محوطه باستانی ازبکی همچنان در حصار

به خاطر دارم وقتی در پاییز 1385 برای چندمین بار به محوطه باستانی ازبکی رفتم، جناب دکتر یوسف مجیدزاده چهره ماندگار باستان­ شناسی ایران، مشغول کاوش باستان ­شناختی در آنجا بود. ازبکی یکی از روستاهای کوچک شهرستان نظرآباد واقع در استان البرز است اما شهرتی جهانی دارد. خشت گِلین نه هزارساله آن در موزه سازمان ملل متّحد، روایتگر دیرپایی مدنیّت در ایران است و شهر مادی یک کیلومتر در یک کیلومتر که مشابه ­اش تاکنون در هیچ یک از محوطه ­های باستانی منسوب به مادها دیده نشده است. در مجموع آثاری از هزاره هفتم پیش از میلاد مسیح تا دوره اسلامی ایلخانیان در این محوطه وجود دارد. به همین جهت، استاد مجیدزاده از تعبیر «دانشگاه باستان ­شناسی» برای ازبکی استفاده می ­کند؛ چون سیر باستانی نه هزار ساله ­ای در ده تپّه آن قابل مشاهده است. ادامه مطلب...

درباره نام و نسب نسیم شمال

در شماره 26108 روزنامه اطلاعات (13 اسفند 1393) مقاله ­ای با عنوان «نام های مانا مطبوعات ماندگار» به قلم دکتر محمّدجعفر محمّدزاده سرپرست و سرویراستار دانشنامه مطبوعات ایران به چاپ رسیده  که در آن، چهار نشریه نامدار ایران یعنی «صوراسرافیل»، «نسیم شمال»، «گل­ آقا» و «توفیق» معرفی شده است. نویسنده محترم، در معرفی اشرف الدین برغانی قزوینی مدیر روزنامه نسیم شمال (چاپ رشت و تهران) به منابعی استناد کرده که با تسامح و عدم پژوهش، از کنار نام و نسب واقعی نسیم شمال عبور کرده­ اند. این در حالی است که نسیم شمال (یا به قول نویسنده مقاله، سیّد اشرف ­الدین گیلانی قزوینی) به جهت فقر ناشی از اختلافات خانوادگی در تقسیم ارث، تا مدتّ ها نام و نسب واقعی خود را مخفی نگه داشته بود. ادامه مطلب...

 ماه شب های تار . 1   

ماه شب های تار . 2 

 مرد تحقیق: استاد عبدالحسین شهیدی صالحی  

هنرمندی عارف: استاد علی اشرف والی  

  توضیح ضروری درباره مقاله فوق  

پاسدار ادب در آلمان: پروفسور سیف الدین نجم آبادی 

عروج، فراق و وصالی از جنس عسل

شهید ایرج خرّمجاه

- تولّد: 1351، روستای سیبستان، شهرستان ساوجبلاغ، استان البرز

- شهادت: 19 دی 1365، شلمچه، عملیات کربلای پنج

- مزار: گلزار شهدای همدان

در چهارده سالگی رهسپار جبهه­ های حق علیه باطل شد. غوّاص گردان حضرت علی ­اکبر (ع) از لشکر ده سید الشهدا (ع) بود. پس از حماسه آفرینی در مرحله نخست عملیات کربلای پنج، با اصابت گلوله دشمن بعثی به قلب مهربانش به درجه رفیع شهادت نایل آمد. پیکر مطهر او در معراج شهدای اهواز و تهران مورد شناسایی قرار نگرفت. تقدیر بر این بود که در 27 دی 1365 به جای آزاده سرافراز جعفر زمرّدیان در گلزار شهدای همدان به خاک سپرده شود تا التیام بخش آلام آن خانواده گرامی باشد. پس از 27 سال فراق، هویت این شهید بزرگوار در برنامه ماه عسل شبکه سوّم سیمای جمهوری اسلامی ایران (ویژه ماه مبارک رمضان) آشکار شد و این بار در 20 مرداد 1392 مادر صبور و گرامی خود را از درد فراق رهایی بخشید. شهید خرّمجاه در بخشی از وصیت­ نامه ­اش نوشته است. «شهادت در راه خدا، در راه حسین علیه ­السلام و در راه آزادی مستضعفان جهان، افتخار است.»

