تاثیر فرم و تراکم بلوک های مسکونی بر مصرف انرژی در شهر جدید هشتگرد
مجتبی رفیعیان، آرمان فتح جلالی، هاشم داداش پور، «بررسی امکان سنجی تاثیر فرم و تراکم بلوک های مسکونی بر مصرف انرژی شهر، نمونه موردی شهر جدید هشتگرد»، دوفصلنامه معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 6، بهار و تابستان 1390، ص 107.
چکیده: رشد شتابان و فزاینده شهرنشینی و در پی آن، افزایش جمعیت شهرها، پیامدهای مختلفی را در زمینه های گوناگون به دنبال داشته است. از جمله مهم ترین این پیامدها می توان به افزایش مصرف و تقاضا برای منابع انرژی اشاره نمود، که خود از دو جنبه محدود بودن منابع انرژی مورد مصرف و آلودگی های زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی قابل تامل است. در همین راستا، فراگیر شدن آگاهی های عمومی نسبت به جنبه های یاد شده و سایر جنبه های شهرنشینی، سبب شد تا رویکردهای نوینی نظیر توسعه پایدار، نوشهرسازی و غیره در شهرسازی ظهور یافته و اهمیت و توجه به بحث انرژی را در شهرسازی بیش از پیش آشکار نماید. مفهوم انرژی در شهر، با مولفه های برنامه ریزی و طراحی شهری در دو سطح کلان و خرد ارتباط مستقیم داشته و با تغییر آنها، میزان مصرف انرژی نیز تغییر خواهد کرد. یکی از این مولفه های مهم، ویژگی های کالبدی ساختمان است که بر میزان مصرف انرژی در این بخش مهم، با سهم 40 درصدی از کل انرژی مصرفی در شهرها، تاثیر می گذارد.
تاکنون مطالعات بسیاری در زمینه ارتباط میان اجزای معماری ساختمان و کاهش مصرف انرژی صورت گرفته، ولی تحقیقات کمی به خصوص در کشور ما در زمینه ارتباط میان شهرسازی و انرژی انجام شده است. در این مقاله، ابتدا بنیان های فکری و تحقیقات مختلف صورت گرفته در زمینه انرژی و شهر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته، سپس مولفه های موثر برنامه ریزی و طراحی شهری بر میزان مصرف انرژی در شهر به طور خلاصه بررسی شده و در نهایت با تمرکز بر بخش ساختمان، دستورالعمل هایی جهت کاهش مصرف انرژی در ساختمان های مسکونی ارایه گردید. در مرحله بعد، برای 35 هکتار از اراضی شهر جدید هشتگرد، سه سناریوی پیشنهادی ارایه شد و در انتها نیز با اندازه گیری شاخص های انرژی ساختمان توسط نرم افزارهای Ecotect، میزان مصرف انرژی ساختمان های سناریوهای مختلف ارزیابی شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که با اعمال تغییر در فرم، تراکم، جهت گیری و ارتفاع ساختمان های مسکونی، می توان تا حدود 45 درصد از میزان مصرف انرژی ساختمان کاست.
واژگان کلیدی: توسعه پایدار، کارایی انرژی، بلوک های مسکونی، شهر جدید هشتگرد.
بهینه سازی مصرف انرژی در تولید توت فرنگی گلخانه ای در ساوجبلاغ
نرگس بنائیان، محمود امید، حجت احمدی، «برآورد شاخص های انرژی و بهینه سازی مصرف آن در تولید توت فرنگی گلخانه ای: مطالعه موردی شهرستان ساوجبلاغ در استان البرز»، فصلنامه مهندسی بیوسیستم ایران، سال 42، شماره 2، پاییز و زمستان 1390، ص 151.
