درنگی در روستای گلیرد طالقان
حسین عسکری: این مقاله کوتاه به سفارش «دایره المعارف تشیع» جهت چاپ در جلد چهاردهم نوشته شده است. بی تردید «گلیرد» یکی از دهکده های نام آشنا در سرزمین ایران اسلامی است.
گلیرد روستایی کهن در منطقه طالقان است که زادگاه و موطن آیت الله سید محمود طالقانی (م1358ش) از چهره های نامدار جریان نواندیشی دینی در ایران می باشد. این روس
تا در 14 کیلومتری جنوب شرقی شهر طالقان از توابع شهرستان ساوجبلاغ و در ارتفاع 2224 متری از سطح دریا واقع است. نسبت این روستا با آیت الله طالقانی باعث توجه مردم ایران و در نتیجه موجب رونق و آبادانی آن شده است. جمعیت آن در تابستان حدود 250 خانوار و در زمستان کمتر از 45 خانوار می باشد. خانه تاریخی پدر مرحوم طالقانی در مرکز روستا و در ضلع شمال شرقی مسجد واقع شده و شامل اجزای مختلف خانه های سنتی ایرانی است. قدیمی ترین بخش این خانه متعلق به دوران قاجاریه است.ادامه مطلب...
«انجمن مخدرات وطن»
حاصل مبارزات بانوی نجم آبادی
انجمن مخدرات وطن به ریاست آغابیگم دختر شیخ هادی نجم آبادی، انجمنی زنانه بود که در سال 1289 خورشیدی در جریان جنبش مشروطه خواهی و جنبش ملی دهه 1280، با هدف سازمان‌دهی فعالیت‌های گوناگون برای استقلال ایران از تسلط کشورهای بیگانه و امپریالیستی شکل گرفت. اعضای این انجمن در میتینگ‌ها و تظاهرات جنبش مشروطه شرکت فعال داشتند و به دولت روسیه نامه‌های اعتراض آمیز درباره اقدامات امپریالیستی آن می‌نوشتند.ادامه مطلب...
پژوهش در سرزمین چشمه ها
چهره های ماندگار شهرستان ساوجبلاغ در 12 رشته علمی و پژوهشی
دکتر حکمت الله ملاصالحی: پی ریز دانش فلسفه باستان شناسی در ایران
محمد ابراهیم قشلاقی ساوجبلاغی: مجتهد جوان و پژوهنده
دکتر زین الدین کیایی نژاد: عرفان پژوه و شاعر طالقانی
دکتر سید حسن حسینی: پژوهشگر ادبیات متعهد
شیخ ملا آقا محمد ساوجبلاغی: مفسر و مترجم روستانشین
ملا نعیما طالقانی: حکیم کرکبودی دوره صفویه
سید محمدتقی میرابوالقاسمی: تاریخ پژوه نهضت های شیعی
دکتر یحیی پویا: پزشک پژوهنده بیماری های مسری
دکتر عنایت الله شهیدی: تعزیه پژوه سرشناس ایران
دکتر علی اکبر فرهنگی: چهره ماندگار علم مدیریت در ایران
دکتر محمود طالقانی: پژوهشگر برتر اطلس ایران
پروفسور ابوالقاسم غفاری: دانشمند فشندی ناسا
آخرین قرار استاد ممیز در شهرستان ساوجبلاغ
بی شک گرافیک ایران ورود خود را به دنیای گرافیک مدرن مدیون فعالیت های برخی از نامداران این هنر است؛ کسانی که با ورود خود به دنیای هنرهای تجسمی ایران به ویژه گرافیک، علاوه بر اینکه خود را به دنیای هنر معرفی کردند، مدرنیته و هنر مدرن گرافیک را هم به ایران آورده، پایه گذاری کرده و به بلوغ رساندند. در این میان برخی بیش از سایرین چهره شدند و بحق نام آنها بیشتر درخشید... استاد مرتضی ممیز در سال 1344 از دانشگاه تهران، دانشکده هنرهای زیبا فارغ التحصیل شد و سه سال بعد گواهینامه طراحی غرفه و ویترین و معماری خود را از مدرسه عالی هنرهای تزیینی پاریس دریافت کرد. دوره اخذ لیسانس ممیز 11 سال به طول انجامید و ممیز در این دوره به کارهای مختلفی چون کار در آتلیه گرافیکی و ... مشغول بود.ادامه مطلب...
