یادداشتی از استاد ملاصالحی به مناسبت هفته میراث فرهنگی

تازه ترین گفت‌وگو با استاد حکمت‌الله ملاصالحی

پاگشایی دو کتاب در آستانه مبعث پیامبر کتاب و دانایی

در آستانه مبعث پیامبر کتاب و دانایی، طی آیینی از دو کتاب در مدرسه علمیه حضرت امام صادق علیه السلام شهرستان ساوجبلاغ رونمایی شد. حجت الاسلام و المسلمین احمد افشاری در کتابی 304 صفحه ای با نام «چکیده بدایه المعارف الالهیه» کوشیده است تا با ارایه حاشیه های مفید از بزرگان فلسفه و کلام و عرفان اسلامی، متنی پربهره از آموزه های اعتقادی شیعی را در اختیار طلاب و دانش پژوهان قرار دهد. نشر مهرگان دانش قزوین در سال 1395 در قطع وزیری با جلد شومیز سلفون براق و در چهار فصل، چاپ کتاب را از عهده برون آمده است. امیر فرخ حسین زاده، طراح جلد کتاب است اما ویراستار و صفحه آرا در شناسنامه کتاب نیامده است. کتاب، فهرست مطالب و منابع دارد اما نمایه ندارد. شمار کتاب، هزار نسخه است .

«سه اختر تابناک» هم نخستین اثر حجت الاسلام و المسلمین حمید عاشری است که انتشارات رهام اندیشه نظرآباد آن را در قطع پالتویی سلفون مات در 120 صفحه چاپ کرده است. نگاهی اجمالی به زندگانی امام حسین و حضرت سجاد و حضرت عباس علیهم السلام هدف تالیف این کتاب است. شناسنامه کتاب از نام ویراستار و صفحه آرا خالی است اما علی عاشری، جلد کتاب را طراحی کرده است. کتاب، فهرست منابع و مندرجات دارد اما نمایه ندارد.

در میان شمار موضوعات متعدد و مهم و حساس و کثیرالاضلاع و کثیرالافعال و پیچیده و پرچین و شکن مورد بحث و مناقشه متفکران و عالمان و متخصصان رشته‌های انسانی و اجتماعی و روان و رفتار و همچنین عالمان و پژوهشگران برخی رشته‌های طبیعی روزگار ما، موضوع فرهنگ و کیفیت زندگی و معنا و مقصد و غایت حضور انسان در جهان چونان هستنده‌ای فرهنگی و فرهنگ‌پذیر و تاریخمند از همه بحث انگیز و سؤال و مناقشه افکن و سرگیجه آورتر بوده است. به لحاظ نظری و علمی نیز فرهنگ در اندیشه تاریخی و نظام دانایی دوره جدید جایگاه ویژه‌ای را اشغال کرده است. اصحاب فکر و فلسفه و فیلسوفان تاریخ و عالمان انسان و اجتماع هم با رویکرد‌های متفاوت هم با مقوله بندی‌ها و تعابیر متمایز درباره فرهنگ سخن گفته‌اند. رویکرد ارگانیک و زیستواراسوالد اشپنگلر به فرهنگ‌ها در طرح فلسفه تاریخش مقوله‌بندی عقلانی و احساسی یا آپولونی و دیونیزوسی نیچه در اندیشه‌های فلسفی‌اش تقسیم‌بندی فرهنگ به ابتدایی و عقب مانده و مدرن و پیشرفته لوسین لوی ـ برول و سرد و گرم لوی استروس و ساده و پیچیده انسان‌شناسان و باستان‌شناسان روزگار ما و مانند آن همه مویّد اهمیت ویژه فرهنگ به لحاظ نظری و علمی و موضوع و ابزار شناخت به انگیزه‌های مختلف در خدمت اهداف و اغراض متفاوت است.

