گفت و گوی چالشی «پایگاه خبری اصل ماجرا» با حسین عسکری درباره البرزشناسی و وضعیت فرهنگی استان البرز. فایل تصویری این گفت و گو جمعه 14 دی 1397 منتشر شده است.
طرح دکتر سید بهشید حسینی دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر، روستای ایستای طالقان، 14 خرداد 1395
جمعی از مردان نیک نهاد در منطقه طالقان
به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران، نشست معرفی و بررسی کتاب «سنّت شفاهی به مثابه تاریخ» با حضور فرهاد نامبرادرشاد، مترجم کتاب، علیرضا کمری و حشمتالله عزیزی، صبح دوشنبه بیستویکم آبان 1397 در سالن دکتر پرهام در مرکز اسناد و آرشیو کتابخانه ملی ایران برگزار شد. در این نشست، یادداشتی با عنوان «چند نکته درباره سنّت شفاهی و رابطهی آن با تاریخ» از علیرضا کمری منتشر شد. در بخشی از آن یادداشت درباره کتاب «روستای ایستا» نوشته حسین عسکری و اهل توقف طالقان آمده است: «نحوه و رویهی سوم، برخورد منفی با همهی مظاهر نو و تعلق متعصبانه و متصلِّب به گذشته و با گذشتههاست که هر چیز نوپدید و مدرن را مدعیان این رویه ـ البته در لفظ و ادعا ـ نفی و منکوب میکنند و هر چیز سپری شده از عالم سنت و گذشته را میستایند. کار میرسد به آنجا که رسماً و علناً استبداد را به مشروطه ترجیح میدهند. در ماجرای مشروطه و اختلافات بعد از آن تا یومنا هذا، محل نزاع مواجهه و مقابله با تجدد و سنت و مظاهر است. برخی از شاگردان دست سوم استاد مشهور نانویسای فلسفه مبلغ یا متأثر از این دیدگاه هستند. محض اطلاع عرض میشود سالهاست جمعی از مردان نیکنهاد ـ پیروان میرزا صادق مجتهد تبریزی ـ در منطقهی طالقان در روستایی ساکنند ـ که نام آن روستا را دیگران «ایستا» نهادهاند ـ و از همهی مظاهر تمدن دوری گزیدهاند؛ شناسنامه ندارند، از آب و برق و گاز و تلفن استفاده نمیکنند. کتابی هم در بیان دورادورِ حال ایشان نوشته شده است به نام روستای ایستا.»
استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی
پاسخ: هر چند خود را صاحب نظر در آیین های شب یلدا نمی بینم لیکن مناسب هم نمی دانم پرسش مفید و آموزنده ای را که مطرح کرده اید بی پاسخ بماند و بی پاسخ رها شود. درباره آیین های شب یلدا و مناسبت آن با باورهای باستانی ایرانیان به ویژه ولادت ایزد مهروتاثیرش بر آیین های ولادت عیسی بن مریم (ع) و جشن های سال نوعیسویان سخن بسیار رفته است و بسیار هم نوشته اند و ضرورت به تکرار آن گفته ها و نوشته ها در اینجا نیست. گفته می شود این واژه سریانیست. معنای لفظی یا لغوی که از آن افاده شده میلاد است. بار آیینی این مفهوم بسیار غنی و پرمایه و بسیار اسطوره ای و رازآمیز و آیینی تر از معنای لغوی یا لفظی آن است. درباره جنبه های آیینی و اسطوره ای و آیین های شب چله و شب یلدا و به در شدن فصل پاییز و درآمدن فصل زمستان و سرمای زمستانی در میان ایرانیان نیز آنقدر حکایت گفته اند و روایت کرده و افسانه تافته اند و قصه بافته اند و آنقدر نوشته اند و سروده اند و آنقدر برقامت این شب دراز مرزی آیین و آذین بسته اند که حاجت و ضرورت به تکرارشان در اینجا نیست.
تصور می کنم بی مناسبت نیست شب دراز یلدا را که کنایتی از مشاهدات و مکاشفات اهل ایمان و عرفان ولادت های معنوی و رستاخیزهای روحانی و زایش های ثانوی در شب های دراز و آنات راز آمیز سرمدی و تجربه های عمیق وجودی هم بوده است نیز ببینیم. چقدر انسان هستنده ای است افسانه ورز و اسطوره ای! و چقدر انسان تنهایی های پنهان و نامریی که در زیرلایه های هستی او آشیانه دارد با افسانه ورزی ها و اسطوره هایش پر کرده است. حفره ها و مغاک هایی که اگر انسان اجتماعی نمی شد یا از پایش می افکند یا آنکه پیش از تاریخی می ماند و در پیش از تاریخ متوقف می شد و هیچگاه تاریخی نمی شد.
