روزنامه اطلاعات، سال نودم،ش 26408، ضمیمه فرهنگی، ش 260، چهارشنبه 18 فروردین 1395، ص 1

از آتن تا بنیاد حکمت اسلامی صدرا - 1 

از آتن تا بنیاد حکمت اسلامی صدرا - 2

عطر بهار درکوچه باغ‌های روستای ورده 

شهرستان ساوجبلاغ با وسعتی حدود هزار و 22 کیلومتر مربع از جاذبه های گردشگری ویژه ای برخوردار است و از آن به عنوان سرزمین «چشمه های سرد» یاد می شود. این شهرستان از شمال به ارتفاعات البرز و شهرستان طالقان از غرب به استان قزوین و شهرستان نظرآباد و از شرق و جنوب به شهرستان کرج محدود می شود. ساوجبلاغ دارای 3 بخش چهار باغ، چندار و بخش مرکزی داری پنج شهر شامل شهرهای جدید و قدیم هشتگرد، کوهسار، چهار باغ و گلسار است. باید در ادامه به سراغ معرفی روستای وَردِه برویم روستای زیبا در 15 کیلومتری شمال غربی شهر کوهسار در ضلع شمال اتوبان کرج - قزوین، بافت تاریخی و بکر این روستا آثاری نظیر حمام تاریخی دوره قاجار، آسیاب قدیمی، دو بقعه به نام های امامزاده عبدالقهار (ع) و بی بی سکینه (س) را در خود جای داده است و به دلیل  وجود رودخانه، کوهستان و چشمه های منحصر به فرد، پذیرای بسیاری از گردشگران علاقمندان در فصل های مختلف سال است (خبرگزاری مهر).

 دانلود فیلم

گشتی در بزرگترین باغ پرندگان خاورمیانه 

شهرستان ساوجبلاغ با وسعتی حدود یک هزار و 22 کیلومتر مربع از جاذبه های گردشگری ویژه ای برخوردار است و از آن به عنوان سرزمین چشمه های آب سرد یاد می شود . این شهرستان از شمال به ارتفاعات البرز و شهرستان طالقان از غرب به استان قزوین و شهرستان نظرآباد و از شرق و جنوب به شهرستان کرج محدود می شود. ساوجبلاغ دارای 3 بخش چهار باغ، چندار و بخش مرکزی داری پنج شهر شامل شهرهای جدید و قدیم هشتگرد، کوهسار، چهار باغ و گلسار است. بخش کوهپایه ای این منطقه بین کوهستان و دشتی زیبا حایل شده که چشم هر گردشگری را به خود جذب می کند. دشت های این منطقه نیز دارای باغ های زیبایی است که فضایی آرام و دل انگیز را برای گردشگران داخلی و خارجی فراهم می کند. علاوه بر طبیعت زیبا و شگفت انگیز، وجود تپه های متعدد در بخش های مختلف این شهرستان نشان دهنده این است که ساوجبلاغ  دارای پراکندگی های استقراری در تپه های مختلف از هزاره پنجم پیش از میلاد تا دوران اسلامی است. حفاری های باستان شناسی صورت گرفته در تپه ها و محوطه های باستانی همچون «موشلان تپه»، «تپه گرجیان ایغربلاغ» و «خوروین» نشانگر سابقه استقرار و سکونت انسان از هزاره های پنجم و چهارم پیش از میلاد تا هزاره های اول پیش از میلاد در این شهرستان است. ادامه مطلب...

سفالینه‌ های نه هزار ساله تو را می‌ خوانند

سرزمین کهن البرز که تاریخ، آیین ها، سنت ها، آداب و رسوم دیرپایش همواره گویای جاودانگی و قدرت ریشه دار فرهنگی آن بوده است در خود هزاران رمز و راز دارد شهرستان نظرآباد یکی از شهرستان های استان البرز است که به سرزمین کهن خشت معروف است این شهرستان در نزدیکی شهرستان ساوجبلاغ واقع شده و از شمال به بخش مرکزی ساوجبلاغ و سلسله جبال البرز، از طرف جنوب به بخش اشتهارد در شهرستان کرج، از طرف غرب به شهرستان آبیک (استان قزوین) و از طرف شرق به دهستان های رامجین و سعیدآباد شهرستان ساوجبلاغ محدود می شود.

