محوطه باستانی نه هزارساله شهید آریوبرزن سلیمانی

اسماعیل آل احمد

نویسنده، مدرس حوزه علمیه و عضو حقیقی شورای فرهنگ عمومی شهرستان نظرآباد

بسمک اللهم یا رفیق

یاد ده ما را سخن های دقیق

پشت به تپه مرتفع اُزبکی ایستادم و از علی آقای عسکری، خواهش کردم تا عکسی حجله‌ای از من در آن لحظات بارانی عرفانی بگیرد برای روزی که ان‌شاءالله، با شهادت، عاقبت بخیر شوم. این خواسته ناگاه دوباره مرا به یاد پیشنهادی انداخت که چند سال است این و آن جا مطرح می‌کنم: «نام‌گذاری باغوار [= بلوار] بین امامزادگان احمد و محمود - علیهماالسلام - و تپه ازبکی به باغوار ایرانِ اسلامی». هویتی بی‌نظیر که شهید آریوبرزن را با شهید قاسم درهم می‌آمیزد و یکی می‌بیند. «از ابتدای انقلاب برخی تلاش داشتند تا اسلامیت و ملیت را دو قطب مقابل هم قرار دهند در حالی که شهدا به‌طور واضح، نادرست بودن این وسوسه باطل را نشان دادند. هنگامی که ایران مورد تهاجم بین‌المللی قرار گرفت کسانی که مدعی طرفداری از ایران بودند، یا در خانه‌های خود خزیدند و یا از ایران خارج شدند، اما کسانی که از ایران دفاع کردند همان «بچه مسلمان‌ها» و «نماز شب خوان‌ها» و امثال شهیدان «چیت‌سازیان‌ها» و «سُلگی‌ها» بودند و نشان دادند ایرانیت و اسلامیت یک حقیقت واحد است.» [رهبر معظم انقلاب - 5 مهر 1402]

سه‌شنبه‌ای عجیب و غریب بود. هفتاد و ششمین روز کاوش - و واپسین روز - فصل هشتم. 30 آبان 1402. داشتم با دوستان عزیزم دکتر حسین عسکری و برادرشان علی عسکری؛ دکتر حمید حشمدار؛ مهندس حامد آلیانی؛ حسین جوادان؛ محمدجواد نوزارع و سعید شهرکی - رئیس اداره میراث فرهنگی نظرآباد - با گروه باستان شناسان فرهیخته، در محوطه ایران اسلامی تنفس می‌کردیم. علاوه بر استاد دکتر مهرداد ملک زاده، اساتیدی دیگر هم چون دکتر فاطمه حاجی نوروزی؛ مهندس فرزان احمدنژاد؛ دکتر حمید طباطبایی و جوانان زن و مرد دیگر و خانم سمیه مرشدی هم داشتند خاک گمانه را از شانه‌های همت خویش می‌تکاندند.

من و دکتر عسکری البته حالمان با بقیه، فرق داشت. بالای سر همه تلاش‌ها و همت ها و رنج ها و موفقیت‌ها و افتخارات این محوطه نه هزارساله، قامت کشیده آرش باستان شناسی ایران دکتر یوسف مجیدزاده را می‌دیدیم که با محاسن جوگندمی خوشگلش دارد حرف می‌زند و توضیح می‌دهد و آگاهی می‌بخشد و ما را به هویت بی مثال خودمان گره می‌زند. غرق شب نشینی هایی بودیم که آن را «شب‌های اُزبکیه» نامیده بودیم. در آن شب‌ها در اقامتگاه هیأت کاوش در روستای ازبکی، دور شمع وجود استاد مجیدزاده، شعر می‌خواندیم و از کشفیات می‌پرسیدیم و آسمان و ریسمان فرهنگ و سیاست و اقتصاد و معاش و معاد ایران و جهان را به هم می‌دوختیم. یاد شبی که میهمان شامی بودیم که خود استاد آن را پخته بود و در کنار سفره، جمجمه‌ای بزرگ با آن چشمان ترسناک و تاریک و گرد و درشتش خیره خیره وراندازمان می‌کرد. وقتی استاد، دندان‌های آن جمجمه را نشان‌مان داد دیدم همه آن‌ها جعبه‌ای است. دلیلش را از استاد پرسیدم که شنیدم: «شاید غذاهای شان آن قدر سفت و محکم بوده که باید همه دندان‌های شان جعبه‌ای باشد.»

یاد شاگردنوازی استاد در صفحه 29 جلد اول «کاوش‌های محوطه باستانی ازبکی» در 10 مهر 1389: «سرانجام از اعضای جوان و پرشور انجمن جوان حکمت به ویژه آقایان آل احمد؛ عسکری؛ نقوی؛ توسلی و حسینی؛ نیز خانم بتول کشت پور - مدیر محترم دبیرستان کشت پور - سپاسگزارم. این دوستان با بازدیدهای پیوسته خویش از پیشرفت مراحل کاوش از جمله حامیان معنوی و روحیه بخش ما بودند و در برپایی یک سخنرانی تاریخی درباره نتایج به دست آمده هیأت اعزامی به محوطه ازبکی در ساختمان نوبنیاد فرهنگ‌سرای شهر نظرآباد و تشکیل نمایشگاهی از نتایج به دست آمده یافته‌های باستان شناختی در روز 24 آذر ماه صمیمانه نقش اساسی را بر عهده داشتند. جلسه‌ای آن چنان پرشور و با شکوه که یاد و خاطره آن هرگز از ذهن هیچ یک از اعضای هیات باستان شناسی ازبکی زدوده نخواهد شد.»

 سرمست از این افتخار که دوستی، مژده داد که استاد می خواهند با بچه‌های نظرآباد، دیدار کنند. بنا شد مژگان «موسسه رخسار قرآن» در 19 آذر 1389 خاک پای استاد را توتیا کند. پیش از دیدار عمومی، بر سر سفره کرامت علی آقای عسکری، ناهار را با استاد خوردیم. من بودم و او بود و حسین. راستی اگر در این سیاره رنج، چنین نعمت‌هایی رزق آدمی نشود آیا ما چیزی جز جنایت پدرانمان هستیم؟!  یادداشت استاد پس از آن دیدار در دفتر یادبود موسسه بر سنگ طلای ذهن و زمانه ما حک شده:  «حضور من در موسسه رخسار قرآن، گذشته خود در کاوش‌های محوطه ازبکی و دوستان بسیار عزیزی را به یادم آورد. دیدن دوستان قدیم واقعاً برایم لذت بخش بود. به ویژه آن که دیدن آن‌ها در موسسه رخسار قرآن، اتفاق افتاد. موسسه‌ای که به همت دوست بسیار عزیز آقای آل احمد به وجود آمده و امید است به یاری خداوند با کمک شهروندان فرهنگ دوست و خیرخواه شهر نظرآباد، هزینه خرید و استقلال این موسسه برای جوانان علاقه‌مند به فرهنگ ایرانی و اسلامی ایران عزیز فراهم آید. به امید آن روز. یوسف مجیدزاده.» الاهی که خدای شهید آریوبرزن سلیمانی این آرزو و امید استاد را در حق موسسه رخسار قرآن، مستجاب کند. الاهی.

 این دیدار، چند ماه بعد، مطبوعاتی شد و پرسشم از استاد در مقاله‌ای انعکاس یافت. آقای شهرام زارع در صفحه 147 شماره 7 مجله باستان پژوهی که در بهار 1390 منتشر شد در مقاله «رصد خدا از تلسکوپ باستان شناسی» چنین نوشت: «یوسف مجیدزاده در گفت‌وگویی با «اسماعیل آل احمد از روحانیان اهل ساوجبلاغ» در پاسخ به پرسش ارتباط باستان شناسی و قرآن چنین گفته است: باستان شناسی درصدد یافتن پاسخ برای تردیدهایی است که انسان‌ها درباره گذشته خود دارند اما ما به قرآن باید حرف به حرف یقین داشته باشیم. ما آن را سخن خدا می دانیم و دیگر جای تردیدی در آن نیست.»

 حالمان خوش بود که پیشنهاد ما انجمن حکمتی ها - نخستین سمن شهرستان ساوجبلاغ به گستره ساوجبلاغ و نظرآباد و چهارباغ و طالقان - مبنی بر برگزاری آیین استقبال از هیأت کاوش باستانی با تصویب شورا و شهرداری وقت، خاطره‌ای ناب در جان استاد مجیدزاده، رقم زده بود. آن چنان که در صفحه 28 جلد اول «کاوش‌های محوطه باستانی ازبکی» نوشتند: «تشکر ویژه برای آذین بندی شهر نظرآباد؛ استقبال و خوشامد گویی رسمی به هیأت کاوش‌های باستان شناختی در محوطه ازبکی از سوی آقایان چگینی شهردار و فتحی پور رئیس شورای شهر در برابر ساختمان شهرداری و شورای شهر نظرآباد در آغاز سومین فصل کاوش و پس از انتشار خبر انتقال نمونه‌ای از کهن ترین خشت‌های به دست آمده از کاوش‌های محوطه ازبکی به سازمان ملل و قرار گرفتن آن در موزه آن سازمان در روزنامه‌های کشور و سپاسگزاری برای استقبال پرشور هزاران تن از اهالی دوست داشتنی شهرهای نظرآباد و سیدجمال الدین که با در دست داشتن پرچم‌های سه رنگ ایران از اتوبوس حامل هیأت همانند سردارانی که پیروزمندانه از جنگی میهنی به خانه باز می‌گردند را از یاد نمی‌برم. نظیر چنین استقبالی تا کنون در هیچ نقطه‌ای از جهان در تاریخ باستان شناسی نه دیده و نه شنیده شده است.»

ما داشتیم به روز مهم فرهنگی نظرآباد، فکر می‌کردیم. در اول شهریور 1398 به فرماندار وقت، پیشنهاد کردیم تا 20 شهریور - روز استقبال از هیأت کاوش استاد مجیدزاده در 1380 - روز فرهنگی نظرآباد، تعیین شود. این پیشنهاد در جلسه شورای فرهنگ عمومی شهرستان نظرآباد در 24 شهریور 1400 به 8 مهر - تاریخ ثبت محوطه باستانی ازبکی در 1352 به شماره 955 در فهرست آثار ملی ایران - تغییر کرد و تصویب شد. روزی که البته دوست خوب ما در فرمانداری نظرآباد، ضرورتی برای تکریم آن در 1402 قائل نشد!

می‌بینید! حتی این جا هم که قرار است از استاد ملک‌زاده بنویسم دارم از استاد مجیدزاده می‌نویسم.  باری در این دیدار هم با هم آشنا شدیم اما زیر سایه غزل حافظ که آقای حسین جوادان، تکلمه کرد و غزلی از سروده‌های خودش و غزل سعدی که استاد مهراب رجبی با همان شور و حال همیشگی، اجرا کرد و غزلی که من از سروده‌های چَپَرچُلاق خودم خواندم. استاد دکتر مهرداد ملک ‌زاده هم از گذشته و حال و آینده این محوطه گفت و رنج ها و امیدهایی که در این مسیر بر سر راه او است و بودجه‌ای که نرسید تا کارگران، قهر کردند و رفتند و استاد در فضای مجازی از جوانان مشتاق، خواسته بود تا کمک کنند و پاکباختگانی از باستان‌شناسان ارشد و دکتری بی‌هیچ مزد و منتی شتافته بودند. به خودم که آمدم دیدم از فرط شرمساری خیس عرقم. چند بار از استاد، عذرخواهی کردم و حلالیت طلبیدم. استاد دکتر حکمت اله ملاصالحی بر اساس قرار پیشین به تماس تلفنی دکتر عسکری جواب دادند. استاد در این گفت‌وگو، دوباره بر وعده پیشین خود تأکید کردند. ایشان تمام مبلغ دانشگاه بابت راهنمایی پایان نامه پسادکتری یکی از دانشجویانشان را به آقای ملک‌زاده تقدیم کردند تا بخشی از بدهی‌های این فصل حفاری پرداخت شود. از اقامتگاه بیرون آمدیم و گرد گمانه ای حلقه زدیم. در حفاری این گمانه، استاد به این حدس رسیده‌اند که این بنا سازه‌ای اداری و بزرگ باشد که نمی‌تواند کار زندگی کوچ نشینی و ابتدایی مادی‌ها باشد و احتمالاً از آن هخامنشیان است. اگر این احتمال به اثبات برسد حلقه‌ای دیگر از تاریخ این سرزمین به دست آمده است.

 وقت خداحافظی بود. باید با جان‌هایی سرشار از عشق به ایران اسلامی وداع می‌کردیم. گفتم: باید من هم کار آخوندی خودم را بکنم. از حاضران خواستم برای سلامتی استاد ملک‌زاده و هیأت همراه و همه آنانی که از روز نخست در این محوطه، تلاش کرده‌اند و برای شادی روح امواتشان صلوات بفرستند. اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.

