از دانشوری تا اندیشوری

عصر چهارشنبه 7 مرداد ماه 1394 شب پرویز ورجاوند با همکاری بنیاد فرهنگی ملّت، دایره العمارف بزرگ اسلامی، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، گنجینه پژوهشی ایرج افشار، مجله فره وشی و انجمن علمی باستان شناسی ایران در کانون زبان فارسی برگزار شد. دکتر پرویز ورجاوند در 1313 در تهران به دنیا آمد. بعد از دوره دبستان و دبیرستان و دریافت ششم ریاضی ،ورجاوند اقدام به گذراندن دوره ی عالی نقشه برداری در سازمان نقشه برداری نمود. سپس ششم ادبی را گرفته و دوره لیسانس باستان شناسی و فوق لیسانس علوم اجتماعی رادر دانشگاه تهران طی کرده، با گرفتن بورس تحصیلی به کشور فرانسه عزیمت و دوره ی انستیتوی انسان شناسی را در دانشگاه پاریس و مدرسه عالی لوور گذرانید و توانست در سال 1342 در رشته باستان ‌شناسی با گرایش معماری ایران در دوره تاریخی از دانشگاه سوربُن فرانسه مدرک دکتری اخد نماید. رساله دکترای ایشان درباره معماری دوره هخامنشی و هم سنجی آن با یونان و مصر بود.

دکتر ورجاوند در سال 1343 استادیار دانشگاه تهران شد. سپس به درخواست دکتر خانلری رییس پژوهشکده فرهنگ ایران و بعد در بررسی های باستان شناسی و کاوش های محوطه هایی چون هفت تپه و تخت سلیمان شرکت کرد. از سال 51 کاوش های رصدخانه مراغه را شروع کرد که تا 1356 ادامه داشت. دکتر ورجاوند در سال 48 مجله باستان شناسی و هنر ایران را منتشر کرد و در 15 دی 1362 با درجه استادی از دانشگاه تهران بازنشسته شد. دکتر ورجاوند پس از انقلاب برای مدت کوتاهی مسئولیت وزارت فرهنگ و هنر را پذیرفت و در همین مدت کوتاه اقدامات خطیری را برای فرهنگ ایران به انجام رساند و توانست جلوی بسیاری از حفاری‎های غیرمجاز را بگیرد. از کتاب های او می توان به «سرزمین قزوین (سابقه تاریخی و آثار باستانی و بناهای تاریخی قزوین و منطقه ساوجبلاغ)»، کتاب میراث تمدّنی ایران، کتاب «کاوش رصدخانه و نگاهی به پیشینه دانش ستاره شناسی در ایران» و کتاب «ایران و قفقاز»، «سبک شناسی هنر و معماری در سرزمین های اسلامی» (ترجمه) و صدها مقاله اشاره کرد. او مداخل بسیاری برای دایره العمارف هایی همچون دایره العمارف تشیّع، اطلس ایران و دیگر کتاب های مرجع نوشته است. ادامه مطلب...

درباره خواجه شیراز

رهرو منزل عشقیم و ز سرحد عدم

تا به اقلیم وجود اینهمه راه آمده ایم

انسان وجودیست مرزی، ایستاده برکرانه دو عالم، در مرز دو مرتبه از «واقعیت»: بودن و نبودن، وجود و عدم، آن‌سو و این‌سو، احسن التقویم و اسفل‌السافلین، امر باقی و امر فانی، ابدیت و زمان، نفس و نفخه رحمانی و روحانی، طبیعت و نفس حیوانی. شمار جان‌ها و وجدان‌های بیداری که به حضور مرزی و حدی و کرانه‌ای انسان، پی و ره برده‌اند همیشه در تاریخ از تبار و از جنس اندک‌ها و استثناها بوده اند. و در هرم زندگی و عالم بشری درمیان اندک‌ها و استثناها و نوادر دوران می‌بایست به دنبالشان رفت و گشت و یافت.

