کهن ترین خشت جهان در البرز پذیرای مسافران نوروزی 

کد خبر: 82468338 (5890836) | تاریخ خبر: 28/12/1395 | ساعت: 12:11 |

کرج - ایرنا - استان البرز به مرکزیت کرج با توجه به تنوع اقلیمی کوهستانی و دشت، زیستگاه ها و گونه های مختلف حیات وحش، آداب، رسوم و فرهنگ های متفاوت و دیرپای محلّی، آثار متنوع و متعدد فرهنگی و تاریخی از هزاره هفتم پیش از میلاد مسیح تا دوره های اخیر، یکی از قطب های گردشگری در ایران است.

به گزارش ایرنا، استان البرز با 6 شهرستان کرج، ساوجبلاغ، نظرآباد، طالقان، فردیس و اشتهارد، تنوع اقلیمی کم نظیر در کشور را دارا است که از آب و هوای کوهستانی تا گوهر کویر را یکجا در اختیار دارد. تپه ازبکی تنها یکی از محوطه ‌های باستانی ارزشمند تاریخی فلات ایران واقع در شهرستان نظرآباد از شهرستان‌های استان البرز قرار دارد. این تپه تاریخی با قدمت 9 هزار ساله به عنوان قدیمی ترین بنای خشتی جهان مطرح است. بسیاری از کشورها که امروز توانسته اند جایگاهی در صنعت گردشگری جهان برای خود دست و پا کنند یا فاقد سابقه تمدنی نظیر ایران و به ویژه استان البرز هستند و یا اینکه سابقه آثار تمدنی آنها به 500 سال هم نمی رسد. با توجه به شرایط پیش آمده از سوی دولت تدبیر و امید و شکست خوردن پروژه ایران هراسی، ظرفیت های گردشگری موجود در ایران نمود بیشتری یافته است و دیگر این وظیفه ما است بیش از هر زمان دیگری این سابقه تمدنی، تاریخی و فرهنگی را به جهان معرفی کنیم. ادامه مطلب...

روز سه شنبه سوم اسفند 1395 چهارمین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی استان البرز در باشگاه فرهنگی میلاد کرج برگزار شد. 24 مقاله در این کنگره پذیرفته شد و 12 مقاله از بین آنها برای چاپ انتخاب گردید. در نهایت 9 مقاله برای سخنرانی در کنگره در نظر گرفته شد. به گفته دبیر علمی کنگره، سطح مقالات ارسالی به این کنگره از سه دوره گذشته بالاتر است. مقاله زیر هم در نوبت صبح کنگره ارایه گردید.

گذری بر سکونت گاه های باستانی در ایران (نمونه موردی: محوطه باستانی ازبکی)

علیرضا گروسی، کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری argarousi@gmail.com

حسین عسکری، دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی دانش askari128@yahoo.com

چکیده

 گذشته و تاریخ هر مکان، دارای اهمیت خاص برای ساکنان آن است. در واقع قدمت یک مکان علاوه بر میراث تاریخی که دارد، نمایانگر هویت مردمان آن نیز می باشد. در این میان، مناطق باستانی علاوه بر هویت تاریخی، از منظر باستان شناسی و کشف چگونگی تشکیل و رشد فرهنگ یکجانشینی و تکامل جامعه بشری نیز مهم هستند. محوطه باستانی ازبکی در شهرستان نظرآباد یکی از قدیمی ترین مراکز تجمع انسانی در تاریخ جهان است. این پژوهش که از نوع توصیفی - تحلیلی و با رویکرد کاربردی است، در پی آن می باشد تا با نگاهی علمی ابعاد مهم این محوطه باستانی را بشناسد. بنابراین پس بیان اهمیت موضوع و شناخت محدوده مورد نظر، از منظر هویت بخشی، رویکرد باستان شناسی و همچنین قابلیت گردشگری این محوطه باستانی مورد بحث قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که این محوطه می تواند به عنوان نماد تاریخی شهرستان نظرآباد و حتی استان البرز معرفی گردد و از سوی دیگر برای استناد به هویت تاریخی از آن بهره برد. اهمیت کاوش های باستان شناسی و کشف رمز و راز زندگی باستانی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آخرین نکته نیز این است که این محوطه پتانسیل بالایی برای گردشگری دارد و می توان با ایجاد زیرساخت های مناسب دیگر و همچنین خدمات متناسب صنعت گردشگری به کسب درآمد پایدار برای شهر و شهروندان قدم برداشت.

