شیخ برغانی پاسخ داد علت شکست، شما بودید
آیت الله نوری همدانی از مراجع تقلید در درس خارج فقه خود گفت: «برخی سئوال می کنند که مسئله ولایت فقیه این اندازه روشن است که در کلام فقها و علمای دیگر منعکس نیست.» آیت الله نوری همدانی با بیان اینکه امام خمینی بیان کردند که ولایت فقیه در کلام علما وجود دارد، گفت: «پس از جنگی فتحعلی شاه علما را جمع کرد و سئوال کرد که چرا در جنگ شکست خوردیم که شیخ محمّدتقی برغانی (شهید ثالث) به عنوان یکی از علما پاسخ داد علت شکست، شما بودید و سپس به قزوین برگشت و در زمینه ولایت فقیه چیزی نوشت که از این تاریخ باید بدانیم علت شکست این است که فقیه در راس جامعه نیست.» وی خاطرنشان کرد: «این نمونه ای است که نشان می دهد علما نمی توانستند درباره ولایت فقیه کاملاً بحث کنند، زمان ما خاص است و امام خمینی این زمان را مدیریت کردند و ولایت فقیه را بیان و عملی کردند.» وی عنوان کرد: «از نهج البلاغه استخراج می شود که حکومت باید در دست کسی باشد که فقیه و امام معصوم باشد و بتواند جامعه را اداره کند.» ) روزنامه رسالت، ش 8208، صفحه 3).
شهریار خِرد و شهسوار حکمت ایرانیان
دکتر حکمت الله ملاصالحی
استاد دانشگاه تهران و عضو هیئت امنای بنیاد ایرانشناسی
اشاره: هفتم آبان روز بزرگداشت کورش یا همان ذوالقرنین قرآن کریم است. به همین مناسبت، هفته نامه خبری - فرهنگی امرداد در شماره 330 (یک شنبه سوم آبان 1394) ویژه نامه ای را در چهار صفحه منتشر کرده است. یادداشت استاد ملاصالحی با عنوان «شهریار خِرد و شهسوار حکمت ایرانیان» در این ویژه نامه منتشر شده است.
* * *
آنکه داوود خِرد بود و فرزانگی و سلیمان حکمت و دانایی و ذوالقرنین حشمت ودلاوری. به نام کورش و به صفت بزرگ و آراسته به منش بزرگان. شهریاری که گزنفون هلنی شکوه برآمدن و شهره پرورش اصیل و نجیب ایرانی اش را به قلم آراسته بود و تورات در وصفش چونان موعود رهایی بخش سخن گفته بود. کورش فرزند هزاره و زمانه ایست به غایت مهم و سرنوشت ساز و تعیین کننده در تاریخ و فرهنگ ایرانیان به معنای اخّص و در جامعه و جهان بشری ما به معنای اعمّ آن. هزاره و زمانه ای که اندیشمند و فیلسوف تاریخ آلمانی کارل یاسپرس در ریختن یک شالوده و درانداختن یک طرح کلی از تاریخ جهانی آن را دوران محوری تعبیر کرده است. نقش و سهم ایرانیان نبوی در آن هزاره و زمانه نخست پیش از میلاد شانه به شانه یهودیت نبوی و یونانیان فلسفی مذاق و فیلسوف پرور هم به لحاظ سیاسی هم مدنی و معنوی بسیار مهم و سرنوشت ساز در تاریخ باختر زمین بوده است. مهم تر از آن چه اغلب گمان رفته است. ادامه مطلب...
تعزیه بَرغان میراث پایدار روستا
الهام یوسفی
خبرگزاری مهر: روز نهم محرم است و قصد کرده‌ایم برای دیدن تعزیه به روستای بَرغان برویم مقصد نهایی ما حسینیه اعظم برغان است که محلی‌ها آن را تکیه بالا محله می‌نامند. کوچه‌های باریک روستا از سنگ تزیین‌شده است پرچم‌های سیاه‌رنگی که روی آن «یا حسین» نوشته‌شده بر سر در همه خانه‌ها نصب است در مسیر عدهای از اهالی روستا را می‌بینیم که اسب سیاهی را به محل اجرای تعزیه می‌برند. در مسیر از سربالایی‌های تند و بافت‌های روستایی عبور می‌کنیم و به حسینیه اعظم برغان می‌رسیم یکی از بانوان روستایی ما را به طبقه بالای حسینیه راهنمایی می‌کند از پله‌های با معماری خاص و ساده بالا می‌رویم دورتادور نرده‌های کوتاه چوبی زیبا قرارگرفته است که زن‌های سیاه‌پوش دور آن نشستند و از بالا سکوی بزرگ محل تعزیه و بازیگرانی را می‌بینند که در نقش اولیا و اشقیا بالباس‌های سبز، قرمز، سفید و سیاه در حال آماده شدن برای اجرای تعریه هستند. ادامه مطلب...