به هر میزان از رأس هرم زندگی و عالم بشری به بدنه نزدیک‌تر و نزدیک‌تر شده‌ایم و در قاعده فرود آمده ایم، عطش و ولع زیستن و طپش قلب زندگی را درمیان جمعیت‌های عظیم انسانی و کشش و کنش و چشش چریدن و خرامیدن و ماندن در مزرعه‌های سبز طبیعت جدی‌تر و پررنگ و رمق‌تر یافته‌ایم. طبیعت زندگی و سرشت زیستن، قاعده است و با قاعده هرم عالم بشری ما منطبق‌تر و موافق‌تر و همسوتر. تصادفی نیست که فشار سنگین بودن و ماندن را در قاعده هرم هماره بیشتر احساس کرده و زیسته و آزموده‌ایم. با این همه اگر زندگی همین قاعده طبیعی بود و در قاعده و طبیعت محدود و محصور و محبوس می‌ماند و تهی از اندک‌ها و استثناها می‌شد، بی سر و بیهوده و بی‌معنا و بی‌روح و حیوانی و ملال‌آور می‌گردید و شر و شیطان حرص و حقد و حسد بر روان و وجدان و اندیشه و خرد و رفتار مردمان پنجه می‌افکند و چیره می‌شد و سروری می‌کرد و شرارات و شر درجان آدمیان می‌غرید و پیامی و مژده‌ای و نویدی خوش از آن‌سو پرده‌های گوش و هوش مردمان را مرتعش نمی‌کرد و شنیده نمی‌شد و ترشحی غیبی و قدسی و آن‌سویی، هرچند اندک ارض تاریخ و اقلیم و جغرافیای وجود آدمیان را مرطوب نمی‌کرد و طراوت و جان تازه نمی‌بخشید و تاریخ و حضور تاریخی انسان در جهان در طبیعت حیوانی سقوط می‌کرد. لیکن نه درطبیعت معصوم که در طبیعتی از جنسی دیگربه تعبیر قرآن شریف: «بل اضلهم کاالانعام». تعابیر ژرف و نغز و مغز و دلنشین عرف و شاعر روشن ضمیر خراسانی ما مولوی را در مثنوی ببینید: ادامه مطلب...

اباحی‌گری و تقابل تام، دو رویکرد غیردینی و ناکارآمد در مواجهه با جهانی شدن و مدرنیته است 

جهانی شدن و مدرنیته؛ مساله سبک زندگی

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی نصیری

پدیده جهانی‌ شدن و تبدیل جهان به دهکده کوچک و نقش تخریبی آن در تضعیف باورها و ارزش‌های دینی، قابل انکار نیست؛ اما باید دید تعامل ما در برابر این پدیده باید چگونه باشد تا کمترین آسیب به سبک زندگی اسلامی ایرانی ما وارد شود. توجه به واقعیت‌های موجود، سه گونه مواجهه را به‌دست می‌دهد که عبارت است از: 1ـ تعامل اباحه‌گرایانه 2ـ تقابل سنت‌مدارانه 3ـ تعامل دین‌مدارانه. اینک به اختصار به بررسی این سه نوع تعامل می‌پردازیم.

تعامل اباحه‌گرایانه

تعامل اباحه‌گرایانه به معنای آن است که افراد به‌رغم التزام قلبی به باورهای دینی، خود را در معرض انواع و اقسام آسیب‌های پدیده جهانی‌شدن و ابزارهای ارتباطاتی همچون ماهواره و اینترنت قرار دهند و آن را امری طبیعی و عادی در زندگی تلقی کنند. چنین افرادی به خود اجازه می‌دهند انبوهی از شبکه‌های ماهواره‌ای و وبگاه‌ها، بدون هیچ کنترل و نظارتی در اختیار آنان و خانواده‌هایشان قرار گیرد و هر زمان و هر گونه که دلخواه آنان باشد، از برنامه و مطالب آنها بهره‌مند باشند؛ اعم از آن‌که در آنها کفر، الحاد و فحشا تبلیغ شود یا آن‌که گفتاری در زمینه دین و اخلاق انعکاس یابد. بدون تردید از پیامدهای چنین تعامل آزادمنشانه با ابزارهای آسیب‌زننده‌ای همچون ماهواره و اینترنت، گسترش اباحه‌گری در رفتار شخص و خانواده او خواهد بود که عدم اهتمام لازم به شعائر دینی همچون نماز و حجاب و ترک محرمات شرعی همچون استماع موسیقی‌های مطرب و رعایت حریم در برخورد با نامحرمان، از نمودهای آن است. ادامه مطلب...

