جهت آشنایی با امامزادگان منطقه ساوجبلاغ، این کتاب را بخوانید
مجموعه اماکن مذهبی ایران، شماری از بقعه‌ها، مرقدها و مزارهای استانهای تهران و البرز، جلد اول: شهرستان های اسلامشهر، پاکدشت، دماوند، رباط‌کریم، ساوجبلاغ و شهرری، پژوهش‌گروهی: بنیاد ایران‌شناسی، طرح، مقدمه، بررسی و تدوین نهایی: دکترحسن حبیبی، بنیاد ایران‌شناسی، چاپ اول: 1389. سرپرست پژوهش: امیر هوشنگ انوری، پژوهش میدانی: عباس آیاتی‌فرد (سرگروه معماری)، محبوبه عزیزخانی، حجت الاسلام بهروز محمدبیگی، رضا آیاتی فرد، مونا پاکار، صادق لطفی، زهرا آیاتی‌فرد، حجت قلی‌زاده، مسعود میرزایی، علی کیاحیرت، مجتبی رضایی سرچقا، حمیدرضا ماندگار، قاسم گداعلی، مهدی فاروغی، فضیلت صلح‌جو، مونا امین‌زاده، پژوهش کتابخانه‌ای: مجتبی رضایی سرچقا، مانا سلطانپور و فائزه عقیقی، رایانه: سپیده جعفری‌منش و در پاره‌ای موارد هاجر رستمعلی و مریم جامعی، صفحه‌آرایی: مونا طوسی، مدیریت و نظارت بر چاپ: حمیدرضا بختیاری‌فرد.
موبدی که با تبلیغ شیخ هادی نجم آبادی شیعه شد
اخیرا" برخی از نویسندگان بهایی با انتشار مقاله در فضای مجازی، تلاش می کنند که زنده یاد شیخ هادی نجم آبادی - روحانی نواندیش و از پیشگامان جنبش مشروطه خواهی ایرانیان - را «بابی» معرفی کنند و به گمان خود به ایمان شیعی او خدشه وارد کنند! مقاله تورج امینی از آن جمله است که چندی پیش در همین وبلاگ بررسی شد. http://128askari.parsiblog.com/Posts/483 از جمله شواهد شیعه بودن شیخ هادی، مرحوم «عبدالعلی موبد بیدگلی کاشانی» است. براساس پژوهش های مرحوم حسن مرسلوند، او از موبدان زرتشتی بود که با تعالیم معنوی شیخ، شیعه شد و پس از آن عارف صاحب نفس روزگار خود شد به طوری که گره از مشکل مشکل گشای خود یعنی مرحوم نجم آبادی هم می گشود. به یکی از کرامت های موبد بیدگلی در کتاب «دشتی به وسعت تاریخ» صفحه 330 اشاره کرده ام که بسیار خواندنی است. در ادامه این مطلب با دیوان اشعار موبد بیدگلی آشنا شوید و در موضوعات اشعار او هم بسیار دقت کنید.
* * * * *
عبدالعلی موبد بیدگلی کاشانی، هنایش خرد (دیوان موبد)، طهران: به کوشش میرزا عباس‌خان، چاپخانه سیدمرتضی، چاپ سنگی؛ کاتب مرتضی شریف نجم‌آبادی، 148ص، مصور، قطع: 14 × 20 س م. شادروان شیخ عبدالعلی بیدگلی کاشانی ملقب به «موبد» در ابتدای کتاب خویش شرح حالی از شیخ هادی نجم آبادی به عربی و فارسی و سوگنامه تیمسار آقا (شیخ هادی نجم آبادی) از میرزا نصرالله خان صبوری آورده است (ص 2- 31). سپس دیوان موبد مشتمل بر سوگنامه در مرگ شیخ نجم آبادی، در توحید و ستایش حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام، در ستایش امام هشتم حضرت رضا علیه السلام خصوصا" و سایر ائمه شیعه علیهم السلام عموما"، تضمین غزل خواجه در عرفان و پند و پیچه، چند بندی در اثبات اصول دین،.... (ص 32 - 144). در پایان اشعاری از میرزا علیخان نقاش آمده است (ص 145 - 148)
مشخصات ظاهری اثر) آغاز مقدمه: بنام یزدان در هنگام فرخنده فرجام کشور بانی پادشاه بندگان پناه جم فرگاه جایگاه پیروز سپاه پرویز بزم بهرام رزم... آغاز متن: دیوان موبد. سوگنامه در مرگز یگانه روزگار رهی ویژه کردگار آقای شیخ هادی نجم آبادی بر روی درود و روانش انوشه و شاد باد. پناهم بیزدان ز دیو پلید / بنام خدائیکه جان آفرید... انجام: ...موبد تو که این هنر نداری / باید سپری روان بخواری. انجامه: اتمام و انجام یافت این رساله بدیع و نگارش فصیح بیاری حضرت باری فی شهر صفر المظفر سنه 1322. و انا العبد الجانی مرتضی الشریف النجم آبادی غفرالله. نوع و درجه خط: نستعلیق. تصاویر: 2تصویر سیاه و سفید از شیخ هادی نجم آبادی (ص 31) و عبدالعلی بیدگلی موبد (ص 38). نوع و تزئینات جلد: جلد شومیز سفید.
