آیت الله شیخ محمدتقی برغانی مجاهد جنگ دوم ایران و روس

شهرزاد احمدپور سامانی 

پس از جنگ های دوره اول ایران و روسیه و شکست ایران در سال 1228ق پیمان متارکه جنگ موسوم به عهدنامه گلستان بین ایران و روسیه به امضا رسید و به موجب آن دربند، باکو، شیروان، قراباغ و قسمتی از خاک ایران جدا و به روسیه ملحق شد و دولت ایران از هر گونه ادعایی نسبت به گرجستان و داغستان و مینگرلی و آبخازی صرف نظر کرد . اما در اثر تعیین نشدن خط مرزی بین دو کشور، بار دیگر از سوی روس ها اختلاف بروز کرد و تلاش عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه نیز برای تعیین مرز به جایی نرسید. پس از آن صلح سیزده ساله ای بین ایران و روسیه به وجود آمد. طی این سال ها فتحعلی شاه بارها سعی کرده بود از طریق مسالمت آمیز مناطق اشغالی ایران را باز پس بگیرد، اما دولت روسیه از این کار خودداری می کرد. در سال 1241اخبار ناگواری تهران را برآشفت. روس ها محصولات زراعت کاران اهالی مناطق اشغال شده را به اجبار از آنان می گرفتند. روس ها مسلمانان را مجبور می کردند کودکان خود را به مدارس مسیحی بفرستند. آنان به مساجد و قرآن اهانت می کردند و اهالی مسلمان را از هر جهت در تنگنا قرار داده بودند. اهالی مناطق اشغالی با ارسال نامه ای به مرجع دینی زمان، آیت الله سیدمحمد مجاهد وضع خود را تشریح کرده و از او خواستند فکری به حال آنها بکند.

از سوی دیگر، عباس میرزا نیز توسط برخی نزدیکان خود آیت الله مجاهد را از وضع موجود مطلع کرد و از وی یاری خواست. هدف عباس میرزا از این کار جلب نظر مرجعیت شیعه و وادار کردن شاه به مقابله با تجاوزات و تعدیات قوای روس بود. همان گونه که شاه و ولیعهدش در جنگ دوره اول نیز از علما استمداد جستند. در آن برهه، علما از جمله شیخ جعفر کاشف الغطا نیز با نوشتن رساله های جهادیه و ترغیب مردم به جنگ با نیروهای روسیه، حیاتی تازه به قوای ایران بخشیدند. در چنین موقعیتی آیت الله مجاهد دیگر علما را از وقایع مطلع کرد و همه در صدور فتوای جهاد علیه روسیه متفق شدند. پس از آن وی با ارسال نامه هایی به فتحعلی شاه از او خواست جلوی ظلم و تعدی قوای روس را بگیرد؛ که اگر او این کار را نکند، خود برای آن قیام خواهد کرد.

پس از صدور فتوای جهاد، آیت الله مجاهد به همراه جمعی از علما و طلاب به ایران مهاجرت و در تهران علما را به پایتخت دعوت کرد. به دنبال این دعوت علما در تهران گرد آمدند و در جنگ با روسیه متفق شدند. پس از آمادگی و اعزام نیروها، آیت الله مجاهد و جمعی از علما از جمله آیت الله محمدجعفر استرآبادی، ملامحمدتقی برغانی، میرزا عبدالوهاب قزوینی، ملااحمد نراقی، سیدنصرالله استرآبادی، سیدمحمد قزوینی، سیدعزیزالله مجتهد طالشی و آخوند ملامحمد مامقانی به تبریز مهاجرت کردند. سیدمحمد مجاهد و همراهان برای برانگیزاندن مردم آذربایجان و وانمودکردن این که این حرکت و خیزش با پشتیبانی تائید، همراهی و همگامی علما شکل گرفته و مردم باید از جان و دل مایه بگذارند، به سوی آذربایجان حرکت می کند.

