از وزارت صنایع و معادن در کابینه هویدا تا مشاورت بانک جهانی

چند روزی است که مطلب «چهار سند آمریکایی درباره وزیر نجم آبادی» در وبلاگ «ساوجبلاغ پژوهی»، فراوان مورد بازدید قرار می گیرد. این را «وبگذر» نصب شده بر وبلاگ می گوید. حدس زدم خبری در میان است و «فرّخ نجم آبادی» را در گوگل جست و جو کردم. دریافتم که این وزیر نجم آبادی و فعّال اقتصادی و اجتماعی دوره پهلوی روز پنج شنبه 26 شهریور 1394 در شهر بتزدا واقع در ایالت مریلند آمریکا درگذشته است. او فرزند شیخ مصطفی و از نوادگان آخوند ملا ابراهیم نجم آبادی (م 1245ق) مدرس حکمت صدرایی در روزگار قاجار است. البته چند ماهی است که کتاب «ناگفته ‌هایی درباره سیاست نفتی ایران در دهه پس از ملّی شدن و یادداشت ‌های فؤاد روحانی» به کوشش او و غلامرضا تاج ‌بخش در 520 صفحه و شمارگان یک ‌هزار نسخه از سوی نشر نی منتشر شده است. این کتاب به بیان برخی جزئیات وضعیت نفت ایران پس از دولت مصدق در دهه 1340 با نقش محوری فؤاد روحانی (م 1382ش) نخستین دبیرکل سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) می‌ پردازد.

مهندس­ فرّخ ­نجم­ آبادی (1309 - 1394ش) پس از دریافت دیپلم در تهران، برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت و بعد از هشت سال از دانشگاه­ های بیرمنگام و منچستر، موفّق به دریافت لیسانس مهندسی برق و فوق لیسانس مدیریت صنعتی شد. پس از بازگشت به ایران، در شرکت ملّی نفت ایران استخدام شد. هنگامی که امیرعباس هویدا (م­1357ش) به عنوان مدیر اداری و عضو هیئت مدیره شرکت نفت انتخاب شد، گروهی از جوانان تحصیل ­کرده صنعت نفت را دور خود جمع کرد که یکی از آنها مهندس نجم­ آبادی بود.

در کابینه حسن­ علی منصور (م­1343ش) که هویدا به وزارت دارایی تعیین شد، در نخستین روزهای انتصاب خود، فرّخ ­نجم­ آبادی را از شرکت نفت به وزارت دارایی منتقل کرد و پست مهم امور نفتی را با مقام مدیرکلی به نجم آبادی سپرد. دو سال در آن سِمت بود تا این ­که در سال 1344ش به ریاست شرکت سهامی تلفن ایران (مخابرات) منصوب شد. دو سال هم در آن سمت بود. در 1346ش با تلاش هوشنگ ­انصاری (متولّد 1306ش) وزیر اقتصاد وقت، به معاونت صنعتی و معدنی آن وزارتخانه معرفی شد و پس از چندی معاونت کل و قائم­ مقامی وزارت اقتصاد را بر عهده گرفت. سرانجام در سال 1353ش به وزارت نوپای صنایع و معادن منصوب گردید و پس از سقوط کابینه هویدا، مدیر­عامل شرکت ملّی صنایع فولاد ایران و رییس هیئت مدیره شرکت ملّی صنایع مس ایران شد. مهندس نجم­ آبادی با گیتی کاشانی دختر ابراهیم کاشانی (م­­1351ش) وزیر پیشین بازرگانی و مدیر اسبق بانک مرکزی ازدواج کرد.

او به جهت ناراحتی قلبی، در هفته ‌های نخست سال 1357 ایران را به قصد انگلیس ترک کرد و زمانی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید، در انگلستان اقامت داشت. نجم آبادی بعدها به بانک جهانی پیوست و به این بانک در سیاست‌ های صنعتی کشورهای رو به رشد، مشورت می ‌داد. وی همچنین در تهیه چندین گزارش تحقیقی بانک جهانی درباره بازارهای بین ‌المللی نفت و گاز مشارکت کرد. در سال  1374 از بانک جهانی بازنشسته شد. به هنگام مرگ 85 سال داشت.