از او چند فرزند بر جای می‌ماند: بهمن، سلطان، شاپور، انوش، ارمند
اشاره: «آسمان» هفته نامه خبری، تحلیلی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بود که از آبان 1390 تا بهمن 1392 در تهران منتشر می شد. «عباس بزرگمهر» صاحب امتیاز و مدیرمسئول آن مجله بود. «مهدی نوروزیان» از خبرنگاران این هفته نامه، در یکی از شماره های آسمان، با انتشار گزارشی با عنوان «بانکداری از تبار رستم»، نگاهی انداخته است به زادگاه دکتر محمود بهمنی رییس وقت بانک مرکزی ایران در کابینه دکتر محمود احمدی نژاد. این گزارش را بدون هیچ دخل و تصرفی تقدیم می کنم به خوانندگان گرامی وبلاگ «ساوجبلاغ پژوهی». در آن دانسته های جالبی درباره روستای فشند از توابع شهرستان ساوجبلاغ آمده است. گفتنی است دکتر بهمنی هم اکنون مشاور عالی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) است.
مادرِ همه چیز کتاب است
استاد محمّدحسین کیان پور در سال 1335 خورشیدی در روستاى فشند از توابع شهرستان ساوجبلاغ متولد شد. در سال 1361 وارد رادیو شد و در گروه کودک و نوجوان کار نویسندگى را آغاز کرد. کار وى در این زمان نوشتن مطالب گوناگون از جمله نمایش هاى رادیویی، خاطره نویسی و قصه را براى گروه کودک و برنامه بچه هاى انقلاب رادیو بود که همه روزه پخش مى شد. کیان پور در سال 1367 به سردبیرى قصه ظهر جمعه منصوب شد و از همان سال نیز نوشتن داستان را به طور حرفه اى آغاز کرد. از وى تاکنون نزدیک به بیست جلد کتاب در زمینه داستان کوتاه و بلند به چاپ رسیده است. داستان بلند «ستاره توس» او در سال 1379 در جشنواره کتاب رشد موفق به دریافت جایزه شد. کیان پور هم اکنون نویسنده برخی برنامه های رادیویی است.
نخستین شماره ماهنامه «فراز البرز» در 12 صفحه به مدیرمسئولی مهدی توسلی و سردبیری محمّد اکبری با روش اجتماعی و اقتصادی و شمارگان ده هزار نسخه در استان البرز منتشر شد. «تاریخ در افق آگاهی» یادداشت اختصاصی دکتر حکمت الله ملاصالحی استاد دانشگاه تهران برای این ماهنامه استانی است.
لعن آن فقیه و مجتهد بزرگ!؟
جمشید غلامی نهاد (متولد 1346ش) دارای تحصیلات حوزوی در مدارس علمیه حاج ابوالفتح، مروی و حاج ملا محمدجعفر تهران (مدرسه آیت‌الله مجتهدی) طی یادداشتی در وبلاگ خود درباره یکی از آرای فقهی علامه شیخ محمّدصالح برغانی (م1271ق) بنیانگذار ساوجبلاغی مدرسه صالحیه قزوین و نویسنده سیصد عنوان کتاب، رساله و حاشیه در شاخه های مختلف علوم اسلامی نوشته است: «...و اما سخن از فرهنگی بود که فرهنگ سوز است. فرهنگِ دروغ، تزویر، افترا، فحّاشی، سفسطه و کینه جویی که فرهنگِ خردورزی، پندار، گفتار، کردار نیک و تخلّق به اخلاق حسنه را نشانه گرفته و قصد هدم آن را دارد. روزی در ایام نوجوانی، در چاپخانه کتاب "موسوعه البرغانی"، (غنیمه المعاد فی شرح الارشاد) را که اثری وزین و فقهی از مرحوم ملامحمدصالح برغانی است، پیش از چاپ مقابله می کردم. مرحوم برغانی که از اعاظم فقهای شیعه در قرن 13 قمری است حلق لحیه (تراشیدن ریش) و موسیقی را در این اثر جایز و حلال دانسته است (نک: موسوعه البرغانی، مقدمه و تحقیق عبدالحسین شهیدی صالحی، چ تهران، 335/2) وقتی این فتوای شاذ را برای شیخی نه چندان باسواد که بر بالای سرم ایستاده بود، خواندم، به لعن آن فقیه و مجتهد بزرگ زبان گشود و دستمزدی را که بابت مقابله آن کتاب می گرفتم حرام دانست!»