واژگان کلیدی: محوطه ازبکی، هویت تاریخی، گردشگری، باستان شناسی، نظرآباد.

مهراب رجبی، حسین عسکری، عبدالناصر میرچی

ارتباطات تجاری البرز در هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح

کد خبر: 82402494 (5794494) | تاریخ خبر: 07/11/1395 | ساعت: 10:36|

کرج - ایرنا - البرزپژوه و پژوهشگر فرهنگ و تاریخ البرز گفت: سندی موجود است که ارتباط تجاری میان البرز و شوش باستان در هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح را نشان می دهد. حسین عسکری روز پنج شنبه (7 بهمن 1395) در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، افزود: این لوح گِلی، دست کم بر وجود نوعی ارتباط تجاری میان شوش باستان واقع در استان خوزستان و محوطه باستانی ازبکی در استان البرز دلالت می کند. وی با بیان اینکه با احتساب فاصله مکانی این مناطق می توان به شگفتی و اهمیت موضوع پی برد، اظهار داشت: ازبکی یکی از روستاهای کوچک در استان البرز است که شهرتی جهانی دارد. وی گفت: خشت گِلین 9 هزارساله آن در موزه سازمان ملل متّحد، روایتگر دیرپایی مدنیّت در ایران است و شهر مادی یک کیلومتر در یک کیلومتر آن که مشابه اش تاکنون در هیچ یک از محوطه های باستانی منسوب به مادها دیده نشده است. عسکری ادامه داد: در مجموع آثاری از هزاره هفتم پیش از میلاد مسیح تا دوره اسلامی (ایلخانیان) در این محوطه وجود دارد، به همین جهت، دکتر یوسف مجیدزاده چهره ماندگار باستان شناسی ایران از تعبیر «دانشگاه باستان شناسی» برای ازبکی استفاده می کند؛ چون سیر باستانی 9 هزار ساله ای در 10 تپّه آن قابل مشاهده است.

وی افزود: دکتر مجیدزاده سرپرست گروه کاوش در محوطه باستانی ازبکی، در یکی از روزهای سرد پاییزی سال 1378 خورشیدی، یک لوح گِلی باستانی را در «مارال تپه» محوطه ازبکی کشف کرد که با مطالعه آن نتایج شگفت انگیزی به دست آمد. این پژوهشگر البرزی بیان داشت: مارال تپه از اواسط هزاره چهارم پیش از میلاد این سند افتخارآمیز را در دل پر راز خویش حفظ کرده و آن را پس از گذشت این هزاره های طولانی به مردم فرهنگ دوست البرز هدیه کرده است. وی گفت: این لوح گلین بیشتر شبیه گل نبشته های دوران آغاز عیلامی است که ارقام و نشانه های آن تاکنون مشاهده نشده است. عسکری با بیان اینکه به نظر می رسد لوح به دست آمده بخشی از یک لوح محاسباتی باشد، افزود: در آن، ارقام بیشتر به صورت سوراخ های کوچک گِرد در اثر ناخن و یا وسیله ای مانند آن ایجاد شده و قبل از باز کردن حساب مجدّد به کمک خطی افقی حساب پیشین را به اصطلاح بسته اند. وی ادامه داد: ورز گِل چنان به خوبی انجام گرفته که جنس آن به طور کامل فشرده و سخت شده است و حتّی یک حباب هر چند کوچک هوا هم در سطح لوح به چشم نمی خورد. وی اظهار داشت: شکل لوح احتمالاً راست گوشه است، طول این قطعه در حالت کنونی 7/6 و عرض آن 7/5 سانتیمتر است اما به نظر می رسد که در اصل ابعادی به مراتب بیشتر از این داشته است.

