نظرآباد، سرزمین کهن خشت
خبرگزاری ایرنا- 7 فروردین 1390: نه هزار سال پیش، دستان ساکنان منطقه ای در دامنه رشته کوه های البرز از آب و گل، آثاری از خود بر جای گذاشتند که اکنون به عنوان نخستین خشت ساخته دست بشر برای باستان شناسان جهان شناخته شده است. تپه های شهرستان نظرآباد، در جریان کاوش های باستان شناسی تپه های به دست آمده، که علاوه بر اثبات قدمت سکونت بشر در این منطقه از سرزمین پهناور ایران، نشانگر وجود تمدنی دیرینه در آن است.
ذکرالله زنجانی؛ پژوهشگر محوطه های باستانی ساوجبلاغ و نظرآباد
ذکرالله زنجانی - متولد 1353 خورشیدی - کارشناس ارشد باستان شناسی است که درباره محوطه ه
ای باستانی شهر
ستان های ساوجبلاغ و نظرآباد پژوهش هایی را انجام داده است. عنوان پایان نامه ایشان «استقرار عصر آهن منطقه ساوجبلاغ بر م‍ب‍ن‍ای مطالعه ظروف سفالین» است که در سال 1383 زیرنظر دکتر بهمن فیروزمندی و دکتر رضا مستوفی در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی به سرانجام رسید. این رساله دانشجویی در سال 1384 با حمایت فرمانداری شهرستان ساوجبلاغ با عنوان «شناسنامه تاریخی ساوجبلاغ» در 215 صفحه به چاپ رسید. کاوش در محوطه های باستانی جیرفت، مارلیک و ازبکی از دیگر فعالیت های پژوهشی این باستان شناس جوان است. چکیده آن کتاب و پایان نامه به شرح زیر است:
«ش‍ن‍اخ‍ت اس‍ق‍راره‍ای عصر آهن و پ‍راک‍ن‍دگ‍ی آنها و ش‍ن‍اخ‍ت ویژگی های فرهنگی و م‍ق‍ای‍س‍ه محوطه ها با مناطق ه‍م‍ج‍وار و ارتباط فرهنگ های عصر آهن از اهداف اصلی این پژوهش است. برای نمونه گیری، از آثار به جای مانده (داده های فرهنگی) از جمله قطعات سفالین بر س‍طح و اطراف تپه ها و محوطه های باستانی استفاده شده است. روش پژوهش، کتابخانه ای و میدانی است. ابزار اندازه گیری GPS، دوربین عکاسی، ابزارهای تحریری و فنی است. در این پژوهش، یافته های محوطه های مورد بررسی و ح‍ف‍اری شده مربوط به دوره آهن در ساوجبلاغ و نظرآباد با داده های باستان شناختی دیگر استقرارهای عصر آهن، مورد مطالعه قرار گرفته است.»
بررسی سیر فن‌آوری، حفاظت و مرمت سفالینه‌های هفت هزار ساله تپه اسماعیل‌آباد ساوجبلاغ
یاسمن تقی ذوقی، بررسی سیر فن‌آوری، حفاظت و مرمت سفالینه‌های هزاره پنجم ق. م مربوط به تپه اسماعیل‌آباد، پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه، کارشناسی ارشد رشته هنر و معماری، گرایش مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، دانشکده هنر و معماری، استاد راهنما: دکتر عبدالرسول وطن‌دوست، استاد مشاور: دکتر حمید خطیب‌شهیدی، 1384، 205 صفحه: مصور، جدول، نقشه، نمودار.
چکیده پایان نامه: هدف بررسی فن آوری ساخت، ویژگی های فنی، تعیین دمای پخت و دست یابی به مناسب ترین روش حفاظت و مرمت سفال در تپه اسماعیل آباد است. روش پژوهش به صورت مطالعات کتابخانه ای و مکاتبه ای با پایگاه های اینترنتی، همچنین مطالعات میکروسکوپی و آزمایشگاهی مختلف از جمله بررسی مشخصات فیزیکی، دانسیته، درصد تخلخل، تعیین رنگ، آنالیز دستگاهی XRD و XRF و حفاظت و مرمت 10 عدد شی سفالی مربوط به تپه اسماعیل آباد می باشد. با بررسی نمونه های مطالعاتی و حفاظت و مرمت آثار سفالین اسماعیل آباد، برخی از ویژگی های فنی ساخت، مواد تشکیل دهنده و دمای پخت آنها شناسایی شده است.