وکالت نامه ها و استشهادات نویافته از خاندان نجم آبادی
«مجموعه نجم آبادى» تعدادی نامه های خاندان نجم آبادی است که در سال 2010میلادی از سوی دکتر افسانه نجم آبادی به وب سایت «دنیای زنان در عصر قاجار» هدیه شده است. این مجموعه در سال 2005 به وسیله مرکز ذخائر اسلامی در قم نسخه برداری شده بود. یادآوری می شود، «خاندان علمی نجم آبادی» از روستای نجم آباد - از توابع شهرستان نظرآباد واقع در استان البرز - برخاسته اند.
محتوای این مجموعه که شامل هشت نامه خانوادگی و دفاتر ثبت شیخ باقر نجم آبادی (13 جلد) و شیخ مهدی نجم آبادی (15 جلد) می باشد، گوشه ای از زندگی چند نسل از خانواده نجم آبادی را به تصویر می کشد. نامه ها در دو پاکت
نگهداشته شده بود که روی هر دو نوشته شده بود متعلق به همشیره. این نامه ها اغلب وکالت نامه و استشهادات در مورد مسایل ارثیه و املاک شخصی هستند. این نامه ها در اوراق عباس نجم آبادی (1911-1986 میلادی) پیدا شد و به احتمال قوی صاحب اصلی آنها پدر او، شیخ حسین نجم آبادی (مرگ در سال 1947 میلادی)، پسر شیخ صادق نجم آبادی (1894 – 1935 میلادی) و همسر اول او زهرا یونا عرب، بوده است. دفاتر ثبت شامل دو مجموعه است که کلیه معاملات و مصالحاتی را که در محاضر شیخ باقر نجم آبادی و شیخ مهدی نجم آبادی صورت گرفته است ضبط کرده اند. بسیاری از آنچه به ثبت رسیده مربوط به اختلافات محلی، مثلا" اختلاف برادران و خواهران در مورد ارث، و یا جزئیات ازدواج و مهریه و جهیزیه است و در کل برای تاریخ اجتماعی و فرهنگی خاندان نجم آبادی مطالب ذیقیمتی را فراهم می آورند. شیخ باقر نجم آبادی، پسر ملا مهدی نجم آبادی (برادر ناتنی شیخ هادی نجم آبادی) و همسر چهارم وی زهرا خانم است. دفاتر شیخ باقر معاملات بین 6 ربیع الاول 1328 تا 24 صفر 1347ق را به ثبت رسانده است. شیخ مهدی نجم آبادی پسر شیخ هادی نجم آبادی و همسر اول او، گلین باجی رهگذر بود. دفاتر شیخ مهدی معاملات بین شوال 1338ق تا 24 ذیقعده 1375ق را به ثبت رسانده است.