تا پیش از بپا خاستن طوفان های عظیم و تحولات تاریخی و فکری و فرهنگی و مدنی و معنوی بی سابقه، طی سده های متاخر در منطقه غربی تاریخ، فرهنگ، جامعه و جهان بشری ما در سنت های دینی و نظام های معرفتی و کیهان شناسی فرهنگ ها و جوامع به اصطلاح سنتی که هم جنبه های یزدان شناختی هم اسطوره ای - آیینی آنها بسیار نیرومند بود؛ منظر و معرفت و فهم انسان از عالم هم رازآمیز هم آیینی هم سلسله مراتبی بود هم واقعیت های عالم در آینه نوعی رابطه زوجی و زوجیت یا نوعی تناظرو تقابل، دیده و زیسته و فهیده می شد.
این نظم سلسله مراتبی و زوجیت و تناظر و تقابل میان واقعیت ها و پدیدارهای عالم را شما هم در متون دینی هم در سنت های اعتقادی هم در هنر و ادبیات و معماری می بینید. در سنت های دینی چینیان باستان مفهوم «ین» و «یان» یک مفهوم کلیدی بود و زوجیت واقعیت های عالم را در سطوح مختلف آن بیان می کرد. در سنت های دینی ایرانیان باستان و در میان ایرانیان نیز تقابل میان روشنایی و تاریکی اهورامزدا و اهریمن و راستی دروغ و مراتب مینوی و دینوی هستی بسیار پررنگ و لعاب بود و بر دیانت و معنویت یکتاپرستانه زرتشت سایه ضخیم افکنده بود. در سازهای موسیقی ایرانی ما در معماری ایرانی ما در شعر و ادبیات ما ایرانیان نیز شما به این یا آن نحو این زوجیت، مادینگی و نرینگی و تناظر و تقارن و تقابل میان چیزها را به انحاء و اطوار و انواع و احوال رنگارنگ می بینید. در میان سازهای موسیقی ما دهل و دف آنقدر که سازهای سنگین و جلالی و نرینه و آسمانی اند که ریتم های شاد و سبک و تند ساز سّرنا مادینه و زمینی. تعابیر حضرت مولوی را در مثنوی ببینید:
آسمان مرد و زمین زن در خرد
آنچه آن انداخت این می پرورد
اتفاقاً زبان قرآن هم پر از چنین تناظرها و تقابل ها و تقارن هاست. گویی فاهمه آدمی به نحوی طراحی و مهندسی شده است که واقعیت ها را در تناظر و تقابل ملموس تر می بیند محسوس تر می یابد و می فهمند. حضرت مولوی را ببیند:
پس نهانی ها به ضد پیدا شود
چونکه حق را نیست ضد پنهان بود
در بینش اسطوره ای - آیینی یونانیان باستان نیز شما چنین تناظرها و تقابل هایی را می بینید. خدای پدر «اورانس» همانقدر که تشخص الوهی آسمان را بیان می کند الهه مادر «"گایا» تشخص الوهی زمین را بازمی نمود. در نظام دانایی یونانیان باستان یک عالم صغیر «میکروکسموس» و یک عالم کبیر «ماکروکسموس» را می بینیم که هر کدام تشخص های خود را دارند. اتفاقاً در ابیات عرفانی ما گاه انسان کبیر و کیهان صغیر در تناظر هم آمده اند. جا به جا هم شده اند. این تقابل ها را شما بیش و کم در همه سنت های دینی در سطحی دیگر به انحاء و اطوار مختلف می بینید. تقابل میان امر مقدس و نامقدس میان امر مطهر و طیّب یا نجس و خبیث و پلید و نامطهر و یا آن که تقابل میان سعد و نحس، ثواب و گناه، میمون و ملعون، حلال و حرام. اخلاق انسان عالم مدرن و کیهان شناسی انسان مدرن نحوه نگاه و منظر و معرفت و نظام دانایی و ارزشی انسان متجدد با آن کیهان شناسی های سنت های دینی و رازآمیز و عالم تقابل ها و تناظر ها وداع گفته است و طرح دیگری در عالم درانداخته است. آوارهای سخت و سنگین ساختارهای فروپاشیده آن کیهان شناسی های سنت های دینی را شما هم زیر سقف موزه های عالم مدرن هم در هنر ذایقه زیباشناختی او می توانید ببیند و بشنوید و ببویید و بچشید.