در این حالی است که حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظّم انقلاب در 25 آذر 1382 در دیدار علما و طلاب قزوین درباره شهید ثالث و برادرش فرمودند: «علمای بزرگ فراوانی از این شهر برخاسته اند؛ شهید ثالث مرحوم محمّدتقی برغانی و برادر او ملا محمّدصالح برغانی؛ فقهای مبارز، نه فقهای گوشه گیر، نه آدم های منزوی؛ مردانِ دین که به سرنوشت مردم می اندیشیدند؛ برای آنها مبارزه می کردند و جان خود را هم در این راه فدا می کردند... همین دو برادر بزرگواری که من امروز از آنها اسم آوردم جزء برجستگانند. آنها فقیه بودند. عدهای از روی خباثت و عناد نگذاشتند نام علمایی که در کار علمی خود انگیزه سیاسی هم داشتند، مطرح شود؛ این دو برادر از این قبیل بودند. اینها به پادشاه وقت گفته بودند حکومت تو باید تابع نظر ولی فقیه باشد... چند سال پیش چند جلد کتاب فقهی از مرحوم ملا محمّدصالح درآمد به نام موسوعه البرغانی؛ نمی دانم ادامه آن را چاپ نکردند، یا چاپ کردند اما برای ما نفرستادند. کتاب خیلی خوبی است.»
بررسی خودکفایی در شهرهای جدید مقایسه تجربه ایران (شهر جدید هشتگرد) و کره جنوبی
دکتر علی یاران؛ مهندس حامد محمدی خوش بین، «بررسی خودکفایی در شهرهای جدید مقایسه تجربه ایران (شهر جدید هشتگرد) و کره جنوبی»، نشریه معماری و شهرسازی ایران، بهار و تابستان 1391، دوره 1، ش 4، صص 99 - 112.
چکیده: شهرهای جدید به عنوان یک تجربه نو در نظام شهرنشینی ایران مطرح هستند. شهرهایی که در ابتدا با هدف حل مسایل و مشکلات شهری ایران مطرح گردیده، اما باگذشت زمان اغلب این شهرها با عدم جلب رضایت ساکنین مواجه شدند. برنامه ریزان مشتاق بودند تا شهرهای جدید کاملاً توسعه یافته و خودکفا ساخته شوند. معمولاً خودکفایی یک مفهوم به عنوان تعادل بین شغل و مسکن در جامعه در نظر گرفته و هدف از خودکفایی در نگاه برنامه ریزان تنها به تعادل بین استفاده از زمین برای کار و زندگی در درون جوامع محدود می شد. در گذر زمان با توسعه کاربرد خودکفایی و در نظر گرفتن آن به عنوان یکی از معیارهای اصلی در تعریف شهرهای جدید، خودکفایی بر اساس نظام های دیگر تبیین و مورد بررسی قرار گرفت. یکی از مهم ترین حوزه های بررسی، تحلیل سفرهای غیر کاری ساکنین و در نتیجه ارزیابی خودکفایی شهرها براساس آن بود. در این مقاله خودکفایی در سفرهای غیرکاری به عنوان عاملی در شهرهای جدید که از طریق فرایند تراکمی طولانی مدت و گام به گام محقق می شود تا اینکه فوراً توسط برنامه ریزی صورت پذیرد، توجه گردیده و به بررسی این امر در شهرهای جدید از نگاهی دیگر می پردازد. در این پژوهش سفرهای غیرکاری به عنوان یک متغیر مستقل در نظر گرفته نمی شود و به کاربری ها و عملکردهای مورد نظر که هدف از این سفرها می باشند، توجه بیشتری می گردد. تحقق کامل این کاربری هایی تابع برنامه ریزی نیستند و طی زمان بر اساس تقاضای ساکنین برای این نوع خدمات شکل می گیرند. بررسی جایگاه این نوع کاربری ها در برنامه ریزی شهرهای جدید و به خصوص ارزیابی آن ها در طی مدت ساخت و اسکان ساکنین جدید و همچنین نحوه رشد و توسعه آن ها برای بدست آوردن یکی از ابعاد خودکفایی الزامی می باشد. هدف از این مقاله تحلیل این ویژگی و بدست آوردن دورنمایی از وضعیت خودکفایی در شهرهای جدید است که از جنبه های مهم غایب در مسائل مربوط به ارزیابی خودکفایی می باشد.
کلمات کلیدی: شهرجدید، خودکفایی، هشتگرد، کره جنوبی.
