نقش سرمایه اجتماعی بر توسعه روستایی دهستان چهاردانگه ساوجبلاغ

حسن افراخته، اصغر عزیزی، مرتضی مهرعلی تبار فیروزجایی، «نقش سرمایه اجتماعی بر توسعه روستایی دهستان چهاردانگه»، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ش 34، پاییز 1393، صص 27 – 46.

چکیده: بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر توسعه نواحی روستایی هدف اصلی این تحقیق بوده است. منطقه مورد مطالعه تحقیق دهستان چهاردانگه جزء استان البرز و از توابع شهرستان ساوجبلاغ بوده است. جامعه نمونه از طریق مدل کوکران و برابر 38 خانوار معین شده است. داده­ های مورد نیاز تحقیق بر اساس مطالعه میدانی و برخی اسناد جمع آوری شده است. برای تعیین پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ (0/75) و برای تعیین روایی از نظرات کارشناسان استفاده گردیده است. داده های جمع آوری شده از طریق آزمون های آماری نظیر آزمون تی، رگرسیون و مدل شبکه عصبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه معناداری بین سطح سرمایه اجتماعی و توسعه روستایی وجود دارد که در آن مولفه­ های مشارکت، آگاهی و اعتماد عوامل تعیین کننده هستند. نتایج مدل شبکه عصبی نشان دهنده این است که متغیرهای مشارکت، اعتماد و آگاهی بیشترین تاثیر را در روند توسعه دارند، در حالی که نقش انسجام اجتماعی و شبکه اجتماعی محدودتر می ­باشد.

 کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، توسعه، مدل شبکه عصبی، انسجام اجتماعی، چهاردانگه، ساوجبلاغ.

 دانلود مقاله

شباهت ‌ها و تفاوت ‌های جنگ احزاب با وضعیت امروز انقلاب اسلامی

دکتر علی فلاح رفیع مسئول نهاد نمایندگی مقام معظّم رهبری در دانشگاه تربیت مدرّس و عضو هیئت علمی گروه فلسفه و حکمت آن دانشگاه، متولّد شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز است. ایشان علاوه بر نگارش چندین جلد کتاب، فصلنامه «فصل تحوّل» با موضوع تحوّل در علوم انسانی را منتشر کرده و هم اکنون دوماهنامه فرهنگی، اجتماعی و خبری «چشمه» را در دانشگاه تربیت مدرّس منتشر می کند. حجت‌الاسلام دکتر فلاح رفیع در یادداشت زیر به تحقّق وعده‌ های الهی همراه با آزمون ‌های سخت و قرار داشتن ملّت ایران در دوراهی انتخاب اشاره کرده و به بررسی شباهت ‌ها و تفاوت ‌های جنگ احزاب با وضعیت امروز انقلاب اسلامی پرداخته است. این یادداشت، نخستین بار در خبرگزاری فارس منتشر شده است.

یادداشت دکتر علی فلاح رفیع

مکانی برای آرامش معنوی هشتگردی ها

حدود بیست سال است که دوستی بنده و آقای حسین علی پور دوام پیدا کرده است. گرچه روحانی است اما دستی در هنر و ادبیات هم دارد. البتّه عکاس خوبی هم است. به خاطر دارم که در دیدار با جناب دکتر یوسف مجیدزاده به هنگام نخستین فصل کاوش های باستان شناختی در محوطه باستانی اُزبکی شهرستان نظرآباد، ایشان عکس های خوبی تهیّه کرد که در سال 1377 و سال های پس از آن در نخستین نشریه محلّی شهرستان های ساوجبلاغ و نظرآباد یعنی «تصویر ساوجبلاغ» منتشر شد. حسین آقا علی پور متولّد 1356 و دانش آموخته حوزه علمیه امام جعفر صادق علیه السلام هشتگرد است. در 10 خرداد 1394 به عشق امامزاده جعفر هشتگرد، وبلاگ بقعه را در فضای مجازی راه اندازی کرده است.

در نخستین یادداشت این وبلاگ، آمده است: «سلام. حسّم اینه که اغلب ما در انتقاد کردن از اطرافیان و خصوصاً حکومت و مسؤولین ید طولایی داریم و کمتر به این نکته توجّه می کنیم که حالا با وجود این انتقادهای به جا، بنده چه کاری هر چند کوچک در این راستا از دستم برمیاد و می تونم انجام بدم . با این مقدّمه می خواستم انگیزه خودم رو از ایجاد این وبلاگ بگم. وبلاگی در مورد امام زاده جعفر ـ علیه السّلام ـ هشتگرد، که برای من یادآور روزهای خوب نوجوانی و جوانی است که هر وقت به هر بهانه ای خصوصاً ایام تاسوعا و عاشورای محرّم که با دسته عزاداری به این مکان مشرف می شدم آرامش و نشاط خاصّی در درونم احساس می کردم تا شاید در این روزگار پر هیاهو و پر اضطراب و سراسر بی توجّهی بتونم معرف مکانی برای آرامش تمام شهروندانم بالاخص سکنه جدید و هموطنان عزیز باشم. در این مسیر دست تمام دوستان رو برای انجام این کار صمیمانه می فشارم.» ادامه مطلب...