شهرستان ساوجبلاغ مهم ترین منطقه تولید محصولات گلخانه ای هیدروپونیک در ایران است و بالاترین سطح زیر کشت توت فرنگی گلخانه ای را دارا می باشد. هدف این مطالعه بررسی الگوی مصرف انرژی و تعیین ارتباط بین انرژی ورودی در کشت توت فرنگی گلخانه ای و عملکرد با استقرار مدل برنامه ریزی خطی براساس تحلیل پوششی داده ها است. در ادامه کارایی فنی گلخانه ها تعیین و انرژی معادل نهاده های انرژی در تولید بهینه سازی شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها میزان انرژی کل برای محصول توت فرنگی 800 گیگاژول بر هکتار و مقدار انرژی مصرفی برای تولید یک کیلوگرم توت فرنگی (انرژی ویژه) /125مگاژول محاسبه گردید. با انجام تحلیل رگرسیون خطی، اثر انرژی نهاده های سوخت، کودشیمیایی، الکتریسیته و نیروی کارگری بر روی عملکرد محصول معنی دار بود، در حالی که سایر نهاده ها اثر معنی داری بر روی عملکرد توت فرنگی نشان ندادند. این چهار نهاده ی اثرگذار به عنوان ورودی و عملکرد محصول به عنوان خروجی مدل در نظر گرفته شد، و کارایی گلخانه ها با فرض بازدهی به مقیاس متغیر ورودی محور محاسبه گردید. کارایی فنی انرژی برای گلخانه های توت فرنگی 93/0 محاسبه شد که بیشترین میزان ناکارایی (61 درصد از کل انرژی) مربوط به انرژی سوخت می باشد. بعد از محاسبه تفاوت مقدار واقعی و بهینه در مصرف نهاده های گلخانه های ناکارا مشخص شد، به طور متوسط می توان به میزان 16 درصد در مصرف انرژی صرفه جویی کرد.
واژگان کلیدی: شاخص های انرژی، ساوجبلاغ، کارایی فنی خالص، توت فرنگی گلخانه ای.
بررسی عدم قطعیت تاثیر تغییر اقلیم بر نیاز آبی گیاهان زراعی دشت هشتگرد
سارا بلوک آذری، علیرضا مساح بوانی، احمد فلاح کهن، سونیا زبردست، بررسی عدم قطعیت تاثیر تغییر اقلیم بر نیاز آبی گیاهان زراعی دشت هشتگرد، مقاله ارایه شده به چهارمین کنفرانس منابع آب ایران، 1390.
چکیده مقاله: نیاز آبی گیاهان یکی از مولفه های بیلان هیدروکلیماتولوژی می باشد. این پارامتر تحت تاثیر اقلیم بوده و در آینده دستخوش تغییرات خواهد شد. در این تحقیق برای بررسی تاثیر پدیده تغییر اقلیم بر نیاز آبی گیاهان زراعی دشت هشتگرد از خروجی های 9 مدل اقلیمی AOGCM در دوره پایه 1971- 2000 و دوره های آتی 2010- 2039 و 2040 - 2070 و 2069-2099 تحت سناریوی A2استفاده گردید سپس این مقادیر به وسیله روش تناسبی برای منطقه کوچک مقیاس شدند. با وزندهی به مدل های اقلیمی و استفاده از روش مونت کارلو تعداد 2000 سری زمانی دما تولید شد و در ادامه 2000 سری زمانی تبخیر و تعرق روزانه برای چهار گیاه اصلی گندم، جو، یونجه، ذرت دشت هشتگرد شبیه سازی گردید. نتایج نشان می دهد تا سال 2099 دمای منطقه افزایش می یابد در نتیجه نیاز آبی جو پاییزه گندم پاییزه ذرت علوفه ای و یونجه به طور متوسط 4- 6، 5- 7/5، 3-4/7 و 6/5 - 10/5 میلی متر در سال افزایش خواهند یافت.
واژگان کلیدی: تغییر اقلیم، عدم قطعیت، نیاز آبی گیاه، دشت هشتگرد.