ماده‌های فرهنگی ملموس و محسوس همه جا در دسترس ما قرار دارند. هرجا که هستیم به انحاء مختلف و با اشکال و ابعاد و اندازه‌ها و صورت و سیمای متفاوت در درون زندگی ما برصحنه نقش دارند و بی‌واسطه دیده و زیسته می‌شوند و در خدمت مقاصد و در پاسخ گفتن به نیازمندی‌ها و خواست‌ها و نیات و غایات ما نیز عمل می‌کنند. با این همه فرهنگ خود چونان این یا آن شیی یا کمیت مادّی مشخّص و ملموس یا ابژه بیرون از ما و نهاده و ایستاده پیشاروی ما نیست. از جنس اشیاء و کمیت‌های مادی هم نیست که به سهولت تسلیم ذهن و اندیشه و خرد و دانش و دانایی و فهم و وهم ما بشود. مادّه‌های فرهنگی نیز کمیّت‌های مادی از نوع ماده‌های خام طبیعی نیستند. آن‌ها جلوه‌های ملموس از کیفیت ناملموس فرهنگ و زندگی و نحوه بودن ما در جهان هستند...

 متن کامل مقاله در وب سایت روزنامه اطلاعات

پیش این کوه سالخورده جوان می شوی بیا

احمد بکتاش، نامی که همیشه مرا به یاد صراحت و ابهت و دانش و حافظه سرشار می اندازد. چند روز پیش با پیامک حسین عسکری و محمد اکبری، کمی جا خوردم آخر آنان بی هیچ مقدمه ای از دیدار با استاد احمد بکتاش، خبر داده بودند. آماده شدیم و درست قبل از سوار شدن به ماشین برگشتم و دوربین و سه پایه را برداشتم و راهی شذیم. دفتر استاد، شلوغ بود. هم ما دیر کرده بودیم و هم استاد، مهمان داشت و جلسه پس از استقبال گرم آن مرد بزرگ، کمی سنگینی به خودش گرفت و ثانیه ها غرقه در سکوت، پیش رفت.

سه شنبه 14 اردیبهشت 1395ساعت 19 در برابر مردی نشستیم که با این سن بالا همه جزئیات روزهای مبارزه را در دوران سیاه ستمشاهی به یاد داشت و به برکت همان مبارزات به زندان افتاده بود. ویژگی جهاد او، جنگیدن با طاغوت، پیش چشمان همه مریدان متعصب تا دندان مسلح او است. او در کنگره حزب رستاخیز و پیش چشم همه رسانه های آنان از بازی بودن آن حزب تراشی ها پرده برداشته بود. من از اهمیت برنامه ثبت تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی سخن گفتم و کار را به حسین عسگری سپردم و او با استاد، گام در جاده گفت و گو نهاد. به امید روزهایی نه چندان دور که کتاب انقلاب اسلامی در ساوجبلاغ آقای عسگری با خاطرات شیرین مبارزان چاپ شود.

عکس نوشت های اسماعیل آل احمد -1

نشست تاریخ شفاهی استان البرز برگزار می شود

حرکت انساندوستانه و بزرگی طبع کارگر فضای سبز شهرداری ابعاد وسیع تر و بزرگ تری به خود گرفت   . کارشناسان، هنرمندان، مردم و شهرداری کوهسار (از توابع شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز) ضمن ارج نهادن به این حرکت پسندیده خواستار حمایت بیشتر از این فرد برای ارتقای فرهنگ امانتداری، انساندوستی و همدلی شدند. در پی درج گزارشی از زندگی این کارگر جوان در صفحه دیروز گروه زندگی عده زیادی از خوانندگان با گروه زندگی روزنامه ایران تماس گرفته و ضمن تشکر از رفتار و حس امانتداری این فرد خواستار توجه بیشتر مسئولان برای ماندگار کردن صفات انسانی و ایجاد حس همدلی اجتماعی شدند.

مردی که خود را معلم مدرسه معرفی می کرد در تماس خود گفت: باید باور کنیم که هر یک از افراد جامعه با حرکت های زیبایی که می آفرینند می توانند درهر مقطعی درس های موثری را برجا بگذارند به گونه ای که در ذهن افراد جامعه ماندگار شود و این خود موجب پیشبرد و پیشرفت جامعه خواهد شد. لذا فکر می کنم مسئولان شهرداری باید از این حرکت قدردانی کرده و با نشان دادن ابعاد کار این فرد، الگوسازی کنند. خانم جوانی نیز ضمن تشکر از روزنامه ایران به علت انعکاس این حرکت جوانمردانه و رفتار پسندیده گفت: این فرد با وجود اینکه از لحاظ زندگی و سطح مالی در شرایط خوب و بالایی به سر نمی برده است ولی با رعایت اخلاق و امانتداری و با بزرگ منشی بسیار رفتار کرده است و من فکر می کنم باید از او قدردانی شود. مرد میانسالی نیز در تماس خود گفت: اگر این فرد مورد توجه قرار نگیرد واگر از کنار جریانات مثبت این چنینی بی اعتنا عبور کنیم، آن وقت به یک بی تفاوتی خواهیم رسید و نسل جوان ما با این تفکر که این فرد مگر با این ویژگی خوب به کجا رسید؟ نخواهند توانست مسیر درست را پیدا کرده و در راه ارزش ها پای بگذارند. بنابراین باید به این فرد و افراد دیگری که این گونه و شایسته حرکت می کنند، بها دهیم و با انعکاس آن توسط رسانه ها باور خوب بودن و شایسته رفتار کردن را زنده کنیم. ادامه مطلب...

