محوطه ازبکی نظرآباد در حسرت بزرگ ترین پارک موزه خاورمیانه!
فاطمه علی اصغر
حدود12 سال پیش که محوطه 9 هزار ساله «ازبکی» از سوی هیات باستان شناسی به سرپرستی دکتر «یوسف مجیدزاده» کاوش شد، همه متخصصان و دوستداران میراث فرهنگی مطمئن بودند که به زودی با این کشف، جامعه باستانشناسی متحول می شود. به دنبال کاوش این محوطه و بدست آمدن دوره های مختلف تاریخی و همچنین سر بر آوردن آثار و بقایای نخستین دژ مادی و کشف نخستین خشت تاریخی، غوغایی در رسانه ها ایجاد شد و با حضور رییس جمهوری وقت «سید محمد خاتمی» این امید در دل ها جوانه زد که این سایت تاریخی سرانجام از نابودی نجات پیدا کرده و برای همیشه تبدیل به یکی از مهمترین سایت های تاریخی - پژوهشی خاورمیانه می شود. اما نه تنها این پروژه تصویب شده محقق نشد بلکه محوطه ازبکی به سوی نابودی و ویرانی تدریجی رفت.
چنانچه در مصاحبه «میراث خبر» با دکتر مجیدزاده وی به عنوان مسئول هیات کاوش این محوطه تاریخی در شش فصل گذشته گفت:«دیگر تعریف پارک موزه برای این محوطه ویران شده معنایی ندارد و تپه های مهم آن با خاک یکسان شده و هر آنچه که از این تاریخ کهن باقی مانده متزلزل و ویران است.» وی همچنین گفت که «سه سال است این محوطه تاریخی بدون حفاظت رهاشده و تپه های مهم آن چون «دوشان تپه» و «یان تپه» که دارای بقایای پنج دوره معماری خشتی متعلق به دو دوره فرهنگی در هزاره های هفتم و ششم پیش از میلاد است و قدیمی ترین خشت ایران در آن یافت شده و قرار بود به سایت موزه گردشگری تبدیل شود، کاملا تخریب شده و دیگر آثار باقی مانده آن نیز در حال ویرانی است.» ادامه مطلب...
شهرستان ساوجبلاغ؛ گهواره روستاهای شگفت انگیز
(Savojbolagh)
واقع در شمال غربی استان تهران/ ساوجبلاغ یک لغت ترکی به معنای چشمه سرد است/ دارای طبیعت شگفت انگیز/ آثار باستانی با قدمت هفت هزار ساله/ 230 اثر تاریخی و فرهنگی که 108 اثر آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است./ کاروانسرای «ینگی امام» متعلق به دوره صفویه/ محورهای گردشگری زیبای طالقان و کردان/ سد طالقان و مناظر زیبای آن/ زادگاه آیت الله سید محمود طالقانی در روستای تاریخی «گلیرد» طالقان / آبشار زیبای «کرکبود» طالقان/ هشت روستای تاریخی «ورده»، «برغان»، «سیبان دره»، «سنج»، «فشند»، «کرکبود»، «گلیرد» و «ولیان» که در فهرست روستاهای هدف گردشگری استان تهران قرار دارند. / دهکده ورزشی/ باغ پرندگان زینتی و کمیاب شهر چهارباغ.
شهرستان نظرآباد؛ سرزمین کهن خشت
Nazarabad))
واقع در غرب استان تهران/ کهن ترین منطقه باستانی استان تهران/ آثار باستانی با قدمت نه هزار ساله/ کشف نخستین خشت های دست ساز بشر متعلق به هزاره هفتم پیش از میلاد مسیح از یکی از تپه های باستانی این شهرستان به نام «محوطه باستانی ازبکی»/ دارای 47 اثر تاریخی و فرهنگی که 34 اثر از آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است/ ظهور خاندان علمی نجم آبادی از روستای تاریخی «نجم آباد»/ روستای احمدآباد مصدق تبعیدگاه و مدفن دکتر محمد مصدق نخست وزیر نهضت ملی ایران/ فرودگاه آموزشی آزادی که دارای 60 هواپیمای فوق سبک است/ روستای عشایری «گلدره».
آثار مهرپرستان خوروین ساوجبلاغ و ماجرای بلژیک
تصویر یکی از ظروف سفالین متعلق به گنج تپه روستای خوروین
از توابع بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ که در موزه ملی ایران نگهداری می شود.
آثار معماری «گنج تپه» و «سیاه تپه» روستای خوروین متعلق به هزاره دوم پیش از میلاد مسیح، در سه مرحله مورد کاوش و حفاری باستان شناسان ایرانی و خارجی قرار گرفته است: علی حاکمی و محمود راد (1328 خورشیدی)، لویی واندنبرگ بلژیکی (1332 خورشیدی)، سرهنگ اسمیت آمریکایی (1335 خورشیدی).ادامه مطلب...
منزل ینگی امام، تلفیق باغ و کاروانسرا
کاروانسرای چهار ایوانی «ینگی امام» واقع در شهرستان ساوجبلاغ بنایی است منسوب به شاه عباس صفوی که در میانه راه تهران ـ قزوین در جوار تپه ای تاریخی و مزار دو امامزاده 
بنا شده است. این کاروانسرا سه دوره رونق داشته است: دوره اول، زمان احداث آن در عهد صفویان؛ دوره دوم، قبل از حکومت محمدشاه قاجار؛ دوره سوم، مقارن با نخستین سفر ناصرالدین شاه قاجار به فرنگ. زمان دقیق حیات کاروانسرا در دوره دوم رونق آن بر ما روشن نیست؛ اما به احتمال، همزمان با دوره حکومت فتحعلیشاه و محمدشاه بوده است.
این بنا در دوره نخست کاروانسرایی چهارایوانی بود؛ در دوره دوم، بالاخانه ای بر فراز ایوان جنوبی آن ساختند و ورودی بنا را از ضلع شرقی به ضلع جنوبی منتقل کردند. در دوره سوم، همزمان با احداث راه ارابه رو تهران - قزوین در سال 1296ق، این کاروانسرا را طبق الگوی مهمانخانه های فرنگی تعمیر و تجهیز کردند و باغی به آن افزودند و از آن پس آن را «مهمانخانه» نامیدند. کاروانسرا یا مهمانخانه ینگی امام از منزل های معتبر راه به شمار می آمد و بسیاری از رجال و سیاحان، حتی محمدشاه و مظفرالدین شاه قاجار، بدانجا رفته اند. این مهمانخانه بعد از سفر نخستین مظفرالدین شاه به فرنگ دچار حریق شد و بعد از آن متروک ماند.
منبع: فرهاد نظری، سیاوش درودیان، « منزل ینگی امام، تلفیق باغ و کاروانسرا»، فصلنامه گلستان هنر، سال 4، ش 11، بهار 1387، صص 66 – 89.
