وبلاگی برای نشر آثار و اندیشه های استاد حکمت الله ملاصالحی

استاد دکتر حکمت‌الله ملاصالحی (متولد 1329 خورشیدی در شهرستان طالقان) استاد دانشگاه های تهران و آتن و نخستین پژوهشگری است که مباحث عمیق و دشوار دانش نوظهور «فلسفه باستان شناسی» را در ایران پی ریزی کرده است .از دکتر ملاصالحی هفت عنوان کتاب و نیز مقالات متعددی به زبان های فارسی، انگلیسی و یونانی در نشریات معتبر داخلی و خارجی در زمینه های متنوع فلسفه، باستان شناسی، دین پژوهی، هنرهای آیینی و مسایل دیگر به چاپ رسیده است. نام کتاب ها به این شرح است: جلوه های کهن هنر آیینی (1377)؛ زیبایی و هنر از منظر وحیانی اسلام (1378)؛ درآمدی بر معرفت شناسی باستان شناسی (1382)؛ جستاری در فرهنگ، پدیده موزه و باستان شناسی (1384)؛ انسان، فرهنگ و سنت (1387)؛ باستان شناسی در بوته معرفت شناختی (1387)؛ باستان شناسی دین: با فانوس نظر در جستجوی آیین های گمشده (1390). استاد از سال 1381 در شهرستان ساوجبلاغ ساکن شده است. از تاریخ سه شنبه 2 آبان 1391 گروهی از شاگردان استاد ملاصالحی با هدف نشر آثار و اندیشه های این استاد فرزانه، وبلاگی با عنوان «اسرار حکمت» راه اندازی کرده اند.

نشانی وبلاگ «اسرار حکمت»:

http://128hekmat.blogfa.com/

در پرتو ایمان علوی

استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی

از مفاخر فرهنگی شهرستان های ساوجبلاغ، طالقان و نظرآباد

وقتی شخصیت استثنایی‌، بی‌بدیل و جان تابناک پیامبر و نقش محوری و تعیین‌کننده کلام وحیانی قرآن را در یک سو می‌نهیم، در سوی دیگر هیچ شخصیتی را در یک هزاره و نیم تاریخ و فرهنگ و مدنیت و معنویت ما ایرانیان شیعی مذهب نمی‌یابیم. دیرپا و دراز آهنگ و ژرف و بنیادی‌تر از چهره تابناک علی ابن ‌ابی‌طالب (ع) و همسر و فرزندانش که بر روان و رفتار و منش ما ایرانیان تأثیر نهاده باشد. تنها یک نگاه با دقت و بصیرت به اسامی فرزندان این سرزمین سرخ و حادثه خیز کافی است تا بدانیم و بپذیریم عشق و ارادت و دلبستگی و دلدادگی تحسین برانگیز میان ما و آن خاندان پاک به چه میزان ژرف، استوار، پیوسته و پایدار بوده است .این عشق و ارادت و دلبستگی و دلدادگی و دلسپردگی تصادفی نبوده است،‌ فرآورده محض کوره‌های شعله‌ور رخدادها و فراز و فرودهای اوضاع تاریخی نیز نبوده است. در تاریخ بانگ‌ها و آهنگ‌های بسیاری را شنیده‌ایم. شخصیت‌های بسیاری را نیز تجربه کرده‌ایم. منادیان و مدعیان عدالت و آزادی زیادی را نیز آزموده و پشت سر نهاده‌ایم. لیکن هر بانگ و آهنگ و زخمه‌ای وجدان خفته و تارهای روح ما را بیدار و مرتعش نکرده است .