موسسه رخسار قرآن

7 آذر 1402

از تصاویر آیین استقبال مردمی از گروه کاوش محوطه باستانی ازبکی به سرپرستی استاد دکتر یوسف مجیدزاده، 20 شهریور 1380

واپسین روز فصل هشتم کاوش در محوطه باستانی ازبکی به سرپرستی استاد دکتر مهرداد ملک زاده، 30 آبان 1402

گزارش کاوش ­های محوطه باستانی ازبکی در دو جلد کتاب منتشر شده است، 1389

هفته ­نامه کیهان هوایی (چاپ خارج از کشور)  دوشنبه 26 شهریور 1380، صفحه 24

حضور استاد دکتر یوسف مجیدزاده در موسسه رخسار قرآن شهرستان نظرآباد، 19 آذر 1389

یادداشت استاد دکتر یوسف مجیدزاده در دفتر یادبود موسسه رخسار قرآن شهرستان نظرآباد، 19 آذر 1389

سخنان استاد دکتر یوسف مجیدزاده درباره «باستان شناسی و قرآن» در موسسه رخسار قرآن شهرستان نظرآباد در شماره 7 «مجله باستان پژوهی» به سردبیری شهرام زارع بازتاب پیدا کرد، منتشر شده در خرداد 1390 

 افسانه دیو و دیوار و شیخ دیوارکش شهر

دکتر حکمت اله ملاصالحی

استاد دانشگاه تهران و عضو هیأت امنای بنیاد ایران شناسی

20 آبان 1402

یک جامعه و جهان مطلق بی مرز و بی حصار، بی حریم و بی دیوار در عقل و در فهم درنمی گنجد؛ اگر در رویا و در خیال هم درگنجد و به تصویر کشیده و ترسیم شود؛ کابوسناک و آشوبناک، آسیب پذیر و آسیب ناک، ملال آور و زمخت، خشن و نازیبا و تحمل ناپذیر است و در مسیر پرتگاه گام برمی گیرد و به سوی پرتگاه ره می سپارد و می رود و در معرض انهدام و نابودی اجتناب ناپذیر و حتمی و ختمی ست.

زلزله تحولات سنگین و سهمگینی که طی سده های اخیر در کمربندها و گسل های زلزله خیز ارض تاریخ و جغرافیای تاریخی منطقه های غربی جامعه و جهان بشری ما اتفاق افتاد؛ حصارها و دیوارهای ستبر ساختارهای کهن و باورها و اندیشه ها و ارزش ها و نظام ها و سنّت های اعتقادی و ارزشی و نحوه زندگی سنّتی جمعیت های سیاره ما را چونان آوار بر سرشان فروریخت و موزه های عالم مدرن روی آوارشان بنیاد نهاده شد. آن آوارهای سنگین و سهمگین، به سرعت تسطیح شدند و بر زمینشان و از مواد و مصالح رنگارنگشان ساختارهای اجتماعی و فکری و فرهنگی و نظام های سیاسی و دانایی جدید و مرزبندی ها و حصار و دیوارکشی های مدنی و سبک زندگی و زیست جهانی از ارزش ها و نظام های ارزشی مدرنیته و روزگار مدرن، پی افکنده شد و بنیاد نهاده و سر برکشیده و بپا شد. ماده میراث کهن در صورت بخشی و ساختاربندی دنیای مدرن. باده نو در جام کهن.

ملاحظه می کنید که حتی در یک جامعه و جهان باز و شناور و پر تحرک و تموّج و پر قوّت و خلاقِ روزگاری که به مدرن بودن و ارزش های مدرنیته اش شهره است هم نمی توان مطلق بی مرز و بی دیوار، مطلق بی حریم و بی حصار، مطلق بی نظم و بی ساختار، دمی زندگی کرد. اگر چنین کنیم و جامعه و جهان خود را به سوی بی نظمی و آنارشیزم و هرج و مرج و پرتگاه های مرگبار تاریخ که هماره در مخفیگاه های نامرئی کمر به انهدام و نابودی ما بسته اند؛ کشانده و رانده ایم. و تاریخ پر از مخفیگاه های نامرئی ست. ردیابی و رصدشان بسیار دشوار است و گریز از کمین و کمندشان نه چندان آسان که بسیار پیچیده و دشوار.

باری مراد از آن چه گفته آمد این نیست که مرزبندی ها و حریم گذاری ها و حصار و دیوارکشی ها همه از هر جنس و سنخ از هر نوع و طور، همیشه مفید و مثبت بوده اند و همیشه به منفعت و به صلاح و به فلاح جامعه عمل کرده اند. مرزبندی ها، حریم گذاری ها، دیوار و حصارکشی ها همه علی القاعده خادم جامعه اند و می باید در خدمت و در مدد رساندن به جامعه و در مسیر و بستر صلاح و رفاه و فلاح و امنیت و ایمنی جامعه و سلامت روان و رفتار فردی و اجتماعی آدمیان عمل کنند. فراخوانده شده اند؛ خادم جامعه باشند و به جامعه خدمت کنند و مدد برسانند. وقتی وارونه شان می کنیم و مخدومشان می بینیم و ما می شویم خادم و آن ها مخدوم ما، خطرخیز می شوند و منفی عمل می کنند و زیان و آسیب به جامعه می رسانند و چونان ویروس های مهلک فعال می شوند و به سلامت زیست اجتماعی به امنیت و ایمنی جامعه به سلامت روان و رفتار ما از درون و بیرون آسیب می رسانند و تضعیفش می کنند و تاب آوری و نیروی زندگی و ادامه حیات را از جامعه و از ما می ستانند. خطرخیز می شوند و هرج و مرج و آشوب و آنارشیزم را چنان که در پیش گفته آمد دامن می زنند.

آلمان روزگار حاکمیت رایش سوم و فاشیست های ایتالیای سال های حاکمیت موسولینی و همچنین سال های حاکمیت استالین و استالینی ها در اتحاد شوراها و شوروی سابق، تجربه غم انگیز، پرهزینه و خسارتبار و خونبار مرزبندی ها و حصار و دیوارکشی های نژادپرستانه و ایدئولوژیک به روی دیگر جامعه ها و جمعیت های جهان بود که از سر گذراندیم. و چه پر هزینه و خونبار هم از سر گذراندیم. در نهانگاه های نامرئی تاریخ و لایه ها و زیرلایه های نهان و درونی تر روان و رفتارهای ما ذهنیات و خُلقیات ما احساسات و عواطف جمعی تلنباره شده ما طی هزاره ها چه خبر است و چه نیروهایی در کارند و در کمین و از درون و در بیرون ما را کمین کرده اند؛ باید اعتراف کرد که اگر نگوییم هیچ نمی دانیم لیکن درست این است که اعتراف کنیم و بپذیریم بسیار اندک می‌دانیم. قطعاً بسیار اندک! سنّت های معنوی و متعالی به ما می آموختند ذاتی، سرچشمه ای، تائویی، آتمنی، یگانه ای هست که می‌داند و به هر میزان جان آدمی به او متصل تر، ایمن تر، دست کم در زندگی و روان شناسی و روان و رفتار شخصی ایمن تر. تعبیر قرآن را ببینید: «مَا یَکُونُ مِنْ نَجْوَى ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ.» [1]

شانه به شانه سنّت های نبوی اهل سلوک و اصحاب عرفان و اشراق نیز آدمیان را از فروغلتیدن در «اسفل السافلین» کمین گاه ها و نهانگاه های نیروهای اهریمنی هشدار می داده و برحذر می داشته و پرهیز می داده اند. مولانا را ببینید:

ای شهان کشتیم ما خصم برون 

ماند خصمی زو بتر در اندرون

دوزخ است این نفس و دوزخ اژدهاست

کو به دریاها نگردد کم و کاست

سنگ ها و کافران سنگ‌دل

اندر آیند اندرو زار و خجل

هم نگردد ساکن از چندین غذا

تا ز حق آید مرورا این ندا

سیر گشتی سیر، گوید نه هنوز

اینت آتش اینت تابش اینت سوز [2]

....

خصم های درون و لشکرها و جنود شر و شیطان که اهل سلوک و عرفان و اشراق و مشرب های عرفانی و سنّت های اشراقی، آدمیان را از افتادن در تله ها و کمین گاه های نهان و نامرئی شان، برحذر می داشته و پرهیز می داده اند؛ تنها در نهانگاه های نامرئی و لایه های زیرین روان و رفتار فردی ما آشیانه ندارند؛ در لایه های زیرین و در نهانگاه های «ناخودآگاه جمعی» ما به تعبیر کارل گوستاویونگ روان شناس سوئیسی روزگار ما، در حافظه تاریخی و قومی و جمعی ما در لایه های نهان و نامرئی مواریث فرهنگی بشری ما نیز طی هزاره ها لایه به لایه تلنبار شده و نهشته و رسوب کرده اند و لایه به لایه روی هم انباشته شده اند. پر قوّت هستند و متراکم از نیروی انفجار.

وقتی پوسته نازک و رویه ظریف و آسیب ناک هنجارها، نظام های ارزشی و اعتقادی جاری جامعه ها به هنگام برآمدن و بپا خاستن طوفان انقلاب های اجتماعی و جابجایی مراکز قدرت و نظام های سیاسی و یا به هر دلیل و علت و یا عللی دیگر شکسته می شود؛ هنگامه بیدار شدن و برآمدن و خروج نیروهای شرور و شیطانی خفته و رهایی عقده های نامرئی و سرکوب و تلنبار شده طی هزاره ها به طرز غافلگیر کننده و دور از انتظار و نفسگیر و غیر قابل پیش بینی فرامی رسد. برآمدن و خروج نیروهای افسارگسیخته از مخفیگاه های نامریی تاریخ و آشیانه های نهان روانگاه ناخودآگاه جمعی بشری ما، گاه آنقدر پر قوّت هستند و خطرناک و نفسگیر و غافلگیر کننده که می توانند به طرز غیر قابل پیش بینی و دور از انتظار، ادامه حیات و سلامت جامعه را به مخاطره افکنده و جامعه را جولان گاه خشم و قهر و خشونت کنند و انقلاب ها را از مسیرشان به انحراف بکشانند و به بیراه برانند و ببرند. عقده های جمعی سرکوب شده و خفته در هزاره های دیرپا و دیرآهنگ وقتی بیدار می شوند و برمی خیزند و خروج و خیزش می کنند می توانند جهانی را به جان هم بیندازند و قربانی بسیار بگیرند و جهانی را طعمه کنند و در کام خود ببلعند. تنور آرزوها و آرمان های جمعی ناکام تحقق نیافته را با هیزم احساسات و عواطف عوام الناس و جهل و تعصب و بلندپروازی های موهوم شعله ور کنند. بساط توهم و تبختر و تعصب و خرافه و هذیان در بازار انقلاب ها پهن کنند و بنجل به مشتریان بنجل پسند بفروشند. رها شدن و برآمدن و خروج و بر صحنه آمدن این غول های اساطیری و جنود وهم و خرافه و هذیان از مخفیگاه های حافظه تاریخی وقتی به احساسات و عواطف داغ و شعله بیز عوام الناس و فرودستان محروم از نام و نان و حقوق اجتماعی مجهز و همراه و همسو و هم مسیر می شوند؛ می توانند حتی ستون فقرات ستبرترین ارزش ها و معیارهای اخلاقی و مدنی و معنوی را درهم بشکنند و بهم بریزند. و این غم انگیزترین تجربه های تاریخی جامعه و جهان بشری است که بارها و بارها از سر گذرانده ایم. این نیروهای خفته و عقده های جمعی محبوس در لایه های زیرین ناخودآگاه جمعی و حافظه تاریخی وقتی مجال و میدان و فرصت می یابند از خواب طولانی تاریخ بیدار شوند و برخیزند و بر صحنه بیایند؛ می توانند چنان میدان کشمکش ها را فراختر و تنور تضادها و تقابل ها را شعله بیزتر و شعله خیزتر کنند و بذرهای خشم و خشونت در مزرعه عقل و هوش مردم بپاشند و خون خرمن کنند و بریزند و ببیزند که تصورشان در ذهن درنگنجد. غم انگیزتر آن که روی آوار ساختارهای فرو ریخته و ستون فقرات ارزش ها و هنجارها و نظام سیاسی درهم شکسته پیشین همین نیروهای خفته و عقده های جمعی رها شده از بند، در تسطیح آوارهای فرو ریخته از انقلاب ها و جامعه انقلابی و در پی افکندن و کشیدن دیوارها و حصارها و هنجارها و ارزش ها و ساختارهای اجتماعی و نظام سیاسی پسین و سپسین سهیم می شوند و به مدد جنود تعصب و تحجر و جزم و مجهز به احساسات عوام الناس آنقدر پر قوّت می توانند عمل کنند و سنبه شان آن چنان پر زور است که می توانند و موفق می شوند حصارها و دیوارها و ساختارهای جدید را تا ثریا کژ و وارونه، برکشند. مخدومان را خادم خود کنند و خود مخدوم خادمان!

جغرافیای تاریخ، فرهنگ، جامعه و جهان بشری ما در پنج هزاره تاریخی که از سر گذرانده ایم جغرافیای پر چین و شکن انواع و اطوار حصارهای ستبر و دیوارهای بلند و مرزبندی های اعتقادی و اجتماعی است که بسیارشان وارونه بنیاد پذیرفته وارونه عمل کرده اند و بجای آن که خادم و خدمتگذار آدمیان باشند مخدوم مردمان شده اند و جامعه ها خادم آن ها. تصادفی نیست که می بینیم در زبان و فرهنگ ما آثار دیوارها و حصارها و دژهای بجای مانده از روزگاران گذشته را به دیوها منتسب دانسته اند و با حسی آمیخته به ترس در وصفشان سخن گفته اند و افسانه ساخته و افسانه پردازی کرده اند. ظرافت زبان فارسی و تبارشناسی میان واژه «دیو» و «دیوار» (دیو- وار) را ببینید. و همچنین میان «دیو» و «دیوانه» (دیو- انه) را ملاحظه کنید!