جنگ های دوره دوم ایران و روسیه بدون اعلان رسمی شروع شد. در عوض، نیروهای ایران در سه هفته موفق شدند اغلب نقاطی را که به موجب عهدنامه گلستان به روسیه تسلیم شده بود به کمک اهالی محل باز پس بگیرند، اما در مرحله بعد به دلیل بی کفایتی شاه و خیانت برخی دولتی ها، کمک لازم به عباس میرزا نرسید و با توجه به قدرت ارتش تزاری در داشتن سلاح، نیروهای روسی به پیروزی های فراوانی دست یافتند و قسمت های زیادی از ایران را اشغال کردند؛ از رود ارس گذشتند و تبریز اشغال شد و خوی و ارومیه نیز به اشغال ارتش روس درآمد. در این هنگام، انگلیس که منافع خود را در خطر می دید، وساطت کرد و عهدنامه ترکمانچای امضا شد که به موجب آن امتیازات فراوانی از سوی دولت ایران به حکومت تزاری روس داده شد.

جنگ دوم به سبب پیمان شکنی روس و دست اندازی به شهرها و سرزمین هایی که در قرارداد گلستان نامی از آنها نیامده، شعله ور شد. آنها با مسلمانان سرزمین های اشغالی رفتار نامناسبی داشتند. عباس میرزا این وضع را به علمایی چون سیدمحمد مجاهد گزارش کرد که در مجموع رضایتمندی حکومت قاجار و علما در این جهاد دیده می شود.

- منبع: روزنامه جام جم، شماره 4011 ، به تاریخ 10/4/93، صفحه 11.

سلام و رحمت رحمان رسول نوری را

استاد علی معلم دامغانی شاعر نامدار و رییس فرهنگستان هنر، شعری را به رفتگر پاکدست ساوجبلاغی هدیه کرد . متن این شعر به این شرح است:

عنان باز پیچان نفس از حرام / به مردی ز رستم گذشتند و سام

پیشکش آستان رفتگری که با دست تهی چشم سیر دارد و در آستین معرفت اکسیر دارد
تقدیم به جناب رسول نوری:

سلام و رحمت رحمان رسول نوری را
که وانهاد به نادان جهان صوری را
ز جیفه رست اگر نفس آدمی مَلَک است
به زشت دیو چه نسبت نکوی حوری را
حرام ما ضرر است و حلال ما هدر است
جریده باش و فرو هل به جز ضروری را
زدور و دیر مرنج و به قطع منزل کوش
سبک بر آی و مبر بار دیر و دوری را
رسول نوری فرزانه را هزار درود
که با بهشت بصیرت بهشت کوری را

رفتگر ساوجبلاغی و کیف میلیاردی

رضا آشفته

مهرداد کوروش نیا اواخر سال گذشته دو نمایش «قرار» و «مونس» را در تماشاخانه ایرانشهر و حافظ اجرا کرده و با نمایش «قرار» به بخش مسابقه ایران در سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر هم راه یافت. مسیح، مانی، آواز ستاره‌ها، آقا لیلا، درختها، آخرین نامه، عزازیل، خطوط منحنی، مونس و قرار عناوین 10 نمایشنامه از اوست. کوروش نیا در مونس به یک مادر منتظر و در قرار به یک پدر منتظر می‌پردازد که چشم به راه بازگشت پسرشان از جنگ هستند. با او مروری داریم بر مجموعه آثارش و بویژه درباره قرار و مونس گفت‌و‌گو کرده ایم :

یکی از دغدغه‌های اصلی این است که در آثار نمایشی‌تان همواره به جنگ پرداخته اید و بیشتر هم از منظر اجتماعی و آسیب شناسی آن؛ چگونه است که این موضوع برایتان اهمیت پیدا کرده است؟

تاکنون 10 نمایشنامه نوشته‌ام که 6 تایش مربوط به جنگ است. یکی از نمایشنامه هایم در داخل جنگ و بقیه به بیرون از آن ربط پیدا می‌کند. آخرین نمایشنامه در دل جنگ می‌گذرد و بقیه به بیرون از آن.