ادای دین استاد منوچهر سلیمی به زادگاهش
کتاب فشند (پشند) نوشته استاد منوچهر سلیمی نویسنده ساوجبلاغی در 210 صفحه و شمارگان دویست نسخه از سوی انتشارات سپهر منتشر شد. استاد سلیمی متولّد سال 1307 خورشیدی در روستای فشند از توابع شهرستان ساوجبلاغ، نویسندگی را به صورت حرفه ای از سال 1348 آغاز کرده است. «افسانه های ایرانی: مقایسه با افسانه های کشورهای جهان» در سه جلد، «قصه های عامیانه مردم ایران»، «قصه شهر»، «مورچه و شیر»، «غول»، «آب حیات»، «سر بر اف‍لاک می س‍ای‍ی‍د»، «نام پرافتخار»، «افسانه ملک ابراهیم و اسب پری پیکر»، «لاشخوران» و «افسانه های طوطی سخنگو» از جمله آثار او هستند. استاد سلیمی که لوح تقدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را برای ارسال مقاله ای به همایش اسطوره های ایران و ادبیات کودکان دریافت کرده، از محققان حوزه ادبیات عامیانه است. برای ایشان آرزوی سلامتی داریم.
سید با شیخ برغانی همدرس بود
سیّدجمال الدین اسدآبادی طلایه دار نهضت بیداری و احیاگر شریعت بود و جهان اسلام تولّد دوباره خویش را مدیون او است. او از خیل مرزبانان اسلام بود و در امتداد خط عالمانی چون کلینی و طوسی و حلّی حرکت کرد. با بهره گیری از دست مایه های حوزوی و اساتیدی چون شیخ انصاری و ملاحسین قلی همدانی توانست عطر دین را در جای جای دنیای غبار گرفه بیفشاند. سیدجمال الدین خود را فرزند حوزه می دانست و در سرتاسر زندگی پرتلاطم خویش زی حوزویان را ترک نکرد. دریغا که تیغ ستم پیشگان قاجار روز روشن را به شب دیجور تبدیل کرد و یاران سیّد در بیغوله های رژیم استبداد در غربت تمام سر به گیوتین مرگ نهادند. در این روزگار دهشت و هراس یاران، آشنایان و اقوام رشته های پیوند و الفت را بریدند و به گونه ای رفتار کردند که گویی هیچ گاه مصاحبت و معاشرتی با سیّد نداشته اند و نام او نشنیده اند و سیمای او را ندیده اند.
سید در سال 1264ق برای ادامه تحصیل به حوزه قزوین رفت. قزوین در آن روزگار از مراکز مهم علمی و فرهنگی کشور بود. در این حوزه علاوه بر توجه به مسایل علمی و فرهنگی فلسفی و کلامی به سیاست و مسایل اجتماعی نیز توجه می شد. حوزه 
در برابر ظلم و ستم دستگاه قاجار حساس بود و به مقابله برمی خاست. به امر سیّد محمّدباقر قزوینی مردم قزوین مجدالدوله خالوی ناصرالدین شاه حاکم قزوین را که به مردم ستم می کرد به خواری و رسوایی از شهر بیرون راندند. در عرصه تفکر پاسدار جدّی تفکر ناب اسلامی بود. محمدتقی برغانی از جمله عالمانی بود که علیه تفکر خرافی و ضد انسانی بابیت قد برافراشت و به دست همین گروه منحرف به شهادت رسید. این حرکت چه در بعد سیاسی اجتماعی و چه در بعد فکری حوزه را شاداب و زنده نگه می داشت و طلبه مستعد توشه لازم را بر می گرفت.
روح لطیف و کنجکاو سیّد از مبارزه عالمان علیه الحاد و ستمگری های قاجاریان تاثیر پذیرفت و در طول زندگی از مبارزه علیه بابیان و ستمگران غافل نماند. سیّدجمال الدین با تلاش شبانه روزی از محضر اساتید مدرسه صالحیه و مدرسه پنجعلی قزوین توشه ها برگرفت. پدر آگاه و هوشیارش نیز در آن ایّام به آموزش فرزند کمک می کرد. سیّد با مولی شیخ محمّدعلی فرزند محمد صالح برغانی همدرس بود و بین آن دو رفاقت و دوستی پایداری برقرار گردید. شیخ محمّدعلی ارتباط خود را با سیّدجمال الدین همچنان ادامه داد و به روزگاری که سیّد در هند به فعالیت مشغول بود به او ملحق گردید. [برغان از روستاهای آباد شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز است.]
به نقل از: مجله حوزه، آذر و دی - بهمن و اسفند 1372، ش 59 و 60.