مآثر تاریخی و مواریث فرهنگی تاریخ، فرهنگ، جامعه و جهان بشری ما اینک چونان ماده اندیشه تاریخی و دانش و دانایی انسان مدرن با نگاهی موزه ای و آرکئولوژیک متعلق به گذشته کاویده و کشف و گردآوری و داوری می شوند و زیر سقف موزه های عالم مدرن نیز به تماشا نهاده می شوند. کارناوال های دوره جدید صورت های نازیبا و بی محتوا و مرده و بی روح از آیین های زنده و رازآمیزی هستند که در عصر خود از سرچشمه و آبشخور سنت های دینی و بینش اسطوره ای - آیینی مردمان آن جوامع نشأت می گرفتند و می تراویدند. نوعی احساس نوستالژیک یا غم غربتی که گفته می شود انسان عالم مدرن به مآثر تاریخی و مواریث فرهنگی گذشته دارد نیز چندان اصیل نیست. اتفاقاً انسان عالم مدرن انسان بی شب است. شب او نیز چهره دیگری از مشغله های سرگیجه آور روزینه اوست. تصادفی نیست که در دوره جدید اتفاقات بزرگ همه به روز نسبت داده می شود نه به شب. تقویم های دوره جدید را که ببینید هر رویداد برزگ و مهمی به روز منتسب شده و نسبت داده شده است.
در جوامعی که همچنان اسطوره ها و آیین ها در میان اقشار متوسط اجتماعی رنگ و رمق دارد و بازارشان گرم است و آیین ها نیز تا حدی همچنان گرم و زنده برگزار می شوند. شب دراز یلدا تداعی خاطره عالمی از اسطوره ها و آیین های باستانی ملتی است که ملت دیروز و امروز نیست. جعل تحولات تاریخی دوره جدید هم نیست. هم مفهوم شب هم آیین های شب چونان مفهوم روز و آیین های روز در تاریخ و فرهنگ و آیین و آداب و ادب ما ایرانیان مدام جامه معنا و فحوای نو بر تن پوشیده اند. در سنت های عهد باستان ما ایرانیان روز ستودنی تر از شب بوده است. با این همه در پس پشت این تاریخ، فرهنگ و تمدن مهری ناهیدی یا خورشدی قمری همیشه اصلی بنیادی و یگانه که سرچشمه و نور الانوار و سرمدی هر واقعی نهان بوده است. در میان ایرانیان عهد دولت قرآن و اسلام شب جامه رازآمیز تر و مقدس تر و با فحاوی معانی اشراقی تر فهمیده شده است. نحوست شب یلدا نیز جامعه تقدس و تبرک بر تن پوشیده است. بسیاری از مشاهدات و مکاشفات معنوی و مینوی و ولادت های روحانی و ثانوی انسان های وارسته و جان های از خود رسته در شب اتفاق افتاده است یا به شب های رازآمیز نسبت داده شده است. شب های قدر، شب معراج پیامبر، شام آخر عیسی بن مریم با حواریون از جمله مصادیق مهم منزلت و مقام معنوی و رازآمیز شب درمیان فرهنگ ها و جوامع خاورمیانه نبوی است. در ادبیات عرفانی ما آن قدر از شب های مبارک شهود و اشراق و سحرهای مسعود و میمون و متبرک سخن رفته است که در شعر و ادبیات کمتر ملت و مردمی. آیین ها خاموش و در سکوت و سکون نیایستاده اند. آیین ها هم تجربه تاریخی هم حیات معنوی و مینوی خود را از سر گذرانده اند. در حیات و حضور تاریخی شان هم چهره عوض کرده اند هم فحاوی و معانی نو بر تن پوشیده اند. اتقاقاً ایران یک چنین اقلیم و عالم و جغرافیایی است. به آسانی مردمش دست از آیین هایشان نشسته اند. هر بار باده معنای نو در جام آیین های کهنشان ریخته اند. این نحوه مواجهه و تجربه تاریخی مشترک نقش مهم و موثر در استمرار و ادامه حیات تاریخی و مدنی و معنوی ملت ما داشته است. ملتی با میراثی مشترک و خاطره تاریخی و حیات مدنی و معنوی ومینوی مشترک که هم هویت و شخصیت او هم تاریخ و مآثر تاریخی و مواریث فرهنگی مشترک او را در همین جغرافیای فراخ و پرچین و شکن تاریخی و مدنی و معنوی می توان و می باید فهمید. می توان تعریف و معرفی کرد. یلدا را هم می توان با جامه معانی و فحاوی و آداب و ادب مینوی و معنوی تر جشن گرفت و پاس داشت. سفره های رنگین و مقوی و مغذی شب یلدا نقطه عزیمت و حرکت و افتتاح شبچرانی های پر شب چره و چرب سرد زمستانی در میان ایرانیان بوده است. سال های خوش کودکی و نوجوانی من نیز در روزها و ماه های سرد و گزنده زمستانی طالقان که در تمام زمستان چهره اش با بارش پی به پی سپیدی برف سنگین احرام می بست، به سرشد.