استاد شهیدی صالحی گوهری که شناخته نشد

توضیحات نویسنده وبلاگ ساوجبلاغ پژوهی

ادای دین به سرزمین چشمه ساران و خداحافظی

همانگونه که خوانندگان گرامی وبلاگ «ساوجبلاغ پژوهی» می دانند، این وبلاگ در 20 آبان 1386 راه ­اندازی گردید و در عمر حدود پنج ساله خود، 695 مطلب درباره شهرستان های ساوجبلاغ، طالقان و نظرآباد را منتشر کرد. آخرین مطلب، تاریخ 25 اسفند 1391 را بر پیشانی خود دارد. از اول سال 1392 تصمیم گرفتم که به مدت نامعلوم از شما خوانندگان فرهیخته خداحافظی کنم؛ چون به دلیل اشتغال به تحصیل، دیگر فرصت قلم زدن درباره منطقه تاریخی و فرهنگی ساوجبلاغ برایم فراهم نیست. گمان کنم 695 مطلب، برای ادای دین بنده به زادگاهم کافی باشد. یا علی مدد. به امید دیدار.

سفر نوروزی به ساوجبلاغ؛ سرزمین چشمه های سرد

شهرستان ساوجبلاغ با وسعتی حدود یک هزار و 22 کیلومتر متر مربع از شمال به ارتفاعات البرز و شهرستان طالقان، از غرب به استان قزوین و شهرستان نظرآباد و از شرق و جنوب به شهرستان کرج محدود می شود. ساوجبلاغ دارای سه بخش چهارباغ، چندار و بخش مرکزی است و پنج شهر شامل شهرهای جدید و قدیم هشتگرد، کوهسار، چهارباغ و گلسار دارد. ساوجبلاغ یک واژه ترکی به معنای «چشمه سرد» است و این نام به خوبی نشان دهنده طبیعت شگفت، سرسبز و پر از رودخانه­ها و چشمه­های این منطقه است .

ادامه مطلب

شیخ محمدصالح برغانی گفت که در غیبت کبری، اختیارات شاه محدود است

در سده سیزدهم، در سال 1220 هجری قمری بود که ملامحمدصالح برغانی از عتبات به تهران بازگشت، این هنگام روس­ها، سپاهیان فتحعلی­شاه را در هم شکسته و بسیاری از شهرهای شمالی ایران به اشغال روسیه تزاری درآمده بود، انگلستان نیز می رفت تا چمبره نفوذ خود را در سرتاسر جنوب ایران بگستراند. ملامحمدصالح، به ناکارآمدی حکومت یورش آورد و فتوا داد که هرگونه جنگ و صلح و گفت­و­گو با دولت­ها و کشورهای خارجی، نیاز به اجازه فقها دارد. این فتوا، شاه را ناگزیر کرد که روحانیان طراز اول را به کاخ گلستان فرابخواند. آن روز در برابر شاه، نشست برگزار شد. سه برادر، ملامحمد صالح برغانی، ملامحمد تقی برغانی و ملامحمدعلی برغانی هم در این نشست بودند. ملامحمدصالح آشکارا گفت که در غیبت کبری، اختیارات شاه محدود است و باید برای رایزنی از قرآن و سنت بهره گرفته شود که این هم از اختیارات روحانیت است. در برابر، ملامحمدعلی جدلی  مازندرانی که با دربار روابطی گرم و صمیمی داشت، به مخالفت برخاست و دمی بعد، مشاجره شدت گرفت و خشونت از کلام به عمل گرایید، برادران برغانی بی­واهمه یورش آوردند. روحانیان حاضر در دربار دو شق شدند، بخش بزرگتر سوی برغانی­ها را گرفتند و دیگران به هواداری از دربار به ستیز با گروه رودررو برخاستند. جنگ لفظی و کتک­کاری شاگرد و استاد (1) شاه را سخت آزرد. فتحعلی شاه، خشمگین از عمل برغانی­ها، آن­ها را تبعید کرد.