اسلامی کردن نظام سرمایه‌داری مانند اسلامی کردن فرزند ناپاک است

سیّد محمّدمهدی میرباقری رییس فرهنگستان علوم اسلامی قم در 31 خرداد 1394 در «همایش اقتصاد سیاسی، انفعال یا اقتدار» ضمن تشریح نظام سرمایه‌ داری و رویه آن، به کارکرد و عدم همخوانی اقتصاد مقاومتی با این نظام پرداخت و گفت: «انقلاب ما به هیج وجه با توسعه سرمایه داری سازگار نیست و این ایدئولوژی انتخابی ما است، امکان ندارد براساس این ایدئولوژی به این اقتصاد روی آوریم.» وی با نقل قولی از آیت الله میرزا صادق مجتهد تبریزی (مرجع اهل توقّف طالقان) تصریح کرد: «اسلامی کردن مشروطه مانند این است که یک فرزند حرام ‌زاده و ناپاک را با عمامه سبز سیّد کرده و وارد نسل پیامبر(ص) شود، اسلامی کردن نظام سرمایه‌داری دموکراتیک نیز مانند اسلامی کردن فرزند ناپاک است و نمی‌توان با رنگ و لعاب اسلامی آن را اسلام گونه کرد مانند کشور ژاپن که به هیچ وجه اسلامی نخواهد شد، این نوعی تضاد است که برخی‌ها بیان می‌ کنند و اشکال اصلی همین ‌جا است.» ادامه مطلب...

روستای بی ‌زمان 

خبرگزاری ایسکانیوز، دوشنبه 94/04/15 - کد خبر 290386: روستای «ایستا» از توابع طالقان یکی از روستاهای ایران است؛ روستایی که در آن زمان ایستاده است. این روستا جایی است که هیچ‌ گونه امکانات دنیای جدید را نمی‌پذیرند و بدون آب لوله‌کشی، گاز، برق، درمانگاه، ماشین آلات، وسایل ارتباطی و... زندگی می‌کنند. ساعت مچی و دیواری در محل زندگی اهالی این روستا وجود ندارد و سیمان و آهن در معماری خانه ‌های آنان به کار نرفته است. آنان به نحو اسرارآمیزی از مردم فاصله می‌گیرند و کمتر کسی را به خانه خود راه می ‌دهند. حتی شایع است که می ‌گویند اهالی این روستا شناسنامه ندارند و جزو جمعیت آماری ایران هم محسوب نمی ‌شوند. مردم روستای ایستا عروسی و عزا ندارند، تولدشان را جشن نمی گیرند و مراسمی مثل سالگرد ازدواج برایشان بی معناست. آنها مهمان نواز هستند اما تا وقتی یک زن قصد ورود به روستای شان را نداشته باشد. بنابراین برای سفر به روستای ایستا نمی توانید خانوادگی راهی شوید. این یک سفر کاملا مردانه است، ایستایی ها شناسنامه هم ندارند و هیچ خدماتی از دولت نمی گیرند. آنها در مقابل امکانات جدید و تکنولوژی جبهه می گیرند و حاضر نیستند هیچ چیز جدیدی را بپذیرند.

جهت آگاهی دقیق و مستند درباره روستای فوق نگاه کنید به: وبلاگ روستای ایستای طالقان

مردی از تبار صالحان 

انقلاب های اجتماعی و مردمی به طور معمول بسان طوفانی از تضادهای نهفته و متراکم سر از درون جامعه ها برکشیده و به پاخاسته و مانند سیل، پرخروش و پرقوت و موج خیز در جغرافیای پرچین و شکن و بستر تاریخ مردمان به حرکت درآمده و جاری شده اند. همه آنها هرچند نه به یک درجه و دامنه و شدت و شتاب در آغاز سرشتی شعله خیز دارند. فوران احساسات و سیلان سهم خواهی‌ها و قهر و غلیان و غلبه انتقامجویی ها بر روان و رفتار توده های محروم ازحقوق اجتماعی خویش و مرعوب و مغضوب حاکمان به زیرکشیده شده از بارگاه قدرت، آن چنان سروری می کرده است که وقتی مهار و مدیریت نمی شده اند سنگ های آن چنان گرانی را توده های به پاخاسته در چاه های عمیق جامعه می افکنده اند و خسارت های چنان سنگینی را بر فرهنگ، زندگی، اقتصاد و معیشت مردم خویش تحمیل می کرده اند که ستون فقرات نسل های پرشماری را که از پی نسل پس از انقلاب در راه بوده یا خم می کرده یا درهم می‌شکسته است.  
تنها مورخ، متفکر و تحلیلگری که خود درآوردگاه و بستر طوفان چنین فضایی زیسته و تجربه مستقیم از کوره های شعله خیز و آتشناک انقلاب داشته، می تواند تصویری عینی و تفسیری واقعی از فضا و شرایط آن و اینکه اساساً حس و خشم و قهر انقلابی یعنی چه و چگونه می تواند عالمی را بر بال امواج خود گرفته و در خروش خود ببرد و در کام خود فرو بلعد. گاه حتی بازیگرانش را نیز در کام خود فروبرده و بلعیده است! حتی موسیقی که از لطیف ترین کنش های ذوقی خلاق جامعه و جهان بشری ماست در قیامت انقلاب های اجتماعی اغلب سر از ملودی های سنگین، زمخت، کوبنده، احساسی و تهی از عواطف انسانی برکشیده و بار احساسی سنگین آن بر بار عاطفی اش چیره بوده است. ادامه مطلب...