جهت مطالعه متن اسناد یاد شده نگاه کنید به:
http://fa.qajarwomen.org/archive/collections/7
بی تردید شیخ هادی نجم آبادی شیعه است
از 9 مهر 1388 در زمینه های «تاریخ»، «مشاهیر فرهنگی» و «ساوجبلاغ پژوهی» همکاری با دانشنامه آزاد «ویکی پدیا» را آغاز کردم. نگارش 12 مقاله مستقل و مشارکت در ویرایش 198 مقاله دیگر، حاصل این همکاری علمی و فرهنگی است. یکی از آن مقالات دوازده گانه، مقاله «شیخ هادی نجم آبادی» است. همانگونه که می دانید شیخ هادی نجم آبادی (1250- 1320 قمری) یکی از روحانیان روشنگر، نوگرا، منتقد استبداد قاجار و از دوستان نزدیک مرحوم سیدجمال الدین اسدآبادی بود که در روستای نجم آباد - از توابع شهرستان نظرآباد واقع در استان البرز - زاده شد.
او در سال های پیش از جنبش مشروطه خواهی ایرانیان، نقش مهمی در آگاه کردن مردم و گرایش آنان به نواندیشی دینی داشته است. کمتر کسی از شخصیت های مشهور مشروطه را می توان نام برد که یا مستقیم شاگرد شیخ نبوده و یا با وی رابطه نداشته است. از معروف ترین شاگردان شیخ می توان به آیت الله سیدمحمد طباطبایی، علامه علی اکبر دهخدا، علامه محمد قزوینی، میرزا جهانگیرخان شیرازی (صور اسرافیل)، ملک المتکلمین، سید اسدالله خرقانی و ناظم الاسلام کرمانی اشاره کرد.
زنده یاد نجم آبادی علت انحراف شیعه از تعالیم اصیل نبی مختار (ص) و ائمه اطهار (ع) را محبت نسنجیده و بدون معرفت نسبت به آنان می داند که هر خبر یا اثری یا رویایی که شاهد آن باشد قبول کرده و درصدد تصحیح و تنقیح سند برنیامده بلکه مسلم دانستند. متاسفانه شیخ به خاطر همین نظرها و انتقادها، از سوی سیدصادق طباطبایی - پدر آیت الله سیدمحمد طباطبایی - تکفیر شده و حتی متهم به «بابیگری» می شود. در حالی که صفحات بسیاری از کتاب ارزشمند خود «تحریرالعقلا» را به رد بابیگری اختصاص داده است. شیخ هادی به سبب برداشت آزادمنشانه از مسایل دینی، از اختلافات مذهبی و فرقه سازی دفاع نمی کرد و به شدت به استدلال های عقلی پایبند بود. البته در یک نکته با دیگر مجتهدان شیعی روزگار خود هم صدا بود: «سقوط حکومت استبدادی قاجار». به طور کلی می توان اصول زیر را از موارد مورد تاکید مرحوم نجم آبادی دانست: «توحید، عقل، استدلال در تمامی امور و ترک تقلید، مبارزه با خرافات و غلوگرایی در دین، اصلاح اخلاق، بازگشت به اصول ادیان توحیدی و تحقق وحدت ادیان، بازگشت به اسلام واقعی، نفی نقش منفی متولیان دین، آگاه کردن مردم، آسایش، عدالت و رفاه خلق.»
«تحریرالعقلا» تنها اثر به جای مانده از شیخ هادی نجم آبادی است. این کتاب در سال 1312 خورشیدی به کوشش میرزا مرتضی نجم آبادی - داماد شیخ - در تهران منتشر شد. میرزا ابوالحسن خان فروغی، پیشگفتار مفصلی درباره نیاکان شیخ و خود او بر این کتاب نوشته است. مطالب اصلی کتاب به موضوعی معین اختصاص ندارد و موضوعات متنوعی از اعتقادات، عرفان، اخلاق، مسایل اجتماعی، سیاسی و نقد و بررسی ادیان در یک گفتار گسترده آمده است اما در عین حال کتاب دارای جهت گیری واحد و هدف مشخص است که همان «پیرایش خرد» است. تحریرالعقلا به فارسی و با نثری روان و استوار نگارش یافته است.
