جنایت فرهنگی و مذهبی مغولان وطنی در خچیره طالقان
متاسفانه شامگاه پنج شنبه 6آبان 1400افرادی آیین نشناس و فرهنگ نشناس، مغول وار با هدف واهی «گنج یابی»، بخش هایی از «بقعه امامزاده سید ضیاءالدین» روستای خچیره از توابع شهرستان طالقان در استان البرز را ویران کردند. این بقعه - که قدمت بنای اولیه آن به قرون هفتم و هشتم هجری قمری می رسد - در 12 بهمن 1381با شماره 7054 در «فهرست آثار ملی ایران» به ثبت رسیده است.
محمدحسن خان اعتمادالسلطنه (وزیر انطباعات ناصرالدین شاه قاجار) در «رساله جغرافیای قدیم و جدید طالقان» درباره این امامزاده نوشته است: «چندى قبل در این دهکده (خچیره)، شخصى به حفر مکانى مشغول بوده، تیشه یا تبر او به جسد مرده ای مىخورد و از قرار مذکوره خون از آن جسد جارى مىشود. چون تفتیش مىنمایند جسدى مىیابند غیر منحل که تمام اعضا و جوارح آن تر و تازه به حال خود مانده، مردم را خبر مىکنند. همه تعجب کرده جسد را نعش امامزادهاى مىپندارند و در همان محل آن را دفن مىکنند. اینک آن امامزاده معروف و کرامات به مقبره او نسبت مىدهند و خاص و عام را بدان اعتقادى است.»
گروهی از اهالی او را از نوادگان امام هفتم شیعیان حضرت موسی کاظم علیه السلام و برخی پژوهشگران او را از نوادگان امام چهارم شیعیان حضرت سجاد علیه السلام می دانند و بر این نظرند که سید ضیاءالدین از سادات سجادی و نواده «حسین اصغر» است که نسبش با سیزده واسطه ذیل به امام سجاد علیه السلام میرسد. او در نیمه دوم قرن ششم هجری قمری درگذشته است: «سید ضیاءالدین بن ابراهیم بن محمد بن ابیمحمد حسن کیاکی بن مهدی زین الدین بن ابراهیم الازرق بن حسین بن محمد بن حسین بن ابراهیم بن محمد جردن بن حمزه بن عبیدالله بن حسین اصغر بن امام علی بن الحسین السجاد علیهم السلام.»
- منابع: محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، هزار مزار ایران - البرز، ص 60؛ میرهاشم محدث، رسائل اعتمادالسلطنه، ص 111؛ ناصر پازوکی طرودی، آثار تاریخی طالقان، ص 409.
حسین عسکری، 7 آبان 1400
- به نقل از کانال البرزپژوهی https://t.me/alborzology
________________________
بازتاب ها
مصاحبه مدیرکل اوقاف استان البرز
مصاحبه مدیرکل میراث فرهنگی البرز
امامزادگان ابوالحسن، جعفر و ابراهیم علیهم السلام
محمّدمهدی فقیه بحرالعلوم
- امامزاده ابوالحسن: بقعه این امامزاده، بعد از روستاى جلیل آباد و نزدیک روستاى متروک مسکین آباد، و در 5/2 کیلومتری جنوب گازُرسنگ و سه کیلومتری شرق چگینی و در 18 کیلومتری شهر نظرآباد و 5/3 کیلومتری جنوب آبیک واقع شده است. بقعه امامزاده در محوّطه وسیعى قرار گرفته که سه جانب آن را دیوار کاه گلى فرا گرفته است. در قسمت شمالى محوّطه، در هر طرف شش غرفه ساخته شده و در پشت هریک از غرفه هاى مزبور اتاقى قرار دارد که در حال حاضر (به هنگام بازدید) سقف اکثر آنها فرو ریخته است. بناى امامزاده از نظر طرح کلّى، به صورت مکعّب مستطیل مى باشد که از دو قسمت ایوان و بقعه اصلى تشکیل شده است. بقعه امامزاده، چهارضلعى و به ابعاد هر ضلع 27/5 متر مى باشد که چهار گوشه داخلى آن در بالا به طرف داخل متمایل شده و چهار فیل پوش را به وجود آورده است. در وسط هر ضلع نیز یک طاقنما وجود دارد و حدّ فاصل هر طاقنما و فیل پوش ها، یک آلت بندى به صورت پاباریک به وجود آمده و سپس گنبد عرقچینى، روى بنا قرار گرفته است. در حال حاضر، به علّت تعمیرات صورت گرفته، از تزیینات و چگونگى وضع قبلى داخل بقعه، نشانه اى در دست نیست. ادامه مطلب...
