خاطراتی از استاد ملاصالحی درباره پدر باستان شناسی ایران
حکیم خطه حکمت
آیین نکوداشت دکتر حکمتالله ملاصالحی و اهدای چهارمین نشان زندهیاد دکتر عزتالله نگهبان چهارشنبه 12 اسفندماه 1394 از ساعت 16 تا 18 برگزار میشود. در این مراسم که به کوشش بنیاد نخبگان استان تهران و انجمن علمی باستانشناسی ایران برگزار میشود از فعالیتهای علمی، فرهنگی و میهنی استاد دکتر حکمتالله ملاصالحی با اهدای چهارمین نشان دکتر نگهبان به ایشان قدردانی میشود و همچنین از مجله مارلیک ویژهنامه دکتر حکمتالله ملاصالحی رونمایی میشود.
دکتر حکمتالله ملاصالحی استاد دانشگاههای تهران و آتن در سال 1329 در شهرستان طالقان در خانوادهای مذهبی زاده شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را به تناوب در طالقان و تهران سپری کرد و در سال 1349 موفق به دریافت دیپلم ادبی از دبیرستان پهلوی تهران شد. در همان سال در آزمون سراسری شرکت کرد و در سال 1353 در رشته باستانشناسی و هنر از دانشگاه تهران دانشنامه کارشناسی گرفت. در سال 1354با تشویق و یاری استاد مهرداد بهار، دکتر سیمین دانشور و دکتر یوسف مجیدزاده به یونان رفت و در سال 1364 موفق به دریافت دکتری باستانشناسی و تاریخ با درجه عالی از دانشکده فلسفه دانشگاه آتن شد. «تحلیلی بر مرگ در تمدن مینوسی - مسینی بر مبنای شواهد باستان شناختی» عنوان پایاننامه دکتری او بود. ادامه مطلب...
باستانشناسی در صافی جستارهای فلسفی
«باستانشناسی در صافی جستارهای فلسفی» نوشته دکتر حکمتالله ملاصالحی از سوی انتشارات نگارستان اندیشه منتشر شد. در این کتاب از باستانشناسی به عنوان یک نظام ارزشی در دوره جدید و نه صرفاً یک رشته علمی یاد شده است. دکتر حکمتالله ملاصالحی در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: تازهترین کتاب من «باستانشناسی در صافی جستارهای فلسفی» نام دارد که چندی پیش از سوی انتشارات نگارستان اندیشه در دسترس مخاطبان قرار گرفت. این کتاب شکل تکمیل شده کتاب قبلی من با عنوان «باستانشناسی در بوته معرفت شناسی» است. وی افزود: تلاش من در این کتاب این است که از یک طرف مرزهای باستانشناسی و فلسفه را تفکیک کرده و ماهیت علم باستانشناسی را بازاندیشی کنم و از طرف دیگر توضیح دهم که باستانشناسی صرفاً یک رشته دانشگاهی نیست بلکه یک نظام ارزشی در دوره جدید است. دکتر ملاصالحی ادامه داد: باستانشناسی هم معطوف به اندیشه تاریخی غرب پساقرونوسطی است و هم مودی به اندیشه و آگاهی تاریخی، درون سیلابی از تحولات عظیم تاریخی، فرهنگی و اجتماعی و مرتبط با نظام ارزشی دوره جدید. بر این اساس باستانشناسی که در تحولات فکری غرب پس از قرون وسطی متولد شده، هم به صورت یک رشته دانشگاهی مطرح است و هم به صورت یک رویکرد و تحول در اندیشه غربیان.
استاد حکمتالله ملاصالحی دارای مدرک دکتری باستانشناسی و تاریخ از دانشکده فلسفه دانشگاه آتن است و هماکنون به عنوان عضو هیات علمی در گروه باستانشناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به تدریس و پژوهش اشتغال دارد. «جلوههای کهن هنر آیینی»، «زیبایی و هنر از منظر وحیانی اسلام»، «باستانشناسی در بوته معرفتشناختی»، «انسان، فرهنگ و سنت»، «درآمدی بر معرفت شناسی باستان شناسی»، «باستانشناسی دین: با فانوس نظر در جستجوی آیینهای گمشده» و «جستاری در فرهنگ، پدیده موزه و باستانشناسی» نام شماری دیگر از کتابهای منتشر شده ملاصالحی است.«باستان شناسی در صافی جستارهای فلسفی» نوشته استادملاصالحی با شمارگان هزار نسخه، 334 صفحه و بهای 15 هزار تومان از سوی انتشارات نگارستان اندیشه روانه کتابفروشیها شده است.