ملامحمدصالح به  عتبات رفت و از آنجا نیز به حجاز سفر کرد و در مکه و مدینه سکنی گزید. پس از چندسال به ایران بازگشت و به قزوین رفت. مدرسه صالحیه  را پی افکند با نگرشی دیگرگونه و رویکردی نو به جامعه. مدرسه صالحیه دارای رشته­ها و گروه­های آموزشی بود و ویژگی­های بسیار داشت. نخست: آن که رشته­های درسی مختلفی را آموزش می­دادند، همانند: فقه، طب، اصول، تفسیر و حدیث، ادبیات و عرفان. دوم: راهیابی زنان به آموزشی­های دینی که می­توان برای نمونه چند زن از خانواده برغانی را نام برد که آموزندگان این مدرسه بودند، میرزا ماه شرف برغانی، آمنه خانم قزوینی، رقیه برغانی و... (2) سوم: فتاوی نو و تجددخواهانه که یکی از انگیزه­های آن حضور روحانیون نامداری چون شیخ جعفر کبیر مؤلف کاشف الغطاء، شیخ احسایی، آخوند ملاآقا حکمی و... و بنگریم به شاگردان که برخی را نام می­بریم: میرزای شیرازی (اول)، سیدجمال­الدین اسدآبادی، میرزا کوچک جنگلی و طنزسرای معروف دوره مشروطه و مدیر نشریه­ای که مردم آن را مشتاقانه می­خریدند و می­خواندند، یعنی سیداشرف الدین گیلانی مدیر و سراینده روزنامه نسیم شمال. علمای مدرسه صالحیه درباره مسائل روز نظریاتی نوگرا داشتند که می­توان به «فتوای عدم حرمت حلق لحیه (ریش­تراشی) و فتوا در حلیت موسیقی ودیگر مسائل مبتلا به روز» (3) اشاره داشت.

پانوشت ها: 1. محمدصالح برغانی در قزوین، مقدمات را نزد ملا محمدعلی جدلی خوانده بود. (علی کرباسی زاده اصفهانی، حکیم متاله بیدآبادی، ص 145) / 2. همانجا،  صص 4 و 143 / 3. همانجا، زیرنویس ص 43. (به نقل از: وبلاگ نقد و بررسی تاریخ ایران، نوشته غلامحسین مراقبی).

مدرس شناخته شده موسیقی کلاسیک در ایران و اروپا

استاد بهزاد میرخانی (متولد 1348خورشیدی در تهران) آهنگ­ساز و مدرس شناخته شده موسیقی کلاسیک در ایران و اروپا است. پدر ایشان استاد سید احمد میرخانی (متولد 1318 خورشیدی) خوشنویس و کاتب قرآن کریم، متولد روستای تالیان از توابع شهرستان ساوجبلاغ در استان البرز است. کالج موسیقی لندن از دانشکده های دانشگاه لندن غربی از اکتبر سال 2010 میلادی، استاد میرخانی را به عنوان مدرس رسمی خود معرفی کرده و آزمون کتبی اش را ژوئن هر سال در تهران همزمان با مراکز کالج لندن در کشورهای دیگر برگزار می­کند. «آخرین برگ»، «آستوریاس»، «شیفته»، «جوانه­ها»، «راپسودی ایران»، «رقص گیتار» و «مثل برگ» نام آلبوم­های موسیقی منتشر شده وی در ایران است. همچنین آثاری همانند «آخرین برگ»، «هفتاد دقیقه با عاشقانه­های گیتار»، «کی مای» و «نت­های تنظیم شده برای گیتار» را در خارج از ایران منتشر کرده است.

 BEHZAD MIRKHANI