تاریخ نبوی ما با دوره‌ هخامنشیان آغاز می‌شود

خبرگزاری ایسنا: عصر روز یکشنبه 29 آبان‌ 1390 همایش «روز جهانی کوروش» در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد. در ابتدا، یکی از برگزارکنندگان این همایش به نمایندگی از دانشجویان، به ویژه دانشجویان رشته‌ باستان‌شناسی با اشاره به این‌که روز هفتم آبان به‌عنوان «روز جهانی کوروش» معرفی شده است، گفت:‌ «برگزاری این همایش با چنین تأخیری به‌دلیل وجود پروسه‌ای طولانی برای گرفتن مجوز بود؛ ولی با این حال، جای این روز جهانی فقط در سالنامه‌ کشور ایران به‌عنوان کشوری که زادگاه کوروش است، خالی است. به همین دلیل، خواهان ثبت این روز به‌عنوان یک روز ملی در سالنامه‌ ملی ایران هستیم.» در این همایش، استاد دکتر حکمت‌الله ملاصالحی - از مفاخر فرهنگی شهرستان های ساوجبلاغ، نظرآباد و طالقان - به‌عنوان نخستین سخنران، مطالبی را به شرح زیر درباره‌ اهمیت دوره‌ هخامنشی بیان کرد:

ادامه مطلب...

«تحریرالعقلا» خود دلیل بارزی است به پاکی دامن نجم آبادی

اخیرا"برخی از نویسندگان بهایی با انتشار مقاله در فضای مجازی، تلاش می کنند که زنده یاد شیخ هادی نجم آبادی را «بابی» معرفی کنند و به گمان خود به ایمان شیعی او خدشه وارد کنند! مقاله تورج امینی از آن جمله است که چندی پیش در همین وبلاگ بررسی شد. http://128askari.parsiblog.com/Posts/483 استاد نورالدین چهاردهی که از پژوهشگران نامدار ادیان و مذاهب است، در سال 1363 خورشیدی کتابی با عنوان «باب کیست و سخن او چیست» در تهران منتشر کرد. او در این اثر، فرقه های بابیه و ازلیه را به نقد کشیده است. از فرازهای مهم کتاب، چاپ متن کامل نامه فردی به نام محمدصادق ابراهیمی - رئیس وقت فرفه ازلیه - است.

استاد چهاردهی درباره تهمت بابی بودن شیخ هادی نوشته است: «...بابیه و بهاییه بزرگان عصر را به خود نسبت می دادند؛ چنانکه بابیه شیخ هادی نجم آبادی و سیدجمال الدین اسدآبادی - طراح اتحاد اسلامی - را از خود معرفی کرده اند و «کیوان قزوینی» این دو بزرگمرد را ستوده و ساحت پاکشان را مبری از این افترا می داند... عده ای از سران مشروطه، ازلی بودند و شیخ هادی نجم آبادی و دهخدا و جمال زاده واعظ و فرزندش و ملک المتکلمین و فروغی و برادرش را ازلی می شناختند. کتاب تحریرالعقلا (نوشته شیخ هادی نجم آبادی) خود دلیل بارزی است به پاکی دامن نجم آبادی که از بزرگان دیانت اسلام و تشیع بود...»

بازگشت استاد ملاصالحی به وطن

دکتر استاد حکمت الله ملاصالحی استاد نامدار دانشگاه تهران پس از یک سال فرصت مطالعاتی در دانشکده آتن (یونان) به وطن بازگشت. ایشان نخستین پژوهشگری است که مباحث عمیق و دشوار دانش نوظهور «فلسفه باستان شناسی» را در ایران پی ریزی کرده است. استاد ملاصالحی متولد سال 1329 خورشیدی در روستای گوران از توابع شهرستان طالقان است و از سال 1381 ساکن شهرستان ساوجبلاغ است. ایشان در سال 1385 به خبرنگار ماهنامه کیهان فرهنگی گفت: «محیط آسیب دیده از آلودگی های تنفسی و سمعی و بصری [شهر تهران] آن قدر برایم آزار دهنده بود که سرانجام به اتفاق همسرم مجبور به فاصله گرفتن از تهران شدیم و حالا در شهری نوبنیاد (شهر جدید هشتگرد) با آب و هوایی خوش و مردمی صمیمی و دوست داشتنی اقامت کرده ایم.» خانم معصومه رحیم زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی - همسر استاد ملاصالحی است. از او کتابی به نام «سقاتالارهای مازندران» در سال 1382 منتشر شده است. «وبلاگ ساوجبلاغ پژوهی» بازگشت مبارک استاد ملاصالحی به وطن را گرامی می دارد.