منابع و اسناد تاریخی و مطالعات باستان شناسی از محوطه ها و تپه های تاریخی در شهرستان نظرآباد همگی بیانگر وجود فرهنگ غنی این سرزمین از دوران پیش از تاریخ است. وجود بقاع متبرک امام زاده ابراهیم، امام زاده ابوالحسن، تینال تپه، محوطه باستانی ازبکی، روستاهای زیبا از جمله روستای عشایری گُلدره، روستای شیخ حسن که مهد آثار تاریخی است، منطقه نمونه گردشگری فرودگاه آزادی و غیره هر سال پای گردشگران زیادی را به این منطقه می کشاند. ادامه مطلب...

لوح گلین شش هزار ساله

سند همکاری تجاری ازبکی و شوش در هزاره چهارم پیش از میلاد

اُزبکی یکی از روستاهای کوچک غرب استان البرز است اما شهرتی جهانی دارد. خشت گِلین نه هزارساله آن در موزه سازمان ملل متّحد، روایتگر دیرپایی مدنیّت در ایران است و شهر مادی یک کیلومتر در یک کیلومتر آن که مشابه­­ اش تاکنون در هیچ یک از محوطه ­های باستانی منسوب به مادها دیده نشده است. در مجموع آثاری از هزاره هفتم پیش از میلاد مسیح تا دوره اسلامی (ایلخانیان) در این محوطه وجود دارد. به همین جهت، دکتر یوسف مجیدزاده چهره ماندگار باستان­ شناسی ایران از تعبیر «دانشگاه باستان­ شناسی» برای ازبکی استفاده می ­­کند؛ چون سیر باستانی نه هزار ساله ­­ای در ده تپّه آن قابل مشاهده است.

استاد مجیدزاده سرپرست گروه کاوش در محوطه باستانی ازبکی، در یکی از روزهای سرد پاییزی سال 1378 خورشیدی، یک لوح گِلی باستانی را در «مارال­ تپه» محوطه ازبکی کشف کرد که با مطالعه آن نتایج شگفت­ انگیزی به دست آمد. مارال­ تپه از اواسط هزاره چهارم پیش از میلاد این سند افتخارآمیز را در دل پر راز خویش حفظ کرده و آن را پس از گذشت این هزاره ­های طولانی به مردم فرهنگ ­دوست ایران هدیه کرده است. این لوح گلین بیشتر شبیه گل ­نبشته ­های دوران آغاز عیلامی است که ارقام و نشانه­ های آن تا کنون مشاهده نشده است.

به نظر می ­رسد لوح به دست آمده بخشی از یک لوح محاسباتی باشد. در آن، ارقام بیشتر به صورت سوراخ ­های کوچک گِرد در اثر ناخن و یا وسیله ­ای مانند آن ایجاد شده و قبل از باز کردن حساب مجدّد به کمک خطی افقی حساب پیشین را به اصطلاح بسته ­اند. ورز گِل چنان به خوبی انجام گرفته که جنس آن به طور کامل فشرده و سخت شده است و حتّی یک حباب هر چند کوچک هوا هم در سطح لوح به چشم نمی­ خورد. شکل لوح احتمالاً راست ­گوشه است. طول این قطعه در حالت کنونی 7/6 و عرض آن 7/5 سانتیمتر است اما به نظر می ­رسد که در اصل ابعادی به مراتب بیشتر از این داشته است. ضخامت لوح در حدود یک سانتیمتر است و نگاهی به پشت آن نشان می­دهد که یک بار بر آن چیزهایی نوشته شده اما پیش از خشک شدن لوح، سطح آن را صاف کرده یا به عبارت دیگر پاک کرده­ اند.

این لوح به همراه پیکره و سفال لب واریخته ­ای که از سکویی واقع در غرب برش حفاری مارال ­تپه به دست آمده، دست کم بر وجود نوعی ارتباط تجاری میان شوش باستان واقع در استان خوزستان و محوطه باستانی ازبکی در استان البرز دلالت می ­کند.با احتساب فاصله مکانی این مناطق می ­توان به شگفتی و اهمیت موضوع پی برد. در سال 1380ش مقاله­ای از «فرانسوا والا» زبان­ شناس فرانسوی در یکی از مجله ­های تخصصی زبان­ شناسی فرانسه در معرفی این لوح به چاپ رسیده است.

منابع: یوسف مجیدزاده، نخستین و دومین فصل حفریات باستان ­شناختی در محوطه ازبکی، ص 57؛ همان، گزارش سومین فصل کاوش ­های باستان­ شناختی محوطه ازبکی، ص 5؛ پژوهشنامه اداره­کل میراث فرهنگی استان تهران، دفتر سوم، ص 279؛ روزنامه آزاد، ش 215، ص 1.

