المعارف تشیع، ج12، ص315.