گمان می رود آن چه فشرده و کوتاه و فهرست وار، در وصف مخفیگاه های نامرئی تاریخ و نیروهای خفته و نهان در نهانگاه های زیرین ناخودآگاه جمعی و نحوه خروج و خیزششان گفته آمد بسنده است و مکفی. متأسفانه پس از چهار دهه و نیم جامعه بعد انقلاب میهن ما همچنان با مصادیق و مظاهر همان نیروهای رها و بیدار شده از مخفیگاه ها و کمین گاه های تاریخ و عقده ها و حقارت ها و ناکامی های کهنه و کهن رها شده و افسارگسیخته از نهانگاه های ناخودآگاه جمعی، دست در گریبان است و دست و پنجه می فشارد. همچنان روی ستون فقرات درهم شکسته آن دژها و دیوار و حصارکشی های ستبر اشرافی روزگار استبداد شاهانه، دیوارکشی ها و حصارکشی های بسیار ستبرتر و بسیار زمخت تر پی به پی، وارونه پی افکنده شده و همچنان پی افکنده می شوند، پی به پی و وارونه بنیاد پذیرفته و همچنان بنیاد می پذیرند و بپا می شوند و وارونه عمل می کنند و خسارت ببار می آورند و هزینه ها را بر دوش ملت سنگین تر و سهمگین تر می کنند.

آن پرده و نرده کشی های دهه نخست انقلاب زیر سقف و در سالن مدرسه ها و موسسات و دانشگاه ها و محیط های کار و زندگی و آن مرزبندی های ستبر ایدئولوژیک میان طبقات اجتماعی اینک سر از فنس و نرده و دیوار و حصارکشی های گردن کشانه و قلدرمآبانه و تعرض و تجاوز گسترده و غصب و غارت و تاراج منابع طبیعی و محوطه های باستانی و مواریث طبیعی و مآثر تاریخی و مواریث فرهنگی کشور برکشیده است و افسار گسیخته جولان می دهد.

روی ستون فقرات آن اشرافیت روزگار استبداد شاهانه اینک اشراف مآبی بی ریشه و بی رگ و تهی از اصالت و منش درست زیستن فرودستان و نوکیسه های نادان و سیری ناپذیز و افسار گسیخته ای را می بینیم؛ چونان دمل های کهنه از پیکر بیمار جامعه سر گشوده اند. جامعه ای که بیمار است و از ویروس های تحقیر و عقده های کهنه و کهنِ همه گیر رنج می برد و قربانی می دهد.

آن چه اخیراً در شهر نوساخته و نازیبای مِهستان، واقع در دامنه البرزکوه و دامن روستای پَشند در شهرستان ساوجبلاغ استان البرز اتفاق افتاد یکی از میان مصادیق و مظاهر و موارد پر شمار خروج همین نیروهای اهریمنی وارونه کار است که از مخفیگاه های نامرئی تاریخ به لایه های برینی و بیرونی جامعه بعد انقلاب میهن ما سر برکشیده و جولان می دهند و جامعه را جولانگاه مطامع خود کرده اند و بذرهای جزم و جهل و خرافه بر مزرعه های رنگارنگ ذهن و فکر آدمیان می پاشند.

در میان شهرهای نوساخته جامعه بعد انقلاب میهن ما شهر جدید مِهستان به لحاظ زیبایی و زیبندگی، هماهنگی و تناسب، نظم و کیفیت فضا و بافت معماری شهری و زیباشناختی و نوع و نحوه استفاده از مواد و مصالح از همه نازیباتر و شلخته تر و ناهماهنگ تر و بی کیفیت و بی هویت تر ساخته شده است.

شهری نازیبا و بی قواره و بی هویت و بی کیفیت و همچنان بی آرامگاه و آرامستان، بی بیمارستان و کتابخانه و کتابستان. البته پُر مسجد و مسجدکده و مسجدستان های رنگارنگی که دست و دامنشان کوتاه از نمازگزاران است و امامان مسجد بی جماعت.

این چنین است که می بینیم؛ امام و شیخ مسجد جامعِ بی جماعتِ شهر، تدبیر و چاره کار را در روی نهادن و سجاده گشودن و نماز گزاردن و سجده نهادن در محراب طمع دنیا و در روی نهادن به قبله دادوستد مِلک و املاک جسته و یافته و دیده است. تدبیری نابخردانه و چاره ای فضاحت بار!

زخم زدن و شکافتن قلب تنها کتابخانه کوچک شهر که محبوس در طبقه زیرین مسجد است و محصور در مطبخ شهر، چاره کار نیست. به یقین و به قطع هم نیست. چاره کار و تدبیر در جای دیگر است و در جای دیگرش بجویید و بیابید و خاطر کتاب دوستان و کتاب خوانان و علاقه مندان به دانش و دانایی را بیش از این آزرده و نگران نکنید.

در روزگار قیامت کتاب و کتابخوانی و کتاب خوانان و کتاب نویسی و کتاب نویسان و محشر نشر و انتشار بی سابقه و گسترده و نفسگیر کتاب در میان جمعیت های میلیاردی سیاره زمین و عزیز داشتن کتاب خوانان و کتاب نویسان و پی افکندن و بنیاد نهادن پی به پی انواع کتابخانه های تخصصی و عمومی در شهرها و روستاهای جامعه و جهان روزگار ما، این گونه دیوارکشی های دیو- وار و دیوانه وار و رفتارهای آزمندانه و افزون خواهانه و بداخلاقی های فضاحت بار در کسوت امام مسجد و شیخ منبر وعظ و در سنگر روحانیت و شیخانیت، آسیب های جدی و زخم های عمیق و التیام ناپذیر به سلامت روان و رفتار جامعه و حیات اخلاقی و معنوی و مومنانه و در یک کلام فرهنگ و زندگی مردم می زند و اثرات و تبعات منفی بسیار بجای و به میراث می نهد که متأسفانه نهاده است. بی رغبتی بی سابقه و غم انگیز مردم به دین و ناباوری و عدم پایبندی به ارزش های اخلاقی و ریزش گسترده انسان های شریف و آزاده از پیکر جامعه و مهاجرت گسترده استعدادهای درخشان و نخبگان و دانش آموختگان به کشورهای دیگر به امید زندگی بهتر در سرزمین بیگانه، اثرات و تبعات و عوارض منفی مرزبندی ها و حصار و دیوارکشی های دیو- وار است که می بینیم و دست در گریبان هستیم و گریبان و گلوی جامعه ما را می خراشد و می فشارد.

پانوشت ها:

[1]. «هیچ گفت و گوى محرمانه ‌اى میان سه تن نیست مگر این که او چهارمین آنها است» (سوره مجادله / 7).

[2]. مثنوی معنوی، دفتر اول، بخش 76، تفسیر «رجعنا من الجهاد الاصغر الی ‌الجهاد الاکبر».

فعالان فرهنگی و اجتماعی و اهل کتاب همچنان منتظرند...

#هفته_کتاب

_________________________________________

استوری صفحه کرج اینستا به مناسبت روز کتاب و کتاب خوانی

24 آبان 1402

_________________________________________

سنت الهی همین است...

روزنامه پیام آشنا، یک شنبه 21 آبان 1402، صفحه 2

#دیوارکشی_کتابخانه_شهیدثالث_مهستان

#کتاب

#هفته_کتاب

#فرهنگ_مظلوم

امرور 22 آبان 1402 دیوارکشی در کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر مهستان 13 روزه شد!

_________________________________________

مجموعه مطالبی درباره تعطیلی کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر مهستان

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 1

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 2

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 3

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 4

دیوارکشی کتابخانه عمومی شهر مهستان در پنج اپیزود

رضا قاسم‌پور

معلم روزنامه‌نگار

اپیزود اول

(انتشار خبر دیوارکشی در کتابخانه عمومی)

صبح 9 آبان ماه 1402 خبر و تصویر دیوارکشی در روز روشن وسط کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر جدید مهستان به قلم دکتر حسین عسکری (نویسنده و البرزپژوه) مثل بمب ترکیده و با واکنش به‌هنگام و فراگیر فعالان عرصه‌های فرهنگی‌، هنری و اجتماعی به سرعت به خبر اول استان البرز مبدل گشت. متعاقب کشمکش بین جامعه مدنی و نهادهای قدرت، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان و دفتر امام‌جمعه مهستان بیانیه و مصاحبه‌ در جهت روشنگری و کاستن از قُبح کار صورت گرفته، انجام دادند که نهایتا این توضیحات و توجیحات نتوانست افکار عمومی را اقناع نماید. متعاقبا دکتر حسین عسکری عضو حقیقی کتابخانه‌های شهرستان ساوجبلاغ با مصاحبه با خبرگزاری ایسنا و ارائه مدارک مستدل و مستند آب پاکی روی دست دو مصاحبه و جوابیه مذکور ریخته و باب جدیدی در روشنگری اذهان عمومی و مطالبه‌گری فرهنگی گشودند. در ادامه بخش‌هایی از پازل نافرجام دیوارکشی در کتابخانه مهستان را تورق می‌کنیم.

اپیزود دوم

(توضیحات مدیرکل کتابخانه‌های البرز)

علی معدنی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به حواشی پیش آمده در خصوص کتابخانه شهید ثالث ساوجبلاغ اظهار کرد: متاسفانه برخی رسانه‌ها در خصوص این ماجرا بی اخلاقی کرده و مطالب غیر واقع منتشر کرده‌اند. وی ادامه داد: این کتابخانه تعطیل نشده و حتی یک متر از بخش مخزن، کودک و نوجوان آن کم نشده است و همچنان با قدرت به فعالیت خود ادامه می‌دهد. وی توضیح داد: حدود 110 متر از سالن این کتابخانه با تفاهمی که با هیات امنای مسجد منعقد شده به سایر فعالیت‌های فرهنگی اختصاص داده شده و این مساله که قرار است به مطبخ تبدیل شود واقعیت ندارد. وی ادامه داد: این فضا طبق قرارداد با هیات امنای مسجد، بیش از 10 سال پیش به کتابخانه تبدیل شده ولی قرارداد آن به اتمام رسیده و پس از برخی کشمکش‌ها بنا شد همچنان کتابخانه باقی بماند. این مسئول اضافه کرد: البته به دنبال جابجایی این کتابخانه به مکان دیگری هستیم و چند ساختمان معرفی شده ولی اگر این اتفاق نیفتند، کتابخانه جدیدی در شهر مهستان اضافه می‌شود و در کنار کتابخانه شهید ثالث فعالیت خواهد داشت.

اپیزود سوم

(جوابیه دفتر امام جمعه مهستان)

در خصوص حواشی پیرامون تعطیلی کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان چند نکته قابل بیان می باشد که به شرح ذیل بیان می‌گردد:

نکته اول: برخلاف مطالب خلاف واقع فضای مجازی به هیچ وجه از جانب هیچ شخص و یا نهادی قصدی مبنی بر تعطیلی کتابخانه وجود ندارد بلکه بنا به تصمیم اتخاذ شده، هیئت امناء مسجد درصدد تحول در وضعیت فعلی مدیریت کتابخانه و استفاده پویاتر در زمینه فرهنگی و مذهبی در کنار فضای کتابخانه از آن مکان است.

نکته دوم: به علت عدم همکاری اداره کتابخانه های شهرستان با هیئت امناء و امام جماعت مسجد و عدم تمکین به قانون نسبت به اتمام تفاهم نامه فی مابین آن اداره و هیئت امناء مسجد پس از 25 سال استفاده رایگان از مکانی که متعلق به مسجد جامع بوده و نیز فرافکنی و اصرار یک طرفه نسبت به خواسته آن اداره پس از دو سال مکاتبه، گفت و گو و پیگیری های کدخدامنشی چاره ای جز رجوع به محاکم قانونی برای حل و فصل ماجرا پیش روی هیئت امناء باقی نماند، قابل ذکر است در طرح دعوی در مراجع قضایی تحت یکی از عناوین حقوقی چاره ای جز طرح دعوای خلع ید امور کتابخانه ها نبود لکن همانطور که ذکر شد تخلیه کتابخانه به هیچ وجه مد نظر هیئت امناء نبوده و نیست.

 نکته سوم: شکایت صورت گرفته از اداره کتابخانه ها مبنی بر خلع ید از جانب شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور نبوده بلکه صرفا به جهت محذور قانونی عدم شناسه مستقل برای مساجد، از شناسه امامت جمعه شهر جدید مهستان استفاده شده است در حالی که شکایت از جانب هیئت امناء مسجد صورت گرفته است و در جلسه رسیدگی نیز نماینده هیئت امناء حضور پیدا کرده است متاسفانه علیرغم درخواست هیئت امناء مبنی بر حل و فصل قانونی مسئله و تمکین طرفین به قانون این مسئله از سوی برخی افراد با نشر مطالب خلاف واقع در فضای مجازی درصدد تشویش اذهان عمومی برآمده که حق پیگیری قانونی در این خصوص نیز برای هیئت امناء محفوظ است. امید است همگان مقید به رعایت قانون و اخلاق اسلامی باشیم.»

اپیزود چهارم

(اعتراضِ مدنی به دیوارکشی کتابخانه)

دکتر حسین عسکری (عضو حقیقی انجمن کتابخانه‌های عمومی شهرستان ساوجبلاغ) در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا البرز؛ با انتقاد از دیوارکشی در سالن کتابخانه شهید ثالث شهر مهستان گفت: این اقدام بدون هیچ رأی حقوقی و با اقدام شخصی مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان البرز انجام شده است. وی با اشاره به موضوع دیوارکشی در سالن کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر مهستان در شهرستان ساوجبلاغ استان البرز، گفت: آقای علی معدنی پور مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان البرز در گفت و گویی با ایسنا در 10 آبان 1402 توضیحاتی درباره دیوارکشی و واگذاری حدود 110 مترمربع از فضای کتابخانه عمومی شهید ثالث (نخستین و قدیمی ترین کتابخانه شهر جدید مِهستان) داده است. پس از خواندن روایت ناتمام ایشان، لطفاً حقیقت ماجرا با توجه به مستندات موجود را هم بشنوید.