چهره هایی از قشلاق ساوجبلاغ
محمد ابراهیم قشلاقی ساوجبلاغی، فقیه جوان و کوشا
علی قشلاقی، توصیفگر فضایل اهل بیت
براساس شواهد تاریخی، گستره جغرافیایی ساوجبلاغ در گذشته های نه چندان دور، منطقه وسیعی از غرب استان تهران و بخشی از شرق استان قزوین را شامل می شد، به طوری که کلان شهر کرج زمانی یکی از دهکده های زیبای منطقه ساوجبلاغ به شمار می آمد. به گمان نگارنده، در پژوهش های فرهنگی و تاریخی بایستی مرزبندی های جدید و بی ضابطه فعلی را در نوردید و ساوجبلاغ فرهنگی را در قلمرو جغرافیای تاریخی اش مورد بررسی و دقت قرار داد.ادامه مطلب...
باید به فکر ادای افکار طالقانی بود
حجت ا
لاسلام والمسلمین «ابوذر بیدار» با انتقاد از محدود شدن ادای دین به طالقانی به نامگذاری یک خیابان به نام او گفت: «طالقانی محبوب جوانان، اهل تسنن و شیعیان، چپ، راست و حتی سلطنت طلبان و سلایق گوناگون بود.» به گزارش خبرگزاری مهر، همرزم آیت الله طالقانی شامگاه پنج شنبه 19 شهریور 1388 در مراسم بزرگداشت سی امین سالگرد ارتحال این عالم بزرگوار در زادگاه وی در بخش طالقان شهرستان ساوجبلاغ اظهار داشت: «مرحوم طالقانی دردی در دل داشت و آن درد بی‌پناهان بود، آنها که با امید به او می‌دانستند وی حرفشان را می‌شنود به سراغش می‌آمدند.
حجت الاسلام بیدار افزود: «وی با ویژگی های منحصر به فردی که داشت همه اقشار مردم از جمله جوانان، شیعیان، اهل تسنن، چپ و راست و حتی سلطنت طلبان را مرید خود کرده بود.» مسوول دفتر وقت آیت الله طالقانی خاطرنشان کرد: «هنگام زندانی بودن ایشان چند نفر از افسران زندان قصر به خاطر ارادت به طالقانی از جایگاه عزل شده و به زندان افتادند.» وی ادامه داد: «جاذبه شخصیت این عالم بزرگوار همه را مجذوب می‌کرد و اگر دیگران تنها درباره ایشان شنیده‌اند، اینجانب علاوه بر اینکه همرزم و مسئول دفتر وی بوده‌ام، تمام سجایای اخلاقی وی را از نزدیک لمس کردم.» بیدار تاکید کرد: «طالقانی یک مجتهد، مفسر، واعظ و قرآن پژوه با قلبی مهربان بود که دنیا او را می‌شناسد و هنوز سراغ این پیشوای بزرگ را می‌گیرند.» ادامه مطلب...
خاندان های علمی ساوجبلاغ و طالقان در یک نگاه
آشنایی با خاندان های علمی: آل طالقانی (سادات) / آل طالقانی (غیر سادات) / آل حکمی / آل رفیعی / آل برغانی / آل شهید ثالث (شهیدی ) / آل صالحی / آل علوی شهید / آل حکمی / آل فشندی / آل نحوی / آل نجم آبادی.
شهرستان ساوجبلاغ واقع در غرب استان تهران در پنج قرن اخیر از جهت توجه به دانش و دیرپایی معرفت، کارنامه درخشانی دارد. در این میان نقش خاندان های علمی این شهرستان که خاستگاه علوم و معارف اسلامی بوده اند، بسیار مهم و اساسی جلوه می کند. در این نوشتار به معرفی کوتاه این خاندان ها که ریشه در منطقه ساوجبلاغ و طالقان دارند، پرداخته شده است:
- آل طالقانی (سادات): از خاندان های علم و ادب و مرجعیت شیعه در نجف اشرف که از نوادگان قاضی امیر سید جلال الدین حسینی هستند. قاضی در سال 935 قمری از روستای «اورازان» طالقان به نجف اشرف عزیمت کرد.(1) علامه علی اکبر دهخدا، سرسلسله این خاندان را سیدحسن معروف به میرحکیم پسر عبدالحسین می داند که از شاگردان مجلسی و ابن الوندی در کاظمین به شمار می رود.