موبدی که با تبلیغ شیخ هادی نجم آبادی شیعه شد

اخیرا" برخی از نویسندگان بهایی با انتشار مقاله در فضای مجازی، تلاش می کنند که زنده یاد شیخ هادی نجم آبادی - روحانی نواندیش و از پیشگامان جنبش مشروطه خواهی ایرانیان - را «بابی» معرفی کنند و به گمان خود به ایمان شیعی او خدشه وارد کنند! مقاله تورج امینی از آن جمله است که چندی پیش در همین وبلاگ بررسی شد. http://128askari.parsiblog.com/Posts/483 از جمله شواهد شیعه بودن شیخ هادی، مرحوم «عبدالعلی م‍وب‍د ب‍ی‍دگ‍ل‍ی کاشانی» است. براساس پژوهش های مرحوم حسن مرسلوند، او از موبدان زرتشتی بود که با تعالیم معنوی شیخ، شیعه شد و پس از آن عارف صاحب نفس روزگار خود شد به طوری که گره از مشکل مشکل گشای خود یعنی مرحوم نجم آبادی هم می گشود. به یکی از کرامت های موبد بیدگلی در کتاب «دشتی به وسعت تاریخ» صفحه 330 اشاره کرده ام که بسیار خواندنی است. در ادامه این مطلب با دیوان اشعار موبد بیدگلی آشنا شوید و در موضوعات اشعار او هم بسیار دقت کنید.

* * * * *

عبدالعلی م‍وب‍د ب‍ی‍دگ‍ل‍ی کاشانی‌، هنایش ‌خرد (دیوان موبد)، طهران: به کوشش میرزا عباس‌خان، چاپخانه سیدمرتضی، چاپ سنگی؛ کاتب مرتضی ‌شریف‌ نجم‌آبادی،  148ص، مصور، قطع: 14 × 20 س م. شادروان شیخ عبدالعلی بیدگلی‌ کاشانی ملقب به «موبد» در ابتدای کتاب خویش شرح حالی از شیخ هادی نجم آبادی به عربی و فارسی و سوگنامه تیمسار آقا (شیخ هادی نجم آبادی) از میرزا نصرالله خان صبوری آورده است (ص 2- 31). سپس دیوان موبد مشتمل بر سوگنامه در مرگ شیخ نجم آبادی، در توحید و ستایش حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام، در ستایش امام هشتم حضرت رضا علیه السلام خصوصا" و سایر ائمه شیعه علیهم السلام عموما"، تضمین غزل خواجه در عرفان و پند و پیچه، چند بندی در اثبات اصول دین،.... (ص 32 - 144). در پایان اشعاری از میرزا علیخان نقاش آمده است (ص 145 - 148)

مشخصات ظاهری اثر) آغاز مقدمه: بنام یزدان در هنگام فرخنده فرجام کشور بانی پادشاه بندگان پناه جم فرگاه جایگاه پیروز سپاه پرویز بزم بهرام رزم... آغاز متن: دیوان موبد. سوگنامه در مرگز یگانه روزگار رهی ویژه کردگار آقای شیخ هادی نجم آبادی بر روی درود و روانش انوشه و شاد باد. پناهم بیزدان ز دیو پلید / بنام خدائیکه جان آفرید... انجام: ...موبد تو که این هنر نداری / باید سپری روان بخواری. انجامه: اتمام و انجام یافت این رساله بدیع و نگارش فصیح بیاری حضرت باری فی شهر صفر المظفر سنه 1322. و انا العبد الجانی مرتضی الشریف النجم آبادی غفرالله. نوع و درجه خط: نستعلیق. تصاویر:  2تصویر سیاه و سفید از شیخ هادی نجم آبادی (ص 31) و عبدالعلی بیدگلی موبد (ص 38). نوع و تزئینات جلد: جلد شومیز سفید.