محوطه باستانی ازبکی: نماد فرهنگ و تاریخ استان البرز

روز 29 فرردین 1395 بهمناسبت «روز جهانی بناها و یادمان ‌های تاریخی»، به همت معاونت علمی - پژوهشی کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نور کرج و همکاری حلقه علمی میراث فرهنگی و گردشگری مرکز کرج و امور فرهنگی دانشگاه، «نخستین  نشست تخصصی  آثار تاریخی و باستانی استان البرز» در دانشگاه پیام نور مرکز کرج برگزار شد.

در این نشست، دکتر محمدرضا خزایی مسئول کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نور استان، دکتر مهراب رجبی رییس بنیاد ایران شناسی شعبه استان البرز، دکتر حسین عسکری پژوهشگر و عضو انجمن میراث فرهنگی استان البرز، حجت الاسلام والمسلمین مرادیان مسئول نهاد رهبری در دانشگاه پیام نور مرکز کرج، مهندس صحافی باستان شناس و  مهندس مینا کریمی باستان شناس و معاون علمی - پژوهشی کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نوز مرکز کرج حضور داشتند. ادامه مطلب...

اثرات فاضلاب های رها شده شهری بر ناپایداری اقتصادی روستاهای ساوجبلاغ

محمودرضا میرلطفی، نسرین صادق بیگی،«ارزیابی اثرات فاضلاب های رها شده شهری بر ناپایداری اقتصادی روستاهای ساوجبلاغ»، دو فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیه ای، ش 24، بهار و تابستان 1394، ص 235.

 اهداف: از آنجایی که فاضلاب های رهاشده شهری در مناطق روستایی، یکی از عوامل مهم در ناپایداری روستاها به شمار می آیند، هدف این پژوهش، ارزیابی تاثیر فاضلاب های رهاشده شهری بر ناپایداری اقتصادی روستاهای بخش ساوجبلاغ است. روش: تحقیق حاضر براساس روش توصیفی - تحلیلی، مبتنی بر منابع اسنادی، بررسی های میدانی و تکمیل پرسش نامه انجام شده است. روش میدانی شامل انجام مشاهده مستقیم برای بررسی اثرات فاضلاب های رها شده شهری در روستاهای مورد مطالعه و بررسی منطقه و تکمیل پرسش نامه با استفاده از دو گروه است. گروه اول سرپرست خانوارهای تحت تاثیر فاضلاب هستند و گروه دوم، سرپرست خانوارهای بدون تاثیر فاضلاب هستند که هر دو گروه در روستاهای مطالعه شده ساکن بوده اند. برای تحلیل یافته ها از نرم افزار SPSS و آزمون های mann-whitney  و مدل ماتریسی موریس استفاده شده است که در این بین، داده ها با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده اند.

کلیدواژگان: توسعه پایدار، ناپایداری اقتصادی، فاضلاب های رهاشده شهری، ساوجبلاغ.

دانلود متن کامل مقاله

از فیلسوفان انتظار می رود شرایط برزخی کنونی را تبیین کنند

دکتر حکمت الله ملاصالحی در برنامه «حیاط خلوت» رادیو گفت و ‌گو گفت: «هر جشن و رسمی در تاریخ نمی ماند مگر اینکه یک بنیان عمیق معنوی و جهانی و اصیل را در خود احساس می کنید به همین جهت در میان سیلابی از جشن های کهن تاریخی، نوروز تنها جشنی است که همچنان بر تارک تاریخ ما می درخشد .» برنامه «حیاط خلوت» به دیدار دکتر حکمت الله ملاصالحی رفته است و گذری بر زندگی کاری و شخصی عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی دارد.