آموزش روان پزشکی در بهداشت روان: گزارش یک تجربه در شهرستان ساوجبلاغ
دکتر محمدرضا قاسم زاده
یکی از چالشهای پیشروی بیشتر کشورها بهداشت و سلامت است. در بیشتر کشورها تعداد کارکنان بهداشتی کم و توزیع آنها نامناسب است. این مشکل در کشورهای فقیرتر شدیدتر است، زیرا هم منابع کمتر است و هم منابع موجود بیشتر در مناطق شهری متمرکز شدهاند برای مثال با وجود معیار دست کم 5/2 نفر کارمند سلامت 4 به ازای هر 1000 نفر جمعیت، در کشوری مانند نپال تعداد پزشکان به جمعیت عمومی در شهرها 1 به 1000 و در روستاها 1 به 41000 نفر است یا در هند 74 درصد پزشکان در شهرها کار می کنند که فقط 24 درصد جمعیت هند را دربر میگیرند در عراق نیز به ازای هر 300 هزار نفر یک روانپزشک وجود دارد. برای حل شدن این مشکلات برنامه مراقبتهای بهداشتی اولیه طراحی و به دنبال آن ادغام بهداشت روان در این برنامهها انجام شد. انجام این پروژه در کنیا که از فقیرترین کشورهای دنیاست، پیامدهای مفیدی داشت. در کشور ما نیز ادغام بهداشت روان در مراقبت های بهداشتی اولیه از راهبردهای اصلی برنامه سلامت روان است که هدف آن ایجاد یک سامانه هرمی ارجاع است و در قاعده آن داوطلبان بخش سلامت قرار دارند.
حقوق و تکالیف زوجین در خانواده ایرانی (مطالعه موردی شهر هشتگرد)
مهدی اصل زعیم و علیرضا کلدی، «حقوق و تکالیف زوجین در خانواده ایرانی (مطالعه موردی شهر هشتگرد)»، پژوهش نامه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال اول، شماره4 ، زمستان 1386.
چکیده مقاله: حقوق و تکالیف در خانواده ایرانی به تناسب تغییر در ساختار درونی نهاد خانواده با تغییراتی روبرو گردیده که در این پژوهش این موضوع از سه منظر دین، قانون مدنی و عرف اجتماعی و فرهنگ عمومی نگریسته شده است. با مروری بر محتوای تفاسیر متون مقدس و آرای علمای دین، مفاد قانون مدنی جمهوری اسلامی و فحوای موجود در مصادیق فرهنگ عمومی آنچه مسلم می شود، سنگینی کفه حق به نفع مردان است که بعضا" این پدیده اجتماعی و محصول تاریخی با توجیحات ایدئولوژیک در سایه فرهنگ مردسالار
ایران همراه می گردیده اما آنچه مسلم است زن ایرانی در سایه تحولات سیاسی، اجتماعی اخیر از ایستارهای گذشته فرسنگ ها فاصله گرفته و در جامعه در حال گذار ایران بازگشت به گذشته امکانپذیر نخواهد بود. لذا در راستای تعدیل نظام حقوق و تکلیف مطابق با ساختار موجود، که عموماً قدرت چانه زنی زنان را در کسب قدرت در نهاد خانواده بیشتر کرده لازم است سایر نهادهای اجتماعی از جمله دولت، آموزش و پرورش، دین، رسانه و... با نگرش احقاق حقوق اعضای خانواده در قالب مفهوم شهروندی خانوادگی اهتمام جدی نمایند تا نهاد خانواده به عنوان نهادی مؤثر، بدون بروز تنش به کارکردهای تعریف شده خویش بپردازد زیرا در صورت عدم پذیرش واقعیت های موجود، ساختارهای غیر قابل انعطاف برخی نهادها نخواهد توانست به نیازهای روز ایران پاسخی در خور دهد. لذا جامعه ناگزیر به گذر از آن خواهد شد که ثمرات خوشایندی در پی نخواهد داشت. یافته های تحقیق نیز نشانگر این مهم است که زنان و مردان در حوزه نظری وارد عرصه های جدیدی از نگرش به زندگی مشترک و فاصله گرفتن از نقش های کلیشه ای شده اند؛ منتهی در برخی متغیرها همچون ریاست مردان بر خانواده و یا انجام مشترک کارهای خانگی می توان تفاوت هایی را در گروه مردان و زنان مشاهده کرد. لیکن با توجه به حضور گسترده زنان در عرصه های اقتصادی - اجتماعی پیش بینی می شود در آینده ای نزدیک ساختار خانواده ایرانی دستخوش تحولاتی جدی گردد.