عسکری ادامه داد: به تصریح «شرکت عمران شهر جدید مهستان» در نامه تاریخ 19 دی 1401، مِلک این مکان فرهنگی از سال 1377 به کتابخانه اختصاص یافته و کاربری اش از آغاز، کتابخانه عمومی بوده است. این کتابخانه 25 ساله در طبقه زیرین مجموعه فرهنگی مسجد حضرت ولی عصر (عج) بیش از 35 هزار نسخه کتاب و 1600 عضو دارد و از آغاز تأسیس تا کنون، 30 هزار نفر از اهالی در آن به طور مقطعی فعال بوده اند. وی افزود: نماینده حقوقی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان تهران به نمایندگی از دفتر امام جمعه شهر جدید مهستان در اوایل سال 1402 با تسلیم دادخواستی به طرفیت اداره کل کتابخانه های عمومی استان البرز و شرکت عمران شهر جدید مهستان، خواستار «تخلیه کتابخانه شهید ثالث و مطالبه خسارت و اجرتالمثل اموال» می شود. با عدم حضور نماینده شرکت عمران، دادرس محترم شعبه 5 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ساوجبلاغ در 5 اردیبهشت 1402 حکم به «تخلیه کتابخانه» می دهد. این فعال فرهنگی خاطرنشان کرد: خوشبختانه با اعتراض وسیع فعالان فرهنگی و هوشیاری دادگستری استان البرز در 22 مرداد 1402 دعوای خواهان (شورای سیاستگذاری ائمه جمعه) مبنی بر تخلیه کتابخانه با حکم دو تن از مستشاران دادگاه شعبه اول تجدیدنظر استان البرز به طور قطعی رد می‌شود.

عسکری افزود: علی‌رغم رد حقوقی خواسته هیئت امنای مسجد ولی عصر (عج) و دفتر امام جمعه مهستان، به ناگاه مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان البرز راساً و با دلایلی نامعلوم در 9 آبان 1402 به طور نامتعارف (دیوارکشی در ساعات اوج فعالیت کتابخانه) حدود 110 متر مربع از فضای کتابخانه را به دفتر امام جمعه واگذار می‌کند. متأسفانه در مقابل چشمان نگران و اشک بار دختران و پسران جوان و کودکان و نوجوان عضو کتابخانه، دیواری شگفت و بدعت آمیز در کتابخانه عمومی شهید ثالث بالا می‌رود. عجیب آنکه، بخشی از مکان اصلی کتابخانه و سرویس بهداشتی آن هم در فضای جدا شده قرار گرفته است!

اپیزود آخر

(پیشنهاد برچیدن دیوار در هفته کتاب)

از دکتر عبدالهی استاندار محترم البرز انتظار می‌رود به عنوان رئیس جمهور استان با پادرمیانی در کشمکش بین جامعه مدنیِ معترض و مسئولان دولتیِ دیوارکشی وسط کتابخانه مهستان، موضوع را در هفته کتاب و کتاب‌خوانی به نفع افکار عمومی و مطالبات مردمی حل و فصل نماید. چرا که بنابر اذعان دکتر عسکری دیوارکشی کتابخانه شهید ثالث در آستانه «هفته کتاب و کتاب خوانی» و دقیقاً همزمان با برگزاری «آیین انتخاب هشتمین پایتخت کتاب ایران و شهرهای خلاق کتاب خوانی» انجام شد؛ آیینی که پنج شهر از جمله شهر کرج (البرز) هم نامزد آن بود اما انتخاب نشد. با این اوصاف مدیرکل کتابخانه های عمومی البرز علی‌رغم عدم صدور هیچ رای حقوقی و با اختیار خود با دو نیمه شدن کتابخانه موافقت کرده است. آیا این «ترک فعل» نیست؟ چرا اداره کل کتابخانه های عمومی بدون هیچ فشاری، به کاهش سرانه کتابخانه و مکان های فرهنگی در شهر مهستان اقدام کرده است. شهر جدید مهستان با دو کتابخانه «شهید ثالث» و «مهستان» به ازای هر هزار نفر دارای حدود 12 متر مربع سرانه کتابخانه است. این رقم در میانگین کشوری 24 متر مربع به ازای هر هزار نفر است. با دو نیمه کردن کتابخانه شهید ثالث، در واقع سرانه کتابخانه در شهر مهستان به حدود 8 متر مربع خواهد رسید. این یعنی مهستان در ردیف شهرهای فقیر از نظر فضاهای فرهنگی قرار خواهد گرفت. آگاه باشید با توسعه و پیشرفت فرهنگی این شهر چه می‌کنید.

15 آبان 1402

________________________________________

عمرت به هدر رفت اگر دست نگیری...

شهرام یگان (بکان)

معلم بازنشسته

به نام خداوند دانا و توانا

به بهانه «دیوار کشی کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر مهستان» چند سطری می نویسم. کتاب و کتاب خوانی، امری مقدس است، و دشمن جهل و نادانی است. متاسفانه سرانه مطالعه و کتابخوانی در کشور ما بسیار اندک است (البته جای بحث عوامل آن بحثی طولانی می طلبد). متاسفانه، یک آفتی به نام «خود شیفتگی و بهتر دیده شدن» در کشور ما در جریان است. کتابخانه عمومی در یک شهر با بودجه عمومی و از جیب مردم هرینه شده است. چه معنی دارد که کسانی که داعیه و شعار خدمت به مردم دارند «در مقابل دانایی، دیوار نادانی می کشید! و سنگربندی می کنید!؟»  اگر قصدتان خدمت به فرهنگ کشور و شهر مهستان است، و دنبال اسم و مطرح کردن خود نیستید، چه معنی دارد که تعامل سازنده ای نداشته باشید که کار به ایجاد «دیوار نادانی، نکشد!» اسم ها و رسم ها، فرهنگ نمی سازند. کتابخانه به نام و مسجد، یا شهر باشد چه مشکلی از فرهنگ کتاب خوانی حل می کند؟ هدف باید خدمت به مردم و مخاطبان باشد. به قول شیخ بهایی:

صد سال ره مسجد و میخانه بگیری

عمرت به هدر رفت اگر دست نگیری

بشنو از پیر خرابات تو این پند:

هر دست که دادی

به همان دست بگیری

شما اگر هدفتان خدمت به مردم به خصوص نسل جوان است، چه بهتر که با ایجاد کتابخانه، از حوانان، جوینده دانایی، دستگیری کرده تا خداوند در این دنیا و آن دنیا دستتان را بگیرد. در پایان برای تمامی کسانی که به دور از کبر، ریا و تزویر هدفشان کمک به فرهنگ کشور (به خصوص در امر کتاب خوانی) است، از درگاه الهی آرزوی بهترین ها را دارم.

24 آبان 1402

________________________________________

از دیوارکشی در کتابخانه عمومی شهر مهستان تا کتابخانه صلواتی سرحدآباد کرج

محمد اکبرزاده

فعال فرهنگی

امروز در شهر کرج تصاویری و دیوارنوشته هایی دیدم که حالم را پس از تلخی اخبار مربوط به دیوارکشی کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان، کمی خوب کرد. تصاویر مربوط به کتابخانه صلواتی در سرحدآباد کرج است. غلیان و جوشش درونی ام از اقدام غیر فرهنگی در کتابخانه شهید ثالث و سپس خوشحالی بیرونی ام را با کمک حکایت جدال سعدی با مدعی در بیان توانگری و درویشی در گلستانش با اندکی سرقت ادبی تقدیم حضورتان می کنم: سعدی (علیه الرحمه) نوشته است: «یکی تحرمه عشا (به کسر عین) بسته و دیگری منتظر عشا (فتح عین)....» یکی، کتابخانه ای که وقف عام است را از وسط نصف می کند و دیگری خانه اش را کتابخانه! در دوران دبیرستان و حدود 25 سال پیش، آقای بشیر صابری معلم ادبیات بنده بود. یادم می آید که چطور حمله مغول ها به ایران به رهبری چنگیز خان را برایمان تعریف می کرد. از حادثه آتش زدن کتابخانه ها و سایر جنایاتشان... فکر کنم بلخ و قونیه آن زمان ملحق به خاک ایران بودند، چندین کتابخانه که عموما کتاب هایی در رابطه با تاریخ تشیع هم بودند توسط این وحشیان به یغما رفت... حالا تصاویر فوق و تصاویر مربوط به دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث یک مسیر چنان پیچیده ای در جلو چشمانم می گذارد که مات و مبهوت شده ام... امیدوارم روزی روزگاری همه آرمان ها و دغدغه های فرهنگی مان جامه عمل پوشانده شود. ان شاءالله

21 آبان 1402

________________________________________

شگفتانه های فرهنگی البرز

استان البرز جای عجیبی است. همزمان یک طبقه از زندانش، کتابخانه می شود و کتابخانه دیگرش روز روشن با دیواری دو نیمه می شود...

22 آبان 1402

دیوارکشی در کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر مهستان 13 روزه شد!

________________________________________

مجموعه مطالبی درباره تعطیلی کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر مهستان 

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 1  

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 2

 درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 4 

واکنش 87 فعال فرهنگی، اجتماعی و رسانه ای به دیوار جدایی کتابخانه عمومی شهر مهستان

در پی دیوارکشی در کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر جدید مهستان، 87 تن از فعالان فرهنگی، اجتماعی و رسانه ای از صبح سه شنبه 9 آبان تا ظهر روز پنج شنبه 18 آبان 1402 با انتشار خبر و استوری، نگارش یادداشت، ارسال پیام و راه اندازی کارزار مجازی ضمن اعتراض به بالا رفتن این دیوار بدعت و جهل و جدایی، خواستار برچیدن آن شدند. ضمن سپاس صمیمانه از مسئولیت اجتماعی و حمایت های صادقانه این عزیزان، امیدواریم تا هفته کتاب (23 تا 30 آبان‌ 1402) این دیوار برچیده شود.

- ابراهیم نوروزی فر مسئول سازمان بسیج رسانه استان البرز

- ادمین پایگاه خبری هشتگرد نیوز

- ادمین صفحه اینستاگرام آوای کرج

- ادمین صفحه اینستاگرام ایسکانیوز البرز

- ادمین صفحه اینستاگرام خبر گوهردشت

- ادمین صفحه اینستاگرام روستای قاسم آباد بزرگ ساوجبلاغ

- ادمین صفحه اینستاگرام سلام هشتگرد

- ادمین صفحه اینستاگرام فصلنامه نامه صدیق

- ادمین صفحه اینستاگرام کتاب البرز

- ادمین صفحه اینستاگرام کرج اینستا

- ادمین صفحه اینستاگرام مرکز نیکوکاری خانه برکت کرج

- ادمین صفحه اینستاگرام و کانال تلگرامی قلب البرز

- ادمین کانال تلگرامی کمال شهر

- استاد حمیدرضا نادری فرهنگی هنرمند و رئیس انجمن خوشنویسان شهرستان ساوجبلاغ

- استاد علی مهری رئیس انجمن خوشنویسان استان البرز

- اسماعیل آل احمد نویسنده و مدرس حوزه علمیه

- اشکان خدابنده لو طبیعت گرد و فعال محیط زیست

- اعظم کشوری دانشجوی دکتری روابط بین الملل

- الهام آباده ای شاعر (کرمان)

- امیر تنها خبرنگار و فعال اجتماعی

- انسیه انارکی نویسنده

- آذر نجفی نویسنده و مترجم

- باهره حیدری سردبیر روزنامه پیام آشنا

- بهنام حیدری مربی ورزشی و دوستدار میراث فرهنگی

- پایگاه خبری آفتاب

- پایگاه خبری تحلیلی اسرار امروز

- پایگاه خبری صبح ملت نیوز

- پایگاه خبری عصر ایران

- پایگاه خبری کرج رسا

- پایگاه رسانه ای شفافیت البرز

- پردیس سلیمانی سرپرست روزنامه شرق  در استان های تهران و البرز و سردبیر پایگاه خبری تحلیلی نشر فردا

- جلال یکه فلاح فعال محیط زیست

- حامد دودانگه فعال اجتماعی

- حسن قمی فعال اجتماعی

- حسین روستا مدیرمسئول موسسه سینمایی شهر سایه

- داود اسدی شاعر

- دکتر حسین عسکری نویسنده و عضو حقیقی انجمن کتابخانه های عمومی شهرستان ساوجبلاغ

- دکتر داود اسدی فعال فرهنگی و رئیس پیشین اداره کتابخانه های عمومی شهرستان ساوجبلاغ

- دکتر سید علی موسوی فرهنگی و مدرس زبان و ادبیات فارسی

- دکتر صادق بابکان شاعر و فعال فرهنگی

- دکتر طاهر اصغرپور معلم، مترجم و پژوهشگر

- دکتر عباس زارع فعال اجتماعی و رئیس پیشین شورای اسلامی شهر کرج

- دکتر علی شاپوری شاعر و دبیر کانون ادبی سلطان شهر مهستان

- دکتر محمد خندان عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و مدرس علم اطلاعات و دانش شناسی

- دکتر محمد زره ساز عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و مدرس علم اطلاعات و دانش شناسی

- دکتر محمدحسین نژادفلاح برادر چهار شهید و نماینده پیشین مردم ساوجبلاغ، نظرآباد و طالقان در مجلس شورای اسلامی

- دکتر مهراب رجبی نویسنده و مشاور البرزشناسی استاندار

- رضا قاسم پور معلم روزنامه نگار

- ریحانه مهرپویا کودک هنرمند

- زهرا شکری داستان نویس (اصفهان)

