پیش این کوه سالخورده جوان می شوی بیا

احمد بکتاش، نامی که همیشه مرا به یاد صراحت و ابهت و دانش و حافظه سرشار می اندازد. چند روز پیش با پیامک حسین عسکری و محمد اکبری، کمی جا خوردم آخر آنان بی هیچ مقدمه ای از دیدار با استاد احمد بکتاش، خبر داده بودند. آماده شدیم و درست قبل از سوار شدن به ماشین برگشتم و دوربین و سه پایه را برداشتم و راهی شذیم. دفتر استاد، شلوغ بود. هم ما دیر کرده بودیم و هم استاد، مهمان داشت و جلسه پس از استقبال گرم آن مرد بزرگ، کمی سنگینی به خودش گرفت و ثانیه ها غرقه در سکوت، پیش رفت.

سه شنبه 14 اردیبهشت 1395ساعت 19 در برابر مردی نشستیم که با این سن بالا همه جزئیات روزهای مبارزه را در دوران سیاه ستمشاهی به یاد داشت و به برکت همان مبارزات به زندان افتاده بود. ویژگی جهاد او، جنگیدن با طاغوت، پیش چشمان همه مریدان متعصب تا دندان مسلح او است. او در کنگره حزب رستاخیز و پیش چشم همه رسانه های آنان از بازی بودن آن حزب تراشی ها پرده برداشته بود. من از اهمیت برنامه ثبت تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی سخن گفتم و کار را به حسین عسگری سپردم و او با استاد، گام در جاده گفت و گو نهاد. به امید روزهایی نه چندان دور که کتاب انقلاب اسلامی در ساوجبلاغ آقای عسگری با خاطرات شیرین مبارزان چاپ شود.

عکس نوشت های اسماعیل آل احمد -1

نشست تاریخ شفاهی استان البرز برگزار می شود

زندگی، آرا و اندیشه های شیخ هادی نجم آبادی

سارنگ میزان پور، زندگی، آرا و اندیشه های شیخ هادی نجم آبادی، پایان نامه کارشناسی ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی، استاد راهنما: دکتر ابراهیم اصلانی، استاد مشاور: دکتر مجید حاجی بابایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اراک، زمستان 1390.

چکیده: رخدادهای بزرگ تاریخی، مانند انقلاب ها، در زمینه های فکری، فرهنگی، سیاسی،اجتماعی و اقتصادی، علل گوناگونی داشته اند. یکی از این انقلاب ها، انقلاب مشروطیت ایران است. وقوع انقلاب مشروطه ایران علاوه برعلل گوناگونی که در تاریخ به آنها اشاره شده است؛ علل فکری و فرهنگی نیز داشته است کهتحت تأثیر افکار اندیشمندان آن دوران شکل گرفت. به عبارت دیگر در زمینه های فکری و نظریانقلاب مشروطیت افراد بسیاری تأثیرگذار بوده اند. یکی از نام آورترین اینان، شیخ هادی نجمآبادی بوده است. وی در زمینه های سیاسی و مذهبی صاحب نظرات آزادی خواهانه ای می باشدکه با توجه به ارتباطات فراوان او با روشنفکران آن زمان، اندیشه هایش بی تأثیر بر افراد مذکورنبوده و انتقال اندیشه های وی در میان افراد مبارز آن عصر را نمی توان نادیده گرفت. در پیاین انتقال اندیشه نیز مردم به تکاپو برای مبارزه علیه استبداد و تلاش برای رسیدن به آزادی وحاکمیت قانون واداشته می شدند. پژوهش حاضر بیشتر به شناساندن زندگی این اندیشمند وتلاشش برای بیداری مردمان آن عصر، بررسی افکار و اندیشه های او و مقایسه آن با دیگرنواندیشان هم عصرش، با تکیه بر رساله ای که از خود به جا گذاشته می پردازد.

واژگان کلیدی: نواندیشی دینی، آزادیخواهی، فقه سیاسی، عقلگرایی.

 دانلود صفحات آغازین پایان نامه

محوطه باستانی ازبکی: نماد فرهنگ و تاریخ استان البرز

روز 29 فرردین 1395 بهمناسبت «روز جهانی بناها و یادمان ‌های تاریخی»، به همت معاونت علمی - پژوهشی کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نور کرج و همکاری حلقه علمی میراث فرهنگی و گردشگری مرکز کرج و امور فرهنگی دانشگاه، «نخستین  نشست تخصصی  آثار تاریخی و باستانی استان البرز» در دانشگاه پیام نور مرکز کرج برگزار شد.

در این نشست، دکتر محمدرضا خزایی مسئول کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نور استان، دکتر مهراب رجبی رییس بنیاد ایران شناسی شعبه استان البرز، دکتر حسین عسکری پژوهشگر و عضو انجمن میراث فرهنگی استان البرز، حجت الاسلام والمسلمین مرادیان مسئول نهاد رهبری در دانشگاه پیام نور مرکز کرج، مهندس صحافی باستان شناس و  مهندس مینا کریمی باستان شناس و معاون علمی - پژوهشی کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نوز مرکز کرج حضور داشتند. ادامه مطلب...

