مجموعه مقالات بررسی باستان شناختی محوطه مانایی قلایچی بوکان با تکیه بر آجرهای لعابدار موزه ملی ایران، به کوشش: یوسف حسن زاده و دکتر حکمت الله ملاصالحی، 224 صفحه، مصور رنگی، چاپ اول 1396، 45000 تومان، ناشر: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری - موزه ملّی ایران، شابک: 9786008412922

اسرار حکمت: آثار و اندیشه های دکتر حکمت الله ملاصالحی

 بخش اول  

بخش دوم  

 بخش سوم

بخش چهارم 

بخش پنجم

استاد دکتر حکمت‌الله ملاصالحی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و استاد مدعو دانشگاه آتن، نخستین پژوهشگری است که مباحث عمیق و دشوار دانش نوظهور «فلسفه باستان شناسی» را در ایران پی ریزی کرده است. در سال  1329 در شهرستان طالقان در خانواده ای مذهبی زاده شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را به تناوب در طالقان و تهران سپری کرد و در سال 1349 موفق به دریافت دیپلم ادبی از دبیرستان پهلوی تهران شد. در همان سال در کنکور سراسری شرکت کرد و در سال 1353  در رشته باستان شناسی و هنر از دانشگاه تهران لیسانس گرفت. در سال 1354با تشویق و یاری استاد مهرداد بهار، دکتر سیمین دانشور و دکتر یوسف مجیدزاده به یونان رفت و در سال 1364 موفق به دریافت دکتری باستان شناسی و تاریخ با درجه عالی از دانشکده فلسفه دانشگاه آتن شد. «تحلیلی بر مرگ در تمدن مینوسی - مسینی بر مبنای شواهد باستان شناختی» عنوان پایان نامه دکتری او بود.        

استاد ملاصالحی پس از دریافت دکتری، چند ترم در دانشگاه های آتن و سالونیک دعوت به ارایه سخنرانی های ترمی شد و به موازات آن، دو سال نیز در رایزنی فرهنگی ایران در آتن به تدریس پرداخت و سپس برای ادامه مطالعات و تحصیل در مقطع فوق دکتری باستان شناسی به لندن رفت. وی پس از یک سال اقامت در لندن، از سوی دانشگاه تهران برای تدریس به ایران دعوت شد. دکتر ملاصالحی در سال های پایانی دهه شصت به ایران آمد و ضمن تدریس و همکاری علمی و عملی با گروه باستان شناسی دانشگاه تهران در مطالعات میدانی دشت قزوین، به ریاست موسسه باستان شناسی دانشگاه تهران انتخاب شد. در دهه هفتاد همکاری چند سویه خود را با شورای برنامه ریزی دانشکده هنر دانشگاه شاهد و همچنین حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد و در دهه هشتاد به همکاری با بخش واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی پرداخت. همکاری با بنیاد حکمت اسلامی صدرا، مشاور عالی بنیاد سینمایی فارابی، عضو هیات تحریریه مجله علمی و پژوهشی «مطالعات باستان شناسی» دانشگاه تهران، سردبیری مجله «باستان شناسی و مطالعات میان رشته ای» دانشگاه تهران و جهاد دانشگاهی، عضو هیات امنای بنیاد ایران شناسی با حکم رییس جمهوری از سال 1392، سردبیر فصلنامه «بهارستان هنر» کتابخانه مجلس شورای اسلامی، مقاله برگزیده دومین و ششمین جشنواره مطبوعات در سال های 1373  و 1377، ریاست پژوهشکده اندیشه و هنر اسلامی حوزه هنری در سال 1373، عضویت در شورای موزه های دانشگاه تهران در سال 1384 و سردبیر «فصلنامه بهارستان هنر» کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی از دیگر فعالیت های فرهنگی و مدیریتی او به شمار می رود. استاد از سال 1381 در شهرستان ساوجبلاغ ساکن شده است.