بسیار سپاسگزارم.
حکمت الله ملاصالحی
دانشگاه تهران، 1397/9/29 هجری خورشیدی
آثار استاد ملاصالحی در وبلاگ اسرار حکمت
جمله ای از استاد ملاصالحی به خط آقای علیرضا تک دهقان
جمله ای از استاد ملاصالحی به خط آقای امیر اصغری
اینجا ورودی روستای ایستا یا منتظران ظهور
مدتی است که «اهل توقف طالقان» از انزوا خارج شده و به اصطلاح با «اهل بیرون» هم ارتباط می گیرند. دکتر فرشید گلزاده کرمانی عضو هییت مدیره و مدیرعامل شرکت فروشگاه های زنجیره ای رفاه و دانش آموخته دکترای مدیریت از دانشگاه شفیلد انگلستان اخیراً با انتشار عکس فوق، در صفحه اینستاگرام خود نوشته است: «خارج از جلسات کلیشه ای، امروز جلسه شورای مدیران شرکت را در دلِ طبیعت بکر و سبزِ طالقان برگزار کردیم. هم کار بود، هم فال و هم بسیار تماشا. اینجا ورودی روستای ایستا یا منتظران ظهور بود. روستایی که مردمانش از تکنولوژی و جوامع دوری می گزینند. با هماهنگی مسئولین امکان بازدید از داخل روستا فراهم شد. ابزارآلات تمیزِ دستی، خانه هایِ مرتب، کوچه باغهایِ تمیز، اسبان و قاطران به غایت زیبا، دامهای اصلاح نژاد شده و دیدنی...» دکتر گلزاده کرمانی در ادامه یادداشت خود نوشته است: «در این روستای خاص، اجازه ورود خانم ها داده نمی شود متاسفانه و به همین دلیل در عکس حضور ندارند.»
همه مطالب وبلاگ روستای ایستای طالقان
ما اگر اسطوره های مشترک به عنوان یک ملّت و خاطره تاریخی و سنّت و میراث مشترک مدنی و معنوی به عنوان یک اقلیم و عالم معنوی و جغرافیای پرچین و شکن تاریخی و فرهنگی نداشتیم این چنین شورمندانه و سوگناک و این چنین با حسی جمعی و مشترک یاد و خاطره شهیدان کربلا را در میان سیلی از اشک و با اینهمه نوحه و تعزیه و مرثیه و این چنین شورمندانه پاس نمی داشتیم. اگر زمینه ای از خاطره، اسطوره، تاریخ، فکر، فرهنگ و حس و حماسه و سنّت و میراثی مشترک و رشته های اتصال معنوی و پیوندها و پیوستگی های استوار مدنی مشترک در میان ایرانیان نبود چه بسا یاد و خاطره واقعه محرم 61 هجری در کربلا فراموش می شد. عاشورا بهانه است و شهادت امام حسین و یارانش بهانه ای بس عظیم! بس سنگین! بس سُتُرگ! هر واقعه ای، حادثه ای، هر رخدادی که نمی تواند بهانه شود. برای هرکسی که نمی توان بهانه گرفت. هر زخمه و نغمه ای که تارهای روح ما را مرتعش نمی کند. هر کلام و پیامی که تنور جان ما را گرم و شعله خیز نمی کند. هر واقعه ای که در یادها و خاطرها و خاطره ها و حافظه ها نمی ماند. برای هر که و هر واقعه ای که نمی توان اشک ریخت. نمی توان گریست، نمی شود مویه و ناز کرد. محرم و عاشورا بهانه است و کربلا نازستان نازکنان و نازکشان.