نشر نخست این مقاله در: نوروزنامه: ویژه نامه نوروزی روزنامه اطلاعات، دوشنبه 24 اسفند 1394، ص 35.

دانلود نوروزنامه

توضیح ضروری: لوح گلین به دست آمده از محوطه باستانی ازبکی واقع در شهرستان نظرآباد از توابع استان البرز، متعلق به هزاره چهارم پیش از میلاد است. با این اوصاف عنوان «لوح گلین شش هزار ساله» صحیح  است.

دانشمند فرهیخته استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی

حلقه زرین ارتباط میان جامعه عزیز باستان ‌شناسی و فلسفه

روز چهارشنبه 12 اسفند 1394 آیین نکوداشت مقام علمی - فرهنگی دکتر حکمت ‌الله ملاصالحی و اهدای چهارمین نشان دکتر عزت الله نگهبان به وی در بنیاد نخبگان و در جمع فرهیختگان حوزه باستان‌ شناسی و حکمت و فلسفه و ایران شناسی به همت انجمن علمی باستان‌ شناسی ایران برگزار شد. در آغاز این آیین، دکتر قدرت ‌الله علیزاده - معاون بنیاد ایران‌ شناسی و بنیاد  حکمت اسلامی صدرا -  پیام آیت ‌الله سید محمد خامنه ‌ای - رئیس بنیاد ایران شناسی و بنیاد حکمت اسلامی صدرا - را به مناسبت نکوداشت استاد ملاصالحی قرائت کرد. در این پیام آمده است:

بسم الله الرحمن الرحیم. تکریم مقام معلم این وارث شایسته انبیا در تعلیم و رهانیدن بشریت از جهل و تاریکی قلب همگان را سرشار از شادی و شعف می ‌نماید تا بلکه بتواند گوشه ‌ای از مقام و مرتبه معلم را بر ما هویدا سازد. بنیاد ایران‌ شناسی به نوبه خود این حرکت شایسته را که به همت فرزندان برومند انجمن علمی باستان‌ شناسی و بنیاد ملی نخبگان طراحی و معماری شده است را در خور تقدیر و سپاس می ‌داند.

مفتخر است حضور دانشمند فرهیخته استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی را چون حلقه زرین ارتباط میان جامعه عزیز باستان ‌شناسی و فلسفه شناخته و این پیوند را در تعالی شناخت فرهنگ و تمدن ایرانی - اسلامی تحکیم نموده است. استاد گرانقدر جناب آقای دکتر حکمت ‌الله ملاصالحی از زمره دانشمندانی است که بی هیچ سودایی دانش و عشق خود را به ایران و اسلام از مجرای علم باستان ‌شناسی بر جان شیفتگان این عرصه به سخاوت تسری داده و همچنان در صیانت از مواریث مدنی و معنوی ایران اسلامی و در فزونی بخشیدن به ارتقای معرفت جامعه علمی پیرامون هویت ایرانی به پژوهش از دورترین زمان حضور انسان در تاریخ تاکنون همت گمارده است.

اینجانب ضمن آرزوی توفیق و درخشش بیش از پیش این دانشمند فرزانه و باستان‌شناس فیلسوف از خداوند منان سربلندی و سرفرازی ایشان را خواستارم.

سید محمد خامنه ‌ای رییس بنیاد ایران شناسی و بنیاد حکمت اسلامی صدرا - 12 اسفند 1394

استاد صورت و معنا

حسین عسکری: چهارمین نشان زنده یاد دکتر عزت الله نگهبان (تقدیر از باستان شناسان پیشکسوت) چهارشنبه 12 اسفند 1394 در بنیاد نخبگان به استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی اعطا شد. در این آیین نکوداشت که با حضور باستان ‌شناسان، فیلسوفان و ایران ‌شناسان و به همت انجمن علمی باستان شناسی ایران برگزار شد، از مجله مارلیک (ش 7 و 8) ویژه نامه استاد ملاصالحی رونمایی شد. یادداشت زیر، عرض ارادت بنده به محضر حضرت استاد است که در صفحه 47 آن مجله به چاپ رسیده است. 

 * * *

ادامه مطلب...

آیت‌الله سید محمد خامنه‌ای: از زمره دانشمندانی است که بی هیچ سودایی، دانش و عشق خود را بر جان شیفتگان، به سخاوت تسری داده است. 

دکتر کامیار عبدی: بی‌ واهمه در سنگر صیانت از میراث و باستان شناسی می‌ جنگد.

دکتر یدالله اردوخانی: از شاگردان سیمین دانشور و عزت‌الله نگهبان بوده است.