از دکتر ملاصالحی هشت عنوان کتاب و نیز مقالات متعددی به زبان های فارسی، انگلیسی و یونانی در نشریات معتبر داخلی و خارجی در زمینه های متنوع فلسفه، باستان شناسی، دین پژوهی، هنرهای آیینی و مسایل دیگر به چاپ رسیده است. نام کتاب ها به این شرح است:- جلوه های کهن هنر آیینی (1377)؛ زیبایی و هنر از منظر وحیانی اسلام (1378)؛ درآمدی بر معرفت شناسی باستان شناسی (1382)؛ جستاری در فرهنگ، پدیده موزه و باستان شناسی (1384)؛ انسان، فرهنگ و سنت (1387)؛ باستان شناسی در بوته معرفت شناختی (1387)؛ باستان شناسی دین: با فانوس نظر در جستجوی آیین های گمشده (1390)؛ باستان‌شناسی در صافی جستارهای فلسفی (1394). تازه ترین رخداد زندگی استاد، دریافت چهارمین نشان دکتر عزت الله نگهبان است که در 12 اسفند 1394 به ایشان اعطا شد.

مسجد برغان از شواهد تاریخی حضور تشیّع پیش از صفویه در استان البرز

شناسه خبر: 649533  تاریخ مخابره : 1396/5/26 - 19:48

خبرگزاری شبستان: پژوهشگر و محقق البرزپژوه در یادداشتی برای خبرگزاری شبستان در البرز آورده است: مسجد برغان از شواهد تاریخی حضور تشیّع پیش از صفویه در استان البرز است. همزمان با نزدیک شدن به (31 مرداد) سالروز جهانی روز مساجد از پژوهشگر و البرز پژوه برجسته استان البرز دکتر حسین عسکری درخواست کردیم آخرین پژوهش مطالعاتی خود را در خصوص یکی از مساجد استان البرز در قالب یادداشتی در اختیار خبرگزاری شبستان قرار دهد. دکتر حسین عسکری پژوهشگر و البرزپژوه در یادداشت خود آورده است:

ادامه مطلب...

https://t.me/asrarehekmat

محوطه باستانی ازبکی و هویت تاریخی  - اجتماعی در نظرآباد و البرز

مهندس علیرضا گروسی

کارشناس ارشد دانشگاه تربیت مدرس

هویت یک فضای شهری یا هر نوع سکونتگاه دیگری ناشی از خصوصیات تاریخی، کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و… است که از ذهنیت مشترک ساکنین سرچشمه می گیرد. در ابتدا باید گفت که مکان براساس مجموعه ای از ویژگی های فرهنگی قرار دارد. مکان نه تنها اطلاعاتی درباره جایی که در آن هستیم و زندگی می کنیم یا اهل آنجا هستیم به ما می دهد بلکه درباره شخصیت و این که ما چه کسی هستیم، نیز چیزهایی می گوید. بنابراین اگر وابستگی به مکان ها سست شود، هویت مردم و جوامع نیز به سستی می گراید. مکان جغرافیایی به عنوان زادگاه یا زیستگاه، باعث شکل گیری علاقه در انسان می شود که می توان از آن به عاطفه یا مهر مکانی یاد کرد که عمدتاً بر پایه روابط اکولوژیکی (طبیعی و انسانی) انسان با مکان یا فضای جغرافیایی قرار دارد. در واقع حس تعلق به سرزمین زیربنای انگیزه معنوی اصلی برای شاخص و متمایز بودن از دیگران در اندیشه هر فرد و هر گروه انسانی ویژه است. هنگامی که حس تعلق به سرزمینی ایجاد گردد، نیاز اساسی به داشتن هویت خودنمایی می کند. در این میان مکان های تاریخی شرایط ویژه ای را برای هویت بخشی دارند. در واقع تاریخ هر قوم و ملتی شناسنامه آن قوم و ملت است و بر همین مبنا دانستن و داشتن تاریخ از بایسته های زندگی انسان می باشد و همچنین لازمه داشتن یک نگرش جامع در بحث تاریخ، فرهنگ و هویت شناخت عمیق و دقیق پیشینه تاریخی آن مکان می باشد. در واقع باید گفت که هویت به سه مقوله مکان جغرافیایی، فضا شامل شبکه ها و روابط اجتماعی و بالاخره با زمان (تاریخ) پیوند دارد. از سوی دیگر بحران بی هویتی یکی از مشکلات عمده شهرهای امروزی می باشد که سبب سرگشتگی، بی تفاوتی و فقدان رفتار مشارکت جویانه در بین شهروندان می شود.. بنابریان کنکاش در مفهوم هویت و فرآیند شکل گیری آن با هدف تدوین اصولی در راستای ارتقای ظرفیت اجتماعی شهرها یکی از اصول مهم در برنامه ریزی شهرها می باشد. محوطه باستانی ازبکی در شهرستان نظرآباد استان البرز از قدیمی ترین سکونت گاه های کشف شده انسانی در جهان است. محوطه باستانی ازبکی می تواند به عنوان یک نماد هویت بخش تاریخی- باستانی در استان البرز شناخته شود . در واقع محوطه باستانی ازبکی می تواند به عنوان یک عنصر هویت بخش تاریخی، هویت اجتماعی و مکانی را برای شهرستان نظرآباد و ساکنان آن تعریف نماید. یعنی محوطه باستانی ازبکی در معرفی شهر نظرآباد و شهروندان نظرآبادی به عنوان یک نماد تاریخی و مکانی هویتی اصیل به ایشان بدهد. به طوری که بازتاب حفریات باستان شناسی محوطه ازبکی که در محافل اطلاع رسانی اعم از روزنامه، تلویزیون، محافل دانشگاهی، سمینار ها و… سبب شده است که نظرآباد و محوطه باستانی ازبکی بارها از زبان خیل کثیری از نخبگان، مسئولین، اساتید، مجریان تلویزیونی و… ساطع شود که این رویه می تواند با توجه بیشتر به این محوطه افزایش یابد. این همان هویت سازی برای شهرستان نظرآباد و مردم آن می باشد که در طی سالهای متمادی مورد غفلت قرار گرفته است. ادامه مطلب...