ما ملتی هستیم نبوی، با میراثی مشترک. وحدتی عظیم و استوار با همه کثرت و رنگارنگی اش. وحدتی نبوی و پیوستگی نبوی. می خواهید بدانید تا چه میزان ژرف و سُتُرگ و بنیادین و ریشه ای و اصیل و گوهرین جامعه ای فرهنگی مردمی ملتی معنا و معرفت و راستی و درستی هستی و واقعیت مرگ و زندگی را زیسته و دیده و فهمیده است ببینید چقدر سنگینی، وقار، استواری، متانت، شرم حضور در اشک ها و سوگ های او جاریست. تا چه میزان جانش آبناک است و پر طراوت. تا چه میزان آسمان فرهنگش، شعرش، ادبیاتش بارانیست. تا بینا شود هر آنکه نتواند دید.
اسرار حکمت: آثار و اندیشه های دکتر حکمت الله ملاصالحی
اشاره: عصر روز سه شنبه 3 مهر 1397 در اجلاسیه شهدای روحانی استان البرز از کتاب «علمای مجاهد استان البرز» رونمایی شد. دوست عزیزم آقای اسماعیل آل احمد - از روحانیون اهل قلم و فاضل - یادداشتی را در واکنش به چگونگی رونمایی از این کتاب مرقوم کرده اند. از محبت های زلال این دوست قدیمی، صمیمانه سپاسگزارم.
______________
حسین آقای نازنینم! سلام.
خدا قوت. به قول استاد: دست مریزاد. پای تشکر از رسیدن به ذروه سپاس، لنگ است و دست قدرشناسی از چیدن میوه نخل اجر و ارج، کوتاه. بی شک در این ایام، بهترین و تنهاترین مجاهد اعظم؛ حضرت خون ـ علیه السلام ـ شما را زیر باران عنایات بی بدیل خویش گرفته است. این هم از عجایب روزگار ما است که کتاب را نازنینی دیگر می کوشد و می نویسد اما دیگرانی دیگر با آن عکس یادگاری می گیرند. من که هرچه عکس را زیر و رو کردم تو را در آن ندیدیم. شاید هم هستی اما آتروفی دو طرفه عصب باصره من باز کار دستم داده و نمی توانم تو را ببینم. از ذره بین هم استفاده کردم اما باز هم تو را ندیدم.
حسین عزیزم! چه باک از این که تو در تصویر رونمایی کتابت نباشی وقتی که خدا و پیامبر و امام شهیدان، تو را در آغوش لطف بی همال خویش پرورده اند. نمی دانم چرا امشب دوست دارم فرازی از نامه سردار شمخانی در سوگ آقای هاشمی را برایت بفرستم. خودت ربطش را پیدا کن: «... میدانی که ما کهنه سربازها نسبتی با تملق و تکلف و چاپلوسی نداریم و این شرافت، گوهری است که در دکان سیاست بازان خریداری ندارد... عکس های پادگانی برخی مدعیان که کیلومترها دورتر از گلستان خون و خطر برای روزهای مبادا با فلاش های بی صداقتی و تکلیف گریزی پرنور می شد هنوز در لطیفه های فرهنگ جبهه پرخواننده است...» دست مریزاد سردار!