- زهره رزمی آذر مدیرمسئول پایگاه خبری تارا نیوز

- سولماز محمودی داستان نویس و عضو ادبی انجمن مستقل نویسندگار

- سید علی شهیدی پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی

- سید علیرضا موسوی فعال اجتماعی

- شراره کهنسال خبرنگار

- صفا سلامت پژوهشگر موسیقی و سازنده ساز سه تار

- صفحه اینستاگرام خانه هنرمندان کرج

- صفحه اینستاگرام هیئت هنرمندان استان البرز

- عادل جلیلی رئیس هیأت مدیره خانه هنرمندان کرج

- علی اکبرپور فعال اجتماعی

- علی روزبان فرهنگی پیشکسوت

- علی عسکری ادمین صفحه اینستاگرام مستند نظرآباد

- علی منصور زارع پیشکسوت رسانه و مطبوعات

- علیرضا عزیزی پژوهشگر، کارشناس ارشد جغرافیا و نویسنده کتاب درسی استان شناسی البرز

- علیرضا مقدم پژوهشگر حوزه ادبیات و فعال فرهنگی

- فاطمه هاشمی فعال اجتماعی

- فتانه احدی خبرنگار روزنامه همشهری

- فریبا کلاهی مدیرمسئول پایگاه خبری آیین باور

- لیلا خانی نژاد خبرنگار

- محمدرضا عباسی مدیرمسئول پایگاه خبری شهرتو بساز

- مدیرمسئول پایگاه خبری البرز نوداد

- مدیرمسئول پایگاه خبری مهستان رسانه

- مرتضی نوین حقوقدان

- مصطفی آهنگر دانشجوی دکتری بازیابی اطلاعات در دانشگاه خوارزمی

- مصطفی صمیمی نژاد فعال اجتماعی

- معصومه امین زاده سرپرست خبرگزاری ایلنا در استان البرز

- مهدی آهنگری ادمین کانال تلگرامی و صفحه اینستاگرام روستای گوران طالقان

- مهدی حسنی فعال اجتماعی

- مهراب حیدری نویسنده، شاعر و فعال اجتماعی

- مهندس علی اصغر شماخی مسئول سازمان بسیج مهندسین کشاورزی استان البرز

- مهندس فرزان احمدنژاد باستان شناس و عضو گروه کاوش در محوطه باستانی ازبکی

- مینا صدیقیان خبرنگار

- نرگس جودکی نویسنده و خبرنگار نشریه دریا کنار

- نسترن کیوان پور مدیرمسئول پایگاه خبری هزار و یک شهر

- وحید صالحی سرپرست خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) البرز

- وحید عظیمی هنرمند و صداپیشه

- هانیه کرمی مدیرمسئول پایگاه خبری پرتو البرز

مجموعه مطالبی درباره تعطیلی کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر مهستان

 درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 1

 درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 2

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 3 

 سرنوشت مه‌آلود خورشید در مِهستان

اسماعیل آل احمد

نویسنده و مدرس حوزه علمیه

بسمک اللهم یا رفیق

یاد ده ما را سخن های دقیق

شهر جدید مِهستان، همیشه در ذهن من با چند شخصیت بزرگ، گره خورده است. با شخصیت مرد دانش و تواضع استاد محمدتقی جعفری و مرد تاریخ و پژوهش استاد علی دوانی و استاد صورت و معنا دکتر حکمت اله ملا صالحی. در آن سال‌هایی که من و هم نسلانم در حیات عطشناک و آتشناک جوانی می‌خواستیم در کویر وحشت نادانی، چشمه آبی و خانه امنی بجوییم تا لبی تر کرده و امانی بیابیم لطف خداوند بزرگ، دستانمان را گرفت و در مِهستان دانش و تواضع و پژوهش صورت و معنا توانستیم بر آستان جانان استادان جعفری و دوانی و ملاصالحی، سر بنهیم و سیراب شویم و از چنگ جرثومه جهل، جان به در ببریم و گلبانگ سربلندی بر آسمان بزنیم که اگر هنوز جرعه‌ای از آن جان تشنه در این جام تهی باقی است به برکت بارانی است که از آسمان آن استادان بر آن باریده است. این شهر را به رغم توسعه ناموزون نامطلوبی که دارد از دل و جان دوست دارم. در این شهر در سال 1376 کنگره حضرت آیت‌الله حاج شیخ هادی نجم آبادی برگزار شد که استادان جعفری و دوانی در آن افاضه فرمودند. در این شهر در سال 1380 استاد ملاصالحی، نزول اجلال فرمودند.  در این شهر؛ در مساجدش و در پایگاه‌های بسیجش و در هیئات حسینی اش و در هر دو کتابخانه محترم و مهمش نفس زده‌ام و روضه خوانده‌ام و گریسته ام و گریانده ام و کتاب خوانده‌ام و سخن رانده‌ام. چه تلخ می‌اندیشم که چرا چنین فرصتی برای نسل‌های پس از ما فرادست نیامد و چرا خود ماها نتوانستیم از این اقیانوس‌ها ژرف آبهایی برای میان‌سالی و کهنسالی خویش دست و پا کنیم. آن چه این روزها اما می‌بینم و می‌شنوم نامردانه تر، جانم را به آتش می‌کشد. کتابخانه 25 ساله این شهر که به دوران مظلومیت حضرت امیر مومنان - علیه‌السلام - اقتدا کرده و نام شهیدی فقیه و مظلوم - شهید ثالث - بر پیشانی دارد دست‌خوش بی‌فرهنگی ها و بی فضلیتی های نااهلان و نامحرمان با اندیشه‌های امامان عزیز انقلاب و جمهوری مبارک و مظلوم اسلامی شده است. کجای اندیشه اسلام و انقلاب و امام و آقا چنین فضاحتی خفته است؟! رفتارها کاملاً برعکس شده. به جای خدمت به فرهنگ و فضیلت و کتاب و مطالعه، عرصه را تنگ می‌کنیم و بین کتاب و جوان، دیوار می‌کشیم و لباس فضیلت و فرهنگ را هم بر تن داریم. آری! حضرت زهرا - علیهاالسلام - فرمود: چون زیستی روزگار، شگفتی، نشانت خواهد داد.

پنج شنبه 11 آبان 1402

________________________________

آی داش آتان بخته‌ور، داش آتماقین واختی وار

رضا قاسم‌پور

معلم روزنامه نگار

اینکه حریم کتابخانه‌ای را در روز روشن، حصار جهل کشیده و مزاج اهل فضل و دانش را مشوش گردانی هنر نیست. هنر آنست که گره‌گشای مشکلات معیشتی عامه مردم و مصائب منزلتی خواص باشی. از دغدغه‌های فرهنگی برادر عزیزم دکتر حسین عسگری کم و بیش آگاهم و بر موضع‌گیری‌های دلسوزانه ایشان باورمند. لذا به عنوان یک فعال فرهنگی، ضمن شماتت مسببان دیوارکشیِ جاهلانه بر کتابخانه مهستان،خواهان برچیده شدن حصار جهل و ترمز فهم از کتابخانه مذکور هستم.

________________________________ 

همه چی آرومه....

این حجم کم نظیر از خبر، گزارش، استوری، پست، توئیت، پیام، گفت‌ و گو، نقد و... از صبح سه شنبه 9 آبان 1402 تا کنون در سطح استانی و ملی درباره دیوارکشی کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر جدید مهستان منتشر شده و همچنان هم در جریان است. اما در تنها رسانه رسمی این کتابخانه عمومی در شبکه اجتماعی ایتا، هیچ خبری نیست که نیست و به قول معروف همه چی آرومه؛ من چقد خوشحالم!؟

13 آبان 1402

________________________________

دیوارکشی کتابخانه شهید ثالث / هیچ مسئولی پاسخ گو نیست؟

علیرضا عزیزی

پژوهشگر، کارشناس ارشد جغرافیا و نویسنده کتاب درسی استان شناسی البرز

حدود یک هفته از دیوارکشی کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان می‌گذرد و همه صاحبان قلم و اندیشه فکر در بهت و حسرتی وصف ناشدنی فرو رفته اند. احساسی همانند کسانی که در سراشیبی یک دامنه، شاهد سقوط یک خودرو به اعماق دره هستند به آنها دست داده است. کاری از دستشان برای مهار خودرو بر نمی آید و فقط با اندوه و حسرت شاهد سرعت گرفتن خودرو هستند. فقط دعا می کنند کاش سرنشینان آسیب کمتری ببینند و زنده بمانند. در شهری که برای افتتاح طرح های عمرانی کوچک و پیش پا افتاده از قبیل خرید یک خودروی خدماتی و یا افتتاح یک پیادرو یا نصب وسایل ورزشی و نصب یک تابلو راهنمایی در یک پیادرو شاهد سبقت مسئولان از یکدیگر هستیم اما در این موضوع به این با اهمیت بعد از گذشت بیش از یک هفته، هیچ مسئولی پاسخ گو نیست. و همه به دنبال این هستند که فقط بگویند کی بود! کی بود! من نبودم!! در شهری که با رشد فزاینده رشد جمعیت و با سرانه های خدماتی از قبل ورزشی آموزشی و ورزشی به شدت پایین از یک سو و مهاجرپذیری بالا از تنوع قومی و فرهنگی بالاست. از سوی دیگر اساسی ترین نیازهای شهری خدمات فرهنگی آموزشی و ورزشی است و نیاز اصلی این شهر افزایش این سرانه هاست. کم کردن فضا، جفا در حق نسل جوان علمی و فرهیخته است و گناهی نابخشودنی که اثر آن در کوتاه مدت در زیر پوست شهر و نهایتا در میان مدت و بلند مدت در عرصه اجتماعی شهر خود را بروز خواهد داد و تمام تصمیم سازان و تصمیم گیرندگان فرهنگی و اجتماعی در آن سهیم خواهند بود.

14 آبان 1402

________________________________

پیشنهادی برای هفته کتاب در استان البرز

امروز از «پوستر سی‌ و یکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران» رونمایی شد. این هفته فرهنگی برای ما البرزیان، شیرین و معنادار نخواهد بود تا وقتی که آن دیوار بدعت و جهل و جدایی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان پابرجا است. خاضعانه پیشنهاد می دهم برای بازگرداندن سرمایه اجتماعی از دست رفته، آیین تخریب این دیوار شوم و سرمایه سوز در فهرست برنامه های هفته کتاب استان البرز گنجانده شود. زمان برگزاری این هفته از 23 تا 30 آبان‌ 1402 است.

حسین عسکری

14 آبان 1402

________________________________

هشدار...

نظر یکی از خوانندگان گزارش پایگاه خبری آفتاب درباره دیوارکشی در کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر جدید مهستان

12 آبان 1402

________________________________

پایگاه خبری آفتاب

12 آبان 1402

________________________________

پایگاه خبری تحلیلی اسرار امروز

13 آبان 1402

________________________________

نکته بینی در مصاحبه آقای مدیرکل درباره دیوارکشی کتابخانه عمومی شهر جدید مهستان

جناب مدیرکل کتابخانه‌های عمومی البرز شوربختانه داستان را به روشنی بیان نکرد. هیچ نامی از امام جمعه نبرد. یک چیز کلی گفت «تخریب بخشی از کتابخانه». دلیل آن را نگفت! آن مدیرکل باز هم کلی گویی کرد و از بیان واقعیت طفره رفت. گفت: مخزن کتابخانه کوچک نشده! نگفت: متراژ کل کتابخانه کوچک و کم شده! آن مدیرکل که نامش را نمی‌دانم برای تبلیغ گفت: بخش کودک و نوجوان فعال است! آن مدیر گفت: با شرکت عمران مذاکره شده یک مکان دیگر برای یک کتابخانه دیگر در نظر گرفته شده! این گفته‌های آن جناب، فراکنی و فرار از واقعیت است! نگفت: دلیل دیوار کشی چیست! نگفت: کار امام جمعه ضد ارزش و مخالف فرمان رهبری است! نگفت: این حرکت موجب دلخوری اهالی شهر و موجب دل زدگی مردم نسبت به جایگاه امام جمعه می‌شود! حاج‌حسن، حاج‌حسن که می‌گویند؛ این است، برگ چغندر که نیست! ببین یک پیام را چگونه نقد و واکاوی کرد و چگونه مچ فلانی را گرفت و خواباند. خدا وکیلی شما به این نکته‌ها توجه کرده بودید؟!

حاج حسن قمی

12 آبان 1402

 پیوند گفت و گوی مورد اشاره

________________________________

استوری آقای دکتر محمد زره ساز

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و مدرس علم اطلاعات و دانش شناسی

12 آبان 1402

________________________________

استوری دکتر محمد خندان

عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و مدرس علم اطلاعات و دانش شناسی

12 آبان 1402

________________________________

پیام یکی از البرزیان در صفحه اینستاگرام آیت الله حسینی همدانی امام جمعه و نماینده ولی فقیه در استان البرز درباره دیوار جدایی کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان

12 آبان 1402

________________________________

مجموعه مطالبی درباره تعطیلی کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر مهستان 

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 1  

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 3 

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 4 

امید رهایی نیست وقتی همه دیواریم!

 شوربختانه از صبح سه شنبه 9 آبان 1402 دیوارکشی در کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر جدید مهستان آغاز شد‌ه است. دیگر حوصله نوشتن هم ندارم... شاید دیگر کتاب هم نخوانم... عضویت در انجمن کتابخانه های عمومی شهرستان ساوجبلاغ هم برایم پوچ و بی معنی شده است... نمی خواهم دگر باره تاریخچه آزاردهنده و سوگناک این کتابخانه عمومی و دیوارش را با شما مرور کنم. خسته شدیم... خسته، سوگوار و بی پناه... شعر شادروان استاد حسین منزوی وصف حال خرابمان است... 

حسین عسکری  

 از زمزمه دلتنگیم، از همهمه بی زاریم

نه طاقت خاموشی نه تاب سخن داریم

آوار پریشانی ست رو سوی چه بگریزیم؟!