ارزیابی منشا یابی منابع تغذیه کننده آب سفره زیرزمینی و تعیین دوره های تر و خشکسالی با ردیاب های پرتوزا (مطالعه موردی دشت هشتگرد) حسین سعادتی، فرود شریفی، محمد مهدوی، حسن احمدی، محسن محسنی ساروی، ارزیابی منشا یابی منابع تغذیه کننده آب سفره زیرزمینی و تعیین دوره های تر و خشکسالی با ردیاب های پرتوزا (مطالعه موردی دشت هشتگرد)، مجله مرتع و آبخیزداری دانشگاه تهران، دوره 62، شماره 1. چکیده مقاله: در این پژوهش با ارزیابی و تحلیل داده‌ها و اندازه‌گیری ردیاب‌های پرتوزا، منشاء منابع آب تغذیه کننده سفره‌های زیرزمینی در مناطق مختلف، تعیین سهم تغذیه متمرکز و انتشاری، تفسیر نیمرخ پرتوزاهای پایدار آب در محیط غیراشباع به منظور تعیین دوره‌های تر و خشکسالی در دشت هشتگرد بررسی شد. نتایج بررسی نشان می‌دهد که به منظور بهره‌گیری مناسب از ردیاب‌های پرتوزای پایدار آب در منابع مختلف در آغاز بایستی ارتباط دو پرتوزا اکسیژن 18 و دوتریوم تحلیل شود. ارتباط بین این دو پرتوزا دارای همبستگی مناسب (9/( R2= 0و شیب خط 76/7 بود که به تقریب همانند شیب خط GMWL که معادل 8 است، می‌باشد. بر پایه نتایج این پژوهش، رودخانه‌های منطقه به دو دسته تقسیم شدند. در نمونه‌های دسته اول به دلیل هرزآب کم و نفوذ مناسب به طورعمده از منابع آب‌های زیرقشری تغذیه شدهاند. در نمونه‌های دسته دوم به دلیل نبود امکان نفوذ، رودخانه از آب جاری شده بر روی دامنه تغذیه می‌شود. منابع آب‌های زیرزمینی در دشت هشتگرد را می‌توان با توجه به تحلیل عامل های آماری به سه گروه تقسیم کرد. گروه اول، نمونه‌هایی که دارای میزان اکسیژن 18 و دوتریم همانند بارش که به طورعمده در غرب دشت هشتگرد (در حوالی شهر نظرآباد و شهر جدید هشتگرد) و شمال شرق دشت (برغان و کردان) بودند که نشان دهنده تغذیه از راه ورودی آّب زیرزمینی و انتشاری می‌باشد. گروه دوم نمونه‌هایی، که دارای میزان مبای از پرتوزاهای پایدار را داشتند. تغذیه آنها با ترکیبی مبا از آب‌های سطحی و زیرزمینی است. این نمونه‌ها در بخش شمال مرکزی و مرکز دشت هشتگرد قرار داشتند. گروه سوم، نمونه‌هایی که در بخش جنوب شرقی، جنوب غربی دشت هشتگرد قرار دارد که به طورعمده از راه آب‌های سطحی تغذیه می شوند. با توجه به گروه‌بندی‌های بالا مشخص می‌شود که تغذیه دشت هشتگرد دارای دو شکل عمده تغذیه متمرکز از راه آب‌های ورودی زیرزمینی و سطحی (بخش شرق و غرب دشت) و تغذیه انتشاری از راه بارش (بخش مرکز و جنوب دشت) بر روی سطح دشت می‌باشد. بنا به بررسی‌های آماری مشخص شد که 77درصد تغذیه‌ی سفره‌های زیرزمینی از راه آب‌های ورودی متمرکز سطحی و زیرزمینی و 23 درصد تغذیه به وسیله آب حاصل از بارش انجام می‌گیرد. در ارزیابی تغییر پرتوزاهای پایدار در نیمرخ‌های عمقی دشت هشتگرد دوره‌های خشک سالی در سنوات گذشته با افزایش پرتوزاها نمایان گشته است.