عضو ایرانی انجمن زمین شناسی نفت آمریکا

دکتر سعید معدنی پور (متولّد اول فروردین 1360) استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه دانشگاه تربیت مدرس است. ایشان گرچه متولّد شهر تهران است اما ریشه در روستای هیو از توابع شهرستان ساوجبلاغ دارد. کارشناسی زمین شناسی، کارشناسی ارشد زمین شناسی ساختاری و دکتری زمین شناسی ساختاری، ژئودینامیک دارد. تکامل زمین ساختی - ژئودینامیکی و مورفولوژیکی کمربندهای کوه زایی به ویژه مرزهای شمالی فلات ایران با تلفیق روش های زمین شناسی ساختاری، تکتونواستراتی گرافی و  دما - زمان­ سنجی درجه حرارت پایین از علایق پژوهشی دکتر معدنی پور است. 

سوابق تدریس: زمین شناسی ساختاری و زمین ساخت - دانشگاه زنجان، کارشناسی زمین شناسی (1390 - 1388)؛ زمین شناسی ساختاری، زمین ساخت و لرزه زمین ساخت - دانشگاه خوارزمی، کارشناسی زمین شناسی (1390 - 1389)؛ زمین شناسی و زمین شناسی ساختاری - دانشکده فنی دانشگاه تهران، پردیس فومن، کارشناسی مهندسی نفت (1391 - 1390)؛ ژئوتکتونیک، ریخت زمین ساخت و نوزمین ساخت - دانشگاه تربیت مدرس، کارشناسی ارشد زمین ساخت (1393 - ادامه دارد)؛ زمان­ سنجی تغییر شکل - دانشگاه تربیت مدرس، دکتری زمین ساخت (1393 - ادامه دارد).

عضویت در مجامع علمی: انجمن زمین شناسی ایران (از سال 1385)؛ انجمن تونل ایران (از سال 1387)؛ انجمن زمین شناسی نفت آمریکا (از سال 2010)؛ انجمن دما - زمان­سنجی درجه حرارت پایین (از سال 2011). 

فهرست مقالات داخلی و خارجی دکتر معدنی پور

در جست و جوی قند پارسی از قصرشیرین تا ساوجبلاغ

دکتر بهروز ژاله استاد زبان و ادبیات فارسی، چند سالی است که شهرستان ساوجبلاغ را برای سکونت خود برگزیده است. برای نخستین بار نام ایشان را از دکتر حسین کیا شنیدم و دکتر جواد جعفریان لطف کرده و بنده را با کارنامه فرهنگی و پژوهشی این استاد فرهیخته آشنا کرد. استاد بهروز ژاله متولّد 17 آذرماه 1337 در قصرشیرین است. در سال 1356 دیپلم ادبی را از دبیرستان هدایت کرمانشاه دریافت کرد و در سال 1358 پس از پایان سربازی، در آزمون معلّمان چندپیشه پذیرفته شد. ایشان در همان سال در آزمون سراسری رشته زبان و ادبیات فارسی قبول شد و در مدرسه عالی ادبیات و زبان های خارجی - که پس از انقلاب فرهنگی در دانشگاه علامه طباطبایی ادغام شد - به تحصیل پرداخت. در سال 1359 معلّمی را به صورت حق التدریس در آموزش و پرورش کرمانشاه آغاز کرد تا این که در سال 1362 برای ادامه تحصیل، به دانشگاه بازگشت. ادامه مطلب...

