مطبوعات ‌شیعی‌ ایران و ایرانیان

در سال 1215ش «کاغذ اخبار» نخستین نشریه ایران با مدیریت میرزا صالح شیرازی با فاصله حدود 239 سال از انتشار قدیمی‌ترین روزنامه جهان، منتشر شد. پس از 66 سال، سیّد محمّدعلی لاریجانی اصفهانی ملقّب به داعی‌الاسلام (م1330ش) در سال 1281ش ماهنامه «الاسلام» یا «گفتگوی صفاخانه اصفهان» نخستین نشریه دینی ایران را در دوره مظفری با خط نستعلیق و چاپ سنگی منتشر کرد. این نشریه که ارگان اداره دعوت اسلامیه یا صفاخانه اصفهان بود، بیشتر به ردّ شبهات مبلّغان مسیحی و معرفی صحیح اسلام به اروپاییان می‌پرداخت. نخستین شماره آن بلافاصله پس از انتشار، توقیف شد اما پس از پنج ماه رفع توقیف گردید. داعی‌الاسلام در سال 1285ش چاپ این نشریه را با نام جدید «دعوه‌الاسلام» به زبانهای فارسی و اردو در شهر بمبئی هندوستان ادامه داد. تلاش مطبوعاتی وی، تشویق‌های آخوند ملا محمّدکاظم خراسانی (م1290ش) و حاج آقا نورالله اصفهانی (م1306ش) را در پی داشت. مشخصات نشریات مذهبی منتشر شده ایران و ایرانیان از سال 1282ش تا پایان حکومت قاجار (1304ش) به این شرح است:

1282ش) ماهنامه دعوه‌الحق، محمّدعلی بهجت دزفولی (بهجت خاوری)، تا انقلاب مشروطه کم و بیش در تهران منتشر شده است.

1284ش) هفته‌نامه اسلامیه، ابوالقاسم ضیاءالعلماء تبریزی، مدیر آن در عاشورای 1330ق به وسیله روسها به دار آویخته شد.

1285ش) دعوه‌الاسلام، سیّد محمّدعلی داعی‌الاسلام، چاپ بمبئی به زبانهای فارسی و اردو؛ دوهفته‌نامه اتّحاد و هفته‌نامه اسلامیه، ارگان انجمن اسلامیه تبریز، میرزا احمد کاتب معروف به بصیرت؛ هفته‌نامه الجمال، میرزا محمّدحسین اصفهانی، خطابه‌ها و مواعظ سیّدجمال‌الدین واعظ اصفهانی (م1287ش) در آن منتشر می‌شد؛ هفته‌نامه زشت و زیبا، نظام‌الاسلام بهبهانی ملقّب به فتح‌الممالک، ارگان انجمن اتحادیه طلاب، تهران؛ شجره خبیثه کفر، شجره طیبه ایمان، مدیر نامعلوم، تهران؛ روزنامه شیخ فضل‌الله نوری، حاوی اعلامیه‌های ضدّ مشروطه شیخ در ری؛ هفته‌نامه صراط‌المستقیم، شمس‌الواعظین کاشانی، تهران؛ هفته‌نامه گلستان، محمّدحسین رئیس‌التجّار، رشت؛ هفته‌نامه حقیقت، سیّداحمد دهکردی، اصفهان؛ هفته‌نامه ندای اسلام، سیّد ضیاءالدین طباطبایی، شیراز، برخلاف عنوان، مطالب آن بیشتر خبری و سیاسی است تا مذهبی. ادامه مطلب...

شیخ محمّدجواد مغنیه پیشگام تقریب مذاهب اسلامی

آیت الله شیخ محمّدجوادمَغْنیَه (1324 – 1400ق) مفسر قرآن کریم، فقیه نواندیش و از پیشگامان تقریب مذاهب اسلامی است. آل مَغْنیَه از خاندان های علمی شیعه در لبنان است. نیایِ آن خاندان، در قرن ششم هجری قمری از شهر مَغْنیَه در کشور الجزایر به جبل عامل لبنان رفته است. آیت الله شیخ محمّدجواد مغنیه در روستای طیردبا از توابع فرمانداری صور لبنان در خانواده ای روحانی زاده شد. در چهار سالگی، مادرش را از دست داد. پدرش شیخ محمود مغنیه (م 1334ق) که دانش‌آموخته حوزه علمیه نجف اشرف بود، او را با خود به نجف برد. در آنجا خط، حساب و زبان فارسی را آموخت. پدرش چون از عالمان مشهور لبنان بود پس از چهار سال اقامت در نجف، با دعوت اهالی منطقه عباسیه جبل عامل به لبنان برگشت و پس از چندی درگذشت.    ادامه مطلب...