فکر می‌کنم آنچه به بیرون از جنگ ربط دارند، اجرا شده اند.

بله، قرار، مونس، آقا لیلا، مانی و مسیح که دو نمایشنامه اولیه‌ام است که شما ندیده اید. هر دو را در هشتگرد اجرا کردم که مسیح یا کابوس یک رؤیا را هم در تالار محراب تهران هم اجرا کردم. من به این قضیه خیلی فکر کرده‌ام که چرا باید به جنگ بپردازم و دلیلش را این طور یافته‌ام که من در سال 60 هفت سالم بوده و مهرماه سال 59 که کلاس اول رفته‌ام همزمان با آغاز جنگ بوده است. یعنی 5 سال دبستان و سه سال راهنمایی‌ام همزمان با جنگ بوده است. به دلیل عوارضی که در دوره رشدم برایم اتفاق افتاده است که جنگ برایم خیلی مسأله شده است. در خانواده خودم و اطرافیانم این قضیه دنبال می‌شده است و در هشتگرد هفته‌ای یکبار تشییع جنازه شهدا داشته‌ایم. ما وقتی سال سوم راهنمایی بودیم یکی از همکلاسی هایم برادرش شهید شده بود و برایم این سؤال به وجود آمد که من هم دارم پانزده سال را پشت سر می‌گذارم و می‌توانم مثل بقیه به جنگ بروم. پدرم هم با هفت تا بچه می‌رفت 45 روز جنگ. ادامه مطلب...

لطفن تا اطلاع ثانوی تولید مثل نکنید

مهراب حیدری

(مدرس دوره های موفقیت و مهارت های شخصی)

- لطفن تا اطلاع ثانوی تولید مثل نکنید اگر هنوز نمی توانید تا سبز شدن چراغ راهنمایی صبر کنید و برای رسیدن به ناکجای زندگی تان از ثانیه هایی که ممکن است باعث حادثه ای شوید نمی گذرید.

- لطفن تا اطلاع ثانویه تولید مثل نکنید اگر بعد از هر تصادف کوچک یا بزرگ به راننده مخاطب حمله می کنید.

- لطفن تولید مثل نکنید اگر نمی توانید بین خطوط رانندگی کنید. اگر نیمه های شب با بوق خداحافظی می کنیدو اگر از شانه خاکی جاده با گردو خاک خودتان را به اول ترافیک می رسانید و ترافیک را سنگین تر می کنید.

- از آوردن کسی مثل خودتان به این دنیا جلوگیری کنید اگر هنوز در پیاده رو پارک می کنید و کوچه های خلوت یک طرفه را با حماقت فراوان رانندگی می کنید و برای اتومبیل محق روبرو بوووق می زنید و منتظرید که کنار بکشد تا شما عبور کنید.

- ترمز تولید مثل تان را برای همیشه بکشید اگر قوطی آب میوه، پاکت سیگار، پوست میوه و... را از اتومبیل به بیرون پرت می کنید.

- لطفن هیچ وقت تولید مثل نکنید اگر با سرعت غیر مجاز در شهر یا جاده می رانید و یا اگر با لایی کشیدن در بزرگ راه باعث وحشت دیگران می شوید و امنیت دیگران را به خطر می اندازید و اگر اهمیتی برای خط عابر پیاده، رعایت حق تقدم، دور زدن ممنوع، ورود ممنوع و توقف ممنوع قایل نیستید.

- هیچ وقت به فکر تولید مثل نباشید و خودتان را تکثیر نکنید حتی اگر شهرداری دلسوز شهرتان برای صدها مرکز خرید پارکینک در نظر نگرفتهحتی اگر تابلوهای راهنمایی را بعد از تقاطع نصب کرده باشند حتی اگر پدر و مادرتان به شما اولین درس های زندگی را نیاموخته باشند و اگر در مدرسه به جای چندین ساعت زبان، عربی و ریاضی ساده ترین اصول زندگی و احترام به «انسان» را به تو نیاموخته اندو تو نمی توانی مثل انسان زندگی کنی.