هر کلام و کتاب و پیام و قیامی در جان‌های مرده آدمیان شور زندگی و حرکت و جنبش و خیزش بر نیانگیخته و شکوه رستاخیز و رهایی و رستن وجدان‌های در بند و روح‌های افسرده را در پی نداشته است؛ مگر آنکه از سرچشمه‌های متعالی‌تر وجود تراویده و متصل به حقیقت و گوهر و مبداء فیض کل هستی و کل عالمی که در آن زیسته‌ایم، بوده است. تاریخ عرصه قبض و بسط، طلوع و غروب و غیبت و ظهور وجود آدمی است. دوره‌هایی را درتاریخ زیسته و آزموده و پشت‌سر نهاده‌ایم که وجود، سخت در قبض و غیبت وغروب بوده است. همچنین لحظه‌های دیگری را نیز در تاریخ شاهد بوده‌ایم که وجود چون آفتاب درخشیده و خورشید جان آدمی سر از افق اعلا برکشیده و در جهان و ظلمات تاریخ در ارض هبوط پرتو افکنده است.انبیا و اولیا خورشیدهای فروزان جان آدمیانند. هم مصادیق طلوع اند، هم مظاهر بسط و ظهور خورشید حقیقت وجود آدمی. علی ‌ابن ‌ابی‌طالب (ع) چنین انسانی است. مصداق طلوع خورشید حقیقت جان آدمی از افق اعلا در ارض تاریخ و جغرافیای وجود انسان تاریخی شده و تاریخمند. تاریخ بدون تجربه این لحظه‌های مقدس و مبارک ظهور و طلوع خورشید حقیقت وجود آدمی ظلماتی بیش نیست؛ حتی اگر روزی انسان هوشمند موفق به گام‌نهادن سطح غبار کیهانی دیگری در آن‌سوتر منظومه خورشیدی بشود .

بزرگترین و عظیم‌ترین درسی که از مدرسه عدالت و آزادگی و کرامت و معرفت و ایمان علوی امیر مومنان امام علی (ع) آموخته‌ایم این است که هیچ مسئولیتی در جهان سنگین‌تر از مسئولیت انسان بودن نیست و هیچ بودنی در جهان شکوهمند اما سوگناک‌تر از انسان بودن نیست. «ارحم من راس ماله الرجاء وسلاحه البکاء»؛ تصور نمی‌کنم در ادبیات هیچ کشوری در هیچ دوره‌ای از تاریخ عبارتی سنگین و سوگناک‌تر از این عبارت دعای کمیل بتوان یافت. گویی آدمی به هر میزان خود را در حضور یگانه و مقام عصمت مقرب‌تر یافته، مسئولیت انسان بودن را سنگین و عظیم و سوگناک‌تر احساس کرده است.

اعلامیه دو روحانی ساوجبلاغی درباره درگذشت روحانی قزوینی

رضا شیخ محمدی - وبلاگ نویس قزوینی - درباره سند فوق نوشته است: «پدر بزرگم  مرحوم ملا علی ‌اصغر محمدی تاکندی در فروردین سال 1355 هجری شمسی در بیمارستان  فاطمی قم بدرود حیات گفت. به این مناسبت مرحوم آیت الله میرزا عبدالله شهیدی (امام جمعه وقت قزوین) و مرحوم میرزا نصرالله شهیدی - دو تن از روحانیان خاندان علمی برغانی که از شهرستان ساوجبلاغ برخاسته اند - به صدور اعلامیه‌ی مشترکی مبادرت کردند و برای آن مرحوم در مسجد شهید ثالث قزوین مجلس یادبود گرفتند.»

خوابی که تعبیری جز شهادت نداشت

«سال 65 که محمد به دنیا آمد، سه سال از حضورم در جبهه های جنگ می گذشت. من سال ها در طلب شهادت جبهه ها را جست وجو می کردم، در حالی که گاه فراموشم می شد شهادت حال می خواهد نه قال و عروج پسرم در یکی از روزهای سال 1389، جلوه دیگری از این حقیقت را برایم روشن ساخت.» گفت وگو با حاج عباسعلی مولایی از رزمندگان شناخته شده شهرستان های ساوجبلاغ و نظرآباد و پدر شهید محمد مولایی - چترباز جوان ساوجبلاغی - اگرچه برای شناخت ابعاد زندگی یک شهید صورت پذیرفت، اما واگویه های این رزمنده دوران دفاع مقدس، از تمنای وصال به شوقی درونی سخن می گفت که قرن هاست مجاهدان راه خدا را شیفته خود ساخته است و آنچنان که در سیره بسیاری از رزمندگان می بینیم، نسل اندر نسل از پدر به پسر و از مادر به فرزندان منتقل می شود. شهید محمد مولایی نیز یکی از همین شهدا است که راهروی مکتب جهاد و شهادت را از پدر رزمنده خود آموخت و عاقبت نیز در کسوت پاسداری، در حالی که به آموزش چتربازی می پرداخت به شهادت رسید. او تنها چند ساعت قبل از شهادت خود، وصیتنامه اش را نوشته بود.