نخستین شماره فصلنامه بهارستان هنر منتشر شد

نخستین شماره از فصلنامه بهارستان هنر از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شد. این مجله به صاحب امتیازی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، سردبیری دکتر حکمت الله ملاصالحی، معاون علمی شهرام زارع و معاون اجرایی حمید ملکیان منتشر شده است.

فهرست مقالات شماره اول بهارستان هنر به این قرار است: تأثیر نگارگری واقع گرایانه ایران دوره صفوی بر نگارگری طبیعت گرایانه دوره گورکانی هند/ سیامک علیزاده؛ چهره عارفان، حکیمان و عالمان در نگاره های عصر تیموری و صفوی/ زینب رجبی؛ بازی، پیشاخلاقیت و منشا هنر؛ جستاری در خاستگاه پیش از تاریخی هنر/ وحید عسکرپور؛ مطالعات بینافرهنگی هنر و پیشینه تحقیقاتی آن/ مقداد جاوید صباغیان و سید سعید سید احمدی زاویه؛ بررسی آثار حسین بهزاد مینیاتور براساس دوره های هنری و موضوع/ هادی رزاق زاده، محمد خزایی، اردشیر مجرد تاکستانی؛ اصول و زیبایی شناسی برآمده از آن در خوشنویسی/ محمد فدائی؛ هنرهای بومی و سنتی؛ وحدت فطرت با هنر/ سیده راضیه یاسینی؛ شاهنامه نویافته 1044ق؛ کابل/ محمود طاووسی و احمد نوید مشعوف؛ سیر تحول گل و مرغ سازی در نگارگری ایران و چین در قرون 7 تا 19 میلادی/ مهران هوشیار و المیرا صباحی نمین؛ آرایه های چوبی امامزاده شاهزاده حسین قزوین/ عاطفه سادات طراحی اسکویی، مهران هوشیار؛ نقاشی های دیواری خانه تاریخی قوام الدوله؛ نگاهی به جنبه های هنری و آسیب شناسی مرمتی/ لیلی زرقانی؛ جلد روغنی دیوان صافی در کتابخانه مجلس شورای اسلامی؛ حفاظت، مرمت و نگاهی به جنبه های زیبایی شناسانه/ حمید ملکیان.

جهت استحضار آقا شیخ مفید کیایی نژاد

روز سه شنبه 22 اردیبهشت 1394 طرح سه فوریتی توقّف مذاکرات هسته ای با هشتاد امضا تقدیم هیات رییسه مجلس شورای اسلامی شد. حجت الاسلام شیخ مفید کیایی نژاد نماینده مردم شهرستان های ساوجبلاغ، نظرآباد و طالقان از جمله امضاکنندگان این طرح است. من همان روز خبر آن را بدون هیچ تحلیلی در وبلاگ «ساوجبلاغ پژوهی» قرار دادم. در جست و جوهای بعدی با تعجّب دریافتم که آقای کیایی نژاد در گفت و گو با سایت اپوزیسیون «روزآنلاین» به مدیریت نوشابه امیری و همسرش هوشنگ اسدی درباره چرایی امضای خود بر پای طرح سه فوریتی توقّف مذاکرات هسته ای توضیحات مفصلّی داده است. این گفت و گو با عنوان جهت دار «نماینده مجلس: بازوی ولایت را گرفتیم به امریکا دهن کجی کنیم» منتشر شده است! پرسش بنده از آقای کیایی نژاد این است که چرا با سابقه سه دوره نمایندگی مجلس و مسئولیت های نظارتی و امنیّتی همانند رییس گزینش سازمان صدا و سیما، رییس عقیدتی و سیاسی سازمان حفاظت اطلاعات ارتش و... و پس از این همه هشدار باز هم می رود و با یک رسانه شناخته شده اپوزیسیون مقیم فرانسه مصاحبه می کند! اجازه می خواهم بگویم جداً از شما بعید بود. فهرست مسئولیت های نماینده ساوجبلاغ و طالقان را اینجا بخوانید.