در اوایل سال 1389، یکی از کاربران ناشناس اما یقینا" بهایی ویکی پدیا، با استناد به مقاله «آیا حاج شیخ هادی نجم آبادی بابی است؟» نوشته تورج امینی (نویسنده بهایی)، در «مقاله شیخ هادی نجم آبادی» ویکی پدیا دست برد و مدعی شد که شیخ هادی، بابی مذهب است!؟ بابیت فرقه ای است که در دوره قاجار به وسیله سید علی محمد شیرازی مشهور به باب (اعدام شده در سال 1266 قمری) ایجاد شد. او نخست ادعای بابیت یعنی باب معارف الهی و راه اتصال به مهدی موعود و سپس ادعای مهدویت کرد. از فرقه بابیت، بهاییت پدید آمد. بهاییان مذهب خود را جدای از دین اسلام می دانند.
تورج امینی در مقاله خود - که در سال 1385 در وب سایت «گفتمان» منتشر شده - با گزینش غیر روشمند مطالب کتاب تحریرالعقلا و مغالطات آشکار و نهان، شیخ هادی را بابی معرفی می کند! او در آغاز مقاله خود نوشته است: «من در پی آنم که نشان دهم شیخ هادی نجم آبادی آیین بابی را پذیرفته بود و برای این کار باید مقدمه ای بچینم». امینی در ادامه، سه قانون خودساخته و ناصواب را مطرح می کند و در پایان، شتابزده نتیجه می گیرد: «...اما اگر از من بخواهند در یک جمله، کتاب تحریرالعقلا را معرفی کنم، بدون هیچ تردیدی خواهم گفت: تحریرالعقلا کتابی است استدلالی در اثبات حقانیت سید باب»!
این ادعای واهی در حالی است که شیخ هادی نجم آبادی - از روحانیان پیشگام «جریان نواندیشی دینی» در ایران - به شدت با فرقه سازی و فرقه گرایی مخالف بود؛ به طوری که در کتاب تحریرالعقلا، حدود پنجاه صفحه را به نقد و رد فرق جدیده (بابیه و بهاییه) اختصاص داده است. امینی تلاش می کند که با مصادره ناشیانه شیخ هادی به نفع فرقه بابیت، نشان دهد که مربی مشروطه و شاگردانش همگی از پیروان «باب» و «بها» و «صبح ازل» بودند و در نهایت نتیجه بگیرد که جنبش مشروطه خواهی ایرانیان هم نتیجه تلاش های پیروان این سه فرقه است.
به خاطر دارم در 26 شهریور 1376 علامه مرحوم محمدتقی جعفری در آیین گشایش کنگره بزرگداشت شیخ هادی نجم آبادی در شهرستان ساوجبلاغ، از شخصیت و آرمان های شیخ به عنوان یک شیعه و مسلمان نواندیش و مبارز تمجید کرد و گفت که شیخ هادی در کتاب تحریرالعقلا، «استدلال های پیش ساخته» را مورد نقد و بحث قرار داده است. استدلال های ناصوابی که در علم منطق، «منطق توجیهی» نامیده می شود. این منطق شاید بر اندیشه و رفتار عوام اثرگذار باشد اما در نظر خواص، رسوا و مطرود است. عجیب است که هم اکنون با گذشت حدود 112 سال از مرگ شیخ هادی، نویسنده ای بهایی با دست یازیدن به همان منطق مورد نقد شیخ، به تحریف تاریخ و یارگیری به نفع فرقه مورد علاقه خود می پردازد. بی تردید آزاد اندیشی و پژوهش به معنای تحریف حقیقت نیست بلکه روایت درست حقیقت است.
به هرحال مدیران دانشنامه ویکی پدیا، گفت و گوی نوشتاری دو ماهه بنده و کاربر ناشناس اما بهایی را با داخل کردن دو جمله زیر در مقاله شیخ هادی نجم آبادی، پایان دادند. جملاتی که همچنان مورد نقد جدی پژوهشگران است: «برخی نویسندگان بهایی، شیخ هادی نجم آبادی را بابی مذهب می دانند و برای اثبات دیدگاه خود به تنها اثر او (کتاب تحریرالعقلا) استناد می کنند. این موضوع در حالی است که شیخ هادی در همان کتاب به نقد بابیگری پرداخته است.»
تبعیدی کودتای آمریکایی - انگلیسی در قلعه احمدآباد
سال های پیش از 1342 خورشیدی، دکتر محمد مصدق (نخست وزیر نهضت ملی ایران) و همسرش در روستای احمدآباد، شهرستان نظرآباد، واقع در غرب استان البرز.
