نخستین ترجمه فارسی منظوم نهج ‌البلاغه

نشریه میراث شهاب (سال بیست و یکم، شماره سوم و چهارم، شماره پیاپی 81 و 82 پاییز و زمستان 1394) به صاحب امتیازی دکتر سید محمود مرعشی نجفی منتشر شد. استاد علی اکبر صفری (پژوهشگر موسسه کتابشناسی شیعه) طی مقاله ای با عنوان «سنجه کتاب» به نسخه شناسی 25 اثر تازه یافته  شیعه پرداخته است از جمله نخستین ترجمه فارسی منظوم نهج‌ البلاغه که اثر تقی بن محمد ساوجبلاغی نجم آبادی (درگذشته ح1315ش)، مشهور به دبیراعلم و عنوان نگار متخلّص به رهی و عنوان نگار است.

* * *

آنچه تا کنون از ترجمه های فارسی منظوم  نهج البلاغه معرفی شده نخست ترجمه شیخ محمد حزین کاشانی (درگذشته به سال 1170ق) (از نوادگان فیض کاشانی) است که آیت الله مرعشی نجفی دررساله هدیّه ذوی الفضل و النهی فی ترجمة محمّد علم الهدی (مقدمه معادن الحکمه) معرفی کرده است: «العلامه المولی محمد المشتهر بالحزین ابن صفی الدین أحمد بن علم الهدی المترجم کان من نوابغ عصره فی الأدب و الشعر، له منظومات منها نظم نهج البلاغه لم یتم، نظم الصحیفه الکاملة السجّادیه، نظم خطبه الشقشقیه، دیوان شعر الفارسی تخلّص فیه بالحزین توفّی سنة 1170کما حدّثنی بذالک العلامه الفیضی المعاصر» (موسوعه العلامه المرعشی ج1 ص 180و طبقات اعلام الشیعه؛ الکواکب المنتثره ص 659). تا کنون نسخه ای از این اثر  به دست نیامده است.

دوم. نسخه نهج البلاغه منظوم اثر تقی بن محمد ساوجبلاغی نجم آبادی (درگذشته ح1315ش)، مشهور به دبیراعلم و عنوان نگار متخلّص به رهی و عنوان نگار و تقی است. دبیر اعلم ساوجبلاغى - خوشنویس، شاعر و نویسنده روزگار قاجار - فرزند رئیس محمد منشى ساوجبلاغى و برخواسته از روستای نجم آباد ساوجبلاغ است که اکنون از توابع شهرستان نظرآباد (استان البرز) به شـمار می آید. دبیر اعلم  در کتاب چاره ‏ساز اشاره مى‏کند که پدرش در شعر و ادب نیز دستى داشته و قصیده‏اى از ناصرالدین شاه را با مطلع (برقع از روى برافکن که همه خلق جهان / به یکى روز دو خورشید ببینند عیان) استقبال نموده و قصیده غرائى ساخته است. ادامه مطلب...

کشکول انتقاد 

حدود شش سال ازرحلت آیت الله سید محمود موسوی دهسرخی فقیه سنّتی، اخبار گراو تجددگریز شیعه می گذرد. به خاطر دارم که در 25 تیر 1387 جهت دیدار با آیات عظام سبحانی و نوری همدانی و آیت الله استادی به همراه دوستان دست اندرکار کنگره بزرگداشت شیخ محمّدتقی برغانی مشهور به شهید ثالث، راهی شهر قم شدیم. پس از دیدار با علما، فرصتی چند ساعته به دست داد که حرم حضرت فاطمه معصومه (س) را هم زیارت کنیم. دوستم آقای علی اکبر صفری (پژوهشگر موسسه کتابشناسی شیعه) در راه حرم، پیشنهاد داد که به دیدار فقیهی برویم که سالیانی است گوشه انزوا اختیار کرده و از منتقدان مدرنیته به شمار می رود. چون در حال انجام آخرین مراحل چاپ کتاب «روستای ایستا: پژوهشی درباره اهل توقّف در طالقان» بودم، مشتاقانه این پیشنهاد را پذیرفتم. با کنجکاوی فراوان به خانه ای در نزدیکی حرم رفتیم که همچنان معماری سنّتی اش را حفظ کرده بود. حضرت آیت الله به گرمی ما را پذیرا شد. ادامه مطلب...