کهن ترین خشت جهان در البرز پذیرای مسافران نوروزی 

کد خبر: 82468338 (5890836) | تاریخ خبر: 28/12/1395 | ساعت: 12:11 |

کرج - ایرنا - استان البرز به مرکزیت کرج با توجه به تنوع اقلیمی کوهستانی و دشت، زیستگاه ها و گونه های مختلف حیات وحش، آداب، رسوم و فرهنگ های متفاوت و دیرپای محلّی، آثار متنوع و متعدد فرهنگی و تاریخی از هزاره هفتم پیش از میلاد مسیح تا دوره های اخیر، یکی از قطب های گردشگری در ایران است.

به گزارش ایرنا، استان البرز با 6 شهرستان کرج، ساوجبلاغ، نظرآباد، طالقان، فردیس و اشتهارد، تنوع اقلیمی کم نظیر در کشور را دارا است که از آب و هوای کوهستانی تا گوهر کویر را یکجا در اختیار دارد. تپه ازبکی تنها یکی از محوطه ‌های باستانی ارزشمند تاریخی فلات ایران واقع در شهرستان نظرآباد از شهرستان‌های استان البرز قرار دارد. این تپه تاریخی با قدمت 9 هزار ساله به عنوان قدیمی ترین بنای خشتی جهان مطرح است. بسیاری از کشورها که امروز توانسته اند جایگاهی در صنعت گردشگری جهان برای خود دست و پا کنند یا فاقد سابقه تمدنی نظیر ایران و به ویژه استان البرز هستند و یا اینکه سابقه آثار تمدنی آنها به 500 سال هم نمی رسد. با توجه به شرایط پیش آمده از سوی دولت تدبیر و امید و شکست خوردن پروژه ایران هراسی، ظرفیت های گردشگری موجود در ایران نمود بیشتری یافته است و دیگر این وظیفه ما است بیش از هر زمان دیگری این سابقه تمدنی، تاریخی و فرهنگی را به جهان معرفی کنیم. ادامه مطلب...

روز سه شنبه سوم اسفند 1395 چهارمین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی استان البرز در باشگاه فرهنگی میلاد کرج برگزار شد. 24 مقاله در این کنگره پذیرفته شد و 12 مقاله از بین آنها برای چاپ انتخاب گردید. در نهایت 9 مقاله برای سخنرانی در کنگره در نظر گرفته شد. به گفته دبیر علمی کنگره، سطح مقالات ارسالی به این کنگره از سه دوره گذشته بالاتر است. مقاله زیر هم در نوبت صبح کنگره ارایه گردید.