میزان شیوع عقب ماندگی ذهنی کودکان در ساوجبلاغ 4/4 درصد است
میرمحمد ولی مجد تیموری، «بررسی میزان شیوع عقب ماندگی ذهنی و عوامل موثر در کودکان و نوجوانان منطقه ساوجبلاغ»، به سفارش: سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران، محل نگهداری: دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، 137 صفحه.
چکیده پژوهش: میزان شیوع این اختلال در منطقه مورد بحث 4/4 درصد بوده که بسیار بیشتر از گزارش پژوهش های موجود در ایران و سایر کشورها می باشد. از میان کلیه عوامل بررسی شده میزان اختلالات فنیل کتونوریا 3/6 درصد کهبه علت آن ازدواج های فامیلی، زایمان های زیاد با فواصل کم و نیز مبتلا شدن به یرقان کودکان. اهداف: بررسی میزان و علل شیوع عقب ماندگی ذهنی در کودکان منطقه ساوجبلاغ و راه های کنترل و جلوگیری از این نارسایی سوالات: از چه روش هایی در این تحقیق استفاده شده است؟ بیشترین عامل اختلاف چیست؟ و راه های جلوگیری از آن کدام است؟ طرح موضوع: با توجه به اهمیت موضوع عقب ماندگی ذهنی و تاثیر آن بر جامعه و مخصوصاً خانواده و گزارش های پزشکان مستقر در خانه بهداشت منطقه ساوجبلاغ در زمینه شیوع بالای عقب ماندگی ذهنی پژوهشی صورت گرفت که نتیجه آن در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.
مطالعه زمین شناسی و چینه شناسی محدوده خور - زیاران (البرز مرکزی)
قاسم عسگری، مطالعه زمین شناسی و چینه شناسی محدوده خور - زیاران رشته کوه های طالقان (البرز مرکزی)، پایان نامه کارشناسی ارشد زمین شناسی، استاد راهنما: دکتر خسرو تهرانی، دانشگاه تهران، دانشکده علوم، 1372.
چکیده: در چهار چوب طرح تحقیقاتی رساله کارشناسی ارشد زمین شناسی، محدوده خور زیاران (نواحی شمال و شرق آبیک) با وسعت تقریبی 300 کیلومتر مربع جهت مطالعه زمین‌شناسی، چینه شناسی و همچنین تهیه نقشه جدیدی در مقیاس 50000:1 انتخاب گردیده است. این محدوده جزو رشته کوه های طالقان (البرز مرکزی) محسوب می‌شوند که قسمت اعظم آن شامل سازنده های دوران اول و دوم زمین شناسی است و از نظر موقعیت زمین شناسی - ساختاری در منطقه (Zone) پالئوزوئیک و مزوزوئیک جنوبی قرار گرفته‌اند و به صورت یک بالاآمدگی (Horst) چین خورده از سمت شمال با واسطه گسل معکوس طالقان و از سمت جنوب با واسطه راندگی ولیان (ادامه گسل مشاء) بر روی رسوبات مجاور خود که شامل سازندهای دوران سوم (سازند کرج و لایه‌های قرمز نئوژن)می‌باشد، رانده شدهاند.