مکانی برای آرامش معنوی هشتگردی ها
حدود بیست سال است که دوستی بنده و آقای حسین علی پور دوام پیدا کرده است. گرچه روحانی است اما دستی در هنر و ادبیات هم دارد. البتّه عکاس خوبی هم است. به خاطر دارم که در دیدار با جناب دکتر یوسف مجیدزاده به هنگام نخستین فصل کاوش های باستان شناختی در محوطه باستانی اُزبکی شهرستان نظرآباد، ایشان عکس های خوبی تهیّه کرد که در سال 1377 و سال های پس از آن در نخستین نشریه محلّی شهرستان های ساوجبلاغ و نظرآباد یعنی «تصویر ساوجبلاغ» منتشر شد. حسین آقا علی پور متولّد 1356 و دانش آموخته حوزه علمیه امام جعفر صادق علیه السلام هشتگرد است. در 10 خرداد 1394 به عشق امامزاده جعفر هشتگرد، وبلاگ بقعه را در فضای مجازی راه اندازی کرده است.
در نخستین یادداشت این وبلاگ، آمده است: «سلام. حسّم اینه که اغلب ما در انتقاد کردن از اطرافیان و خصوصاً حکومت و مسؤولین ید طولایی داریم و کمتر به این نکته توجّه می کنیم که حالا با وجود این انتقادهای به جا، بنده چه کاری هر چند کوچک در این راستا از دستم برمیاد و می تونم انجام بدم . با این مقدّمه می خواستم انگیزه خودم رو از ایجاد این وبلاگ بگم. وبلاگی در مورد امام زاده جعفر ـ علیه السّلام ـ هشتگرد، که برای من یادآور روزهای خوب نوجوانی و جوانی است که هر وقت به هر بهانه ای خصوصاً ایام تاسوعا و عاشورای محرّم که با دسته عزاداری به این مکان مشرف می شدم آرامش و نشاط خاصّی در درونم احساس می کردم تا شاید در این روزگار پر هیاهو و پر اضطراب و سراسر بی توجّهی بتونم معرف مکانی برای آرامش تمام شهروندانم بالاخص سکنه جدید و هموطنان عزیز باشم. در این مسیر دست تمام دوستان رو برای انجام این کار صمیمانه می فشارم.» ادامه مطلب...
در زمان معتصم عباسی از منطقه ساوجبلاغ کوچ کردند
«امامزاده سید بیژن» در شوخی و محاوره زیاد گفته و شنیده میشود؛ اما این، یک مزاح نیست، بلکه طبق مستندات سازمان اوقاف و امور خیریه، چنین امامزاده ای با نامی ایرانی واقعاٌ وجود دارد. حجتالاسلام عبدالله ولینژاد سرپرست اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان نور با تأیید صحت وجود امامزادهای به نام «سید بیژن» در استان مازندران به خبرنگار ایسنا گفت: شاید تا چند سال پیش، کمتر کسی نام امامزاده «سید بیژن» را شنیده بود؛ اما از دو سال پیش که ضریح گردانی در برخی شهرستان های استان مازندران انجام شد، این نام نیز بر سر زبان ها افتاد. خیلی ها به این امامزاده اعتقاد دارند و با توجه به بررسی ها و تحقیقات ما، امامزاده بیژن صاحب کرامت است. او درباره این امامزاده با نامی ایرانی که بسیاری را نسبت به واقعی بودن آن به شبهه انداخته است، توضیح داد: نقل قولهای بسیاری در اینباره وجود دارد؛ اما یک نقل قول معقولتر است که نتیجه مطالعات و بررسیهای ما هم نیز به آن نزدیک است؛ در واقع، در این منطقه دو امامزاده به نام «سید محمد» وجود دارند که مردم بومی بهخاطر شباهت اسمی آنها و برای اشتباه نگرفتن آن دو، نام یکی را به «بیجن» تغییر دادند، این نام را به این دلیل انتخاب کردند که اعتقاد داشتند، آن مکان، بدون جن است. بعدها رفتهرفته این نام در لفظ به «بیژن» تغییر کرد. ادامه مطلب...