واژگان کلیدی: مرمت بناهای تاریخی، سفالینه ها، تپه اسماعیل آباد،ساوجبلاغ.
واکنش مالک زمین های اطراف محوطه باستانی ازبکی به نامه سه فعال فرهنگی
بازتاب نامه اعلام خطر «اسماعیل آل احمد، ذکرالله زنجانی و حسین عسگری» - از فعالان فرهنگی شهرستان های نظرآباد و ساوجبلاغ - درباره تخریب آگاهانه آثار نفیس محوطه باستانی ازبکی همچنان ادامه دارد. از جمله این واکنش ها، گفت و گوی محمود خراسانی - مالک زمین های اطراف محوطه باستانی ازبکی - در 9 بهمن 1389با خبرنگار وب سایت «البرز نیوز» است. پیش از آن، متن نامه سه فعال فرهنگی به سید ابراهیم کساییان - فرماندار شهرستان نظرآباد - را بخوانید :http://128askari.parsiblog.com/1863818.htm
* * * * * *
طلا همین خاک است !
بخش اول
«...یک روز برنامه عجیبى را طراحى کردم. به مردمى که آمده بودند، گفتم باید آنقدر بمانید تا این نقطه را حفارى کنیم، چون در این جا طلا وجود دارد. هر کس که بماند، از این طلا سهم خواهد داشت. لحظه به ل
حظه مردم دور تپه جمع شدند و یک لحظه دیدم دور تراشه پر از مردم است. به همکارانم گفتم تا مى توانید کار را کش بدهید. من هم در این لحظات از این مراسم عکسبردارى کردم. بالاخره کوزه اى را از دل خاک بیرون آوردیم. کوزه را دستم گرفتم و گفتم چه کسى زودتر از همه سر تپه آمده است. دهها نفر دستشان را بلند کردند، گفتم اینطورى نمى شود و نهایتاً یک نفر را انتخاب کردم و گفتم از سر تپه بیا پایین و سهمت را بگیر. نمى دانید چه حالى داشت طفلک. کف دو دستانش را به سمت کوزه گرفت و من خاک کوزه را توى دستش خالى کردم. همه مات و مبهوت مانده بودند که این دیگر چه ماجرایى است. من به آنها گفتم طلا همین خاک است. این خاک براى ما طلاست. قدر این خاک را بدانید...»
مطلب فوق بخشی از گزارش دیدار احمد جلالى فراهانى - خبرنگار روزنامه ایران - از محوطه باستانی ازبکی شهرستان نظرآباد در بهار 1383 است. با گذشت پنج سال از نگارش آن، هنوز هم جالب و تازه است. به ویژه در ایامی که «نجات محوطه باستانی ازبکی» دغدغه جدی فعالان فرهنگی شهرستان های ساوجبلاغ و نظرآباد است.
* * * * * *
طلا همین خاک است !
بخش دوم
وقتى از پروفسور مجیدزاده درباره آرزوهایش سؤال مى کنیم، مى گوید: «آرزویم این است که بتوانم یکى دو جلد کتاب راجع به ایران بنویسم. چون که نوشتن در زمینه باستان شناسى پیش از تاریخ ایران خیلى مشکل است.» او معتقد است اطلاعات ما درباره پیش از تاریخ ایران بسیار اندک و پراکنده است. مى گوید: «دلم مى خواهد پیش از تاریخ ایران را - جدا از کار فنى باستان شناسى - بازسازى کنم. مى خواهم ببینم که آن فرهنگ چه نقشى در ساختار جوامع داشته و چه کارهایى کرده است. آرزویم این است که روزى بتوانم چنین کارى را انجام دهم و صد البته جنبه هنرى کار را نیز بیشتر مورد توجه قرار خواهم داد.»