مصحّح مثنوی سیف النبوه؛ حماسه­ ای دینی از قرن دهم هجری

یکی از خوشبختی های بنده در سال های اخیر، آشنایی با دو تن از اساتید جوان و کوشای زبان و ادبیات فارسی یعنی «آقای دکتر حسین کیا» و «آقای دکتر جواد جعفریان» است. اوّلی متولّد 1360 و مدرّس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان و دوّمی مدرّس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی است. هر دو دغدغه آبادانی و توسعه زادگاه خود را دارند. گمان کنم دوستی پایدار و صمیمانه این دو استاد جوان، باعث شده که در این یادداشت، توأمان از آنها یاد کنم. اما در این مجال می خواهم نگاهی بیندازم به کارنامه قابل تحسین دکتر جواد جعفریان (جعفرطرقی). ایشان متولّد 23 آبان 1357 خورشیدی در شهر هشتگرد مرکز شهرستان ساوجبلاغ است. در دبستان ابتدایی شهید مجید شرکاء و مدرسه راهنمایی شهید داریوش زارعی نژاد هشتگرد تحصیل کرده و این دوره ها را با بالاترین معدّل تا سال 1372 به پایان رسانده است. در شهریور 1376 از دبیرستان شهید سلطانی هشتگرد با معدّل 87/17 دیپلم رشته ادبیات و علوم انسانی را دریافت کرده است.

کسب مدرک لیسانس رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه خوارزمی (تربیت معلّم تهران سابق) در سال 1380، عضویت در سازمان جوانان جمعیّت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران (شاخه هشتگرد) تا به امروز، تدریس در دبیرستان­ های شهرستان شهریار (به عنوان سرباز پیام آور نور) و نیز شهر قدس در درس ­های ادبیات فارسی، زبان فارسی، تاریخ ادبیات و آرایه­ های ادبی و...، کسب کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی با معدّل 64/17 از دانشگاه دولتی سیستان و بلوچستان (زاهدان) و دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان «فرهنگ لغات، اصطلاحات، اشارات و تلمیحات در دیوان جمال الدین محمّد بن عبدالرزاق اصفهانی» زیر نظر دکتر ابوالقاسم رادفر از جمله فعالیّت های علمی و پژوهشی ایشان است. ادامه مطلب...

در زمان معتصم عباسی از منطقه ساوجبلاغ کوچ کردند

«امامزاده سید بیژن» در شوخی و محاوره زیاد گفته و شنیده می‌شود؛ اما این، یک مزاح نیست، بلکه طبق مستندات سازمان اوقاف و امور خیریه، چنین امامزاده ‌ای با نامی ایرانی واقعاٌ وجود دارد. حجت‌الاسلام عبدالله ولی‌نژاد سرپرست اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان نور با تأیید صحت وجود امامزاده‌ای به نام «سید بیژن» در استان مازندران به خبرنگار ایسنا گفت: شاید تا چند سال پیش، کمتر کسی نام امامزاده «سید بیژن» را شنیده بود؛ اما از دو سال پیش که ضریح‌ گردانی در برخی شهرستان‌ های استان مازندران انجام شد، این نام نیز بر سر زبان‌ ها افتاد. خیلی‌ ها به این امامزاده اعتقاد دارند و با توجه به بررسی‌ ها و تحقیقات ما، امامزاده بیژن صاحب کرامت است. او درباره‌ این امامزاده با نامی ایرانی که بسیاری را نسبت به واقعی بودن آن به شبهه انداخته است، توضیح داد: نقل قول‌های بسیاری در این‌باره وجود دارد؛ اما یک نقل قول معقول‌تر است که نتیجه مطالعات و بررسی‌های ما هم نیز به آن نزدیک است؛ در واقع، در این منطقه دو امامزاده به نام «سید محمد» وجود دارند که مردم بومی به‌خاطر شباهت اسمی آن‌ها و برای اشتباه نگرفتن آن دو، نام یکی را به «بی‌جن» تغییر دادند، این نام را به این دلیل انتخاب کردند که اعتقاد داشتند، آن مکان، بدون جن است. بعدها رفته‌رفته این نام در لفظ به «بیژن» تغییر کرد. ادامه مطلب...

انسان، وجود منتظر؛ تأملی در معنای انتظار

اشاره: در دوران غیبت کبری، مهمترین وظیفه ای که از ناحیه مذهب ما بر دوش ما نهاده شده است، همانا بودن در طریق «انتظار» و «منتظر حقیقی بودن» است. صرف نظر از اینکه چه ویژگی ها و شرایطی بر این مهم مترتب است، تحلیل بنیادین خود مفهوم انتظار، البته می تواند، بسیار راهگشا باشد. نویسنده محترم این مقاله، تلاش نموده است تا با واکاوی لایه های بنیادین وجود آدمی، حقیقت «منتظر» او را به آشکارگی آورد.