شنبه 29 خرداد 1395 (12 رمضان المبارک) هشتمین آیین شب های روشن با عنوان بشر قرآنی یا قرآن بشری در فرهنگسرای هنر شهرستان نظرآباد برگزار شد. استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی دانشیار دانشکده ادبیات دانشگاه تهران؛ عضو بنیاد حکمت اسلامی صدرا؛ عضو هیات امنای بنیاد ایران شناسی؛ و سردبیر فصلنامه هنری بهارستان یکی از سخنرانان این آیین بود که چکیده ای از سخنان ایشان در ذیل آمده است:

هیچ انسانی به جای انسان دیگر متولد نمی شود، هیچ انسانی به جای انسان دیگر زندگی نمی کند و هیچ انسانی هم به جای انسان دیگر نمی میرد. سهم  آب و گل کوزه تن ما یک تولد و یک مرگ در این عالم بیش نیست - مگر آنکه به این امید و ایمان روزی به رستاخیز فراخوانده شویم- و  هر انسانی ولادت، زندگی و مرگ یکتا و یگانه خود را دارد و لا تزر وازره وزر اخرى. و در پیشگاه خدا هم تنها مبعوث می شود. ولی خداوند به همه ما فرصت مبارک ولادت های روحانی بسیاری داده است؛ چرا؟ ادامه مطلب...

متن سخنرانی استاد حکمت الله ملاصالحی در هشتمین آیین شب های روشن
مقاله ای از دکتر ملاصالحی در ضمیمه فرهنگی روزنامه اطلاعات

روستایی تاسیس می کنند که خودشان از یاران حضرت باشند! 

علی اکبر رائفی پور (سخنران محافل مذهبی) در 29 اردیبهشت 1395 طی گفت و گویی با سید فرید موسوی خبرنگار سپهر غرب (روزنامه صبح غرب کشور، چاپ همدان) درباره اهل توقف طالقان گفته است: «ما در روایات موضوع وقت ظهور و یاران حضرت، در مورد نشانه های این یاران، تعداد آنها و مناطق محل سکونت آنها روایاتی وجود دارد. در برخی از روایات مثلاً گفته شده است که تعدادی از این افراد اهل طالقان هستند. حالا عده ای سال 69 دوره افتادند که یاران حضرت را در طالقان پیدا کنند. می بینند که به این منطقه نمی خورد که یاران حضرت در اینجا باشند؛ پس خودشان آن منطقه را خریداری می کنند و روستایی تاسیس می کنند که خودشان از یاران حضرت باشند! یعنی این فرد دارد نشانه ظهور را می سازند. چون عده ای از یاران حضرت از طالقان هستند روستایی تاسیس می کنند به نام روستای منتظران مهدی یا ایستا که مثل 200 سال پیش زندگی می کنند. یکی از دوستان ما که آنجا رفته بود تعریف می کرد که اینها حتی شناسنامه هم ندارند! رای هم نمی دهند. موبایل و اینترنت و... که به جای خود. تافته جدا بافته هستند. اینها قصد دارند از این طریق نشانه های ظهور را محقق کنند.»

 متن کامل گفت و گو 

فیلم سخنان علی اکبر رائفی پور درباره روستای ایستای طالقان

خیابان ساوجبلاغ در قزوین

علی یاری

«خیابان مولوی» قبل از تاسیس، یک رودخانه بود که در جوار بازار قزوین قرار داشت و محل استراحت کاروانیان محسوب می‌شد. با خشک شدن این رودخانه پس از گذشت سال‌ها در محل آن و از محله «دیمج» تا «گوی میدان» خیابانی کشیده شد به عنوان خیابان مولوی که به دلیل محل قرارگیری اش و نزدیکی به بازار، محل بنای تعداد زیادی مسجد، مدرسه، بنا و آب انبار و حمام بوده است. این خیابان از آن دست خیابان‌هایی است که امکان یک گشت و گذار تاریخی را در زمان کوتاهی برای شما فراهم می‌آورد و برای گردشگرانی که فرصت کمی برای گشت و گذار در شهر دارند، جای مناسبی است. هرچند در این خیابان بناهای متعددی قرار دارد، اما فقط تعداد کمی از آنها امروزه مرمت شده اند و مورد بازدید قرارمی گیرند.