آیت الله طالقانی رحمت الله علیه، خود مصداق فضیلت هایی بود که دیگران را به خوان ضیافت آن دعوت می کرد. تنگناها و مقتضیات انسان زمانه خویش را درک می کرد. با سپرگرفتن نام خدا به انسان کفر نمی ورزید. به بهانه نام انسان و انسان مداری بذر انکار آسمانیان و افلاکیان را در مزرعه خاکیان و خاک نشینان نمی افشاند. در کنج حجره، خانه و خانقاه از سنت و میراث ارجمند آسمان و آسمانیان سخن به موعظه و اندرزهای تکراری نمی گفت. با اراده، عزم و ایمانی استوار گام در آوردگاه آزمون های بزرگ تاریخ و تمدن عصری نهاده بود که همه سنت های اعتقادی همه نظام های ارزشی و در یک کلام همه ملت ها، فرهنگ ها و جامعه و جامعیت های جهان را به چالش و رویارویی فرا خوانده است...

متن کامل یادداشت دکتر حکمت الله ملاصالحی درباره آیت الله طالقانی 

روستایی ساخته اند به نام ایستا

«علی اکبر رائفی پور» دانش آموخته رشته حسابداری، سخنران محافل مذهبی در زمینه های صهیونیزم شناسی، فراماسونری و فرقه های نوظهور است. به گفته خودش به هیچ حزب و نهادی وابسته نیست و جنبشی کاملا ًخصوصی راه اندازی کرده که به وسیله خودش هدایت می شود. در بهمن ماه 1389 طی اطلاعیه ای از ایجاد «جنبش مصاف» خبر داد. مصاف مخفف عبارت مبارزه با صهیونیسم، اومانیسم و  فراماسونری است. رائفی پور می گوید رکورددار تعداد سخنرانی در کشور است. در فایل تصویری زیر، سخنان وی درباره اهل توقّف طالقان و کتاب روستای ایستا را ببینید و بشنوید.

سخنان علی اکبر رائفی پور درباره روستای ایستای طالقان

چهارشنبه، همیشه خوب است 

اسماعیل آل احمد

معاون پژوهشی حوزه علمیه امام  جعفر صادق (ع) هشتگرد

زنگ خانه را که زدم ساعت از دو بامداد، گذشته بود. او مثل همیشه هم می خواست به کاری که کرده ام احترام گذاشته باشد هم به تأخیری که کرده ام اعتراض کند. من برای فرار از اعتراض او بهترین دفاع را حمله دیدم. البته حمله ای خودشیرینانه تا او مرا کمتر، دعوا کند. به گرمی و مهربانی به او سلام کردم بی آن که خیره در صورتش نگاه کرده باشم. یعنی انگار نه انگار که الان ساعت از دو بامداد گذشته است. از این که به من به چشم یک نامرد نگریستید ناراحت نشدم چون خودم هم دقیقاً همین حس را درباره خودم و رفتارم با همسرم که نیمه شب دم در همسایه رفته بود و او را از خواب بیدار کرده بود تا شوهر وقت نشناسش را از زیر پُل نظرآباد بر سر راه اتوبان کرج ـ قزوین به خانه بیاورد شرمگینم. او هم چیزی به من نگفت اما این سکوت از صد تا فحش هم بدتر بود. ممنون او هستم.

از وقتی که محقّق ارجمند جناب آقای علی اکبر صفری، مقاله ای مفصّل درباره مرحوم محمّدتقی عنوان نگار ساوجبلاغی ـ دبیراعلم ـ در شماره هشت فصلنامه پیام بهارستان چاپ کرد و نوشت که غالب آثار دبیراعلم، نخستین در رشته خویش است خیلی احساس وظیفه کردم که برای احیای برخی از آنها تلاش کنم. با راهنمایی های ایشان و حسین عسکری و آقای احسان الله شکراللهی و محبّت های همیشگی استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی و عنایت ریاست محترم کتابخانه مجلس جناب آقای محمّد رجبی دوانی، عکس چهار نسخه منحصر به فرد آثار مرحوم دبیر اعلم به دستم رسید: ادامه مطلب...