- بهتر است از تولید موجودی مثل خودت حذر کنی شاید ایران رو به افول نسل بهتری و با فرهنگ تری را تجربه کند.

گردهمایی تخصصی آثار باستانی و تاریخی استان البرز

به مناسبت «روز جهانی بناها و یادمان ‌های تاریخی» کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نور استان البرز با همکاری حلقه علمی میراث فرهنگی و گردشگری دانشگاه پیام نور مرکز کرج، «نخستین گردهمایی تخصصی آثار باستانی و تاریخی استان البرز» را در روز یک شنبه 29 فروردین 1395 ساعت 10 صبح در محل دانشگاه پیام نور مرکز کرج (به نشانی کرج، رجایی شهر،  بلوار موذن، بلوار دانشگاه، ضلع شمالی دانشگاه آزاد اسلامی، ساختمان امام علی علیه السلام، طبقه دوم) برگزار می کند. در این گردهمایی دکتر مهراب رجبی (رییس بنیاد ایران شناسی شعبه استان البرز)، دکتر حسین عسکری (پژوهشگر و عضو انجمن میراث فرهنگی استان البرز) و مهندس مینا کریمی (باستان شناس و مدرس دانشگاه) سخنرانی خواهند کرد. حضور علاقه مندان در این نشست، آزاد است.

گفتنی است شورای بین ‌المللی بناها و محوطه‌ ها، معروف به ایکوموس طی پیشنهادی که در سال 1982 به یونسکو ارایه کرد، 18 آوریل برابر با 29 فروردین به نام روز جهانی بناها و یادمان های تاریخی اعلام شد. این روز خاص، فرصت بالا بردن آگاهی های عمومی درباره تنوع میراث فرهنگی جهانی و کوشش‌ های مورد نیاز جهت حمایت و حفاظت از آنها را فراهم می‌آورد، و همچنین درصدد جلب توجه مسئولان و مردم نسبت به آسیب پذیری آنها است.

«نشست هم اندیشی پژوهشگران تاریخ شفاهی استان البرز» به همت حوزه هنری استان البرز برگزار می شود. با حضور و سخنرانی حجت الاسلام فخرزاده (مدیر دفتر تاریخ شفاهی حوزه هنری)، آقای قاسمی پور (مدیر دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری)، آقای سیدمحمود حسینی (پژوهشگر و محقق تاریخ شفاهی)، دکتر مهراب رجبی (رییس بنیاد البرزشناسی و مشاور استاندار) و دکتر حسین عسگری (پژوهشگر البرزی).

سه شنبه 24 فروردین 1395، ساعت 16

کرج، جهانشهر، بلوار ماهان، روبروی استانداری، سالن کنفرانس میلاد

چقدر بزرگ و ثروتمندی آقا رسول نوری 

خبرگزاری ایرنا: رفتگر 48 ساله شهرداری کوهسار از توابع شهرستان ساوجبلاغ استان البرز،کیف حاوی مبالغ ریالی، چک و دلار را به ارزش 10 میلیارد ریال به صاحبش بازگرداند. رسول نوری که از 10سال پیش به ‌عنوان رفتگر در شهرداری کوهسار شهرستان ساوجبلاغ کار می‌کند، این دومین بار است که کیف پول های با ارزش بالا را پس از یافتن به صاحبانشان باز می گرداند. وی چند سال پیش نیز یک کیف حاوی یکهزار دلار را پیدا کرد و بلافاصله آن را به صاحبش بازگرداند. این رفتگر زحمتکش و پاکدست روز چهارشنبه 18 فروردین 1395 در گفت وگو با خبرنگاران اظهار داشت: حدود یک ماه پیش حین نظافت خیابان چشمم به یک کیف حاوی وجه مبالغ هنگفت ریالی، ارزی و چک افتاد که پس از بررسی آن متوجه شدم ارزش محتوای این کیف دهمیلیارد ریال است.