مبارز علوی که در دشت ساوجبلاغ مجروح شد
امامزاده جعفر (ع) که وی را «جواری» و اولاد او را «جواریون» و «شجریون» نیز می خوانند، پس از رشد و نمو در خاندان پاک و مطهر محمدی (ص) و کسب فیوضات معنوی، به یاری برادر بزرگوارش حضرت علی بن موسی الرضا(ع) پرداخت و پس از آنکه حضرت امام رضا (ع) دعوت مأمون الرشید را پذیرفت و از مدینه راهی شهر طوس شد، وی نیز همانند آن حضرت با کاروانی به سرپرستی خود و با حضور فرزندان و فرزند زادگان حضرت امام موسی کاظم (ع) همچون ابراهیم و ابوالجواد (ع) از بغداد رو به ولایت خراسان نهاد.
آن حضرت و دیـگر همراهان، به ناحیـه «ساوجبلاغ» رسیدند و پس از درگیـری با دشمنـان (سپاهیان مأمون)، حسن بن موسی الکاظم (ع) شهید شده و به برخی دیگر از همراهان آن حضرت، جراحاتی وارد شد و پس از این پیکار با فرا رسیدن شب، همگی در اطراف این منطقه پراکنده شدند. جعفر بن موسی الکاظم(ع) که در منطقه ساوجبلاغ در حین دفاع مجروح شده بود، در روستای «سناردک» شهرستان پیشوا، در منزل جلال الدین نام (شاید همین شهیدگاه فعلی باشد) بر اثر شدت جراحات وارده در تاریخ 15 جمادی الثانی سال 217 هجری قمری شهید و در گورستان محل، مدفون شد. بنای بقعه امامزاده جعفر (ع) در زمان شاه طهماسب صفوی ساخته شده و بعدها در زمان قاجاریه، به دستور فتحعلی شاه قاجار تعمیر و ایوان اصلی آن در ضلع شرقی بقعه احداث شده و در دوران پهلوی تعمیرات گنبد، آینه کاری داخل حرم و دیگر تزیینات داخلی و خارجی این آستـان مقدس انجـام شد، ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، توسعه آستان مقدس این امامزاده در قالب طرح جامع آغاز و بناهایی ساخته و اقداماتی انجام شده که هم اکنون نیز ادامه دارد. وجود متبرک این امامزاده عظیم الشأن همچون درّی درخشان در مرکز شهر تاریخی و مذهبی پیشوا قرار دارد و همه روزه منزلگاه حاجتمندان و عاشـقان خاندان پاک پیامبر اعظم (ص) است. (به نقل از خبرگزاری مهر).
نخستین ضریح سنگی در ایران
«خوروین» یکی از روستاهای باستانی بخش چندار از توابع شهرستان ساوجبلاغ است. این روستا در 67 کیلومتری تهران و 3 کیلومتری شهر کوهسار قرار دارد. آرامگاهی به نام «امامزاده موسی» در خوروین قرار دارد. اهالی ایشان را فرزند «محمدتقی» از نوادگان «امام موسی کاظم علیه السلام» می دانند. چند سالی است که به همت اهالی، بنای امامزاده بازسازی شده و برای نخستین بار در ایران ضریح سنگی در آن تعبیه شده است. کارشناسان میراث فرهنگی بنای پیشین این امامزاده را مربوط به دوره صفویه می دانستند. یادآوری می شود در دو تپه باستانی خوروین به نام های «گنج تپه» و «سیاه تپه» آثاری متعلق به هزاره دوم پیش از میلاد مسیح به دست آمده است.