فقیه ساوجبلاغی که بنیانگذار دانشگاه آزاد اسلامی رودهن است

آیت­ الله حاج سیّد احمد میرخانی (1290 - 1372ش) فقیه و قرآن ­پژوه معاصر شیعه، فرزند سیّد مصطفی حسینی برغانی است که نَسَبش با 47 پشت به امام زین ­العابدین علیه ­السلام می­ رسد. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در تهران فراگرفت سپس در سال 1315ش رهسپار حوزه علمیه مشهد شد. طی ده سال در مشهد، از محضر علمای تفکیکی آن سامان همانند میرزا مهدی اصفهانی (م­1325ش) و شیخ هاشم مدرّس قزوینی (م­1339ش) کسب دانش کرد. پس از مدّتی سکونت در تهران، در سال 1330ش راهی قم شد و از محضر آیات عظام سیّد شهاب ­الدین مرعشی نجفی (م­1369ش)، سیّد محمد حجّت کوه ­کمره­ای تبریزی (م­1331ش)، سیّد محمّد تقی خوانساری (م­1331ش) و سیّد حسین ­طباطبایی بروجردی (م­1340ش) بهره­ ها گرفت. در سال 1333ش با نمایندگی از طرف آیت­ الله بروجردی به تهران برگشت و به فعالیّت ­های تبلیغی و اجتماعی گسترده پرداخت.

تکمیل ساختمان مسجد ولی­ عصر تهران و تشکیل کتابخانه آن با حدود سی ­هزار جلد کتاب، تأسیس مکتب ولی­ عصر (موسّسه آموزش عالی اسلامی برای بانوان در سال 1352ش با همکاری تنی چند از استادان حوزه و دانشگاه)، تأسیس موسّسه صدوق جهت تعلیم و تربیت کودکان بی سرپرست در شهرری، تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی در رودهن، تأسیس مجتمع­ های دینی و رفاهی شامل مسجد، گرمابه، مدرسه و... در روستاهای اطراف تهران، کرج و شهریار، فعالیّت ­های فرهنگی و تبلیغی در خارج کشور جهت تقویت شیعیان به ویژه در زمان امام موسی ­صدر در لبنان و کمک به احیای جلدهای پانزدهم و شانزدهم کتاب بحارالانوار و دوره 24 جلدی کتاب «مرآت ­العقول» نوشته علامه محمّدباقر مجلسی (م­1110ق) بخشی از باقیّات صالحات آیت ­الله میرخانی به شمار می ­روند.

   32 عنوان اثر چاپ شده و چاپ نشده از او برجای مانده است که فهرست آنها را در ذیل می­ خوانید: آیات ­­الاحکام (پنج مجلّد)، سیر حدیث در اسلام (با مقدّمه شیخ علی دوانی)، منابری از سوره مُرسلات و هَل أتی، تاریخ اجتهاد و تقلید، شرح زیارت عاشورا، شرح اصول کافی (دو مجلّد)، مباحثی در دفاع از ولایت، مقدّمه قرآن و تفسیر سوره حمد (دو مجلّد)، تفسیر سوره نساء (دو مجلّد)، تفسیر سوره اعراف، تفسیر سوره یوسف (دو مجلّد)، تفسیر سوره ­های یاسین، مُزمّل، قیامت، مُدّثر و واقعه (در پنج مجلّد جداگانه)، نماز شب، کشکول، مجموعه چند منبر (سه مجلّد)، ترجمه لئالی ­الاخبار جلدهای یک و دو و ترجمه جلد نهم بحارالانوار و رسایل چاپ نشده. پدر آیت ­الله میرخانی، سیّد مصطفی حسینی برغانی (م­1310ش) نماینده نخستین دوره مجلس شورای ملّی، در اصل اهل روستای تالیان از توابع بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ است. او برادر سیّد مرتضی حسینی برغانی پدر استاد سیّد حسین میرخانی (م­1361ش) و استاد سیّد حسن میرخانی (م­1369ش) است.

- نشر نخست این نوشته در: حسین عسکری ،«میرخانی، سیّداحمد»، دایره المعارف تشیّع، ج 15، تهران: انتشارات حکمت، 1394، ص 571.

آیت الله میرخانی در وب سایت دانشگاه آزاد اسلامی واحد  رودهن 

با فشار رسانه ها و افکار عمومی، تپه ازبکی آزاد شد

یاسمن مرادی

پس از انتشار گزارش وضعیت بغرنج محوطه تپه ازبکی در روزنامه  قانون بارقه‌ هایی از پیگیری میراث رقم خورد و به این ترتیب بود که پس از 19 سال تخت جمشید البرز به دامان میراث و میراث‌دوستان بازگشت. محوطه باستانی ازبکی در شهرستان نظرآباد البرز  که قدمتی 9 هزار ساله دارد و چندین دوره فرهنگ و تمدن را در خشت خشت خود پنهان کرده است.میراثی جهانی که به‌دلیل سوء مدیریت مورد هجوم یک متصرف قرار داشت. متاسفانه توجه مدیران میراث  کشور در راستای  حفظ ثروت ملی آنقدر  اندک بوده که تا یک‌سال و نیم پیش هیچ اعتراض و پیگیری‌ای درخصوص بازستانی این ثروت ملی صورت نگرفته بود،به‌عبارتی در این دو دهه نه میراث و نه مدعی‌العموم نسبت به حراج ثروت ملی اعتراضی نداشته است.  ادامه مطلب...