هنگامه حیرانی ست خود را به که بسپاریم؟

تشویش هزار «آیا» وسواس هزار «اما»

کوریم و نمی بینیم ور نه همه بیماریم

دوران شکوه باغ از خاطرمان رفته ست

امروز که صف در صف خشکیده و بی باریم

دردا که هدر دادیم آن ذات گرامی را

تیغیم و نمی بریم ابریم و نمی باریم

ما خویش ندانستیم بیداریمان از خواب

گفتند که بیداریم گفتیم که بیداریم

من راه تو را بسته تو راه مرا بسته

امید رهایی نیست وقتی همه دیواریم!

________________________________

فاجعه است...

دکتر مهراب رجبی

نویسنده و مشاور البرز شناسی استاندار

سلام دکتر عسکری عزیزم.

حال و هوایت را درک کرده مویه هایت را می فهمم!؟ این یک فاجعه هست، فاجعه ای برای ایران و تاریخ و تمدن خیره کننده اش. من هم فعلاً توان نوشتن و طاقت گفتن ندارم.

من چه گویم یک رگم هشیار نیست

شرح آن یاری، که او را یار نیست.

فعلاً به این بیت حافظ شیراز - حافظه تاریخی - ایران و ایرانی، خود و شما و دیگر ارجمندان به کتاب و کتابت و کتابخوانی و کتاب خانه را به آرامش و تامل دعوت می کنم؛

دولت آن است که بی خون دل آید به کنار

ور نه با سعی و عمل، باغ جنان این همه نیست...

9 آبان 1402

________________________________

سه خبر در یک روز

قابل توجه امام جمعه شهر جدید مهستان و مدیرکل کتابخانه های عمومی استان البرز

- خبر اول) پنج شهر کرج، اوز در استان فارس، سمنان، سبزوار و شاهین شهر اصفهان نامزد هشتمین پایتخت کتاب و شهرهای خلاق کتابخوانی شدند، 9 آبان 1402

- خبر دوم) احداث دیوار جدایی در کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر جدید مهستان در البرز، 9 آبان 1402

- خبر سوم) سمنان پایتخت کتاب ایران شد، 9 آبان 1402

واکنش دکتر مهراب رجبی به سه خبر فوق

این سزای آنکه از شاه خبیر

خیره بگریزد به خانه گنده پیر.

شاید حقمان همین بود! مبارک باد بر هم میهنان ارجمند سمنانی که با دیوار و جدایی بیگانه اند، کتاب را ارج نهاده، کتابخانه را بر صدر می نشانند..‌.

________________________________

دیوار فروپاشیده مهستان!

دکتر داود اسدی

فعال فرهنگی و رئیس پیشین اداره کتابخانه های عمومی شهرستان ساوجبلاغ

دکتر عسکری عزیز

امروز دیوار فرهنگ مهستان را کشیدند، من نیز چون شما یارای نوشتن ندارم، یادداشت بماند سر فرصت... فقط می توانم بگویم، این فقط یک دیوار نیست که بخشی دیگری از کتابخانه شهر را چون گذشته جدا و به مطبخ تبدیل شده، تصاحب می کنند. این دیوار فرو پاشیده نسل جدید اندیشه ناورزان بدوی است که هر روز بلند و بلندتر می شود.  این همان دیوار بی اعتمادی است که نه فقط فاصله ها را افزون، بلکه دل ها را خون کرده است. صبور باش که این نیز می گذرد، این نگاه سخیف کاسبکارانه همیشه در میان اهل خرد و اندیشه محکوم و در خاطره ها باقی خواهد ماند.

من نیز چون تو بی تابم

9 آبان 1402

________________________________

توضیح مدیرکل کتابخانه‌های البرز درباره دیوارکشی در سالن کتابخانه شهید ثالث

چهارشنبه 10آبان 1402

خبرگزاری ایسنا / البرز مدیرکل کتابخانه‌های عمومی البرز گفت: حدود 110 متر از سالن کتابخانه شهید ثالث ساوجبلاغ با تفاهمی که با هیات امنای مسجد منعقد شده به سایر فعالیت‌های فرهنگی اختصاص داده شده و این مساله که قرار است به مطبخ تبدیل شود واقعیت ندارد. علی معدنی پور در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به حواشی پیش آمده در خصوص کتابخانه شهید ثالث ساوجبلاغ اظهار کرد: متاسفانه برخی رسانه‌ها در خصوص این ماجرا بی اخلاقی کرده و مطالب غیر واقع منتشر کرده‌اند.

وی ادامه داد: این کتابخانه تعطیل نشده و حتی یک متر از بخش مخزن، کودک و نوجوان آن کم نشده است و همچنان با قدرت به فعالیت خود ادامه می‌دهد. حدود 110 متر از سالن این کتابخانه با تفاهمی که با هیات امنای مسجد منعقد شده به سایر فعالیت‌های فرهنگی اختصاص داده شده و این مساله که قرار است به مطبخ تبدیل شود واقعیت ندارد.

وی ادامه داد: این فضا طبق قرارداد با هیات امنای مسجد، بیش از 10 سال پیش به کتابخانه تبدیل شده ولی قرارداد آن به اتمام رسیده و پس از برخی کشمکش‌ها بنا شد همچنان کتابخانه باقی بماند. این مسئول اضافه کرد: البته به دنبال جابجایی این کتابخانه به مکان دیگری هستیم و چند ساختمان معرفی شده ولی اگر این اتفاق نیفتند، کتابخانه جدیدی در شهر مهستان اضافه می‌شود و در کنار کتابخانه شهید ثالث فعالیت خواهد داشت.

روابط عمومی دفتر امام جمعه شهر جدید مهستان هم در خصوص کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان اطلاعیه‌ای صادر کرد که به شرح زیر است: «توجه به مقوله کتاب و کتابخوانی از ضروریات کار فرهنگی و از وظایف مسئولان فرهنگی بوده و خواهد بود. ائمه جمعه و روحانیت همواره از مروجان امر کتابخوانی بوده اند و خلاف این موضوع نسبت به این قشر تماما فرهنگی صدق نمی کند و کسانی که مدعی فعالیت فرهنگی و اجتماعی هستند قطعا این گونه ملاحظات را رعایت می‌کنند. لکن در خصوص حواشی پیرامون تعطیلی کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان چند نکته قابل بیان می باشد که به شرح ذیل بیان می‌گردد:

 نکته اول: برخلاف مطالب خلاف واقع فضای مجازی به هیچ وجه از جانب هیچ شخص و یا نهادی قصدی مبنی بر تعطیلی کتابخانه وجود ندارد بلکه بنا به تصمیم اتخاذ شده، هیئت امناء مسجد درصدد تحول در وضعیت فعلی مدیریت کتابخانه و استفاده پویاتر در زمینه فرهنگی و مذهبی در کنار فضای کتابخانه از آن مکان است.

نکته دوم: بعلت عدم همکاری اداره کتابخانه های شهرستان با هیئت امناء و امام جماعت مسجد و عدم تمکین به قانون نسبت به اتمام تفاهم نامه فی مابین آن اداره و هیئت امناء مسجد پس از 25 سال استفاده رایگان از مکانی که متعلق به مسجد جامع بوده و نیز فرافکنی و اصرار یک طرفه نسبت به خواسته آن اداره پس از دو سال مکاتبه، گفتگو و پیگیری های کدخدامنشی چاره ای جز رجوع به محاکم قانونی برای حل و فصل ماجرا پیش روی هیئت امناء باقی نماند، قابل ذکر است در طرح دعوی در مراجع قضایی تحت یکی از عناوین حقوقی چاره ای جز طرح دعوای خلع ید امور کتابخانه ها نبود لکن همانطور که ذکر شد تخلیه کتابخانه به هیچ وجه مد نظر هیئت امناء نبوده و نیست.

نکته سوم: شکایت صورت گرفته از اداره کتابخانه ها مبنی بر خلع ید از جانب شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور نبوده بلکه صرفا به جهت محذور قانونی عدم شناسه مستقل برای مساجد، از شناسه امامت جمعه شهر جدید مهستان استفاده شده است در حالی که شکایت از جانب هیئت امناء مسجد صورت گرفته است و در جلسه رسیدگی نیز نماینده هیئت امناء حضور پیدا کرده است متاسفانه علیرغم درخواست هیئت امناء مبنی بر حل و فصل قانونی مسئله و تمکین طرفین به قانون این مسئله از سوی برخی افراد با نشر مطالب خلاف واقع در فضای مجازی درصدد تشویش اذهان عمومی برآمده که حق پیگیری قانونی در این خصوص نیز برای هیئت امناء محفوظ است. امید است همگان مقید به رعایت قانون و اخلاق اسلامی باشیم.»

پیوند گفت و گوی فوق

________________________________

حقایقی از دیوار پُر هزینه کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مِهستان

حسین عسکری

عضو حقیقی انجمن کتابخانه های عمومی شهرستان ساوجبلاغ

آقای علی معدنی پور مدیرکل کتابخانه های عمومی استان البرز در گفت و گویی با خبرگزاری ایسنا در 10 آبان 1402 اعلام کرده که دیوارکشی و واگذاری حدود 110 متر مربع از فضای کتابخانه عمومی شهید ثالث (نخستین و قدیمی ترین کتابخانه شهر جدید مِهستان) موجه، طبیعی و قانونی است! پس از خواندن روایت ناتمام ایشان، لطفاً حقیقت ماجرا با توجه به مستندات موجود را هم بشنوید:

 1. به تصریح «شرکت عمران شهر جدید مهستان» در نامه تاریخ 19 دی 1401، مِلک این مکان فرهنگی از سال 1377 به کتابخانه اختصاص یافته و کاربری اش از آغاز، کتابخانه عمومی بوده است. این کتابخانه 25 ساله در طبقه زیرین مجموعه فرهنگی مسجد حضرت ولی عصر (عج) بیش از 35 هزار نسخه کتاب و 1600 عضو دارد و از آغاز تأسیس تا کنون، 30 هزار نفر از اهالی در آن به طور مقطعی فعال بوده اند.

2. نماینده حقوقی شورای سیاست گذاری ائمه جمعه استان تهران به نمایندگی از دفتر امام جمعه شهر جدید مهستان در اوایل سال 1402 با تسلیم دادخواستی به طرفیت اداره کل کتابخانه های عمومی استان البرز و شرکت عمران شهر جدید مهستان، خواستار «تخلیه کتابخانه شهید ثالث و مطالبه خسارت و اجرت المثل اموال» می شود. با عدم حضور نماینده شرکت عمران، دادرس محترم شعبه 5 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ساوجبلاغ در 5 اردیبهشت 1402 حکم به «تخلیه کتابخانه» می دهد.

3. خوشبختانه با اعتراض وسیع فعالان فرهنگی و هوشیاری دادگستری استان البرز در 22 مرداد 1402 دعوای خواهان (شورای سیاست گذاری ائمه جمعه) مبنی بر تخلیه کتابخانه با حکم دو تن از مستشاران دادگاه شعبه اول تجدیدنظر استان البرز به طور قطعی رد می شود.

4. علیرغم رد حقوقی خواسته هیئت امنای مسجد ولی عصر (عج) و دفتر امام جمعه مهستان، به ناگاه مدیرکل کتابخانه های عمومی استان البرز راساً و با دلایلی نامعلوم در 9 آبان 1402 به طور نامتعارف (دیوارکشی در ساعات اوج فعالیت کتابخانه) حدود 110 متر مربع از فضای کتابخانه را به دفتر امام جمعه واگذار می کند. متأسفانه در مقابل چشمان نگران و اشک بار دختران و پسران جوان و کودکان و نوجوان عضو کتابخانه، دیواری شگفت و بدعت آمیز در کتابخانه عمومی شهید ثالث بالا می رود. عجیب آنکه، بخشی از مکان اصلی کتابخانه و سرویس بهداشتی آن هم در فضای جدا شده قرار گرفته است!

5. دیوارکشی کتابخانه شهید ثالث در آستانه «هفته کتاب و کتاب خوانی» و دقیقاً همزمان با برگزاری «آیین انتخاب هشتمین پایتخت کتاب ایران و شهرهای خلاق کتاب خوانی» انجام شد؛ آیینی که پنج شهر از جمله شهر کرج (البرز) هم نامزد آن بود اما انتخاب نشد.

6. با این اوصاف مدیرکل کتابخانه های عمومی البرز علیرغم عدم صدور هیچ رای حقوقی و با اختیار خود با دو نیمه شدن کتابخانه موافقت کرده است. آیا این «ترک فعل» نیست؟ چرا اداره کل کتابخانه های عمومی بدون هیچ فشاری، به کاهش سرانه کتابخانه و مکان های فرهنگی در شهر مهستان اقدام کرده است. شهر جدید مهستان با دو کتابخانه «شهید ثالث» و «مهستان» به ازای هر هزار نفر دارای حدود 12 متر مربع سرانه کتابخانه است. این رقم در میانگین کشوری 24 متر مربع به ازای هر هزار نفر است. با دو نیمه کردن کتابخانه شهید ثالث، در واقع سرانه کتابخانه در شهر مهستان به حدود 8 متر مربع خواهد رسید. این یعنی مهستان در ردیف شهرهای فقیر از نظر فضاهای فرهنگی قرار خواهد گرفت. آگاه باشید با توسعه و پیشرفت فرهنگی این شهر چه می کنید...

7. اعضای هیئت امنای مسجد حضرت ولی عصر (عج) و دفتر امام جمعه مهستان کمی فکر کنند که با این دیوار پُر هزینه چه چیزی را به کف می آورند و چه چیزهایی را از دست می دهند. شوربختانه این دیوار، در ذهن اعضای آن کتابخانه و فعالان فرهنگی، شائبه گسست و تضاد بین «فرهنگ» و «مذهب» ایجاد خواهد کرد. بدبین کردن جوانان به محافل مذهبی، سوءاستفاده بدخواهان اسلام و ایران از این گسست، کاهش امکانات و سرانه فرهنگی، مخدوش کردن چهره مذهب و جایگاه معنوی آیین نماز جمعه، زیر سوال بردن آرمان های فرهنگی انقلاب اسلامی، تضعیف فرهنگ کتاب و کتاب خوانی و ناامیدی نسل جوان و... از دیگر نتایج خسارت بار این دیوار بدعت آمیز در کوتاه مدت و بلند مدت خواهد بود.