شیخ عبدالعلی موبد بیدگلی کاشانی (درگذشت 1318ش) از چهره­­ های نامدار فرهنگی و سیاسی جنبش مشروطه خواهی ایرانیان است. انتشار «هفته نامه مدی» و نگارش کتاب های «خجسته نامه»، «مجموعه موبد» «نسخ موبد» «تصحیح شاهنامه» و «هنایش خِرد» از جمله فعالیت ­های فرهنگی و علمی او است. او که به تاریخ ایران باستان و پارسی سره مسلّط بود، از شاگردان شیخ هادی نجم ­آبادی فقیه نواندیش و قرآن پژوه عقل­گرای روزگار قاجار به شمار می رود.

بر همین مبنا، در آغاز کتاب هنایش خِرد، شرح حالی از شیخ هادی به عربی و فارسی و سوگنامه تیمسار آقا (شیخ هادی نجم­آبادی) از میرزا نصرالله خان صبوری را آورده است. سپس دیوان موبد با این عبارات و اشعار در سوگنامه شیخ هادی شروع می شود: سوگنامه در مرگ یگانه روزگار، رهی ویژه کردگار، آقای شیخ هادی نجم آبادی بر وی درود و روانش انوشه و شاد باد. پناهم به یزدان ز دیو پلید / به نام خدایی که جان آفرید... در ادامه وارد توحید می شود و به ستایش حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام و امام هشتم ابوالحسن حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام و سایر ائمه شیعه علیهم السلام می پردازد. تضمین غزل خواجه در عرفان و پند و پیچه، چند بندی در اثبات اصول دین و... تداوم بخش آنها است (موبد بیدگلی، 1394: 27). کتاب هنایش خرد دو بار در سال های 1322ق و 1394ش به ترتیب به صورت چاپ سنگی و سربی در تهران و آران و بیدگل به چاپ رسیده است. ادامه مطلب...

از فیلسوفان انتظار می رود شرایط برزخی کنونی را تبیین کنند

دکتر حکمت الله ملاصالحی در برنامه «حیاط خلوت» رادیو گفت و ‌گو گفت: «هر جشن و رسمی در تاریخ نمی ماند مگر اینکه یک بنیان عمیق معنوی و جهانی و اصیل را در خود احساس می کنید به همین جهت در میان سیلابی از جشن های کهن تاریخی، نوروز تنها جشنی است که همچنان بر تارک تاریخ ما می درخشد .» برنامه «حیاط خلوت» به دیدار دکتر حکمت الله ملاصالحی رفته است و گذری بر زندگی کاری و شخصی عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی دارد.

رادیو گفت‌وگو: از زادگاه و دوران تحصیلات آغازین برای ما صحبت می کنید؟ 

ملاصالحی: بنده متولد 1330 طالقان هستم که در شناسنامه یک سال بزرگتر هستم. شهر طالقان بسیار آرام، زیبا و امن بود که بر روان من تاثیر بسیار گذاشت. هیچ یک از ما که در عالم می آییم، در عدم و خلاء افکنده نمی شویم. هر یک از ما از نخستین دم تولد در میان عالمی از سنت ها و فرهنگ ها و همچنین محیط طبیعی با ویژگی ها و شرایط خاص  خودش متولد می شویم. بدون هیچ تردیدی، اوضاع اقلیمی، شرایط فرهنگی و نوع تربیت بر روان و رفتار ما در سال های بعد زندگی تاثیر می گذارد. فراموش نکنیم با اراده و عزم خویش در این عالم نمی آییم. البته خداوند این اختیار و موهبت را به ما داده است که زندگی خودمان را آن طور که بهتر است انتخاب کنیم و خودمان را بسازیم و بپروریم و برای جامعه و جهان بشری مفید باشیم.

رادیو گفت‌وگو: تحصیلات ابتدایی را در طالقان گذراندید؟

ملاصالحی: بخشی از تحصیلات دوران ابتدایی را در طالقان و روستای گوران گذراندم و بخش هایی دیگر را در تهران بسر کردم و از هر دو راضی هستم، زیرا برای من فرصت خوبی بود. از یک طرف آشنایی با زندگی روستایی که بیشتر احساس و عواطف روستایی تاثیر دارد و از طرف دیگر زندگی شهری که بیشتر عقلانیت و تدبیر و منطق حاکم است و تاریخ آهنگ زندگی مردم را در جامعه شهری رقم می زند. وقتی خارج از کشور هم رفتم با نحوه زندگی دیگری در غرب آشنا شدم که آن هم به بنای تجربیات من افزود و نقش تعیین کننده در زندگی من داشت. ادامه مطلب...