برخی از رجال این خاندان عبارتند از: سیداحمد فرزند حسین بن سید حسن مشهور به میر حکیم طالقانی (متوفای 1208ق)؛ سید جعفر (متوفای 1277ق)؛ سید رضا (متوفای1280ق)؛ سید محمد (متوفای1346ق)؛ سید میرزا (متوفای1351ق)؛ (2) سید محمدحسن آل طالقانی از فضلای معاصر و منشی آقا بزرگ تهرانی صاحب کتاب «الذریعه» است. او کتابی با عنوان «غایه الامانی فی احوال الطالقانی» درباره این خاندان نگاشته است.(3) ادامه مطلب...
نجم آباد، همنشین تاریخ و دانش و تولید
روستای نجم آباد که مرکز دهستانی به همین نام در بخش تنکمان شهرستان نظرآباد است، قدیمی‌ترین روستای مسکونی این شهرستان و یکی از بزرگ‌ترین دهستان‌های استان تهران به شمار می‌رود.(1) کهن‌ترین سند 
مکتوب متعلق به این روستای تاریخی در کتاب نزهت‌القلوب نوشته حمدالله مستوفی قزوینی است که در سال 740 هجری قمری تألیف شده است. در این کتاب تاریخی روستای نجم‌آباد به عنوان یکی از بزرگ‌ترین روستاهای ساوجبلاغ توصیف شده است. براساس این سند، ساوجبلاغ در عهد سلجوقیان جزء ری بوده و به دارالخلافه آن دیار مالیات می‌پرداخته و در عصر حکومت مغولان از آن ملک جدا شده است.(2)
نجم‌آباد در طول جغرافیایی50 درجه و30دقیقه و20ثانیه و عرض جغرافیایی 35درجه و50 دقیقه و 43ثانیه و در 48 کیلومتری شهر کرج واقع است.(3) از شمال به شهر نظرآباد، از غرب به دهستان احمدآباد، از شرق به دهستان‌های تنکمان، رامجین و سعیدآباد و از جنوب به دشت اشتهارد و ارتفاعات حلقه‌دره محدود می‌شود. علی‌اکبر دهخدا درباره این روستا می‌نویسد: قصبه‌ای از دهستان افشاریه ساوجبلاغ شهرستان کرج که در جلگه معتدلی واقع است(4) و 2674 تن سکنه دارد.(5) آبش از قنات و محصولش غلات و صیفی‌جات و چغندر قند و لبنیات و شغل اهالی زراعت و گله‌داری است.(6)
ادامه مطلب...
دیدار با مهندس مصطفی بازرگان به روایت اسماعیل آل احمد
حاصل یک عمر انس با کلام وحی
وقتی از ماشین پیاده شدم حسین و زکریا و احمد را در محلی که قرار گذاشته بودیم دیدم، پس از سلام و احوالپرسی به سمت خانه پیرمرد راه افتادیم. وقتی وارد خانه اش شدیم بهشت کوچکی
بود که با مهربانی به همه میهمانان خوش آمد می گوید، حیاطی که با گل و درخت چشم تو را به تبسم آرامش وامی دارد، چه خوب. زینت آن خانه درخت است نه سنگ و آهن و سیمان. بعد از مدتی، پیرمرد وارد اتاق شد، پیرمردی که با وجود تقریبا" یک قرن تلاش، همچنان خستگی ناپذیر در آرامشی اعجاب برانگیز، سرّ سویدای خویش را زیر باران عنایات کلام وحی صیقل می دهد، بسیار صمیمی از ما پذیرایی می کند و مهربانانه با ما از این یک قرن سخن می گوید: متولد 1290 هستم در خانه بزرگ و پرجمعیت پدری با 5 برادر و 5 خواهر دیگر، همه اهالی خانه اهل خواندن قرآن بودند حتی خدمتکار، همه بعد از نماز صبح قرآن می خواندند. پدرم (حاج عباسقلی بازرگان) سالهای سال بزرگ آذربایجانی های مقیم تهران بود و از امنای مسجد شیخ عبدالحسین بازار تهران، مسجد و مدرسه ای که شیخ عبدالحسین آنها را از ماترک مرحوم امیر کبیر و به وصیت او ساخته است، پدر از سران عزاداران امام حسین علیه السلام هم بود که با عشقی هر چه تمامتر در روز عاشورا و یازدهم از همه دسته جات عزاداری آذربایجانی های تهران پذیرایی ناهار می کرد.ادامه مطلب...