عسکری گفت: ضخامت لوح در حدود 1 سانتیمتر است و نگاهی به پشت آن نشان می دهد که یکبار بر آن چیزهایی نوشته شده اما پیش از خشک شدن لوح، سطح آن را صاف کرده یا به عبارت دیگر پاک کرده اند. وی افزود: این لوح به همراه پیکره و سفال لب واریخته ای که از سکویی واقع در غرب برش حفاری مارال تپه به دست آمده، دست کم بر وجود نوعی ارتباط تجاری میان شوش باستان واقع در استان خوزستان و محوطه باستانی ازبکی در استان البرز دلالت می کند. وی بیان داشت: در سال 1380 مقاله ای از «فرانسوا والا» زبان شناس فرانسوی در یکی از مجله های تخصصی زبان شناسی فرانسه در معرفی این لوح به چاپ رسید که حاکی از اهمیت جهانی این اثر باستانی است.

6156/1535 خبرنگار: نوشین طهماسبی ** انتشار دهنده: داریوش غفاری.

متن خبر فوق در وب سایت خبرگزاری ایرنا

دیدار اعضای کنوانسیون جهانی گردشگری از محوطه باستانی ازبکی 

محوطه باستانی ازبکی واقع در شهرستان نظرآباد روز سه شنبه 5 بهمن 1395 میزبان تعدادی از اعضای کنوانسیون جهانی گردشگری بود. مجمع دوسالانه این کنوانسیون جهانی در سال جاری میلادی به میزبانی ایران برگزار خواهد شد.

البرز گنجینه آثار تمدنی هزاره هفتم پیش از میلاد تا امروز

کد خبر: 82347535 | تاریخ خبر: 25/09/1395 - 9:10

کرج - ایرنا - استان البرز به مرکزیت کرج با توجه به تنوع اقلیمی کوهستانی و دشت، زیستگاه ها و گونه های مختلف حیات وحش، آداب، رسوم و فرهنگ های متفاوت و دیرپای محلّی، آثار متنوع و متعدد فرهنگی و تاریخی از هزاره هفتم پیش از میلاد مسیح تا دوره های اخیر، یکی از قطب های گردشگری در ایران است  . به گزارش ایرنا، استان البرز با 6 شهرستان کرج، ساوجبلاغ، نظرآباد، طالقان، فردیس و اشتهارد، تنوع اقلیمی کم نظیر در کشور را دارا است که از آب و هوای کوهستانی تا گوهر کویر را یکجا در اختیار دارد.

تپه ازبکی تنها یکی از محوطه ‌های باستانی ارزشمند تاریخی فلات ایران واقع در شهرستان نظرآباد از شهرستان‌های استان البرز قرار دارد. این تپه تاریخی با قدمت 9 هزار ساله به عنوان قدیمی ترین بنای خشتی جهان مطرح است. بسیاری از کشورها که امروز توانسته اند جایگاهی در صنعت گردشگری جهان برای خود دست و پا کنند یا فاقد سابقه تمدنی نظیر ایران و به ویژه استان البرز هستند و یا اینکه سابقه آثار تمدنی آنها به 500 سال هم نمی رسد. با توجه به شرایط پیش آمده از سوی دولت تدبیر و امید و شکست خوردن پروژه ایران هراسی، ظرفیت های گردشگری موجود در ایران نمود بیشتری یافته است و دیگر این وظیفه ما است بیش از هر زمان دیگری این سابقه تمدنی، تاریخی و فرهنگی را به جهان معرفی کنیم. ادامه مطلب...