بی تردید شیخ هادی نجم آبادی شیعه است

از 9 مهر 1388 در زمینه های «تاریخ»، «مشاهیر فرهنگی» و «ساوجبلاغ پژوهی» همکاری با دانشنامه آزاد «ویکی پدیا» را آغاز کردم. نگارش 12 مقاله مستقل و مشارکت در ویرایش 198 مقاله دیگر، حاصل این همکاری علمی و فرهنگی است. یکی از آن مقالات دوازده گانه، مقاله «شیخ هادی نجم آبادی» است. همانگونه که می دانید شیخ هادی نجم آبادی (1250- 1320 قمری) یکی از روحانیان روشنگر، نوگرا، منتقد استبداد قاجار و از دوستان نزدیک مرحوم سیدجمال الدین اسدآبادی بود که در روستای نجم آباد - از توابع شهرستان نظرآباد واقع در استان البرز - زاده شد.

او در سال های پیش از جنبش مشروطه خواهی ایرانیان، نقش مهمی در آگاه کردن مردم و گرایش آنان به نواندیشی دینی داشته است. کمتر کسی از شخصیت های مشهور مشروطه را می توان نام برد که یا مستقیم شاگرد شیخ نبوده و یا با وی رابطه نداشته است. از معروف ترین شاگردان شیخ می توان به آیت الله سیدمحمد طباطبایی، علامه علی اکبر دهخدا، علامه محمد قزوینی، میرزا جهانگیرخان شیرازی (صور اسرافیل)، ملک المتکلمین، سید اسدالله خرقانی و ناظم الاسلام کرمانی اشاره کرد.

زنده یاد نجم آبادی علت انحراف شیعه از تعالیم اصیل نبی مختار (ص) و ائمه اطهار (ع) را محبت نسنجیده و بدون معرفت نسبت به آنان می داند که هر خبر یا اثری یا رویایی که شاهد آن باشد قبول کرده و درصدد تصحیح و تنقیح سند برنیامده بلکه مسلم دانستند. متاسفانه شیخ به خاطر همین نظرها و انتقادها، از سوی سیدصادق طباطبایی - پدر آیت الله سیدمحمد طباطبایی - تکفیر شده و حتی متهم به «بابیگری» می شود. در حالی که صفحات بسیاری از کتاب ارزشمند خود «تحریرالعقلا» را به رد بابیگری اختصاص داده است. شیخ هادی به سبب برداشت آزادمنشانه از مسایل دینی، از اختلافات مذهبی و فرقه سازی دفاع نمی کرد و به شدت به استدلال های عقلی پایبند بود. البته در یک نکته با دیگر مجتهدان شیعی روزگار خود هم صدا بود: «سقوط حکومت استبدادی قاجار». به طور کلی می توان اصول زیر را از موارد مورد تاکید مرحوم نجم آبادی دانست: «توحید، عقل، استدلال در تمامی امور و ترک تقلید، مبارزه با خرافات و غلوگرایی در دین، اصلاح اخلاق، بازگشت به اصول ادیان توحیدی و تحقق وحدت ادیان، بازگشت به اسلام واقعی، نفی نقش منفی متولیان دین، آگاه کردن مردم، آسایش، عدالت و رفاه خلق.»

«تحریرالعقلا» تنها اثر به جای مانده از شیخ هادی نجم آبادی است. این کتاب در سال 1312 خورشیدی به کوشش میرزا مرتضی نجم آبادی - داماد شیخ - در تهران منتشر شد. میرزا ابوالحسن خان فروغی، پیشگفتار مفصلی درباره نیاکان شیخ و خود او بر این کتاب نوشته است. مطالب اصلی کتاب به موضوعی معین اختصاص ندارد و موضوعات متنوعی از اعتقادات، عرفان، اخلاق، مسایل اجتماعی، سیاسی و نقد و بررسی ادیان در یک گفتار گسترده آمده است اما در عین حال کتاب دارای جهت گیری واحد و هدف مشخص است که همان «پیرایش خرد» است. تحریرالعقلا به فارسی و با نثری روان و استوار نگارش یافته است.