تاثیر گردشگری بر معیشت پایدار روستایی
(مطالعه موردی روستای برغان، شهرستان ساوجبلاغ)
شکوفه محمود جمعه پوراحمدی، «تاثیر گردشگری بر معیشت پایدار روستایی (مطالعه موردی روستای برغان، شهرستان ساوجبلاغ)»، فصلنامه پژوهش های روستایی، ش 5، بهار 1390، ص 33.
چکیده مقاله: رویکرد معیشت پایدار یکی از رویکردهای تحلیلی جدید در زمینه توسعه روستایی است
که در سال های اخیر به منظور توسعه روستایی و کاهش فقر مورد توجه قرار گرفته است. به تازگی در الگوی جدیدی به نام چارچوب معیشت پایدار برای گردشگری تلاش شده است با شناخت روابط و شکاف های موجود میان رویکرد پایدار و بافت گردشگری و مباحث اساسی مربوط به هر یک، همگی در یک الگو ادغام شوند. در تحقیق پیشِ رو با کمک چارچوب تحلیلی معیشت پایدار گردشگری و ترکیبی از روش های تحلیل کمی و کیفی و با استفاده از مطالعه موردی، نقش و تاثیرات گردشگری به عنوان استراتژی معیشت پایدار در توسعه روستای برغان از توابع شهرستان ساوجبلاغ مورد بررسی قرار می گیرد.
بررسی وضعیت ایمنی و بهداشت حرفه ای در کارخانجات منطقه ساوجبلاغ
دکتر مصطفی غفاری، دکتر علیرضا صدیقی، «بررسی وضعیت ایمنی و بهداشت حرفه ای در کارخانجات منطقه ساوج
بلاغ (تابستان 1377)»، مقاله ارایه شده به چهارمین همایش سراسری بهداشت حرفه ای ایران، همدان، 1383.
چکیده: بهداشت حرفه ای شاخه ای از علم بهداشت است که در جهت تامین و ارتقا عالی ترین درجه سلامت جسمی، روانی و اجتماعی کارکنان گام بر می دارد و با شناخت عوامل زیان آور محیط کار در پیشگیری از حوادث و بیماری های ناشی از کار نقش دارد. به منظور بررسی اولویت ها در این رشته تحقیق، با بررسی 16 کارخانه در محدوده شهرک صنعتی هشتگرد و نظرآباد ابعاد مهم بهداشتی شامل تاسیسات تسهیلات بهداشتی و وضعیت ایمنی کارخانجات مورد مطالعه قرار گرفته و با استاندارد و قوانین موجود مطابقت داده شده است.
براساس این مطالعه از 6318 کارگر مشغول به کار در این کارخانجات تنها 12 درصد آنان را کارگران زن تشکیل داده اند که می تواند نشان دهنده عدم استفاده از این بخش عظیم جامعه در فرآیند تولید و چرخه اقتصادی باشد. در خصوص شرایط ایمنی و بهداشتی (ارتقاع سقف، حفاظ پلکان ها، مستور بودن دهانه چاه و چاله، وضعیت بهداشتی آشپزخانه، واکسیناسیون و دفع زباله) اکثریت کارخانه ها وضعیت مطلوبی داشتند در حالی که در زمینه مقاله با حوادث و آتش سوزی های احتمالی، توجه به تسهیلات ارایه خدمات بهداشتی درمانی و آموزش کارگران در خصوص استفاده از وسایل حفاظت فردی اجباری نیاز به برنامه ریزی دقیق تر و پایش مستمر وجود دارد که موضوع تحت عنوان پیشنهادها در زمینه وضعیت بهداشتی و ایمنی کارخانجات مطرح گردیده است.
واژگان کلیدی: استاندارد، شرایط ایمنی و بهداشتی، آموزش، برنامه ریزی، پایش مستمر، ساوجبلاغ.