سرزمین کهن خشت  

وجود تپه اُزبکی در شهرستان نظرآباد، که کهن‌ترین خشت جهان در آنجا یافت شده است می‌تواند پای گردشگران زیادی را به سرزمین البرز بکشاند زیرا سفر به سرزمین کهن خشت جهان و مشاهده تپه‌های تاریخی که بیانگر قدمت چند هزارساله است، جذابیتی بی‌نظیر را نصیب هر گردشگری می‌کند . محوطه اُزبکی در 50 کیلومتری غرب شهرستان کرج و در شمال شرق روستای اُزبکی از توابع دهستان احمدآباد مصدق از بخش مرکزی شهرستان نظرآباد قرار دارد، ارتفاع زمین‌های اطراف آن از سطح دریا هزار و 188 متر است. محوطه اُزبکی شامل تپه مخروطی شکل بزرگی به قطر 150 و ارتفاع 26 متر که در اطراف آن 9 تپه قرارگرفته است. معماری تقریباً سالمی بر روی تپه مرتفع مرکزی است که از مهم‌ترین آثار دوره ماد در فلات مرکزی بوده این اثر دارای ویژگی‌های اصیلی از معماری نخستین فرمانروایان آریایی در ایران و  دارای هفده فضای معماری است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان از باروی پیرامون دژ، حیاط بزرگ شرقی، انبار جنوبی، تالار بزرگ جنوبی، تالار شمالی در میانه غرب دژ، اتاق بزرگ سکو دار، تالار معبد، اتاق نگهبانان، صندوقخانه، تأسیسات آشپزخانه‌ای و دروازه ورود به دژ نام برد.

سفری با چاشنی بستنی و آلو ترش

روستای برغان واقع در شهرستان ساوجبلاغ به نگینی در دل صدف معروف بوده به‌طوری‌که این روستا با دو واژه قدمت و تاریخ عجین شده است. جاذبه‌های گردشگری فراوان این روستا، در فصل‌های مختلف سال، گردشگران زیادی را به اینجا می‌کشاند، شهرت آلوی برغان و بستنی «گله» علاوه بر زیبایی‌های طبیعی، مجموعه‌ای خاطره‌انگیز و البته خوشمزه برای گردشگران فراهم کرده است که دیدن از این روستا را برایشان زیباتر می‌کند. محلی‌ها به آلوی برغان «گوجه برغان» هم می‌گویند و درواقع یک محصول پیوندی است که طعم و مزه خاصی دارد، طبق گفته محلی‌ها آلوی برغان از پیوند آلوی معمولی با آلوی بخارا به دست می‌آید. برغان از مناطق بسیار زیبای استان البرز محسوب می‌شود و به دلیل نزدیکی به اتوبان کرج - قزوین می‌تواند شاهد افزایش تعداد گردشگران در خود باشد دلیل این امر نیز این است که بسیاری از مسافران و گردشگران در کشور برای رسیدن به استان‌های موردنظر خود، از اتوبان کرج - قزوین می‌گذرند و برغان می‌تواند محلی خوبی برای تمدد اعصاب و تفریح و گشت‌وگذار آن‌ها باشد (به نقل از خبرگزاری مهر).

حسین عسکری آمد مثل همیشه با دست پر!

دکتر مهراب رجبی

رییس بنیاد ایران شناسی شعبه استان البرز

بانگ آبم من به گوش تشنگان

همچو باران می رسم از آسمان

بحث های عمده در البرز تقریباً مشابه همان حرفهاییست که در تهران - و ایران - در جریان است.  حقوق های نجومی، به دنبال آن خانه های نجومی و در نهایت بحث «کار گروه مالی مبارزه با پولشوییFatf » هفته دولت با حجم و سطح نسبتاً خوب و تا اندازه ای قابل قبول در سطح استان برگزار شد. در یکی از مراسم من هم شرکت داشتم و آن «رونمایی از محوطه ازبکی» بود. محوطه ازبکی با حدود هفت هزار سال قدمت و یکی از اولین مراکز زیست إنسان. برخی به اشتباه این محوطه را «تپه ازبکی» می خوانند حال آنکه از هفت تپه باقیمانده در این محدوده، تنها یکی از آن ها ازبکی نام دارد - که بهتر است ان را نیز تپه یا «دژ مادها» بنامیم که نام اولیه آن بوده. مادها تابستان ها در همدان (هگمتانه) و زمستان ها در «دژ مادی»  واقع در شمال غرب نظرآباد - غربی ترین سهر استان البرز - زندگی می کردند. ازبکی از «یوز باشی و یوز بیگی» گرفته شده است.