گذری بر سکونت گاه های باستانی در ایران (نمونه موردی: محوطه باستانی ازبکی)

علیرضا گروسی، کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری argarousi@gmail.com

حسین عسکری، دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی دانش askari128@yahoo.com

چکیده

 گذشته و تاریخ هر مکان، دارای اهمیت خاص برای ساکنان آن است. در واقع قدمت یک مکان علاوه بر میراث تاریخی که دارد، نمایانگر هویت مردمان آن نیز می باشد. در این میان، مناطق باستانی علاوه بر هویت تاریخی، از منظر باستان شناسی و کشف چگونگی تشکیل و رشد فرهنگ یکجانشینی و تکامل جامعه بشری نیز مهم هستند. محوطه باستانی ازبکی در شهرستان نظرآباد یکی از قدیمی ترین مراکز تجمع انسانی در تاریخ جهان است. این پژوهش که از نوع توصیفی - تحلیلی و با رویکرد کاربردی است، در پی آن می باشد تا با نگاهی علمی ابعاد مهم این محوطه باستانی را بشناسد. بنابراین پس بیان اهمیت موضوع و شناخت محدوده مورد نظر، از منظر هویت بخشی، رویکرد باستان شناسی و همچنین قابلیت گردشگری این محوطه باستانی مورد بحث قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که این محوطه می تواند به عنوان نماد تاریخی شهرستان نظرآباد و حتی استان البرز معرفی گردد و از سوی دیگر برای استناد به هویت تاریخی از آن بهره برد. اهمیت کاوش های باستان شناسی و کشف رمز و راز زندگی باستانی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آخرین نکته نیز این است که این محوطه پتانسیل بالایی برای گردشگری دارد و می توان با ایجاد زیرساخت های مناسب دیگر و همچنین خدمات متناسب صنعت گردشگری به کسب درآمد پایدار برای شهر و شهروندان قدم برداشت.

واژگان کلیدی: محوطه ازبکی، هویت تاریخی، گردشگری، باستان شناسی، نظرآباد.

مهراب رجبی، حسین عسکری، عبدالناصر میرچی

ارتباطات تجاری البرز در هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح

کد خبر: 82402494 (5794494) | تاریخ خبر: 07/11/1395 | ساعت: 10:36|

کرج - ایرنا - البرزپژوه و پژوهشگر فرهنگ و تاریخ البرز گفت: سندی موجود است که ارتباط تجاری میان البرز و شوش باستان در هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح را نشان می دهد. حسین عسکری روز پنج شنبه (7 بهمن 1395) در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، افزود: این لوح گِلی، دست کم بر وجود نوعی ارتباط تجاری میان شوش باستان واقع در استان خوزستان و محوطه باستانی ازبکی در استان البرز دلالت می کند. وی با بیان اینکه با احتساب فاصله مکانی این مناطق می توان به شگفتی و اهمیت موضوع پی برد، اظهار داشت: ازبکی یکی از روستاهای کوچک در استان البرز است که شهرتی جهانی دارد. وی گفت: خشت گِلین 9 هزارساله آن در موزه سازمان ملل متّحد، روایتگر دیرپایی مدنیّت در ایران است و شهر مادی یک کیلومتر در یک کیلومتر آن که مشابه اش تاکنون در هیچ یک از محوطه های باستانی منسوب به مادها دیده نشده است. عسکری ادامه داد: در مجموع آثاری از هزاره هفتم پیش از میلاد مسیح تا دوره اسلامی (ایلخانیان) در این محوطه وجود دارد، به همین جهت، دکتر یوسف مجیدزاده چهره ماندگار باستان شناسی ایران از تعبیر «دانشگاه باستان شناسی» برای ازبکی استفاده می کند؛ چون سیر باستانی 9 هزار ساله ای در 10 تپّه آن قابل مشاهده است.

وی افزود: دکتر مجیدزاده سرپرست گروه کاوش در محوطه باستانی ازبکی، در یکی از روزهای سرد پاییزی سال 1378 خورشیدی، یک لوح گِلی باستانی را در «مارال تپه» محوطه ازبکی کشف کرد که با مطالعه آن نتایج شگفت انگیزی به دست آمد. این پژوهشگر البرزی بیان داشت: مارال تپه از اواسط هزاره چهارم پیش از میلاد این سند افتخارآمیز را در دل پر راز خویش حفظ کرده و آن را پس از گذشت این هزاره های طولانی به مردم فرهنگ دوست البرز هدیه کرده است. وی گفت: این لوح گلین بیشتر شبیه گل نبشته های دوران آغاز عیلامی است که ارقام و نشانه های آن تاکنون مشاهده نشده است. عسکری با بیان اینکه به نظر می رسد لوح به دست آمده بخشی از یک لوح محاسباتی باشد، افزود: در آن، ارقام بیشتر به صورت سوراخ های کوچک گِرد در اثر ناخن و یا وسیله ای مانند آن ایجاد شده و قبل از باز کردن حساب مجدّد به کمک خطی افقی حساب پیشین را به اصطلاح بسته اند. وی ادامه داد: ورز گِل چنان به خوبی انجام گرفته که جنس آن به طور کامل فشرده و سخت شده است و حتّی یک حباب هر چند کوچک هوا هم در سطح لوح به چشم نمی خورد. وی اظهار داشت: شکل لوح احتمالاً راست گوشه است، طول این قطعه در حالت کنونی 7/6 و عرض آن 7/5 سانتیمتر است اما به نظر می رسد که در اصل ابعادی به مراتب بیشتر از این داشته است.