وی درپاسخ خبرنگاری که از او سئوال کرد با دیدن این همه پول وسوسه نشدی، گفت:اگر قرار بود وسوسه بشوم، چند سال پیش که هزار دلار پیدا کردم و خیلی راحت می‌توانستم آنها را نقد کنم اما وسوسه نشدم.  نوری افزود: احساسی که موقع پیدا کردن کیف پر از چک و دلار داشتم همان احساسی بود که موقع پیدا کردن هزار دلار داشتم و با خودم گفتم که این ها مال من نیست و هر طوری شده باید صاحب این پول‌ها را پیدا کنم. این رفتگر شهرداری که مستاجر و ماهانه حدود ده میلیون ریال حقوق دریافت می کند، گفت:پس از یک ماه تلاش صاحب این کیف پول را در تهران پیدا کردیم . وی افزود: از قدیم گفته‌اند مال مردم مال مردم است، من هم به این جمله اعتقاد دارم و می‌دانم پولی که متعلق به فرد دیگری است حرام است، برای همین بود که فکر برداشتن پول‌ها به ذهنم خطور نکرد. همچننی شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر کوهسار از امانتداری رسول نوری قدر دانی کردند. رضا مساعد شهردار کوهسار گفت: برای اینکه این رسم شایسته مانده گار شود با اهداء مبلغ 10 میلیون ریال و لوح تقدیر از نوری قدردانی شد. شهر کوهسار در بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ قرار دارد.

اشاره: کنگره ملّی بزرگداشت متالّه قرآنی آیت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی خراسانی در 25 آذر 1394 با حضور گروهی از پژوهشگران حوزه و دانشگاه از جمله آیت الله سید جعفر سیدان (از شاگردان شیخ مجتبی قزوینی) در شهر قزوین برگزار شد. از مقالات برگزیده این کنگره، مقاله حسین عسکری با عنوان «نگاهی انتقادی به دیدگاه تداوم شیخیه قزوین در مکتب تفکیک» است که مورد تقدیر قرار گرفت.

آیت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی فرزند مرحوم شیخ احمد تنکابنی از علمای وارسته و دانشوران بلند پایه قرن چهاردهم هجری قمری و از ارکان اصلی مکتب تفکیک است. وی در سال 1278 خورشیدی در یکی از  روستاهای قزوین به دنیا آمد، دروس مقدماتی و ادبیات را در قزوین فراگرفت و پس از تکمیل ادبیات عرب، سطوح عالیه فقه و اصول در حوزه های علمیه قزوین و تهران، برای تکمیل تحصیل به همراه پدر عازم نجف اشرف شد و از محضر بزرگانی چون سید محمد کاظم یزدی، میرزا محمدتقی شیرازی، میرزا محمد حسین نایینی بهره جست. پس از بازگشت به وطن، دو سال در قزوین ماند و با افکار مرحوم آیت الله سید موسی زرآبادی قزوینی آشنا شد و به سیر و سلوک روی آورد. مدتی بعد به قم رفت و از محضر آیت الله شیخ عبدالکریم حایری یزدی موسس حوزه علمیه قم استفاده برد و سپس به مشهد رفت در محله دریادل جنب تکیه و مسجد علی اکبری ها سکونت یافت و ضمن اقامه نماز در مسجد مروی ها از معارف بلند بزرگانی چون آقا بزرگ حکیم، میرزا محمد آقازاده، شیخ اسدالله عارف یزدی، شیخ موسی خوانساری، میرزا مهدی غروی اصفهانی استفاده کرد و شاگردان برجسته ای را در مکتب فکری خود پرورش داد. ایشان معارف قرآنی و دوره سطح و خارج فقه و اصول را برای عموم طلبه ها و متون فلسفی از جمله اشارات و اسفار اربعه را برای خواص به روش اجتهادی و همراه نقد تدریس می کرد. در بین سال های 1329 تا 1334ش تفسیر «بیان الفرقان» را در پنج جلد به رشته تحریر در آورد و رساله ای در معرفه النفس، رساله هایی در نقد اصول یازده گانه ملاصدرا شیرازی و آثاری در برخی از علوم غریبه نوشت.  او زندگی بسیار ساده ای داشت و نمونه ای مجسم از پرهیزکاری و پارسایی بود و از طلبه های درس خوان به شایستگی حمایت می کرد. این عالم وارسته روز 14 فروردین 1346ش چشم از جهان فروبست  و در جانب غربی صحن عتیق امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.