- گرمابه حاج ملا تقی برغانی: از حمام‌های تاریخی قزوین است که همچنان چراغش روشن است و آقایان همه روزه می‌توانند از این حمام استفاده کند. این حمام مورد استفاده تعداد زیادی از کسبه است و همچنان رونق دارد. گردشگران خارجی که برای بازدید می‌آیند معمولاً دوست دارند حمام کردن در این مکان را تجربه کنند  .

- مسجد شهید ثالث: از مساجد مهم دوران قاجاریه در قزوین است که در محله دیمج و در نزدیکی مسجد و مدرسه صالحیه قرار دارد. این مسجد که در جوار بازار قرار دارد یکی از مراکز گردهمایی بازاریان و اهالی برای انجام امور دینی مختلف بوده است و خطیبان آن همواره منبرهای پر مستمعی داشته اند. به همین لحاظ این مسجد اهمیت سیاسی و اجتماعی خاصی داشته است. در سال 1384 این مسجد در فهرست آثار ملی ثبت و مرمت آن از سال 1391 آغاز شد. بازدید از این مسجد تاریخی برای عموم آزاد است.

- بن بست صالح: درست از ورودی بن بست صالح واقع در خیابان مولوی و محله دیمج، انگار پایتان را در محله ای دست نخورده از 100 سال پیش می‌گذارید. دورتادور بناهای تاریخی و خانه‌های کاهگلی را می‌بینید که به همان شکل قدیمی خود حفظ شده اند و به شما این حس را القا می‌کنند که در زمان سفر کرده اید. این بن بست توجه تعداد زیادی از گردشگران را به خود جلب می‌کند و خیلی‌ها در این مکان به یادگار عکس می‌گیرند اما با این همه، این بن بست از چشم مسئولان دور مانده است و هیچ جا نامی از آن نیامده است و در ورودی آن تلی از زباله می‌بینیم که چهره و وجهه محله را خراب کرده است.

- مسجدمدرسه صالحیه: از بزرگ‌ترین مراکز علمی شیعی در قرن سیزدهم هجری است که در سال 1248 توسط «ملامحمدصالح برغانی» در 3 طبقه بنا شد. شکل معماری بنا گودال باغچه است یعنی نسبت به سطح معبر خیابان پایین تر قرار دارد. مسجد هم از مساجد شبستانی با ستون‌های بزرگ است که گنبدی ندارد. این مسجد و مدرسه در تربیت علمای بزرگی مثل میرزای شیرازی نقش بسزایی داشته است و تنها مسجد و مدرسه سه طبقه ایران است. مرمت این بنا در سال 1388 آغاز شد و همچنان ادامه دارد و پس از مرمت هم در اختیار حوزه علمیه قرار خواهد گرفت و به عنوان مدرسه علمیه از آن استفاده خواهد شد.

فلسفه در آوردگاه چالش های مرزی

شنبه، اول خرداد 1395، بخش پیش از ظهر همایش

تهران، بزرگراه آبشناسان، بعد از تقاطع ستاری، خیابان شقایق، کوچه دهم ، نبش بنفشه، مجتمع آدینه.