دولت ملی دکتر مصدق با کودتای آمریکایی - انگلیسی 28 مرداد 1332 ساقط شد. او پس از تحمل سه سال حبس در زندان لشگر دو زرهی مرکز، از 13 مرداد 1335 به احمدآباد تبعید شد تا واپسین سال های حیاتش را زیر نظر ماموران ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت رژیم پهلوی) در باغ کوچکی که ملک شخصی اش بود، بگذراند. در آبان 1345 وقتی از سوی پزشکان معالج، مشکوک به بیماری سرطان فک تشخیص داده شد با اجازه ای که پروفسور عدل از محمدرضا شاه پهلوی گرفته بود به تهران و به منزل پسرش انتقال داده شد تا در بیمارستان نجمیه مورد مداوا قرار گیرد. پیش از همه به شاه خبر رسیده بود که کار پیرمرد تمام است. وی در نیمه شب 13 اسفند همان سال به بی هوشی رفت و در سحرگاه در بیمارستان نجیمه تهران درگذشت و پیکرش در احمدآباد مدفون شد.
به خدا تقصیر من نیست!
اشاره: چند ماه پیش، در وبگردی هایم به وبلاگ «انتخابات مجلس نهم ساوجبلاغ، نظرآباد و طالقان» به نش
انی http://sntm9.parsiblog.com/ برخوردم. وبلاگی نوپا که با پنج نام مستعار، تلاش می کند که اخبار انتخابات دوره نهم مجلس شورای اسلامی در شهرستان های ساوجبلاغ، نظرآباد و طالقان را بازتاب دهد. طبق عادت با هدف دسترسی آسان خود و خوانندگان فهیم وبلاگ «ساوجبلاغ پژوهی»، آن را لینک (link) کردم. یعنی نشانی آن وبلاگ را به وبلاگم پیوند زدم. هر نوجوان آشنا به فضای مجازی به این نکته معمولی وبلاگ نویسی آگاهی دارد که «لینک» یک وبلاگ یا سایت لزوما" به منزله تایید محتوای آن نیست. اما متاسفانه عده ای فرهنگ ناشناس در دو شهرستان ساوجبلاغ و نظرآباد، دانسته یا نادانسته از لینک وبلاگ یاد شده نتیجه گرفتند که نویسنده وبلاگ ساوجبلاغ پژوهی، وبلاگ یاد شده را هم مدیریت می کند!؟ متاسفانه تخریب ها و تحلیل های ناروای آنان، پیامد نتیجه گیری غلطشان بود. امان از بی دانشی و بی تقوایی فرهنگ ستیزان به اصطلاح مسئول. به ناچار و با هدف دوری از موضع اتهام، لینک وبلاگ یاد شده را حذف کردم. آن حذف، واکنش وبلاگ «انتخابات مجلس نهم ساوجبلاغ، نظرآباد و طالقان» را در پی داشت و پاسخ کوتاه بنده که متن آن دو نوشته را در ادامه مطلب بخوانید.
سخنرانی حسین عسگری در دانشگاه پیام نور هشتگرد
نشست تخصصی دانشجویان بسیجی دانشگاه های پیام نور هشتگرد و نظرآباد در 19 مرداد 1390 با سخنرانی حسین عسگری در سالن اجتماعات دانشگاه پیام نور هشتگرد برگزار شد...
نگهداری دوهزار نمونه گیاهان دارویی در مجتمع تحقیقاتی ساوجبلاغ
محمد صادق تارودی رییس مجتمع آموزشی تحقیقاتی جهاد دانشگاهی ساوجبلاغ گفت: در مرکز ذخایر ژنتیکی این مجتمع سه بانک گیاهی، مولکولی و میکروارگانیسم ها برای ارایه خدمات به مراکز علمی، پژوهشی، درمانی، صنعتی و حفظ ذخایر ژنتیکی و زیستی کشور فعال است...