رادیو گفت‌وگو: از زادگاه و دوران تحصیلات آغازین برای ما صحبت می کنید؟ 

ملاصالحی: بنده متولد 1330 طالقان هستم که در شناسنامه یک سال بزرگتر هستم. شهر طالقان بسیار آرام، زیبا و امن بود که بر روان من تاثیر بسیار گذاشت. هیچ یک از ما که در عالم می آییم، در عدم و خلاء افکنده نمی شویم. هر یک از ما از نخستین دم تولد در میان عالمی از سنت ها و فرهنگ ها و همچنین محیط طبیعی با ویژگی ها و شرایط خاص  خودش متولد می شویم. بدون هیچ تردیدی، اوضاع اقلیمی، شرایط فرهنگی و نوع تربیت بر روان و رفتار ما در سال های بعد زندگی تاثیر می گذارد. فراموش نکنیم با اراده و عزم خویش در این عالم نمی آییم. البته خداوند این اختیار و موهبت را به ما داده است که زندگی خودمان را آن طور که بهتر است انتخاب کنیم و خودمان را بسازیم و بپروریم و برای جامعه و جهان بشری مفید باشیم.

رادیو گفت‌وگو: تحصیلات ابتدایی را در طالقان گذراندید؟

ملاصالحی: بخشی از تحصیلات دوران ابتدایی را در طالقان و روستای گوران گذراندم و بخش هایی دیگر را در تهران بسر کردم و از هر دو راضی هستم، زیرا برای من فرصت خوبی بود. از یک طرف آشنایی با زندگی روستایی که بیشتر احساس و عواطف روستایی تاثیر دارد و از طرف دیگر زندگی شهری که بیشتر عقلانیت و تدبیر و منطق حاکم است و تاریخ آهنگ زندگی مردم را در جامعه شهری رقم می زند. وقتی خارج از کشور هم رفتم با نحوه زندگی دیگری در غرب آشنا شدم که آن هم به بنای تجربیات من افزود و نقش تعیین کننده در زندگی من داشت. ادامه مطلب...

آیت الله شیخ محمدتقی برغانی مجاهد جنگ دوم ایران و روس

شهرزاد احمدپور سامانی 

پس از جنگ های دوره اول ایران و روسیه و شکست ایران در سال 1228ق پیمان متارکه جنگ موسوم به عهدنامه گلستان بین ایران و روسیه به امضا رسید و به موجب آن دربند، باکو، شیروان، قراباغ و قسمتی از خاک ایران جدا و به روسیه ملحق شد و دولت ایران از هر گونه ادعایی نسبت به گرجستان و داغستان و مینگرلی و آبخازی صرف نظر کرد . اما در اثر تعیین نشدن خط مرزی بین دو کشور، بار دیگر از سوی روس ها اختلاف بروز کرد و تلاش عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه نیز برای تعیین مرز به جایی نرسید. پس از آن صلح سیزده ساله ای بین ایران و روسیه به وجود آمد. طی این سال ها فتحعلی شاه بارها سعی کرده بود از طریق مسالمت آمیز مناطق اشغالی ایران را باز پس بگیرد، اما دولت روسیه از این کار خودداری می کرد. در سال 1241اخبار ناگواری تهران را برآشفت. روس ها محصولات زراعت کاران اهالی مناطق اشغال شده را به اجبار از آنان می گرفتند. روس ها مسلمانان را مجبور می کردند کودکان خود را به مدارس مسیحی بفرستند. آنان به مساجد و قرآن اهانت می کردند و اهالی مسلمان را از هر جهت در تنگنا قرار داده بودند. اهالی مناطق اشغالی با ارسال نامه ای به مرجع دینی زمان، آیت الله سیدمحمد مجاهد وضع خود را تشریح کرده و از او خواستند فکری به حال آنها بکند.