صدرالدین محمد شیرازی، معروف به «صدرالمتالهین» و «ملاصدرا»، حکیم، عارف، محدث و مفسر بزرگ شیعه و اسلام در سال 979 یا 980 (نهم جمادی الاولی) هجری قمری در شیراز به دنیا آمد. پدر ملاصدرا خواجه ابراهیم قوامی سیاستمداری دانشمند و مؤمن بود و با وجود داشتن ثروت و عزت و مقام، هیچ فرزندی نداشت ولی سرانجام بر اثر دعا و تضرع فراوان به درگاه الهی، خداوند پسری به او داد که نامش را محمد گذاشتند. بی تردید، آشنایی او در جوانی اش با شیخ بهایی بود که سنگ بنای شخصیت علمی و اخلاقی اش را بنیان نهاد، تا استادش، سید امیرشمس الدین (میرداماد)، بلوغ بی نهایت را واضح تر برایش به تصویر کشاند. او، بهترین و زیباترین آیین شاگردی را ادا کرد، تا روزگاری، در صدر استادی جهانی از حکمت، قرار گیرد. عرفان و فلسفه، او را به سمتی سوق می داد که خود می گوید: «وقتی دیدم زمانه با من سر جنگ دارد و به پرورش اراذل و جُهال مشغول است و روز به روز، شعله های آتش گمراهی برافروخته تر و نامردمی فراگیرتر می شود، ناچار روی از فرزندان دنیا برتافتم و دامن از معرکه بیرون کشیدم.» از وی آثار درخشانی باقی مانده است که برخی از آنها عبارتند از: اسفار اربعه، مبدأ و معاد، دیوان اشعار، حدوث العالم، مفاتیح الغیب، متشابهات القرآن.

یادداشتی از استاد ملاصالحی به مناسبت هفته میراث فرهنگی

تازه ترین گفت‌وگو با استاد حکمت‌الله ملاصالحی

پاگشایی دو کتاب در آستانه مبعث پیامبر کتاب و دانایی

در آستانه مبعث پیامبر کتاب و دانایی، طی آیینی از دو کتاب در مدرسه علمیه حضرت امام صادق علیه السلام شهرستان ساوجبلاغ رونمایی شد. حجت الاسلام و المسلمین احمد افشاری در کتابی 304 صفحه ای با نام «چکیده بدایه المعارف الالهیه» کوشیده است تا با ارایه حاشیه های مفید از بزرگان فلسفه و کلام و عرفان اسلامی، متنی پربهره از آموزه های اعتقادی شیعی را در اختیار طلاب و دانش پژوهان قرار دهد. نشر مهرگان دانش قزوین در سال 1395 در قطع وزیری با جلد شومیز سلفون براق و در چهار فصل، چاپ کتاب را از عهده برون آمده است. امیر فرخ حسین زاده، طراح جلد کتاب است اما ویراستار و صفحه آرا در شناسنامه کتاب نیامده است. کتاب، فهرست مطالب و منابع دارد اما نمایه ندارد. شمار کتاب، هزار نسخه است .

«سه اختر تابناک» هم نخستین اثر حجت الاسلام و المسلمین حمید عاشری است که انتشارات رهام اندیشه نظرآباد آن را در قطع پالتویی سلفون مات در 120 صفحه چاپ کرده است. نگاهی اجمالی به زندگانی امام حسین و حضرت سجاد و حضرت عباس علیهم السلام هدف تالیف این کتاب است. شناسنامه کتاب از نام ویراستار و صفحه آرا خالی است اما علی عاشری، جلد کتاب را طراحی کرده است. کتاب، فهرست منابع و مندرجات دارد اما نمایه ندارد.

این دره و این صخره، مشهد ما پابرهنه ها است

آن جا که روستای گلیرد، دست در گردن روستای وشته طالقان می اندازد دره ای و صخره ای به هم رسیده اند که اهالی، آن را بادامستان می نامند. مادر یزرگم ننه لیلا را خدا رحمت کند. می گفت: گبرها حضرت امام زاده یوسف را دنبال کرده بودند تا بکشند و ایشان هم در همین محل به داخل غاری پناه برد و عصایش را که از چوب بادام بود بر در عار جا گذاشت. پیش از آن که دشمنان سر برسند و از آن عصا به مخفی گاه آقا پی ببرند این عصا به درخت بادام تر و تازه تبدیل شد و این جا پر شد از درخت بادام و شد بادامستان. حضرت امام زاده یوسف از برادران امام هشتم حضرت امام رضا ـ علیه السلام ـ هستند که از سالیان دیرین، مامن همه دلباختگان اهل بیت - علیهم السلام - در مناسبت هایی چون عاشورا و تاسوعا و بیست و یکم ماه رمضان و عید فطر و... است. آن چه در این یادداشت برایتان می نگارم کمی با دیگر نوشته ها فرق دارد و از این جهت است که مطالعه آن هم به همگان، توصیه نمی شود. ادامه مطلب...