مراجعه - تقریباً مستمر - دانشجویان به اینجانب ادامه دارد. فرصتی مغتنم که سخت به آن علاقه دارم. معمولاً آن دسته از دانش پژوهان که در ارتباط با البرزپژوهی و مطالعات مرتبط با البرز و همچنین توسعه کرج و البرز، تحقیق داشته و یا در حال تدوین پایان نامه هستند به بنده مراجعه می کنند. من هم تلاش دارم با عشق و اشتیاق، مختصر اطلاعات و دانسته ها و تجارب خود را در اختیار آنان قرار دهم. آخرین دانشجویی که مراجعه کردند، خانم هاجر موسوی دانشجوی مقطع کارشناسانی ارشد دانشگاه خوارزمی بود. عنوان پایان نامه ایشان «توسعه فرهنگی شهر کرج بر مبنای میراث و آرزوهای قومی و فرهنگی» می باشد .توضیحات لازم را ارایه داده و گفتم موضوع خوبی می تواند باشد. استفاده از فرصت و پتانسیل قومیت های مهاجر به البرز. مشابه همان فرصتی که تعدادی از شهرهای پیشرفته کنونی جهان از جمله نیویورک را به موقعیت ممتاز کنونی رساند.

بعد از مدتی فاصله، برادر دانشمندم دکتر حسین عسکری به دیدارم آمد. مثل همیشه با دست پر! آخرین کتاب تألیفی خود را، قبل از چاپ برایم آورد. با عنوان «نام آوران استان البرز - ساوجبلاغ». به مانند دگر کتابهایش، دقیق، منقح و سرشار از اطلاعات سودمند.  در خصوص تألیف کتاب های مشابه برای دیگر شهرهای البرز نیز با دکتر عسگری بحث و تبادل نظر شد. قرار شد با برادرم جناب سید موسی حسینی کاشانی در خصوص همکاری در چاپ کتاب صحبت کنم. این آقا سید موسی نیز علاوه بر برخورداری از ذوق و إشراق، در صحنه اقدام و عمل نیز، مدیر کارآمدی می باشد.

در همایش «صدای آب نمی آید» شرکت کردم. فوق العاده بود. به همت اداره کل بحران استانداری و سازمان آب منطقه ای و البته کانون رشد خلاق، برگزار شد. موسیقی، تاتر و نمایشنامه ای که توسط دانش آموزان عضو کانون رشد خلاق اجرا شد، بسیار عالی، تأثیرگذار و آموزنده بود... از برگزارکنندگان باید تشکر کرد به سهم خودم از همه بخصوص آقای مهدی تیزویر و همسر محترم ایشان که از پیشگامان «سمن های» مرتبط با محیط زیست می باشند، قدردانی می نمایم. خدا را شکر. هفته و دهه خوبی بود. برای آب و خاک و درخت و حیوان و محیط زیست، هر چه کار شود، هنوز کم است. به شدت به سوی نابودی پیش می رویم. ببینید دوباره شهریور شد. ماه جهنمی برای درختان (هورس) و در آتش سوختن گیاهان. ماه جاری شدن سیل. ببینید چند قطره باران در گلستان و مازندران بارید و سیل به راه افتاد و کشت و ویران کرد. باران که داعش نیست؟! ما - انسانها - محیط زیست را نابود کردیم!؟ آفرین بر همشهریانم. که با پونه خوبشی دارند و با آویشن سخن می گویند و البته هرگز؛ آب را گل نمی کنند. 

بانگ آبم من به گوش تشنگان

همچو باران می رسم از آسمان

ای برادر برجه و کن اضطراب

بانگ آب و تشنه و آنگاه خواب...