از سوی دیگر، عباس میرزا نیز توسط برخی نزدیکان خود آیت الله مجاهد را از وضع موجود مطلع کرد و از وی یاری خواست. هدف عباس میرزا از این کار جلب نظر مرجعیت شیعه و وادار کردن شاه به مقابله با تجاوزات و تعدیات قوای روس بود. همان گونه که شاه و ولیعهدش در جنگ دوره اول نیز از علما استمداد جستند. در آن برهه، علما از جمله شیخ جعفر کاشف الغطا نیز با نوشتن رساله های جهادیه و ترغیب مردم به جنگ با نیروهای روسیه، حیاتی تازه به قوای ایران بخشیدند. در چنین موقعیتی آیت الله مجاهد دیگر علما را از وقایع مطلع کرد و همه در صدور فتوای جهاد علیه روسیه متفق شدند. پس از آن وی با ارسال نامه هایی به فتحعلی شاه از او خواست جلوی ظلم و تعدی قوای روس را بگیرد؛ که اگر او این کار را نکند، خود برای آن قیام خواهد کرد.

پس از صدور فتوای جهاد، آیت الله مجاهد به همراه جمعی از علما و طلاب به ایران مهاجرت و در تهران علما را به پایتخت دعوت کرد. به دنبال این دعوت علما در تهران گرد آمدند و در جنگ با روسیه متفق شدند. پس از آمادگی و اعزام نیروها، آیت الله مجاهد و جمعی از علما از جمله آیت الله محمدجعفر استرآبادی، ملامحمدتقی برغانی، میرزا عبدالوهاب قزوینی، ملااحمد نراقی، سیدنصرالله استرآبادی، سیدمحمد قزوینی، سیدعزیزالله مجتهد طالشی و آخوند ملامحمد مامقانی به تبریز مهاجرت کردند. سیدمحمد مجاهد و همراهان برای برانگیزاندن مردم آذربایجان و وانمودکردن این که این حرکت و خیزش با پشتیبانی تائید، همراهی و همگامی علما شکل گرفته و مردم باید از جان و دل مایه بگذارند، به سوی آذربایجان حرکت می کند.

جنگ های دوره دوم ایران و روسیه بدون اعلان رسمی شروع شد. در عوض، نیروهای ایران در سه هفته موفق شدند اغلب نقاطی را که به موجب عهدنامه گلستان به روسیه تسلیم شده بود به کمک اهالی محل باز پس بگیرند، اما در مرحله بعد به دلیل بی کفایتی شاه و خیانت برخی دولتی ها، کمک لازم به عباس میرزا نرسید و با توجه به قدرت ارتش تزاری در داشتن سلاح، نیروهای روسی به پیروزی های فراوانی دست یافتند و قسمت های زیادی از ایران را اشغال کردند؛ از رود ارس گذشتند و تبریز اشغال شد و خوی و ارومیه نیز به اشغال ارتش روس درآمد. در این هنگام، انگلیس که منافع خود را در خطر می دید، وساطت کرد و عهدنامه ترکمانچای امضا شد که به موجب آن امتیازات فراوانی از سوی دولت ایران به حکومت تزاری روس داده شد.

جنگ دوم به سبب پیمان شکنی روس و دست اندازی به شهرها و سرزمین هایی که در قرارداد گلستان نامی از آنها نیامده، شعله ور شد. آنها با مسلمانان سرزمین های اشغالی رفتار نامناسبی داشتند. عباس میرزا این وضع را به علمایی چون سیدمحمد مجاهد گزارش کرد که در مجموع رضایتمندی حکومت قاجار و علما در این جهاد دیده می شود.

- منبع: روزنامه جام جم، شماره 4011 ، به تاریخ 10/4/93، صفحه 11.

سلام و رحمت رحمان رسول نوری را

استاد علی معلم دامغانی شاعر نامدار و رییس فرهنگستان هنر، شعری را به رفتگر پاکدست ساوجبلاغی هدیه کرد . متن این شعر به این شرح است:

عنان باز پیچان نفس از حرام / به مردی ز رستم گذشتند و سام

پیشکش آستان رفتگری که با دست تهی چشم سیر دارد و در آستین معرفت اکسیر دارد
تقدیم به جناب رسول نوری:

سلام و رحمت رحمان رسول نوری را
که وانهاد به نادان جهان صوری را
ز جیفه رست اگر نفس آدمی مَلَک است
به زشت دیو چه نسبت نکوی حوری را
حرام ما ضرر است و حلال ما هدر است
جریده باش و فرو هل به جز ضروری را
زدور و دیر مرنج و به قطع منزل کوش
سبک بر آی و مبر بار دیر و دوری را
رسول نوری فرزانه را هزار درود
که با بهشت بصیرت بهشت کوری را

رفتگر ساوجبلاغی و کیف میلیاردی