من آنچه شرط بلاغ است با تو می‌گویم

تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال

10 آبان 1402

یادداشت فوق در خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)

مجموعه مطالبی درباره تعطیلی کتابخانه عمومی شهید ثالث شهر مهستان

درباره دیوارکشی در کتابخانه شهید ثالث شهر جدید مهستان - 2

در چتر اطلاعاتی ساواک از کرج تا نجف

حسین عسکری

روز دوشنبه 9 امرداد 1402 «حاج ابراهیم بکایی» در 96 سالگی در شهر کرج درگذشت. او فرزند ملا محمد برغانی (درگذشت 1311ش) و برادرِ میرزا ابوالقاسم بکایی (درگذشت 1358ش) است؛ دو شبیه خوان شناخته شده معاصر که ریشه در روستای برغان شهرستان ساوجبلاغ در استان البرز دارند. پدرش از شبیه خوانان اواخر دوره قاجاریه بود و در تکیه بالای محله روستای برغان تعزیه می خواند. صدایی رسا، زیر، زنگ دار و دل انگیز داشت. اغلب زنانه خوانی می کرد و از نوحه خوانان معروف منطقه ساوجبلاغ بود. شادروان حاج ابراهیم بکایی هم رسایی و زیبایی صدایش را از اجدادش به ارث برده بود و در محافل مذهبی کرج و ساوجبلاغ نوحه و تعزیه می خواند.

در 18 تیر 1396 در شهر کرج خدمت حاج ابراهیم رسیدم تا خاطراتش از انقلاب اسلامی را ثبت کنم. پیش از آن دیدار، چند فقره از اسناد سازمان اطلاعات و امنیت حکومت پهلوی (ساواک) را پیدا کرده بودم که در آنها به نام حاج ابراهیم اشاره شده بود. آن مرحوم پس از 39 سال آن اسناد را دید و از جزئیات آن شگفت زده شد. به شوخی به ایشان گفتم: «با این اسناد ساواک اگر انقلاب نمی شد، حتما اعدام می شدی!» خندید و سکوت کرد...

ماجرا این است در 19 اردیبهشت 1357 عباس فرزاد متین مأمور مخفی ساواک با یک کاروان زیارتی عازم عتبات مقدس عراق می شود تا اطلاعاتی را درباره امام خمینی و یارانش به دست آورَد. یکی از اعضای این کاروان حاج ابراهیم بکایی بود که در خیابان شهربانی کرج مغازه پیراهن دوزی داشت. در گزارش مفصل این مأمور ساواک و دو پیوست آن، سه بار نام این مبارز البرزی آمده است. در نخستین گزارش درباره او نوشته است: «از معتصبان مذهبی بسیار [نا]آرام [و] ناراحتی بود و ده ها بار با مأمورین عراقی درگیر شد و مرتب زائران را علیه مأموران عراقی می شورانید و همراهان وی دو نفر زن بودند (به استثنای خانواده خودش) که یکی خواهر آقای [رسول] رحیمی رئیس اتاق اصناف تهران و دیگری از بستگان آقای رحیمی بود. یاد شده، بسیار ظریف فعالیت می کرد و از کربلا تلفنی با نجف اشرف تماس می گرفت و از نجف با بغداد صحبت کرد و مجدداً از بغداد قصد مسافرت به نجف داشت که به علت مرافعه دو نفر راننده عراقی که بر سر جلب مسافر نزاع کردند موفق نشد. لیکن مجدداً با نجف تماس تلفنی گرفت و شب در بغداد به دیدن کسی رفت که احتمالاً از روحانیون ایرانی و یا مقامات عراقی بودند. ضمناً رابط [امام] خمینی با زوار ایرانی، آخوندی بود که در حرم به احتمال بسیار زیاد با آشنایی قبلی و یا جمله رمز [با] زوار تماس می گرفت.»

 این مأمور مخفی ساواک پیرو گزارش اصلی خود، در 30 اردیبهشت 1357 می نویسد: «[امام] روح الله رابطی دارد که آخوند جوان و خنده رویی است و از لحظه ورود زائران ایرانی در اطراف آنان پرسه می زند و قیافه اش به قدری آشنا بود که ابتدا فکر کردم جزء کاروان زوار است. لیکن کم کم روشن شد که زائران را به نزد [امام] خمینی می برد. یاد شده در اولین روز ورود به نجف با بکایی برغانی در حرم حضرت علی علیه السلام تماس گرفت و از آن جا که بکایی مستقیماً به جانب او رفت مشخص است که با نشانی قبلی و یا آشنایی و یا جملات رمز با وی تماس گرفته است. با توجه به تماس های متعدد تلفنی بکایی در عراق با اشخاص مختلف به نظر می رسد نامبرده مسئولیت های عمده ای را در ایجاد ارتباط با [امام] خمینی و ایجاد اغتشاش در تهران و کرج عهده دار بوده و پیام های متعددی را حمل و رد و بدل [می]نماید.» فرزاد متین پس از بازگشت به ایران همچنان به مراقبت خود از اعضای کاروان زیارتی مورد اشاره ادامه می دهد. او در 28 اردیبهشت 1357 با حسین صدیقی از اعضای کاروان، در محل بانک ملی ایران شعبه پاچنار تهران دیدار می کند و از او - که تبدیل به مخبر ساواک شده – می شنود که اعلامیه و نوارهای امام خمینی را از بکایی برغانی گرفته نه شخص امام خمینی در عراق.

حاج ابراهیم بکایی پس از مطالعه گزارش های مأمور ساواک پس از 39 سال می گوید: «برخی موارد آن همانند تلفن های متعدد من در عراق دروغ است چون آن موقع کمتر کسی تلفن داشت. من امام خمینی را در سال های پیش از پیروزی انقلاب، دو بار ملاقات کردم. نخستین بار وقتی ایشان را دیدم که یک ماه پس از آن از ایران تبعید شدند. آن دیدار را هم آقای [شیخ محمد] شاه آبادی هماهنگ کرده بود. در همان سفر بود که آیت الله [رضا] استادی را با خود به روستای برغان آوردیم. دومین بار هم در سال 1357ش چند ماه مانده به پیروزی انقلاب، در نجف اشرف خدمت امام خمینی رسیدم. یک روحانی سید در حرم امام علی علیه السلام بود که ما را به دیدار امام برد. من هم مقداری توت و گردوی برغان و پسته را به عنوان سوغاتی برداشتم تا دست خالی نباشم. صبح آن روز مقدور نشد امام را ببینم. بعدازظهر همان روز رفتیم که تشریف داشتند. من دست امام را بوسیدم. هیچ سوألی نکرد که اسمت چیست و اهل کجایی؟ من سوألاتی را درباره مطالعه آثار دکتر علی شریعتی، حکم شرعی روبروی هم نشستن زنان و مردان تماشاگر تعزیه در برغان و وجوهات شرعی پرسیدم. امام درباره آثار شریعتی گفتند که آن را از من نپرسید اما گفتند اشکال دارد که به هنگام اجرای تعزیه، مردان و زنان روبروی هم بنشینند. وقتی به کاروان برگشتم چند نفری می پرسیدند چه کسی به دیدار آقای خمینی رفته که من از ترس وجود مأموران ساواک، سکوت کردم و چیزی نگفتم. همراهان من در آن سفر زیارتی پنج نفر بودند دو خواهر و مادر رسول رحیمی نوه عمه ام که رئیس اتاق اصناف تهران بود و همسرم و مادرِ همسرم.»

محور دیگری که با حاج ابراهیم گفت و گو کردم درباره حضور آیت الله رضا استادی مقدم تهرانی (متولد 1316ش) مجتهد و مدرس نامدار حوزه علمیه قم در سال های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در روستای برغان بود. آیت الله استادی که از شاگردان امام خمینی بود، پس از قیام 15 خرداد 1342 به توصیه استادش آیت الله شیخ محمد شاه آبادی (درگذشت 1390ش) به روستای برغان از توابع شهرستان ساوجبلاغ آمد. او ضمن تبلیغ معارف اسلامی، به روشنگری نسبت به مسایل روز می پرداخت و از مبارزات امام خمینی تجلیل می کرد. آیت الله استادی پس از بازگشت از برغان، به عنوان یکی از روحانیون سرشناس تهران، پای اعلامیه ای را در اعتراض به دستگیری امام خمینی خطاب به حکومت پهلوی امضاء کرد.حاج ابراهیم بکایی که از دعوت کنندگان آیت الله استادی به برغان بوده درباره حضور او و شیخ محمد شاه آبادی در این روستا می گوید: «در سال های پیش از انقلاب، آیت الله شاه آبادی تابستان ها با خانواده اش به برغان می آمد. با ایشان درباره مسایل مذهبی فراوان صحبت می کردیم. پس از نماز، سخنرانی می کرد و از رضا شاه و فرزندش محمدرضا شاه با کلمات رمزی خرِ بزرگ و خرِ کوچک یاد می کرد. برخی که منظور او را متوجه می-شدند می ترسیدند و از جمع خارج می شدند. در آن سال ها در برغان مردم دو دسته بودند؛ گروهی طرفدار تعزیه خوانی و گروهی دیگر طرفدار تفسیر قرآن و روضه خوانی بودند. به خاطر دارم یک ماه پیش از تبعید امام خمینی از قم، با تعدادی از برغانی ها رفتیم منزل آقای شاه آبادی و با معرفی ایشان آیت الله استادی را به برغان آوردیم. آقای استادی بیشتر قرآن تفسیر می کرد. برخی اهالی انتظار داشتند ایشان همانند مداحان روضه خوانی کند اما آقای استادی می گفت من روضه خوان نیستم. می توانم قرآن تفسیر کنم و یا حدیث بگویم.»

منابع: سیر مبارزات امام خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ج 19، ص 211، 220، 221؛ گلشن ابرار، ج 8، ص 590؛ حسین عسکری، بیداری دشت کهن، ص 223، 278؛ گفت و گوی نگارنده با حاج ابراهیم بکایی ، 18 تیر 1396.

در جهت آشنایی با آیین های عزاداری البرز

نشست پژوهشی «اشک واره البرز» برگزار می شود 

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان البرز، در دهه دوم ماه محرم و در جهت آشنایی با آداب و رسوم و آیین های عزاداری استان البرز با حضور البرزپژوهان شاخص استانی و ملی نشست پژوهشی «اشک واره البرز» در محل اداره کل کتابخانه های عمومی استان  و با امکان پخش زنده در فضای مجازی برگزار می شود. این نشست با حضور دکتر مهراب رجبی، دکتر حسین عسکری و بشیر صابری سه تن از پژوهش گران حوزه تاریخی و البرز پژوه شاخص استانی و ملی برگزار و به منظور آشنایی با سنت ها، آیین و آداب و رسوم کهن مردم استان البرز در ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) و ائمه معصومین (ع) در حوزه های مختلف بحث و گفت و گو خواهد شد.

گفتنی است این نشست روز سه شنبه 10 مرداد 1402 برگزار و علاقه مندان در این حوزه می   توانند از طریق لینک  https://www.skyroom.online/ch/researchpl/alborz به صورت زنده و در فضای مجازی در این نشست حضور یابند.

پیوند این خبر

از آبادی هیو تا شهر نور‏

مقدمه کتاب «از آبادی هیو تا شهر نور‏»، نوشته فرامرز قدسی، ‏کرج: اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان البرز، انتشارات حنظله‏، 1401، 893 صفحه

____________________________

هو الشهید

که یزدان پاک از میان گروه

برانگیخت ما را ز البرز کوه

فردوسی

«هیو» روستایی آباد و شناخته شده در شهرستان ساوجبلاغ استان البرز است. مردمانش مهربان، صمیمی، بردبار، میهمان نواز، حقیقت گرا و فرهنگ شناس هستند. در آبان 1355 خورشیدی باستان شناسی به نام «یحیی کوثری» در چهارمین مجمع سالانه کاوش ها و پژوهش های باستان شناسی ایران اعلام کرد که «غارهای کهنسال هیو» شاید متعلق به «دوره پارینه سنگی» باشند. آغاز دوره پارینه سنگی همزمان با ظهور انسان در عرصه گیتی است. از نظر فناوری افزارسازی، به سه دوره کوتاه تر پارینه سنگی قدیم، میانی و جدید تقسیم می شود. در روزگاران گذشته، 17 آسیاب آبی (به گویش ترکی ساوجبلاغی: دیرمان) در هیو فعال بودند که گندم روستاهای دشت و کوهپایه منطقه ساوجبلاغ را با دقت و امانتداری آرد می کردند. تپه گبران یا تپه گردان با سفالینه هایی متعلق به سده های چهارم تا نهم هجری قمری - که شاید یکی از دژهای جنگاوران اسماعیلی باشد - بقعه امامزاده موسی (محل شهادت و مدفن یکی از نوادگان امام زین العابدین علیه السلام یا یکی از سرداران شجاع و شهید شیعه) با شیوه معماری دوره صفویه، آرامستان قدیمی سیراب مربوط به دوران ایلخانیان تا قاجاریه، منجوق تپه (به احتمال فراوان سکونتگاه پیوسته انسان در دوران پیش از تاریخ، تاریخی و اوایل دوره اسلامی) و تپه واسوار (وایسوار) متعلق به سده های پنجم تا نهم هجری قمری، از دیگر آثار فرهنگی - تاریخی ارزشمند هیو به شمار می روند.