ردپای نخستین فرمانروایان آریایی در تپه اُزبکی

محوطه اُزبکی در 50 کیلومتری غرب شهرستان کرج، در شمال شرق روستای اُزبکی از توابع دهستان احمدآباد مصدق از بخش مرکزی شهرستان نظرآباد قرار دارد، ارتفاع زمین های اطراف آن از سطح دریا یکهزار و 188 متر است، محوطه اُزبکی شامل تپه مخروطی شکل بزرگی است به قطر 150 و ارتفاع 26 متر که در اطراف آن 9 تپه قرار گرفته است. تحقیقات به عمل آمده توسط سرپرست هیئت کاوش در محوطه حاکی است که تپه های اقماری واقع در شمال تپه مرتفع (تپه اصلی) تا ساحل رودخانه ای که از حدود 500 متری آن می گذشته ادامه داشته است. نام اُزبکی برگرفته از روستا یی به همین نام است که احتمالاً از دوران صفویه  به بعد «یوز بیگی» بوده و با گذشت زمان به «اوز بیگی» و «اُزبکی» تغییر یافته است این محوطه باستانی مهم  هشتم مهرماه سال 52 به شماره 955 در فهرست آثار ملی جای گرفت، بر اساس کاوش های باستان شناسی محوطه باستانی اُزبکی دربرگیرنده تاریخی از اواخر هزاره هفتم  پیش از میلاد تا دوره اسلامی است یکی از دلایل انتخاب کاوش در این محوطه باستانی مهم، وجود نمونه هایی از سفال فلات مرکزی با قدمت هزاره چهارم پیش از میلاد و پیشتر است. ادامه مطلب...

کشف بقایای یک محوطه مربوط به دوره مس سنگی متاخر در گازرسنگ

فرزان احمدنژاد مسئول حوزه باستان شناسی استان از کشف بقایای سقف و کف در یک محوطه نویافته مربوط به دوره مس سنگی متاخر خبر داد. احمدنژاد گفت: در پایش دوره ای آثار به محوطه گازرسنگ شمالی واقع در شهرستان نظرآباد رفته بودیم که در بخشی از تپه که توسط روباه لانه ای حفر شده بود علاوه بر سفال به بقایای کوچکی از سقف و کف یک معماری برخوردیم. با توجه به شواهد و داغی های موجود بر روی این بخش از سقف به نظر می رسد که ابتدا با قرار دادن نی های کوچک به صورت عمودی و افقی تودرتو (سبک بافتن حصیر) تیر سقف را آماده می کردند و سپس ملات آماده شده را با فشار داخل سقف آماده شده با نی قرار می داده اند و سپس بخش بالایی سقف را صیقلی می کرده اند. مسئول حوزه باستان شناسی البرز گفت با توجه به بررسی های انجام بر روی سفال های این تپه مشخص گردید که احتمالاً محوطه ای تک دوره ای و مربوط به دوره مس سنگی متاخر بین 5800 تا 5300 سال پیش باشد.به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، احمدنژاد در خاتمه افزود، به احتمال فراوان این تپه روستای کوچکی در نزدیکی ازبکی بوده و با توجه به شواهد به دست آمده به شدت تحت تاثیر محوطه ازبکی قرار داشته است.

محوطه باستانی ازبکی: نماد فرهنگ و تاریخ استان البرز

روز 29 فرردین 1395 بهمناسبت «روز جهانی بناها و یادمان ‌های تاریخی»، به همت معاونت علمی - پژوهشی کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نور کرج و همکاری حلقه علمی میراث فرهنگی و گردشگری مرکز کرج و امور فرهنگی دانشگاه، «نخستین  نشست تخصصی  آثار تاریخی و باستانی استان البرز» در دانشگاه پیام نور مرکز کرج برگزار شد.

در این نشست، دکتر محمدرضا خزایی مسئول کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نور استان، دکتر مهراب رجبی رییس بنیاد ایران شناسی شعبه استان البرز، دکتر حسین عسکری پژوهشگر و عضو انجمن میراث فرهنگی استان البرز، حجت الاسلام والمسلمین مرادیان مسئول نهاد رهبری در دانشگاه پیام نور مرکز کرج، مهندس صحافی باستان شناس و  مهندس مینا کریمی باستان شناس و معاون علمی - پژوهشی کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نوز مرکز کرج حضور داشتند. ادامه مطلب...