مصاحبه کننده با آقای کیایی نژاد، فاطمه طیری قاضی، معروف به فرشته قاضی متولّد سال 1355 در آذرشهر تبریز است. این روزنامه نگار ورزشی نویس پس از مدّتی سیاسی نویس شد و با خروج از کشور، ابتدا به آمریکا و بعدها به لندن سفر کرده و همکاری گسترده‏ ای را با سایت روزآنلاین آغاز کرد. در اینجا بیشتر با فرشته قاضی آشنا شوید و مصاحبه غافلگیر کننده وی و همکارش با سعید حدادیان (مدّاح معروف) و امیر محبیّان (فعّال سیاسی اصولگرا) را  در اینجا و اینجا بخوانید.

متن گفت و گوی مفید کیایی نژاد با سایت روزآنلاین...

گزارش دیدار شیخ محمّد الحسون از روستای ایستا 

از آغاز سال 1394 وبلاگ «روستای ایستای طالقان» را - به دلایلی که وقت بازگویی آنها نیست - به روز نمی کنم. اما پیگیری مطالب مربوط به آن، همچنان جزو دغدغه هایم است. تازه ترین ابرازنظر درباره اهل توقّف طالقان، از سوی یک روحانی عراقی مقیم قم صورت گرفته است. در 28 امرداد 1393 الشیخ محمّد الحسون (متولّد 1338ش) رییس مرکز پژوهش های اعتقادی (مرکز الابحاث العقائدیه)به همراه تعدادی از همکارانش از روستای ایستای طالقان دیدار کرده است. او نوشته خود را در چهار بخش «آنچه که درباره آنها شنیده و خوانده ایم»، «آنچه که من در روستا شاهد بودم و از بزرگ آنها شنیدم»، «زندگی نامه مرجع دینی آنها که در سال 1351ق درگذشت»، «فضیلت و فلسفه انتظار فرج و صدق آن به این افراد»سامان داده است. متن کامل یادداشت عربی شیخ محمّد الحسون را در پیوند زیر بخوانید:

زیارة قریة المنتظرین للحجة (عجل الله فرجه الشریف) فی مدینة طالقان

وبلاگی برای نشر آثار و اندیشه های استاد حکمت الله ملاصالحی

استاد دکتر حکمت‌الله ملاصالحی (متولد 1329 خورشیدی در شهرستان طالقان) استاد دانشگاه های تهران و آتن و نخستین پژوهشگری است که مباحث عمیق و دشوار دانش نوظهور «فلسفه باستان شناسی» را در ایران پی ریزی کرده است .از دکتر ملاصالحی هفت عنوان کتاب و نیز مقالات متعددی به زبان های فارسی، انگلیسی و یونانی در نشریات معتبر داخلی و خارجی در زمینه های متنوع فلسفه، باستان شناسی، دین پژوهی، هنرهای آیینی و مسایل دیگر به چاپ رسیده است. نام کتاب ها به این شرح است: جلوه های کهن هنر آیینی (1377)؛ زیبایی و هنر از منظر وحیانی اسلام (1378)؛ درآمدی بر معرفت شناسی باستان شناسی (1382)؛ جستاری در فرهنگ، پدیده موزه و باستان شناسی (1384)؛ انسان، فرهنگ و سنت (1387)؛ باستان شناسی در بوته معرفت شناختی (1387)؛ باستان شناسی دین: با فانوس نظر در جستجوی آیین های گمشده (1390). استاد از سال 1381 در شهرستان ساوجبلاغ ساکن شده است. از تاریخ سه شنبه 2 آبان 1391 گروهی از شاگردان استاد ملاصالحی با هدف نشر آثار و اندیشه های این استاد فرزانه، وبلاگی با عنوان «اسرار حکمت» راه اندازی کرده اند.

نشانی وبلاگ «اسرار حکمت»:

http://128hekmat.blogfa.com/