فیلم نخستین ضریح سنگی ایران در امامزاده موسی، روستای خوروین، شهرستان ساوجبلاغ
جهت آشنایی با امامزادگان منطقه ساوجبلاغ، این کتاب را بخوانید
مجموعه اماکن مذهبی ایران، شماری از بقعهها، مرقدها و مزارهای استانهای تهران و البرز، جلد اول: شهرستان های اسلامشهر، پاکدشت، دماوند، رباطکریم، ساوجبلاغ و شهرری، پژوهشگروهی: بنیاد ایرانشناسی، طرح، مقدمه، بررسی و تدوین نهایی: دکترحسن حبیبی، بنیاد ایرانشناسی، چاپ اول: 1389. سرپرست پژوهش: امیر هوشنگ انوری، پژوهش میدانی: عباس آیاتیفرد (سرگروه معماری)، محبوبه عزیزخانی، حجت الاسلام بهروز محمدبیگی، رضا آیاتی فرد، مونا پاکار، صادق لطفی، زهرا آیاتیفرد، حجت قلیزاده، مسعود میرزایی، علی کیاحیرت، مجتبی رضایی سرچقا، حمیدرضا ماندگار، قاسم گداعلی، مهدی فاروغی، فضیلت صلحجو، مونا امینزاده، پژوهش کتابخانهای: مجتبی رضایی سرچقا، مانا سلطانپور و فائزه عقیقی، رایانه: سپیده جعفریمنش و در پارهای موارد هاجر رستمعلی و مریم جامعی، صفحهآرایی: مونا طوسی، مدیریت و نظارت بر چاپ: حمیدرضا بختیاریفرد.
مجروح شبیخون عباسی ها در منطقه ساوجبلاغ
عالم دانشمند و زاهد حضرت امامزاده جعفر (ع) که صحن و سرای زیبا و مطهرش هر روزه در شهر پیشوا - ده کیلومتری جنوب شرقی ورامین - منزلگه هزاران عاشق دلسوخته به خاندان عصمت و طهارت است، بنا بر نوشته کتب انساب یکی از فرزندان بلافصل حضرت امام موسی کاظم (ع) است. مقبره امامزاده جعفر بن موسی الکاظم (ع) در کنار بازار قدیمی شهر کهن و مذهبی پیشوا قرار دارد که گلی از گلزار پاک جدش رسولالله (ص) است.
بسیاری از امامزاده های نظرآباد و ساوجبلاغ بازسازی نشده است.
خبرگزاری مهر: رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان های نظرآباد و ساوجبلاغ گفت: «بودجه کافی برای بازسازی امامزاده های این شهرستان ها وجود ندارد و بسیاری از امامزاده های نظرآباد و ساوجبلاغ بازسازی نشده اند.»
سیدهادی افتخاری در گفتگو با خبرنگار مهر در ساوجبلاغ افزود: «در شهرستان های نظرآباد و ساوجبلاغ 63 امامزاده وجود دارد که بسیاری از آنها بازسازی نشده اند که دلیل این امر، کافی نبودن اعتبار کافی برای انجام این امر است.» وی ادامه داد: از میان این 63 بقعه متبرکه، چند امامزاده بازسازی شده اند اما بازسازی آنها به نحوی نبوده که در شان امامزاده باشد و برای ارتقای کیفیت بازسازی نیازمند تامین اعتبارات مورد نیاز هستیم.
جهت مطالعه ادامه مطلب، اینجا را کلیک کنید...
امامزاده محمود (اهوارک طالقان)
امامزاده محمد (دنگیزک نظرآباد)
امامزاده موسی (سرهه ساوجبلاغ)
امامزادگان محمد باقر و سید اسماعیل (جزینان طالقان)
امامزاده یوسف (وشته طالقان)
امامزاده موسی (هیو ساوجبلاغ)
امامزادگان هادی و علی النقی (ینگی امام ساوجبلاغ)
امامزاده هفت تن (آجین دوجین ساوجبلاغ)
امامزاده هاشم (عرب آباد کوه ساوجبلاغ)
امامزاده یوسف (وشکین ساوجبلاغ)
---------------------------