___________________________

نگاهی انتقادی به دیدگاه تداوم شیخیه قزوین در مکتب تفکیک

چکیده: آیت­ الله سید موسی زرآبادی (م­­1313ش) و آیت ­الله شیخ مجتبی قزوینی (م­­1346ش) که از سرزمین قزوین برخاسته­ اند، از ارکان مکتب تفکیک خراسان به شمار می­ روند. این مکتب قرآن­ شناسانه و دین­ پژوهانه جدید در حوزه معارف شیعه، بر آن است که معارف دینی را خالی از معارف خارجِ دین به ویژه فلسفه و عرفان عرضه کند. منتقدان این جریان فکری، به ویژه در سه دهه اخیر آن را با دیدگاه ­های متفاوت و متعددی مورد نقد قرار داده ­اند. از جمله آن نقدها، دیدگاه­ «تداوم شیخیه قزوین در مکتب تفکیک» است که به وسیله عبدالحسین شهیدی صالحی (م­1393ش) مطرح شده است. این دیدگاه درصدد اثبات آن است که مکتب تفکیک همان ادامه شیخیه قزوین است که پس از رحلت آیت­ الله زرآبادی به شاگرد وی آیت­ الله شیخ مجتبی قزوینی منتقل گردیده است. نگارنده این مقاله با توجه به اصل تقدّم فهم بر نقد، در بخش نخستین مقاله، تقریری روشن از دیدگاه شهیدی صالحی ارایه کرده و سپس در بخش دوم به نقد آن در دو محور شکلی و محتوایی پرداخته است. آشکار شدن ناسازگاری درونی، خودستیزی و تناقض این دیدگاه از نتایج بررسی آن در فضایی روشمند و منصفانه است.

واژگان کلیدی: مکتب تفکیک، شیخیه، قُرَّتِیّه، سیدموسی زرآبادی، شیخ مجتبی قزوینی.

روزنامه اطلاعات، سال نودم،ش 26408، ضمیمه فرهنگی، ش 260، چهارشنبه 18 فروردین 1395، ص 1

از آتن تا بنیاد حکمت اسلامی صدرا - 1 

از آتن تا بنیاد حکمت اسلامی صدرا - 2

عطر بهار درکوچه باغ‌های روستای ورده 

شهرستان ساوجبلاغ با وسعتی حدود هزار و 22 کیلومتر مربع از جاذبه های گردشگری ویژه ای برخوردار است و از آن به عنوان سرزمین «چشمه های سرد» یاد می شود. این شهرستان از شمال به ارتفاعات البرز و شهرستان طالقان از غرب به استان قزوین و شهرستان نظرآباد و از شرق و جنوب به شهرستان کرج محدود می شود. ساوجبلاغ دارای 3 بخش چهار باغ، چندار و بخش مرکزی داری پنج شهر شامل شهرهای جدید و قدیم هشتگرد، کوهسار، چهار باغ و گلسار است. باید در ادامه به سراغ معرفی روستای وَردِه برویم روستای زیبا در 15 کیلومتری شمال غربی شهر کوهسار در ضلع شمال اتوبان کرج - قزوین، بافت تاریخی و بکر این روستا آثاری نظیر حمام تاریخی دوره قاجار، آسیاب قدیمی، دو بقعه به نام های امامزاده عبدالقهار (ع) و بی بی سکینه (س) را در خود جای داده است و به دلیل  وجود رودخانه، کوهستان و چشمه های منحصر به فرد، پذیرای بسیاری از گردشگران علاقمندان در فصل های مختلف سال است (خبرگزاری مهر).

 دانلود فیلم