کتاب علمای مجاهد استان البرز رونمایی شد
تصاویر اجلاسیه شهدای روحانی استان البرز
خبر رونمایی کتاب در وب سایت خبرگزاری ایرنا
کرج، همایش البرزشناسی، در کنار آقای اسماعیل آل احمد و آقای دکتر مهراب رجبی
تهران، آرامگاه آیت الله شیخ هادی نجم آبادی، در کنار استاد منوچهر صدوقی سها و آقای اسماعیل آل احمد
هشتگرد، بزرگداشت استاد جعفر والی، در کنار استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی و آقای اسماعیل آل احمد
کد خبر: 83044134 | تاریخ خبر: 03/07/1397 - 18:6
کرج- ایرنا- همزمان با اجلاسیه شهدای روحانی استان البرز کتاب «علمای مجاهد استان البرز» عصر سه شنبه در کرج رونمایی شد. حسین عسکری نویسنده این کتاب به خبرنگار ایرنا گفت: این کتاب در 328 صفحه و شمارگان یک هزار و 100 نسخه با حمایت کنگره شهدای استان البرز منتشر شده است. وی اظهارداشت: استان البرز به عنوان منطقه ای راهبردی از جغرافیای ایران، دارای پیشینه و مدنیتی 9 هزار ساله است که در دوره اسلامی با حضور پرشمار مبارزان شجاع علوی و امامزادگان بصیر و شریف به یکی از کانون های مبارزاتی مکتب اهل بیت (ع) علیه حکومت های بیدادگر اموی و عباسی تبدیل شد.
عسکری گفت: عالمان تیزبین البرز با صراحت و شجاعت در رویدادهای مختلف تاریخ ایران اسلامی با بذل جان خویش و تحمل حبس، تبعید و شکنجه حضوری مؤثر داشته اند. وی افزود: روحانیون البرز در پیروزی انقلاب اسلامی نقش فعالی داشته و راهبر این مبارزات انقلابی بیشتر روحانیونی بودند که همچون دژی استوار با درهم آمیختن دین و سیاست، نسبت به رفتارهای مستبدانه حکومت پهلوی اعتراض کرده و به آگاهی مردم پرداختند. وی بیان داشت: اردیبهشت امسال با پیشنهاد آیت الله سید محمدمهدی حسینی همدانی نماینده ولی فقیه در استان البرز، نگارش این کتاب در ردیف فعالیت های پژوهشی ستاد کنگره شهدای استان البرز قرار گرفت.
این نویسنده ادامه داد: ارایه شاخصه ها و نمونه های ملموس برای رسیدن به الگوی حوزه علمیه انقلابی، تقویت هویت دینی و الگوسازی برای البرزنشینان به ویژه جوانان، پاسداشت مجاهدت های علمای مبارز، کمک به پژوهش های البرزشناسی با تأکید بر مقوله انقلابی گری و عدالت خواهی از جمله اهداف اصلی نگارش این کتاب است. وی گفت: در این کتاب پژوهشی، عالِم دارای سطحی از تحصیلات و دانش حوزوی است که در عرف حوزه های علمیه می توان به او این صفت را حمل کرد؛ خواه روحانی بوده یا بعدها از کسوت روحانیت خارج شده باشد.
وی افزود: مقصود از مجاهد کسی است که در مواجهه با استعمار، استثمار، استبداد، صهیونیسم، جریان ها و فرقه های ضاله در ایران و خارج از آن واکنش های مذهبی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی موثری از خود بروز داده و در نهایت به شهادت رسیده یا زندان رفته و یا تبعید، محصور و شکنجه شده است. عسکری ادامه داد: منظور از البرزی بودن آن است که شخصیت مورد اشاره، متولد استان البرز بوده و یا سالیانی در این استان زیسته به طوری که می توان او را به این استان منتسب دانست. وی بیان داشت: با توجه به قیدهای سه گانه پیش گفته، 74 تن از علمای مجاهد البرزی در این کتاب معرفی شده اند.
این پژوهشگر گفت: «پژوهش اسنادی» روش تحقیق این کتاب است که با بهره مندی آگاهانه و روشمند از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و بعضاً داده های شفاهی به انجام رسیده و پس از بررسی دقیق زندگی نامه علمای مجاهد البرزی، 57 زمینه مبارزاتی از سال های آغازین قرن ششم هجری قمری تا جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، کدگذاری و استخراج شده است. اجلاسیه شهدای روحانی استان البرز عصر روز سه شنبه در سالن اجتماعات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر واقع در بلوار شهید فهمیده شهر کرج برگزار شد. / 6155 انتهای پیام /*
متن خبر فوق در وب سایت خبرگزاری ایرنا
تصاویر اجلاسیه شهدای روحانی استان البرز
آقایان قرائتی و حسینی همدانی در حال رونمایی از کتاب علمای مجاهد استان البرز
علمای مجاهد استان البرز، کرج: نشر شاهدان البرز، 1397، 328 ص.
بیداری دشت کهن، تهران: انتشارات سوره مهر، 1397، 424 ص.