در اوایل سال 1389، یکی از کاربران ناشناس اما یقینا" بهایی ویکی پدیا، با استناد به مقاله «آیا حاج شیخ هادی نجم آبادی بابی است؟» نوشته تورج امینی (نویسنده بهایی)، در «مقاله شیخ هادی نجم آبادی» ویکی پدیا دست برد و مدعی شد که شیخ هادی، بابی مذهب است!؟ بابیت فرقه ای است که در دوره قاجار به وسیله سید علی محمد شیرازی مشهور به باب (اعدام شده در سال 1266 قمری) ایجاد شد. او نخست ادعای بابیت یعنی باب معارف الهی و راه اتصال به مهدی موعود و سپس ادعای مهدویت کرد. از فرقه بابیت، بهاییت پدید آمد. بهاییان مذهب خود را جدای از دین اسلام می دانند.

تورج امینی در مقاله خود - که در سال 1385 در وب سایت «گفتمان» منتشر شده - با گزینش غیر روشمند مطالب کتاب تحریرالعقلا و مغالطات آشکار و نهان، شیخ هادی را بابی معرفی می کند! او در آغاز مقاله خود نوشته است: «من در پی آنم که نشان دهم شیخ هادی نجم آبادی آیین بابی را پذیرفته بود و برای این کار باید مقدمه ای بچینم». امینی در ادامه، سه قانون خودساخته و ناصواب را مطرح می کند و در پایان، شتابزده نتیجه می گیرد: «...اما اگر از من بخواهند در یک جمله، کتاب تحریرالعقلا را معرفی کنم، بدون هیچ تردیدی خواهم گفت: تحریرالعقلا کتابی است استدلالی در اثبات حقانیت سید باب»!

این ادعای واهی در حالی است که شیخ هادی نجم آبادی - از روحانیان پیشگام «جریان نواندیشی دینی» در ایران - به شدت با فرقه سازی و فرقه گرایی مخالف بود؛ به طوری که در کتاب تحریرالعقلا، حدود پنجاه صفحه را به نقد و رد فرق جدیده (بابیه و بهاییه) اختصاص داده است. امینی تلاش می کند که با مصادره ناشیانه شیخ هادی به نفع فرقه بابیت، نشان دهد که مربی مشروطه و شاگردانش همگی از پیروان «باب» و «بها» و «صبح ازل» بودند و در نهایت نتیجه بگیرد که جنبش مشروطه خواهی ایرانیان هم نتیجه تلاش های پیروان این سه فرقه است.

به خاطر دارم در 26 شهریور 1376 علامه مرحوم محمدتقی جعفری در آیین گشایش کنگره بزرگداشت شیخ هادی نجم آبادی در شهرستان ساوجبلاغ، از شخصیت و آرمان های شیخ به عنوان یک شیعه و مسلمان نواندیش و مبارز تمجید کرد و گفت که شیخ هادی در کتاب تحریرالعقلا، «استدلال های پیش ساخته» را مورد نقد و بحث قرار داده است. استدلال های ناصوابی که در علم منطق، «منطق توجیهی» نامیده می شود. این منطق شاید بر اندیشه و رفتار عوام اثرگذار باشد اما در نظر خواص، رسوا و مطرود است. عجیب است که هم اکنون با گذشت حدود 112 سال از مرگ شیخ هادی، نویسنده ای بهایی با دست یازیدن به همان منطق مورد نقد شیخ، به تحریف تاریخ و یارگیری به نفع فرقه مورد علاقه خود می پردازد. بی تردید آزاد اندیشی و پژوهش به معنای تحریف حقیقت نیست بلکه روایت درست حقیقت است.