پیشنهادهایی درباره گسترش صنعت گردشگری در محوطه ازبکی 

محمّد قربانی

کارشناس ارشد برنامه ریزی توسعه منطقه ای

پیرو اطلاع رسانی در وبلاگ «ساوجبلاغ پژوهی» در مورد اثر باستانی منحصر به فرد و ملّییعنی تپه ازبکی، و اینکه قرار است این مکان به یکی از قطب های گردشگری استان البرز تبدیل شود؛ بر خود دانستم با اندک بضاعت علمی، مطالبی چند پیرامون گردشگری (حفظ این میراث فرهنگی و بازشناسایی هویت ملّی و کسب درآمد از این طریق) به قلم تحریر بیاورم.

مقدّمه: با توجه به اهمیت روزافزون گردشگری در جهان و افزایش درآمد و اشتغال از این طریق، از آنجایی که صنعت گردشگری متشکل از اجزایی است، شناخت این اجزا و ارتباط آنها با هم (نگاه هماهنگ، یکپارچه، سیستماتیک، انعطاف پذیر) در توسعه گردشگری بسیار مهم است زیرا در هر برنامه ریزی ای شناخت اصول و چهار چوب و مفاهیم مرتبط با موضوع می تواند ما را در مسیر درست هدایت نماید. ادامه مطلب...

حسین عسکری: یادداشت زیر برای نخستین بار در خبرنامه ساوجبلاغ (شماره 16، اسفند 1382، صفخه 11) منتشر شده است. گمان کنم با گذشت دوازده سال از نگارش آن، برخی هشدارهایش همچنان قابل توجّه باشد. «خبرنامه ساوجبلاغ» در آن سال ها، ارگان فرمانداری شهرستان ساوجبلاغ بود.

زلزله در ساوجبلاغ، دیر یا زود؟ 

زلزله جانسوز بم فرصتی پیش آورد تا در این ایام به صورت جدی و عمیق، در رسانه های جمعی زنگ خطر زلزله در 97 درصد از مناطق کشورمان به صدا در آید. (1) اما در این میان از مساله تهدید شهرستان ساوجبلاغ هیچ مطلبی در مطبوعات محلی و ویژه نامه های رنگین روزنامه های کثیر الانتشار منعکس نشد و کمتر مسوولی در این باره سخنی بر زبان راند. بر همین مبنا پس از گذشت حدود 2 ماه از فاجعه بم، نگارنده این سطور که نه زمین شناس و نه جغرافی دان است؛ بلکه اغلب در موضوع شناخت فرهنگ و تاریخ کهن ساوجبلاغ قلم می زند به خود جرأت داد تا در غیاب و سکوت کارشناسان و مسوولان فقط به جهت یادآوری نکته مهم «زلزله خیزی ساوجبلاغ» به نکاتی کوتاه اشاره کند. بدون تردید پرداخت علمی و تخصصی به این موضوع در صلاحیت کارشناسان فن است: ادامه مطلب...

بنیانگذار نخستین بانک اعضای پیوندی در ایران

دکتر سیّدحمید میرخانی (1330 - 1383ش) جرّاح نامدار قلب و بنیانگذار نخستین بانک اعضای پیوندی در ایران است که از روستای تالیان از توابع شهرستان ساوجبلاغ برخاسته است. او پس از دریافت دیپلم، در سال 1350ش در رشته فیزیوتراپی دانشگاه تهران پذیرفته شد اما به جهت علاقه به پزشکی در سال 1351ش بار دیگر در کنکور شرکت کرد و در رشته پزشکی دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت. در سال 1359ش مدرک پزشکی عمومی را دریافت کرد و بلافاصله دوره دستیاری جرّاحی را آغاز کرد و در سال 1363ش آن را به پایان رساند و سپس به عضویت هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درآمد. در سال1363ش در رشته فوق تخصصی جرّاحی قفسه صدری دانشگاه علوم پزشکی تهران پذیرفته شد و به مدّت سه سال در آن مقطع تحصیل کرد. در سال 1368ش جهت گذراندن دوره فوق تخصصی جرّاحی قلب و عروق و پیوند قلب رهسپار کشور سوئد شد و آن دوره را در بیمارستان هرفیلد انگلستان به پایان رساند و آنگاه به ایران بازگشت. ادامه مطلب...