انتشار مقاله استاد ملاصالحی در روزنامه اطلاعات
بدون خودآگاهی تاریخی نمی توان از ایمان و معنویت دفاع کرد
خبرگزاری شبستان: یک استاد دانشگاه با بیان اینکه خودآگاهی تاریخی جامعه را در برابر آسیب ها و چالش ها ایمن تر می کند، خاطرنشان کرد: بدون خودآگاهی تاریخی نمی توان از ایمان و معنویت دفاع کرد. دکتر حکمت الله ملاصالحی استاد دانشگاه تهران با اشاره به آسیب های عدم مطالعه تاریخ و شناخت از آن اظهار داشت: در بی تاریخی و فقدان اندیشه تاریخی همواره این خطر وجود دارد که ایمانت را هم به دیگری واگذار کنی. وی با اشاره به ضرورت و اهمیت مطالعه تاریخ و آشنایی نسل جوان با این حوزه تصریح کرد: به ویژه در دوره جدید شما حتی بدون خودآگاهی تاریخی نمی توانید از ایمان و معنویت خود دفاع کنید. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه تاریخ آوردگاه اندیشه ها است، اذعان داشت: متاسفانه امروز یک دوران افولی را می گذرانیم که با به پا خاستن طوفان عظیم تحولات در سه دهه اخیر در قاره غربی و انقلاب علمی و صنعتی و زلزله های سنگینی که در آنجا اتفاق افتاد پس لرزه های آن در تمام کارهای مدنی و معنوی تاریخ بشر احساس شد. ادامه مطلب...
دکتر حکمت الله ملاصالحی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و استاد مدعو دانشگاه آتن، نخستین پژوهشگری است که مباحث عمیق و دشوار دانش نوظهور «فلسفه باستان شناسی» را در ایران پی ریزی کرده است. استاد ملاصالحی متولد شهرستان طالقان و از سال 1381 در شهرستان ساوجبلاغ اقامت گزیده است.
ضربات مهلکی به اعتبار معرفتی باستان شناسی وارد شده است!
شماره ششم «سرزمین آزادگان» نشریه فرهنگی کانون ایران شناسی باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران منتشر شد. کانون ایران شناسی دانشگاه تهران صاحب امتیاز و احمدرضا حسینی مدیرمسئول این نشریه دانشجویی است. گفت و گوی استاد حکمت الله ملاصالحی با عنوان «ضربات مهلکی به اعتبار معرفتی باستان شناسی وارد شده است!» در این نشریه منتشر شده است.
دانلود شماره ششم نشریه سرزمین آزادگان
شهریار خِرد و شهسوار حکمت ایرانیان
دکتر حکمت الله ملاصالحی
استاد دانشگاه تهران و عضو هیئت امنای بنیاد ایرانشناسی
اشاره: هفتم آبان روز بزرگداشت کورش یا همان ذوالقرنین قرآن کریم است. به همین مناسبت، هفته نامه خبری - فرهنگی امرداد در شماره 330 (یک شنبه سوم آبان 1394) ویژه نامه ای را در چهار صفحه منتشر کرده است. یادداشت استاد ملاصالحی با عنوان «شهریار خِرد و شهسوار حکمت ایرانیان» در این ویژه نامه منتشر شده است.
* * *
آنکه داوود خِرد بود و فرزانگی و سلیمان حکمت و دانایی و ذوالقرنین حشمت ودلاوری. به نام کورش و به صفت بزرگ و آراسته به منش بزرگان. شهریاری که گزنفون هلنی شکوه برآمدن و شهره پرورش اصیل و نجیب ایرانی اش را به قلم آراسته بود و تورات در وصفش چونان موعود رهایی بخش سخن گفته بود. کورش فرزند هزاره و زمانه ایست به غایت مهم و سرنوشت ساز و تعیین کننده در تاریخ و فرهنگ ایرانیان به معنای اخّص و در جامعه و جهان بشری ما به معنای اعمّ آن. هزاره و زمانه ای که اندیشمند و فیلسوف تاریخ آلمانی کارل یاسپرس در ریختن یک شالوده و درانداختن یک طرح کلی از تاریخ جهانی آن را دوران محوری تعبیر کرده است. نقش و سهم ایرانیان نبوی در آن هزاره و زمانه نخست پیش از میلاد شانه به شانه یهودیت نبوی و یونانیان فلسفی مذاق و فیلسوف پرور هم به لحاظ سیاسی هم مدنی و معنوی بسیار مهم و سرنوشت ساز در تاریخ باختر زمین بوده است. مهم تر از آن چه اغلب گمان رفته است. ادامه مطلب...
نخستین شماره ماهنامه «فراز البرز» در 12 صفحه به مدیرمسئولی مهدی توسلی و سردبیری محمّد اکبری با روش اجتماعی و اقتصادی و شمارگان ده هزار نسخه در استان البرز منتشر شد. «تاریخ در افق آگاهی» یادداشت اختصاصی دکتر حکمت الله ملاصالحی استاد دانشگاه تهران برای این ماهنامه استانی است.