به هرحال مدیران دانشنامه ویکی پدیا، گفت و گوی نوشتاری دو ماهه بنده و کاربر ناشناس اما بهایی را با داخل کردن دو جمله زیر در مقاله شیخ هادی نجم آبادی، پایان دادند. جملاتی که همچنان مورد نقد جدی پژوهشگران است: «برخی نویسندگان بهایی، شیخ هادی نجم آبادی را بابی مذهب می دانند و برای اثبات دیدگاه خود به تنها اثر او (کتاب تحریرالعقلا) استناد می کنند. این موضوع در حالی است که شیخ هادی در همان کتاب به نقد بابیگری پرداخته است.»

ما آدمیان، ماهیان بحر میراث خویش هستیم

انسان از آغاز حیات‌ خویش بر کره خاکی، با دخل و تصرف در طبیعت پیرامونش، آن را به تناسب نیازهای مادی و معنوی خود دگرگون ساخته است. «فرهنگ» و در پی آن «تمدن» فراورده این امر است. به بیان دیگر فرهنگ، حاصل فاصله‌گیری انسان از طبیعت است؛ با این حال انسان‌ها در طول تاریخ آمده‌اند و رفته‌اند و در این آمد و شد، از خود یادگارهایی بر جای گذاشته‌اند. «میراث فرهنگی»‌ای که امروزه می‌شناسیم، سخنگویان زندگانی گذشته‌های دور انسان هستند. آنها از چگونگی حیات مادی و معنوی گذشتگان و نیاکان ما می‌گویند. امروزه موزه‌ها، محل نمایش این میراث‌های گرانقدر بشری هستند. بر این پایه بود که گفت‌وگوی کوتاهی داشتیم با استاد دکتر حکمت‌الله ملاصالحی، باستان‌شناس و نویسنده معاصر درباره فلسفه پاسداشت میراث فرهنگی و جایگاه میراث فرهنگی ایران در میراث بزرگ جهانی که از پی می‌خوانید. یادآوری می شود این گفت و گو برای نخستین بار در وب سایت باشگاه اندیشه منتشر شده است.

متن گفت و گو با استاد ملاصالحی

دکتر مهدی شهیدی؛ صاحب نخستین نظریه حقوقی درباره تلقیح مصنوعی

دکتر مهدی شهیدی (1313- 1383 خورشیدی) مجتهد، استاد دانشگاه و حقوقدان نامدار ایرانی است. او در «خاندان علمی برغانی» در شهر قزوین زاده شد. این خاندان ریشه در شهرستان ساوجبلاغ دارد. فرشاد خلعتبری (از شاگردان استاد) در نوشته زیر، دیدگاه حقوقی دکتر شهیدی درباره «تلقیح مصنوعی انسان» را بررسی کرده است. یادآوری می شود این نظریه که در سال 1345 مطرح شد، بسیار مورد توجه محافل علمی و پژوهشی ایران قرار گرفت.

ادامه مطلب...

آشنایی با خاندان علمی و فرهنگی «برغانی»

«آل برغانی» از خاندان های مشهور شیعه در مناطق ساوجبلاغ، قزوین و عراق، از ابتدای قرن یازدهم تا پایان قرن سیزدهم هجری قمری است. این خاندان در دهه های پایانی قرن سیزدهم پس از شهادت شیخ محمدتقی برغانی مشهور به شهید ثالث در 1263 هجری قمری به «آل شهیدی»، «آل شهیدی صالحی»، «آل علوی شهیدی» مشهور شده است. شیخ محمد ملائکه برغانی (متوفای 1200 قمری) نخستین شخص از این خاندان بود که به «برغانی» مشهور شد. از میان چهار فرزند او، سه تن به نام های «شیخ محمدتقی برغانی معروف به شهید ثالث»، «شیخ محمدصالح برغانی» و «شیخ محمدعلی برغانی» شهرت به سزایی دارند. آقای عبدالحسین شهیدی صالحی - از نوادگان شهید ثالث - طی مقاله زیر در «دایره المعارف بزرگ اسلامی»، این خاندان را به خوبی معرفی کرده است. بنده با ایشان در «دایره المعارف تشیع» آشنا شدم. این دوستی و ارادت ادامه داشت تا اینکه در تابستان 1387 خورشیدی در روند برگزاری کنگره شهید ثالث، آشنایی مان بیشتر و صمیمانه تر شد به طوری که مراوده علمی و فرهنگی ما همچنان ادامه دارد. استاد شهیدی صالحی در سال 1317 خورشیدی در کربلا متولد شد و در سال 1349 خورشیدی با فشار سیاسی حزب بعث، عراق را به قصد شهر قزوین ترک کرد. از ایشان بیش از چهل عنوان کتاب به زبان عربی و فارسی در ایران، عراق، سوریه و لبنان منتشر شده است.