گفت و گو با پدر شهید مولایی

تو به درد طلبگی نمی خوری !

آیت الله حاج سید احمد میرخانی (ره) از جمله فقیهان و قرآن پژوهان نامدار است که از روستای تالیان از توابع شهرستان ساوجبلاغ برخاسته است. فردا دوم آبان ماه است و در چنین روزی در سال 1372 آیت‌الله میرخانی درگذشت. ایشان در سال 1296 خورشیدی به دنیا آمد و پس از طی تحصیلات مقدماتی به شوق فراگیری علوم دینی راهی حوزه علمیه قم شد و از محضر استادانی چون مرعشی نجفی، سید محمد حجت کوه کمره‌ای و سید محمدتقی خوانساری بهره‌های فراوان برد. شادروان میرخانی پس از ورود آیت‌الله بروجردی به قم در جلسه درس ایشان حاضر شد و تا پایان عمر آن عالم بزرگ، از بحث‌های فقهی و اصولی ایشان استفاده کرد. آیت الله میرخانی پس از رسیدن به درجه اجتهاد، به تهران بازگشت و به اقامه جماعت، اعزام مُبّلغ به اطراف تهران، تألیف و نشر کتاب‌های دینی و تأسیس مسجد و حوزه علمیه و ارشاد جوانان مشغول شد. از آثار قلمی ایشان می‌توان به «آیات الاحکام» در 2 جلد و «سیر حدیث در اسلام» اشاره کرد. این فقیه فرزانه پس از 76 سال زندگی پر بار، در تهران چشم از جهان فرو بست.

خاطره ای از زبان آیت الله میرخانی

«بهار اومد» نظرآباد در جشنواره بین المللی تئاتر همدان

سخنان جواد رنجبرزاده بازیگر نمایش خیابانی «بهار اومد» در حاشیه برگزاری نوزدهمین جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان در همدان.

معرفی نویسنده نوجوان شهرستان نظرآباد

«مبینا آزادفلاح» نوجوان دوازده ساله نظرآبادی با چاپ دو رمان به عنوان جوان ترین نویسنده در شهرستان نظرآباد معرفی شد.

تولید انبوه موتورهای تک سیلند کشاورزی در ساوجبلاغ

طراحی و ساخت موتورهای تک سیلندر در سال های اخیر توسط احمد زارعی مبتکر ساوجبلاغی انجام شد و اکنون با سرمایه گذاری بخش خصوصی سالانه 50 هزار دستگاه از این موتورها در منطقه تولید می شود.

تولید بیشترین گندم استان البرز در شهرستان نظرآباد

رسول سلگی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نظرآباد گفت: از 60 هزار تن گندم تولید شده در استان البرز، حدود 40 هزار تن آن در شهرستان نظراباد تولید شده است.

نصب یکصد آشیانه پرنده در ساوجبلاغ

با آغاز سرما، یکصد لانه پرنده در سطح بوستان های شهر هشتگرد نصب شد. رئیس اداره حفاظت محیط زیست ساوجبلاغ  گفت: این کار با همکاری محیط یاران دانش آموز انجام شد .