دکتر حکمتالله ملاصالحی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و استاد مدعو دانشگاه آتن، نخستین پژوهشگری است که مباحث عمیق و دشوار دانش نوظهور «فلسفه باستان شناسی» را در ایران پی ریزی کرده است. در سال 1329 در شهرستان طالقان در خانواده ای مذهبی زاده شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را به تناوب در طالقان و تهران سپری کرد و در سال 1349 موفق به دریافت دیپلم ادبی از دبیرستان پهلوی تهران شد. در همان سال در کنکور سراسری شرکت کرد و در سال 1353 در رشته باستان شناسی و هنر از دانشگاه تهران لیسانس گرفت. در سال 1354 با تشویق و یاری استاد مهرداد بهار، دکتر سیمین دانشور و دکتر یوسف مجیدزاده به یونان رفت و در سال 1364 موفق به دریافت دکتری باستان شناسی و تاریخ با درجه عالی از دانشکده فلسفه دانشگاه آتن شد. «تحلیلی بر مرگ در تمدن مینوسی - مسینی بر مبنای شواهد باستان شناختی» عنوان پایان نامه دکتری او بود.
استاد ملاصالحی پس از دریافت دکتری، چند ترم در دانشگاه های آتن و سالونیک دعوت به ارایه سخنرانی های ترمی شد و به موازات آن، دو سال نیز در رایزنی فرهنگی ایران در آتن به تدریس پرداخت و سپس برای ادامه مطالعات و تحصیل در مقطع فوق دکتری باستان شناسی به لندن رفت. وی پس از یک سال اقامت در لندن، از سوی دانشگاه تهران برای تدریس به ایران دعوت شد.دکتر ملاصالحی در سال های پایانی دهه شصت به ایران آمد و ضمن تدریس و همکاری علمی و عملی با گروه باستان شناسی دانشگاه تهران در مطالعات میدانی دشت قزوین، به ریاست موسسه باستان شناسی دانشگاه تهران انتخاب شد. در دهه هفتاد همکاری چند سویه خود را با شورای برنامه ریزی دانشکده هنر دانشگاه شاهد و همچنین حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد و در دهه هشتاد به همکاری با بخش واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی پرداخت. همکاری با بنیاد حکمت اسلامی صدرا، مشاور عالی بنیاد سینمایی فارابی، عضو هیات تحریریه مجله علمی و پژوهشی «مطالعات باستان شناسی» دانشگاه تهران، سردبیری مجله «باستان شناسی و مطالعات میان رشته ای» دانشگاه تهران و جهاد دانشگاهی، عضو هیات امنای بنیاد ایران شناسی با حکم رییس جمهوری از سال 1392، سردبیر فصلنامه «بهارستان هنر» کتابخانه مجلس شورای اسلامی، مقاله برگزیده دومین و ششمین جشنواره مطبوعات در سال های 1373 و 1377، ریاست پژوهشکده اندیشه و هنر اسلامی حوزه هنری در سال 1373، عضویت در شورای موزه های دانشگاه تهران در سال 1384 و سردبیر «فصلنامه بهارستان هنر» کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی از دیگر فعالیت های فرهنگی و مدیریتی او به شمار می رود. استاد از سال 1381 در شهرستان ساوجبلاغ ساکن شده است.
از دکتر ملاصالحی هفت عنوان کتاب و نیز مقالات متعددی به زبان های فارسی، انگلیسی و یونانی در نشریات معتبر داخلی و خارجی در زمینه های متنوع فلسفه، باستان شناسی، دین پژوهی، هنرهای آیینی و مسایل دیگر به چاپ رسیده است. نام کتاب ها به این شرح است: جلوه های کهن هنر آیینی (1377)؛ زیبایی و هنر از منظر وحیانی اسلام (1378)؛ درآمدی بر معرفت شناسی باستان شناسی (1382)؛ جستاری در فرهنگ، پدیده موزه و باستان شناسی (1384)؛ انسان، فرهنگ و سنت (1387)؛ باستان شناسی در بوته معرفت شناختی (1387)؛ باستان شناسی دین: با فانوس نظر در جستجوی آیین های گمشده (1390).
آیت الله طالقانی رحمت الله علیه، خود مصداق فضیلت هایی بود که دیگران را به خوان ضیافت آن دعوت می کرد. تنگناها و مقتضیات انسان زمانه خویش را درک می کرد. با سپرگرفتن نام خدا به انسان کفر نمی ورزید. به بهانه نام انسان و انسان مداری بذر انکار آسمانیان و افلاکیان را در مزرعه خاکیان و خاک نشینان نمی افشاند. در کنج حجره، خانه و خانقاه از سنت و میراث ارجمند آسمان و آسمانیان سخن به موعظه و اندرزهای تکراری نمی گفت. با اراده، عزم و ایمانی استوار گام در آوردگاه آزمون های بزرگ تاریخ و تمدن عصری نهاده بود که همه سنت های اعتقادی همه نظام های ارزشی و در یک کلام همه ملت ها، فرهنگ ها و جامعه و جامعیت های جهان را به چالش و رویارویی فرا خوانده است...
متن کامل یادداشت دکتر حکمت الله ملاصالحی درباره آیت الله طالقانی