 صراحی یی و حریفی گرت به چنگ افتد

بعقل نوش که ایام فتنه انگیزست

در آستین مرقع پیاله پنهان کن

که همچو صراحی زمانه خونریزست  [1]

ریشه های انتظار را در ژرفا و لایه های زیرین و درونی تر وجود آدمی می بایست پی جست و شاخه های آن را در لایه ها و سطوح برینی و بیرونی تر آن. انتظار امری است عمیقا وجودی و با ابعاد هستی شناختی بسیار پیچیده.اساسا روح آدمی در ارض هبوط در عالم ملک تا بازگشت به عالم ملکوت در انتظار آشیانه کرده و سکنی گزیده است.انتظار رویدادی است که نخست در درون وجود به وقوع پیوسته، سپس سیمای بیرونی آن را در عالمی از رمزها و تمثیل ها و تصویرهای زبانی و غیر زبانی احساس کرده و زیسته ایم. حتی آنجا که بذر یأس افشانده ایم بی آن که بدانیم ناخواسته در انتظار رویش و رشد دانه یأس خویش مانده ایم. ادامه مطلب...

نفایس بقاع شیعه را به غارت بردند...

شیخ حسن فرزند شیخ علی ‌نقی برغانی صالحی حائری از دانشوران مبارز شیعه است که در 1310ق در کربلا زاده شد. خاندان او به آل صالحی، شاخه‌ای از خاندان برغانی، شهرت دارند. [1] پدرش میرزا علی ‌نقی (م.1320ق.) علوم اسلامی را در کربلا تدریس می‌کرد و بدائع الاصول را در اصول فقه نوشت. [2] شیخ حسن صالحی مقدّمات علوم و بخشی از سطح را در کربلا فرا‌گرفت. سپس با شیخ عیسی برغانی، فرزند شهید ثالث، به قزوین هجرت کرد و فقه و اصول را از او آموخت. سپس به زنجان رفت و از دانشوران آن دیار دانش آموخت. سپس به کربلا بازگشت و از میرزا محمدتقی شیرازی (م.1338ق)، مرجع و رهبر انقلاب عراق (1920م) [3] بهره برد و در انقلاب عراق مشارکت فعال ورزید و در گریز از انگلیسی ‌ها به ایران آمد. او را از پایه ‌گذاران مجلس انقلاب عراق در کربلا دانسته‌اند. [4] در مسئله فلسطین نیز با سیاست‌ های صهیونیسم مخالفت نمود و خطر آنان را گوشزد کرد. در فتنه ضدّ ایرانی ـ شیعی اخراج ایرانیان از عراق به سال 1391ق به ایران پناه آورد و مقیم تهران شد. بخشی از عمرش را به عبادت و اعتکاف گذراند و در کربلا و سامرا و گاه در مکه و مدینه به تعبد و تنسک پرداخت. [5] سرانجام روز دوشنبه 5 شعبان 1401ق در تهران درگذشت و جسدش به آرامگاه خانوادگی‌اش در قزوین منتقل شد. ادامه مطلب...

ترور شخصیتی و ترور جسمانی؛ دو لبه تیز خشونت ­های فرقه ­ای

به یاد استاد شهید حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ عباس صبایی گلپایگانی (1319 - 1386ش)

اسماعیل آل ­احمد

مدرّس حوزه علمیه امام جعفر صادق (ع) ساوجبلاغ

آن ­چه درباره استاد شهید حضرت حجّت الاسلام والمسلمین حاج شیخ عباس صبایی گلپایگانی، بیش و پیش از همه در ذهن شاگردی چون من، خودنمایی می­ کند مناسباتی صرفاً استادانه و شاگردانه نیست بلکه منظومه ­ای از تمام مناسباتی است که یک بچّه مسلمان از همان آغاز نوجوانی درصدد رسیدن به آن است؛ منظومه ­ای تمیز و سرشار از پاکیزگی به معنای همه جانبه آن. من بی آن که بدانم چه می­ کنم و در کجای این هستی هستم از دوران نوجوانی و پیش از طلبگی در سایه ­سار باران محبّت ­های او، جان عطشناک و آتشناک خویش را سیراب می کردم و تمام جان­ کندن ­های یک نوجوان در حال دگردیسی جسمی و روحی را با به کارگیری راهنمایی ­های دل ­سوزانه او در بستری از آرامش می ­نهادم و لختی و لمحه ­ای در سُکر آسایش وجدان می ­غنودم. نمی­ خواهم در این مجال اندک، شما را به آن روزگار سراسر آفتابی ببرم بلکه خواستم با این مقدّمه، گستره آشنایی­ ام با استاد شهید را کمی برایتان ملموس ­تر بگشایم. پس از این مقدّمه، اجازه می­ خواهم از روزنی، پای به بحث بگذارم که بسیار برای آن شهید سعید، سترگ بود یعنی تدبّرات قرآنی. ادامه مطلب...