این توصیفات کوتاه تاریخی را عرض کردم که خوانندگان گرامی آگاهی یابند که شهدای گرانقدر مورد اشاره در این کتاب، در چه محیط شورانگیز فرهنگی رشد کرده و بر چه میراث گرانبهایی تکیه زده بودند. این کتاب، روایت منظوم، پر احساس و خواندنی معلم عزیزم جناب آقای فرامرز قدسی (فراق) از زندگی و زمانه شهدای هیو است. پیش از این سه کتاب به قلم گویا و روان ایشان منتشر شده است: کَندن سَسی: هیو در آیینه زمان (1388)؛ لحن خوش صبح: چشم اندازی بر طالقان و نخبگان آن در مثنوی گنج نامه (1394)؛ ستارگان آسمانی (1399). این سه اثر مکتوب را می توان در ردیف کوشش های البرزشناسانه به شمار آورد که درصدد معرفی مستند فرهنگ، تاریخ و مشاهیر بخش هایی مهم از غرب استان البرز است.

اما کتاب پیش رو، «تذکره الاولیا»ی روزگار ما است. روایت زندگی، زمانه و وصایای انسان هایی پاک سرشت و عارف که آرمان ها، آرزوها، دغدغه ها، عاطفه ها، خشم ها، خوشایندی ها و ناخوشایندی شان به گونه ای شگفت، شبیه به هم است؛ چون همگی از یک سرچشمه سخن می گویند و بر آن اساس، عمل می کنند. عارفانی واصل و عامل که همگی اهل سیر و سلوک و پالایش نفس (خودسازی) بودند و مظلومانه و البته آگاهانه، غبار از چهره عرفان شیعی در روزگار تجدد زده ما زدودند. به قول جناب استاد دکتر حکمت اله ملاصالحی، «انسان وجودی است مرگ اندیش و مرگ آگاه. مرگ آگاه نه به آن دلیل که می میرد و مرگ تقدیر آدمی بودنِ اوست. بلکه به این دلیل که رجوع به ابدیت و جاودانگی دارد...» با این اوصاف، تنها انسان است که می میرد و دیگر موجودات زنده، درکی از مفهوم متعالی «مرگ» ندارند و در اصطلاح، نمی میرند بلکه «سَقط» می شوند! با ادبیات منطقیون، مرگ آگاهی، مفهومی «مُشکک» است و مراتب و درجه دارد. «شهادت»، اوج توجه انسان به ابدیت و جاودانگی است. یا به تعبیر جناب مولانا:

از جمادی مُردم و نامی شدم

وز نما مردم به حیوان برزدم

مردم از حیوانی و آدم شدم

پس چه ترسم کی ز مردن کم شدم

حمله دیگر بمیرم از بشر

تا برآرم از ملایک پر و سر

تلّقی شهدای انقلاب اسلامی از مفهوم «شهادت»، از «شهادت حماسی و رهایی بخش» امام حسین علیه السلام در عاشورا، هویت می گیرد و با امیدی گرم به ظهور امام مهدی (عج) در آینده، پیوند می خورد. چندی پیش به کوشش گروهی از پژوهش گران علوم انسانی، 50 هزار وصیت نامه شهدای دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفت. به طور میانگین در هر وصیت نامه 4 بار نام امام حسین (ع) امام زمان (عج)، کربلا، عاشورا، زینب (س) و ابوالفضل (ع) آمده است. ضمن آرزوی تندرستی و توفیقات بیشتر علمی و فرهنگی برای جناب استاد قدسی، خاضعانه این تلاش ارزشمند و ماندگار را ارج می نهم و مطالعه اش را به ایرانیان سربلند و البرزیان عزیز به ویژه جوانان جویای حقیقت و معنویت توصیه می کنم.

حسین عسکری

5 تیر 1401

شهرستان ساوجبلاغ

____________________________

بازتاب...

ابراز نظر دکتر علی شاپوری متخلص به سلطان (نویسنده و شاعر البرزی) درباره مقدمه کتاب «از آبادی هیو تا شهر نور‏»

با سلام و تسلیت به مناسبت عاشورای حسینی. دروها بر شما استاد دکتر حسین عسکری البرزپژوه بزرگوار. لازم به ذکر است کتابی تقدیم به دهیاری و انجمن شعر هیو کرده ام به مدیریت استاد محمد معدن کن به نام دیوان سلطان، کتاب اول شامل هفت جلد که در آن گریزی کوتاه به تاریخ و تمدن هیو زده ام. داستانی حماسی به نام جنگ سامان هیو با شیطان دیو، در حدود ده صفحه آ چهار، که بسیار شیرین و دل پذیر است. از آن‌ دیوان هفت جلد اول سلطان ندارم والا برای پژوهش شما و البرز شناسی بسیار مفید بود. اگر توانستید از استاد معدن کن شاعر بگیرید و بخوانید داستان شیطان دیو و سامان هیو که نقل از پدرم بود که از زبان یکی از پیران هیو نقل کرده بود و من به نظم کشیدم. هیو حدود 25 شاعر مرد و 25 شاعر زن و یا بیشتر دارد که بسیار ادیب و فرهیخته هستند و فرهنگ و هنر و ادب غنی دارند.

6 امرداد 1402

به مناسبت روز قلم، اداره کتابخانه های عمومی شهرستان ساوجبلاغ با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، بسیج هنرمندان ساوجبلاغ و دهیاری و شورای اسلامی روستای فشند برگزار می کند:

درنگی در روستای کهن فشند

با حضور البرز پژوهان

دکتر مهراب رجبی و دکتر حسین عسکری

شعرخوانی، شاهنامه خوانی و رونمایی از کتاب دیوان سلطان نوشته دکتر علی شاپوری

چهارشنبه 14 تیر 1402، ساعت 17 تا 19

استان البرز، شهرستان ساوجبلاغ، شهر هشتگرد، فرهنگسرای امام علی (ع)

______________________________

بازتابی از فشند کهن در شهر جدید مهستان دیده نمی‌شود

 رضا قاسم پور

روزنامه نگار

عصر چهارشنبه 14 تیر 1402 مصادف با روز قلم، نشست فرهنگی با عنوان «درنگی در روستای کهن فشند» در فرهنگسرای امام علی (ع) هشتگرد با حضور مسئولین محلی و میهمانانی از چهار گوشه استان البرز برگزار گردید. در این نشست که با مجری‌گری مهندس محمد بهمن‌پور و با همکاری اداره کتابخانه های عمومی، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ساوجبلاغ و شورا و دهیاری فشند برگزار می‌شد دکتر مهراب رجبی و دکتر حسین عسکری به عنوان سخنرانان مراسم، از زوایای مختلف به کند و کاو در فرهنگ، تاریخ، مشاهیر و ظرفیت‌های پیدا و پنهان روستای تاریخی فشند پرداخته و نهایتا در انتهای جلسه پس از صحبت‌های مهندس ابراهیم بغدادی (بخشدار مرکزی ساوجبلاغ) از بیستمین مجموعه شعر استاد علی شاپوری (متخلص به سلطان) رونمایی گردید.

 مدرسه‌ای با قدمت بیش از صد سال

دکتر رجبی مشاور البرز شناسی استاندار و البرزپژوه با اشاره به خاستگاه جای‌نام‌ها در ایران و مرور پیشینه هزار ساله فشند افزود: بیشترین جای نام‌ها معطوف به آب می‌باشند وی معنای فشند را زلف و کاکل آرمیده، زر و طلا و زمین زرخیز عنوان کرده افزود: مدرسه تاسیس شده توسط کلیم‌ العلمای فشندی، قدمت مثبت صد سال دارد. رجبی در پایان خواهان برگزاری مراسمات مشابهِ فشند برای 300 روستای دیگر استان البرز گردید.

نام آوران فشند

دکتر حسین عسکری نویسنده و البرز پژوه ضمن اشاره به سابقه دو هزار ساله یافته های باستان شناسی در روستای فشند به ویژگی های خاندان علمی و فرهنگی فشندی ساکن در شهر قزوین پرداخت. اشاره به فرازهایی از زندگی و زمانه این مشاهیر از دیگر بخش های سخنان دکتر عسکری بود: محمد بن ابی الاسوار فشندی (فقیه و خطیب سده ششم هجری قمری)، عبدالملک فشندی (سردار و تاریخ نگار دولت اسماعیلیان الموت)، شیخ محمدتقی فشندی ساوجبلاغی (شارح دیوان امام علی علیه السلام)، شیخ باقر فشندی (مدرس فلسفه حوزه علمیه قزوین)، میرزا عبدالعظیم فشندی (خوشنویس)، استاد جمشید امینی (شاگرد استاد کمال الملک و مبتکر شیوه هنری نقاشی بر قالی)، دکتر ابوالقاسم غفاری (دانشمند ایرانی ناسا)، سرهنگ حاج حسن بیگلری (نویسنده و قرآن پژوه)، شیخ موسی خیرخواه مشهور به کلیم العلماء فشندی (بنیانگذار مدرسه فشند)، حاج محمدعلی فشندی تهرانی (عارف و زاهد معاصر) و...

 تاسیس موزه مردم شناسی در فشند

دکتر عسکری در ادامه افزود: «متاسفانه بازتاب فشند کهن در شهر جدید مهستان دیده نمی‌شود. وی پیشنهاد تاسیس موزه مردم‌شناسی در فشند را به بخشدار، دهیار و اعضای شورای روستا ارائه کرده و افزود: "برگزاری آیین‌های بزرگداشت و نکوداشت، نصب تندیس مشاهیر فشند و نامگذاری خیابان‌ها و معابر به نام مشاهیر بخشی از کارویژه‌ها جهت حفاظت از مالکیت معنوی و داشته‌های فشند و تزریق و انعکاس آن در شهر جدید مهستان می‌باشد.»

چرایی و چگونگی استحاله فشند

در ادامه برنامه مهندس ابراهیم بغدادی بخشدار مرکزی ساوجبلاغ نیز ضمن استقبال از برنامه فشندشناسی و ضرورت معرفی سایر روستاهای تاریخی منطقه افزود: «متاسفانه ما با دست خود در حال نابودی پیشینه و تاریخ و مدنیت خود هستیم. نابودی بافت اصیل روستای فشند و ویلاسازی و فروش زمین‌ها باعث استحاله فرهنگی فشند شده است.»

سلطان؛ پرکارترین شاعر کشور

پایان بخش برنامه فرهنگی روستای تاریخی فشند، رونمایی از کتاب شاعر پرکار استاد علی شاپوری (سلطان) بود. سلطان با 181 هزار بیت شعر پرکارترین شاعر کشور و خالق 20 جلد مجموعه شعر ضمن بیان خاطرات دوران کودکی و تحصیلی خود افزود: «در ایران 25 منطقه بنام فشند وجود دارد. فشند ساوجبلاغ معروف‌ترین بوده و پیشینه 4500 ساله دارد. فشند قدیم متشکل از 14 محله با مردمان خونگرم، دوست داشتنی و اهل مطالعه و پژوهش بودند.»

میهمانان ویژه نشست

در این نشست فرهنگی زکریا مهرور، حسن شاه محمدی، مرضیه بزرگمهر و بهروز رمضانی وناشی حضور داشتند که از البرزپژوهان صاحب اثر به شمار می روند.

پیوند این گزارش در سایت خبری و اطلاع رسانی کرج رسا

______________________________

برگزاری «روز فشند»

 مراسم گرامی‌داشت «روز فشند» با حضور تعدادی از نویسندگان، البرزپژوهان و مردم شریف فشند، روز گذشته در فرهنگ سرای امام علی (ع) هشتگرد برگزار گردید. در این مراسم اینجانب (مهراب رجبی) و همچنین برادر ارجمندم جناب آقای دکتر حسین عسکری در خصوص تاریخ، جغرافیا، فرهنگ، مشاهیر و لهجه و زبان روستای فشند، سخنانی را ارائه دادیم. تاسیس اولین - به تقریب - دبستان در البرز با نام «دبستان فرهی» در فشند همزمان با تأسیس دبستان ابوریحان در برغان و دبستان روستای گوران طالقان از جمله مباحث مطرح شده بود. تأثیر و تأثر - در بافت و اقلیم منطقه - احداث شهر جدید هشتگرد (شهرِ مِهستان) که بخش عمده‌ای از این شهر در زمین‌ها و مراتع روستای فشند قرار گرفته، از دیگر مباحث مطرح شده بود. در حاشیه مراسم از کتاب «دیوان سلطان» پنجمین کتاب شعر از مجموعه سروده‌های دکتر علی شاپوری فشندی رونمایی گردید. از تعدادی از مشاهیر بزرگ فشند همچون ابوالقاسم غفاری، جمشید امینی، محمدعلی فشندی و همچنین تعدادی از عالمان «آل فشندی» تجلیل گردید. سیب زمینی فشندی و قوچ فشندی به عنوان دو بِرند ممتاز و مشهور در تولیدات کشاورزی و دامداری به اجمال مورد بررسی قرار گرفت. بنای خاتون قیامت و چنار کهنسال روستا و همچنین وجود نشانه‌هایی از آیین مهر و میترا در روستا از نگاه‌ها دور نماند.

فشند، فشندک، فشم در تهران از نظر جاینام شناسی مورد بررسی قرار گرفت. زُلف، تاج و کاکل و همچنین زَر (طلا) و برکت و فراوانی از جمله معانی و مفاهیمی بود که در خصوص واژه فشند مطرح و مورد توجه قرار گرفت. از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی البرز مقرر شد مراسم بزرگداشت دکتر عنایت الله شهیدی (تعزیه پژوه نامی) و همچنین برگزاری بزرگداشت دیگر روستاها و شهرهای البرز (تحت عنوان روز یا هفته) پیگیری گردد.

خدا را شکر

مهراب رجبی

15 تیر 1402