عبدالرسول عباسی پیشنهاد کرد:
بررسی نجات محوطه باستانی ازبکی در شورای شهر نظرآباد
بازتاب نامه اعلام خطر اسماعیل آل احمد، ذکرالله زنجانی و حسین عسگری - از فعالان فرهنگی شهرستان های نظرآباد و ساوجبلاغ - درباره تخریب آگاهانه آثار نفیس محوطه باستانی ازبکی همچنان ادامه دارد. از جمله این واکنش ها، نامه 30 دی 1389 آقای عبدالرسول عباسی - رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر نظرآباد - به آقای مسعود حامدی - رئیس شورای شهر نظرآباد - است که در آن خواستار چاره اندیشی و ورود اعضای شورای شهر در این باره شده است. پیش از آن، متن نامه سه فعال فرهنگی به آقای سید ابراهیم کساییان - فرماندار شهرستان نظرآباد - را بخوانید http://128 askari.parsiblog.com/1863818.htm
* * * * * *
رویایمان محقق نشد، از کابوسمان وحشت کنیم! سکینه اکبری حسین عسگری: گمان نمی کردم که نامه سرگشاده بنده و دوستان گرامی آقایان اسماعیل آل احمد و
ذکرالله زنجانی به آقای سید ابراهیم کساییان - فرماندار شهرستان نظرآباد - با موضوع «تخریب آگاهانه آثار باستانی محوطه ازبکی» بازتاب گسترده در فضای مجازی داشته باشد. وب سایت «البرز نیوز»، نخستین سایتی بود که با تاخیر یک ماهه، متن کامل آن نامه را پوشش داد؛ البته بدون ذکر نام نویسندگانش!؟ این در حالی است که از نظر ما، انعکاس دغدغه «فاجعه فرهنگی» رخ داده در محوطه 9000 ساله ازبکی، مهم تر و اساسی تر از نام تهیه کنندگان آن نامه است؛ اما از دیگر سو، خوانندگان آن خبر هم حق دارند بدانند که این «سه فعال فرهنگی» چه کسانی هستند و با چه اهدافی آن نامه را نوشته اند. به هرحال تاکنون حدود ده سایت و وبلاگ خبری آن نامه را پر اهمیت دیده و متن آن را منتشر کرده اند. جهت مطالعه نامه رجوع کنید به: http://128askari.parsiblog.com/1863818.htm
پویا نمایی در ظروف سفالین محوطه باستانی ازبکی
فرزانه ابراهیم زاده
نمایش حرکت بر روی ظروف ایرانی با توجه به سفال های نقشدار «تپه سیلک» کاشان و «تپه ازبکی» شهرستان نظرآباد براساس نظر باستان شناسان، بیش از هزار سال قدیمیتر از نخستین پویانمایی جهان که از شهر سوخته به دست آمده، نقش بسته است. تصاویر جانوران در حال حرکت بر روی سفالهای به دست آمده از کویر مرکزی ایران به خصوص تپه ازبکی و سیلک به بیش از 6 هزار سال قبل باز میگردد. سیامت سرلک باستان شناس و مسئول پیش از تاریخ موزه ملی ایران با اشاره به سفالهای به دست آمده از کویر مرکزی ایران، گفت: «بیشتر سفالهایی که از این مناطق به ویژه تپه سیلک به دست آمده است و قدمت آن از سفالهای شهر سوخته و به خصوص جامی که به عنوان اولین پویانمایی جهان شناسایی شده بیشتر است، تصاویر موجودات در حال حرکت دارد.»
استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی
از منتقدان جدی نگاه سوداگرانه به حوزه میراث فرهنگی و معنوی
اشاره: در روز چهارشنبه 8 دی 1389، «گروه پژوهش دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران زمین» طی نوشتاری تحلیلی در وب سایت «ایران بوم»، نامه اخیر استادان باستان شناسی، فلسفه و تاریخ به مقام معظم رهبری را مورد دقت قرار داد. نویسنده وب سایت یاد شده، آرای یکی از امضاکنندگان آن نامه یعنی استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی - از مفاخر علمی و فرهنگی شهرستان های ساوجبلاغ، نظرآباد و طالقان - را بررسی کرده است. بی شک پاسخ شتابزده و اتهام آلود روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، واکنشی روشمند و علمی به نامه استادان نبود و همچنان انتقادهای استادان فرهیخته به «فاجعه فرهنگی» رخ داده در عرصه میراث فرهنگی کشور بی پاسخ مانده است.
* * * * * *