تهیه فیلم مستند از زندگی روحانی ساوجبلاغی
محمد جعفر باقری نیا گفت: مستند «که سرمایه زندگی است» را با هدف ترویج روحیه تلاش و امیدواری در جامعه ساختم. این مستند، زندگی یک روحانی را به تصویر می‌کشد که پدر دو شهید است و از نوجوانی با همت و تلاش توانسته با کشاورزی موجب رونق در منطقه ساوجبلاغ شود...
بررسی وضعیت ایمنی و بهداشت حرفه ای در کارخانجات منطقه ساوجبلاغ
دکتر مصطفی غفاری، دکتر علیرضا صدیقی، «بررسی وضعیت ایمنی و بهداشت حرفه ای در کارخانجات منطقه ساوج
بلاغ (تابستان 1377)»، مقاله ارایه شده به چهارمین همایش سراسری بهداشت حرفه ای ایران، همدان، 1383.
چکیده: بهداشت حرفه ای شاخه ای از علم بهداشت است که در جهت تامین و ارتقا عالی ترین درجه سلامت جسمی، روانی و اجتماعی کارکنان گام بر می دارد و با شناخت عوامل زیان آور محیط کار در پیشگیری از حوادث و بیماری های ناشی از کار نقش دارد. به منظور بررسی اولویت ها در این رشته تحقیق، با بررسی 16 کارخانه در محدوده شهرک صنعتی هشتگرد و نظرآباد ابعاد مهم بهداشتی شامل تاسیسات تسهیلات بهداشتی و وضعیت ایمنی کارخانجات مورد مطالعه قرار گرفته و با استاندارد و قوانین موجود مطابقت داده شده است.
براساس این مطالعه از 6318 کارگر مشغول به کار در این کارخانجات تنها 12 درصد آنان را کارگران زن تشکیل داده اند که می تواند نشان دهنده عدم استفاده از این بخش عظیم جامعه در فرآیند تولید و چرخه اقتصادی باشد. در خصوص شرایط ایمنی و بهداشتی (ارتقاع سقف، حفاظ پلکان ها، مستور بودن دهانه چاه و چاله، وضعیت بهداشتی آشپزخانه، واکسیناسیون و دفع زباله) اکثریت کارخانه ها وضعیت مطلوبی داشتند در حالی که در زمینه مقاله با حوادث و آتش سوزی های احتمالی، توجه به تسهیلات ارایه خدمات بهداشتی درمانی و آموزش کارگران در خصوص استفاده از وسایل حفاظت فردی اجباری نیاز به برنامه ریزی دقیق تر و پایش مستمر وجود دارد که موضوع تحت عنوان پیشنهادها در زمینه وضعیت بهداشتی و ایمنی کارخانجات مطرح گردیده است.
واژگان کلیدی: استاندارد، شرایط ایمنی و بهداشتی، آموزش، برنامه ریزی، پایش مستمر، ساوجبلاغ.
نمایش هوانوردی به سبک ایرانی در شهرستان نظرآباد
فرودگاه تفریحی و آموزشی «آزادی» از مناطق نمونه گردشگری استان البرز است. این فرودگاه در جنوب غربی شهرستان نظرآباد و در نزدیکی روستای صالحیه واقع شده و به عنوان نخستین مجموعه پروازی بخش خصوصی در کشور و حتی خاورمیانه فعال است. مجموعه پروازی آزادی بیش از 60 هواپیمای فوق سبک دارد و در آن آموزش پرواز و خلبانی در قالب دورههای تخصصی انجام می‌شود. کارشناسان بر این نظرند که «پدیده هوانوردی عمومی در ایران» به طور جدی از این فرودگاه آغاز شده است. هوانوردی عمومی، اصطلاحی است که شامل تمام هوانوردی ها و فرایندهای مربوط به غیر از نظامی و ترابری هوایی برنامه ریزی شده (خطوط هوایی مسافربری و باربری) می شود. عباس خاراباف - خبرنگار مجله دانستنیها - در شماره 30 آن مجله از «نخستین نمایش هوا فضا در فرودگاه آزادی» گزارشی به شرح زیر تهیه کرده است.