* * * *

متن خبرهای فوق

از روستاهای سنتی و طبیعی مصر تا روستای ایستای طالقان

استاد فرزانه جناب دکتر سید حسین نصر - چهره نامدار جریان فکری و فرهنگی حکمت خالده - در کتاب تازه منتشر شده «اسلام، علم، مسلمانان و فناوری» بار دیگر درباره بحران های ناشی از علم مدرن، دلسوزانه هشدار داده است. این کتاب حاصل گفت و گوی دکتر مظفر اقبال با استاد نصر است که به وسیله سید امیرحسین اصغری ترجمه شده و در سال 1390 انتشارات اطلاعات، آن را به زیور طبع آراسته است. نقد علم مدرن، طرح علم اصیل اسلامی، بحران های زیست محیطی، تباین میان دیدگاه های هستی شناختی اسلامی و غربی و... از جمله محورهای اصلی این گفت و گوی خواندنی است. دکتر نصر در صفحه 133 کتاب مورد اشاره، روستاهای طبیعی و سنتی موجود در مصر را شاهد سخن خود می آورد و بر این نظر است که «باید گروه های کوچک عملیاتی داشته باشیم که بدون داشتن آگاهی های عمیق و فلسفی آماده حفاظت از محیط زیست باشند.» ایشان در این باره می گوید: «به طور مثال در جاهای خاصی از مصر که روستاهای طبیعی سنتی ساخته اند، چنین گروه هایی وجود دارند. گرچه متاسفانه اغلب اینها برای توریست ها هستند. با این وجود، این خود شروعی است. وقتی امسال به مصر رفتم، فرصت دیدار از آن واحه ها را که براساس فناوری و کشاورزی سنتی ساخته شده نیافتم. اما به من گفتند که در این روستاها، همه چیز از نظر محیطی سازگار است و امور بر مبنای روش سنتی بنا شده اند. نمی خواهم بگویم که چنان روشی در همه مصر قابل پیاده سازی است اما چنین مناطقی می توانند نمونه های بسیار مهمی برای توسعه راه های منطقی زیست باشند. فکر می کنم سال گذشته پرنس چارلز از یکی از این روستاها دیدار داشته است. او یکی از پشتیبانان بزرگ مسایل محیطی است و عناصر عمیق تر بحث را می فهمد. اما طنز قضیه اینجاست که آن روستاهای مصر، بیشتر برای گردشگران خارجی بنا شده اند و نه مردمان مصر.»

با توجه به اینکه متاسفانه دکتر نصر بیش از 30 سال است که از زادگاهش دور است، گمان کنم از وجود «روستای ایستای طالقان» مطلع نیست. در همین راستا خدمت استاد گرانقدر عرض می شود که گروهی از شیعیان دوازده امامی تبریزی منتقد مدرنیته، با الهام از آرای فقهی و اصولی آیت الله میرزا صادق مجتهد تبریزی (متوفای 1311 ش) از اواخر دهه شصت خورشیدی، روستایی به طور کامل سنتی و طبیعی در منطقه طالقان واقع در غرب شهر کرج برپا کرده اند. آنها به شدت دغدغه حفظ محیط زیست دارند و بر این نظرند که علم مدرن، کره زمین را به تباهی کشانده است. آنها در درون زیست سنتی خود، کشاورزی و دامپروری به دور از فناوری های مدرن را سامان داده اند. «اهل توقف طالقان» از طب مدرن استفاده نمی کنند و با طب سنتی آشنایی کامل دارند. کسی در روستای ایستا، سکته نمی کند و سرطان نمی گیرد (جهت آگاهی بیشتر در این باره رجوع کنید به: حسین عسکری، روستای ایستا، تهران: نشر شهید سعید محبی، 1389).

سعید پالیزدار؛ حامی نسخ های خطی

در سال 1341 خورشیدی در روستای کوشکذر از توابع شهرستان ساوجبلاغ متولد شد. از سال 1365 فعالیت های عکس برداری و فیلم برداری خود را به صورت آزاد آغاز کرد. در سال 1375 در سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی وزارت فرهنگ و ارشاد به کار عکس برداری از نسخه های خطی پرداخت. تصویربرداری از نسخه های خطی کتابخانه های ملی تبریز، کندلوس چالوس، آخوند همدانی حاصل این دوره از فعالیت وی است. وی از سال 1376 متصدی واحد میکروفیلم کتابخانه مجلس شورای اسلامی شد و در سال 1379 با یاری همکاران واحد فیلم، آقایان سید محمدحسین مرعشی و محمدرضا مصوری توانست بیش از 16000 جلد نسخه خطی و نشریات قدیم، صورت مذاکرات مجلس سنا و ملی، روزنامه مجلس و مجموعه قوانین مجلس شورای ملی را به صورت میکروفیلم در آورد. وی در سال 1386 به عنوان حامی نسخ خطی، مورد تقدیر قرار گرفت. 