عسکری گفت: ضخامت لوح در حدود 1 سانتیمتر است و نگاهی به پشت آن نشان می دهد که یکبار بر آن چیزهایی نوشته شده اما پیش از خشک شدن لوح، سطح آن را صاف کرده یا به عبارت دیگر پاک کرده اند. وی افزود: این لوح به همراه پیکره و سفال لب واریخته ای که از سکویی واقع در غرب برش حفاری مارال تپه به دست آمده، دست کم بر وجود نوعی ارتباط تجاری میان شوش باستان واقع در استان خوزستان و محوطه باستانی ازبکی در استان البرز دلالت می کند. وی بیان داشت: در سال 1380 مقاله ای از «فرانسوا والا» زبان شناس فرانسوی در یکی از مجله های تخصصی زبان شناسی فرانسه در معرفی این لوح به چاپ رسید که حاکی از اهمیت جهانی این اثر باستانی است.

6156/1535 خبرنگار: نوشین طهماسبی ** انتشار دهنده: داریوش غفاری.

متن خبر فوق در وب سایت خبرگزاری ایرنا

دیدار اعضای کنوانسیون جهانی گردشگری از محوطه باستانی ازبکی 

محوطه باستانی ازبکی واقع در شهرستان نظرآباد روز سه شنبه 5 بهمن 1395 میزبان تعدادی از اعضای کنوانسیون جهانی گردشگری بود. مجمع دوسالانه این کنوانسیون جهانی در سال جاری میلادی به میزبانی ایران برگزار خواهد شد.

البرز گنجینه آثار تمدنی هزاره هفتم پیش از میلاد تا امروز

کد خبر: 82347535 | تاریخ خبر: 25/09/1395 - 9:10

کرج - ایرنا - استان البرز به مرکزیت کرج با توجه به تنوع اقلیمی کوهستانی و دشت، زیستگاه ها و گونه های مختلف حیات وحش، آداب، رسوم و فرهنگ های متفاوت و دیرپای محلّی، آثار متنوع و متعدد فرهنگی و تاریخی از هزاره هفتم پیش از میلاد مسیح تا دوره های اخیر، یکی از قطب های گردشگری در ایران است  . به گزارش ایرنا، استان البرز با 6 شهرستان کرج، ساوجبلاغ، نظرآباد، طالقان، فردیس و اشتهارد، تنوع اقلیمی کم نظیر در کشور را دارا است که از آب و هوای کوهستانی تا گوهر کویر را یکجا در اختیار دارد.

تپه ازبکی تنها یکی از محوطه ‌های باستانی ارزشمند تاریخی فلات ایران واقع در شهرستان نظرآباد از شهرستان‌های استان البرز قرار دارد. این تپه تاریخی با قدمت 9 هزار ساله به عنوان قدیمی ترین بنای خشتی جهان مطرح است. بسیاری از کشورها که امروز توانسته اند جایگاهی در صنعت گردشگری جهان برای خود دست و پا کنند یا فاقد سابقه تمدنی نظیر ایران و به ویژه استان البرز هستند و یا اینکه سابقه آثار تمدنی آنها به 500 سال هم نمی رسد. با توجه به شرایط پیش آمده از سوی دولت تدبیر و امید و شکست خوردن پروژه ایران هراسی، ظرفیت های گردشگری موجود در ایران نمود بیشتری یافته است و دیگر این وظیفه ما است بیش از هر زمان دیگری این سابقه تمدنی، تاریخی و فرهنگی را به جهان معرفی کنیم. ادامه مطلب...