برای مطالعه مقاله «آل برغانی» رجوع کنید به:

http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=979

خاطراتی از صداقت ساقی
حجت الاسلام والمسلمین اسماعیل آل‌احمد

اشاره: کتاب «صداقت ساقی: زندگی نامه دانشمندان حوزوی شهرستان نظرآباد» در بهار 1390 منتشر شد. این کتاب دومین اثر حجت الاسلام والمسلمین آقای اسماعیل آل‌احمد در 176 صفحه است که با حمایت اداره کل تبلیغات اسلامی استان البرز و موسسه رخسار قرآن شهرستان نظرآباد در قطع رقعی چاپ شده است. بخش اول این کتاب، شهرستان نظرآباد را از ابعاد مختلف معرفی می‌کند. در بخش دوم از علمای قدیم نظرآباد سخن رفته است. در بخش سوم به نقل زندگی چهار شهید روحانی شهرستان پرداخته شده است. پیوست‌های کتاب هم مجموعه‌ای دیدنی از تصاویر مربوط به بخش‌های پیش گفته کتاب را دربر دارد. در یادداشت زیر، آقای آل احمد روند نگارش کتاب «صداقت ساقی» را مرور کرده است. تولد این کتاب خواندنی را به نویسنده کوشای آن تبریک عرض می کنیم.

متن یادداشت اسماعیل آل احمد

تاریخ کنونی و تاریخ فراروی با تاملی در باب دوره های تاریخی

استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی

اشاره: استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی  -از مفاخر فرهنگی شهرستان های ساوجبلاغ و طالقان - هم اکنون در دانشگاه آتن مشغول تدریس و پژوهش درباره تاریخ فلسفه یونان باستان است. مقاله زیر آخرین مقاله استاد است که در مجله «سروش اندیشه» منتشر شده است.

انسان هستنده‌ای است، تاریخی‌شده، تاریخمند و  تاریخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ساز. افقی است گشوده در تاریخ و تقدیر تاریخی خویش به روی عالم. از این منظر تاریخ هر دوره‌ای چه شرقی چه غربی، چه پیش از تاریخ و چه تاریخی، تاریخ   نحوه انسان بودن او در جهان است. به دیگر سخن هر تاریخی - مراد من تاریخ هر دوره ای است - تاریخ آدمی‌ است. این حضور و ظهور تاریخی و نحوه بودن انسان در جهان دارای  وحدت بنیادین بوده و فروکاستی به تاریخ طبیعی و طبیعت نیست. میان ابتدایی‌ترین زمخت‌ترین و ساده‌ترین ابزارهای ساخته دست و اندیشه بشر و مورد استفاده پیش از تاریخ، و ظریف‌‌ترین و پیچیده‌ترین و حساس‌ترین فراورده‌های صنعتی بشر دوره جدید، چنان وحدت ارگانیک یا انداموار و بنیادین وجود دارد که به‌رغم همه تحولات و گسست‌های دوره‌ای که تاریخ آدمی آزموده و پشت سر نهاده، توانسته همچنان پیوستگی و وحدت خود را چونان تاریخ آدمی و نحوه بودن انسان در جهان حفظ کند و به حرکت و حیات خود ادامه دهد...

جهت مطالعه متن کامل مقاله فوق رجوع کنید به:

http://sooreandishe.bloghaa.com/1389/12/16/post-76