پژوهشگر ساوجبلاغی و جامعه شناسی روزگار خواجه شیراز

در 17 و 18 مهر 1391 «کنفرانس بزرگداشت حافظ و تعاملات فرهنگی ایران و هند» با همکاری خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در بمبئی، کنسولگری ایران در حیدرآباد، دانشگاه  حیدرآباد (مرکز مطالعات ادبیات تطبیقی) و اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان شبه قاره  هند در در دانشگاه حیدرآباد برگزار شد.  آقای مهدی اصل زعیم - از فعالان فرهنگی شهرستان های ساوجبلاغ و نظرآباد - که هم اکنون دانشجوی دکترای جامعه شناسی در دانشگاه عثمانیا (حیدرآباد هند) است؛ با نگارش مقاله ای با عنوان «جامعه شناسی تزویر و ریا و بانگ خواجه شیراز» در آن کنفرانس فرهنگی شرکت کرد. با آرزوی توفیق برای ایشان، چکیده مقاله مورد اشاره را با هم می خوانیم:

* * * *

دلایل جامعه شناختی تزویر و ریا را باید در لابلای موانع اجتماعی دستیابی به اهداف و مکانیزم های رسیدن به پاداش های رسمی در فضای تنگ اجتماعی، که هنجارهای رسمی چنان فربه شده اند که جای را بر سایر سبک های زندگی تنگ کرده اند، جستجو کرد. لذا می توان با نگاهی به نظرات کارکردگرایانه پارسونز و بهره گیری از نظریه های جورج هربرت مید و اروینگ گافمن در مکتب کنش متقابل نمادین، این پدیده را تحلیل کرد. در این مقاله که از نوع تحقیقات ثانوی بوده و از روش اسنادی استفاده شده است، نگاهی گذرا بر شرایط اجتماعی قرن هشتم شیراز، حوادث پرفراز و نشیب و نوع حکومت مستقر و ارتباط آن با نهاد دین و رویکرد ابزاری حاکم سیاسی به شریعت به عنوان لایه بیرونی دیانت، گردهم آوردن اربابان دیانت قشری نگر و زاهدان ریایی گردیده است تا از این رهگذر روشن شود، چگونه نظام اجتماعی و متولیان آن، اعضای جامعه را به سمت و سوی رفتارهای دوگانه هدایت می کنند که می توان آنها را با تئوری ساختار شخصیت مید و رفتار نمایشی گافمن در دو بخش جلو و پشت صحنه برای رسیدن به اهداف فردی و گروهی تبیین کرد. در شرایط زمانه حافظ که ریاکاران و قشری نگران در دین ارج می بینند و عاقلان و دانایان سر در گلیم دارند و زبان در کام، این رند خرابات نشین توانسته هم خود را از زشتی ها و پلشتی های روزگار پاک نگه دارد و هم با بانگ رسای خویش، کوس رسوایی شیخ و زاهد و صوفی و محتسب را با هم به صدا درآورد آنگونه که تاکنون طنین اش جان افزاست و هشیاری بخش.

کلید واژه ها: حافظ، تزویر، ریا، زاهد، صوفی، محتسب، شیخ، خودکامگی.

شرف الدین محمود شاگرد ساوجبلاغی ابن ابی جمهور

علی اکبر صفری

یکی از منابع پژوهشی رجالی اجازات روایی است. از فقیه بزرگ شیعه، ابن ابی جمهور احسائی (قرن دهم) اجازه­ای برای یکی از شاگردانش شرف الدین محمود بن سید علاء الدین بن جلال الدین طالقانی در تاریخ 912 ق نوشته شده است. رونوشت این اجازه در بحارالانوار علامه مجلسی (1110 ق) جلد 105 ص 13-17 آمده است. از این اجازه سه نسخه دیگر به شرح ذیل موجود است: أ‌. مجموعه اجازات شیخ نعمت الله بن حسین عاملی، تاریخ کتابت قرن 11، موجود در کتابخانه آیت الله حکیم نجف اشرف به شماره 134 (فهرست کتابخانه حکیم ص 150 تا 153)؛ ب‌. مجموعه اجازات شیخ ابراهیم بن محمد حرفوشی (1080 ق)، تاریخ کتابت قرن 11 موجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی به شماره 8975؛ این مجموعه منبع اصلی نسخه اجازات بحارالانوار بوده است؛ ت‌. مجموعه اجازات سید حسین کرکی که در آن خطوطی از شیخ بهایی و پدر بزرگوارش شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی دیده می شود. این مجموعه در کتابخانه وزیری یزد به شماره 1708 (فهرست کتابخانه وزیری یزد ج 3 ص 1027- 1033) نگهداری می شود.

ادامه مطلب...