کاربرد برنامه ریزی چندهدفه در مدیریت منابع آب سطحی و زیرزمینی منطقه ساوجبلاغ
سمیه شیرزادی لسکوکلایه، محمود صبوحی صابونی،«کاربرد برنامه ریزی چندهدفه در مدیریت منابع آب سطحی و زیرزمینی منطقه ساوجبلاغ»، فصلنامه اقتصاد کشاورزی، شماره 9، 1388، ص 5.
چکیده مقاله: یکی از چالش های موجود در مدیریت منابع آب، تخصیص بهینه آن بین بخش ها و مصار
ف مختلف است. این مساله با افزایش جمعیت و تقاضا روز به روز حادتر می شود. در این مطالعه، مدیریت منابع آب در شهرستان ساوجبلاغ با استفاده از مدل برنامه ریزی چندهدفه بررسی شد. بر اساس مدل، میزان تخصیص بهینه آب در منطقه مشخص و درصد تغییرات آن با شرایط موجود مقایسه شد. نتایج نشان داد که مقدار بهینه پمپاژ در ماه های گرم سال افزایش می یابد. افزون بر آن، سطح زیرکشت محصولات زراعی در سال خشک نسبت به مرطوب به طور محسوسی کاهش نشان داد. مقادیر بهینه پمپاژ نیز در ماه های مختلف سال کمتر از میزان پمپاژ فعلی منطقه بود. با توجه به یافته ها، برای پرهیز از آسیب بیش تر به سفره آب های زیرزمینی منطقه لازم است سیاست های مدیریت منابع آب منطقه مورد تجدید نظر و مدیریت عرضه و تقاضای آب با هم مورد توجه قرار گیرد.
واژگان کلیدی: برنامه ریزی چندهدفه، پمپاژ بهینه، مدیریت منابع آب، سطح زیرکشت، ساوجبلاغ.
بررسی قابلیت شاخص های مختلف دورسنجی در بارزسازی پوشش های سطح زمین منطقه نجم آباد
میترا شیرازی، غلامرضا زهتابیان، حمیدرضا متین فر، «بررسی قابلیت شاخص های مختلف دورسنجی در بارزسازی پوشش های سطح زمین در مناطق خشک (مورد مطالعه: نجم آباد ساوجبلاغ)»، فصلنامه تحقیقات مرتع و بیابان ایران، شماره 39، تابستان 1389، صص 256- 275.
چکیده مقاله: این مطالعه جهت امکان سنجی استفاده از چهارگونه هالوفیت یکساله به نام های،Kochia sco
paria ،Atriplex arcuata ،Suaeda dimorphestegia و Salsola crassa به عنوان گیاه علوفه ای در شرایط آبیاری با آب شور در طی سال های 1382، 1383 و 1384 انجام شد. آزمایش ها در مزرعه در قالب طرح کرتهای خرد شده با سه تکرار انجام شد که در آن سه تیمار شوری، آب و آبیاری (5/1، 5/9 و 0/26 دسی زیمنس بر متر) به عنوان کرت های اصلی و چهارگونه به عنوان کرت های فرعی انتخاب شدند. اختلاف معنی داری بین هالوفیت ها در محیط بوته، نشت املاح محلول به سطح برگ، عملکرد علوفه و ارتفاع مشاهده شد. به طوری که تولید ماده خشک Suaeda (11850 کیلوگرم در هکتار) نیز حداقل بیش از دو برابر بالاترین عملکرد گونه های دیگر بود. در حالی که پس از Suaeda گونه های Kochia و Salsola و Atriplex به ترتیب 4725، 5136 و 3616 کیلوگرم در هکتار عملکرد ماده خشک داشتند. نسبت وزن برگ به اندام های هوایی این گیاهان در زمان برداشت از 39 درصد در Atriplex تا 56 درصد در Salsola متغیر بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که رفتارهای جوانه زنی و سبز شدن، نیازهای اکولوژیکی و زراعی گونه های مورد مطالعه نیاز به بررسی گسترده تر دارد. ولی تولید ماده خشک رضایت بخش در شوری بیش از دو سوم آب دریا نشانگر استعداد مناسب این گونه ها برای تولید با استفاده از منابع آب و خاک شور غیرقابل بهره برداری در گیاهان زراعی متداول است.
واژگان کلیدی: شاخص های شوری، شاخص های گیاهی، پوشش سطح زمین، نجم آباد.