دکتر سید مهدی موسوی کوهپر: هم معلم هستند و هم سجایای اخلاقی منحصر به فردی دارند.

دکتر حسن فاضل نشلی: روحیه آزادگی و انقلابی‌ گری برای صیانت از میراث و محیط زیست از دیگر خصایص نیکوی ایشان است.

شاهین آریامنش: استاد ملاصالحی به ظرافت، فلسفه، حکمت گوش را با باستان‌ شناسی، بصیرت چشم پیوند داده است

دکتر مهرداد ملک‌زاده: او راستی که حکیم است

دکتر ولی‌پور: معدود افرادی چون دکتر ملاصالحی شجاعانه در مقابل تخریب‌ های محیط زیستی و میراثی می‌ ایستند.

دکتر حامد وحدتی نسب: از آن دسته انسان‌های دوست‌ داشتنی است که نمی‌ توان در نگاه اول شیفته وی نگردید.

پیام آیت الله سید محمد خامنه ای به آیین نکوداشت استاد حکمت الله ملاصالحی 

گزارش خبرگزاری ایسنا از آیین نکوداشت استاد حکمت الله ملاصالحی

گزارش هنرنیوز از آیین نکوداشت استاد حکمت الله ملاصالحی - 1

گزارش هنرنیوز از آیین نکوداشت استاد حکمت الله ملاصالحی - 2

مصدق در احمدآباد

مستند «مصدق از نگاهی دیگر؛ دریچه ‌ای بر منش، روش و بینش» ساخته هدی صابر است. این فیلم مستند حاصل گفت‌ و گوی وی با شماری از نزدیکان و مصاحبان دکتر محمد مصدق در دوران تبعید در احمدآباد پس از کودتای ننگین 28 مرداد 1332 تا پایان حیات نخست وزیر وقت ایران است. روستای احمدآباد از توابع شهرستان نظرآباد واقع در استان البرز است. در این مستند که طی سال‌ های 1389 - 1388 تهیه شده، سازنده فیلم با کسانی چون محمود مصدق (نوه دکتر مصدق)، سروان موسی مهران فشارکی (فرمانده گارد حفاظت از نخست‌وزیری)، نصرالله خازنی (رییس دفتر مصدق در دوران نخست ‌وزیری)، حسین شاه‌ حسینی (عضو شورای مرکزی و نایب رییس جبهه ملی)، ابوالفتح تک ‌روستا (آشپز قلعه احمدآباد)، خانم کشور بیگ‌پور (از خدمت‌گزاران قلعه احمدآباد)، مشهدی حسن (اهل روستای احمدآباد)، سید علی ‌اکبر طالبی (از معمرین روستای احمدآباد و از کارکنان قلعه)، کرمعلی معافی (از خدمت‌گزاران قلعه احمدآباد)، آقای کشاورز (از خدمت‌گزاران قلعه احمدآباد) و دکتر اسماعیل یزدی (پزشک معالج دکتر مصدق) گفت ‌و گو کرده است. این گفت ‌و گوها حاوی جزئیات ناگفته از منش و سلوک شخصی دکتر مصدق است.

دانلود فیلم

 پدرم را دفن نکردیم

یک روز در قلعه احمدآباد

تصاویر خبرگزاری ایسنا از احمدآباد 

درباره سرگذشت فلسطین: نامه‌ای از احمدآباد

احمدآباد روستایی نو در قلب تاریخ

فیلسوفِ باستان‌ شناسان و باستان‌ شناسِ فیلسوفان

درباره «حکمت‌الله ملاصالحی» استاد برجسته باستان‌ شناسی دانشگاه تهران

چونان به نظر می‌رسد که ورای ظاهر نام‌ها، نام‌ها را در باطن بسیار رمز و رازهای نهفته دیگری هم هست، اشاراتی پنهان و گاه پیدا! نام استاد دانشور ما، دکتر حکمت‌الله ملاصالحی، استاد برجسته رشته باستان‌شناسی دانشگاه تهران، نیز چنین است؛ او براستی شایسته و زیبنده این نام است، او راستی که حکیم است؛ روزگاران گذشته را سنت اندیشمندان چنان بود که کسی چندان در چندین شاخه‌اندیشگی غور می‌کرد و درشان غرقه می‌شد که وی را حکمت فرامی‌گرفت و فرامی‌پوشاند؛ و آنانی که حتی فقط یکبار جلیس و همسخن حکمت‌الله ما بوده باشند درخواهند یافت که در او حکمت، در او دانایی و دانستگی، تجلی کرده است و تبلور یافته است.  ادامه مطلب...