آیت الله شیخ محمدتقی برغانی مجاهد جنگ دوم ایران و روس

شهرزاد احمدپور سامانی 

پس از جنگ های دوره اول ایران و روسیه و شکست ایران در سال 1228ق پیمان متارکه جنگ موسوم به عهدنامه گلستان بین ایران و روسیه به امضا رسید و به موجب آن دربند، باکو، شیروان، قراباغ و قسمتی از خاک ایران جدا و به روسیه ملحق شد و دولت ایران از هر گونه ادعایی نسبت به گرجستان و داغستان و مینگرلی و آبخازی صرف نظر کرد . اما در اثر تعیین نشدن خط مرزی بین دو کشور، بار دیگر از سوی روس ها اختلاف بروز کرد و تلاش عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه نیز برای تعیین مرز به جایی نرسید. پس از آن صلح سیزده ساله ای بین ایران و روسیه به وجود آمد. طی این سال ها فتحعلی شاه بارها سعی کرده بود از طریق مسالمت آمیز مناطق اشغالی ایران را باز پس بگیرد، اما دولت روسیه از این کار خودداری می کرد. در سال 1241اخبار ناگواری تهران را برآشفت. روس ها محصولات زراعت کاران اهالی مناطق اشغال شده را به اجبار از آنان می گرفتند. روس ها مسلمانان را مجبور می کردند کودکان خود را به مدارس مسیحی بفرستند. آنان به مساجد و قرآن اهانت می کردند و اهالی مسلمان را از هر جهت در تنگنا قرار داده بودند. اهالی مناطق اشغالی با ارسال نامه ای به مرجع دینی زمان، آیت الله سیدمحمد مجاهد وضع خود را تشریح کرده و از او خواستند فکری به حال آنها بکند.

از سوی دیگر، عباس میرزا نیز توسط برخی نزدیکان خود آیت الله مجاهد را از وضع موجود مطلع کرد و از وی یاری خواست. هدف عباس میرزا از این کار جلب نظر مرجعیت شیعه و وادار کردن شاه به مقابله با تجاوزات و تعدیات قوای روس بود. همان گونه که شاه و ولیعهدش در جنگ دوره اول نیز از علما استمداد جستند. در آن برهه، علما از جمله شیخ جعفر کاشف الغطا نیز با نوشتن رساله های جهادیه و ترغیب مردم به جنگ با نیروهای روسیه، حیاتی تازه به قوای ایران بخشیدند. در چنین موقعیتی آیت الله مجاهد دیگر علما را از وقایع مطلع کرد و همه در صدور فتوای جهاد علیه روسیه متفق شدند. پس از آن وی با ارسال نامه هایی به فتحعلی شاه از او خواست جلوی ظلم و تعدی قوای روس را بگیرد؛ که اگر او این کار را نکند، خود برای آن قیام خواهد کرد.

پس از صدور فتوای جهاد، آیت الله مجاهد به همراه جمعی از علما و طلاب به ایران مهاجرت و در تهران علما را به پایتخت دعوت کرد. به دنبال این دعوت علما در تهران گرد آمدند و در جنگ با روسیه متفق شدند. پس از آمادگی و اعزام نیروها، آیت الله مجاهد و جمعی از علما از جمله آیت الله محمدجعفر استرآبادی، ملامحمدتقی برغانی، میرزا عبدالوهاب قزوینی، ملااحمد نراقی، سیدنصرالله استرآبادی، سیدمحمد قزوینی، سیدعزیزالله مجتهد طالشی و آخوند ملامحمد مامقانی به تبریز مهاجرت کردند. سیدمحمد مجاهد و همراهان برای برانگیزاندن مردم آذربایجان و وانمودکردن این که این حرکت و خیزش با پشتیبانی تائید، همراهی و همگامی علما شکل گرفته و مردم باید از جان و دل مایه بگذارند، به سوی آذربایجان حرکت می کند.

جنگ های دوره دوم ایران و روسیه بدون اعلان رسمی شروع شد. در عوض، نیروهای ایران در سه هفته موفق شدند اغلب نقاطی را که به موجب عهدنامه گلستان به روسیه تسلیم شده بود به کمک اهالی محل باز پس بگیرند، اما در مرحله بعد به دلیل بی کفایتی شاه و خیانت برخی دولتی ها، کمک لازم به عباس میرزا نرسید و با توجه به قدرت ارتش تزاری در داشتن سلاح، نیروهای روسی به پیروزی های فراوانی دست یافتند و قسمت های زیادی از ایران را اشغال کردند؛ از رود ارس گذشتند و تبریز اشغال شد و خوی و ارومیه نیز به اشغال ارتش روس درآمد. در این هنگام، انگلیس که منافع خود را در خطر می دید، وساطت کرد و عهدنامه ترکمانچای امضا شد که به موجب آن امتیازات فراوانی از سوی دولت ایران به حکومت تزاری روس داده شد.

جنگ دوم به سبب پیمان شکنی روس و دست اندازی به شهرها و سرزمین هایی که در قرارداد گلستان نامی از آنها نیامده، شعله ور شد. آنها با مسلمانان سرزمین های اشغالی رفتار نامناسبی داشتند. عباس میرزا این وضع را به علمایی چون سیدمحمد مجاهد گزارش کرد که در مجموع رضایتمندی حکومت قاجار و علما در این جهاد دیده می شود.

- منبع: روزنامه جام جم، شماره 4011 ، به تاریخ 10/4/93، صفحه 11.

لطفن تا اطلاع ثانوی تولید مثل نکنید

مهراب حیدری

(مدرس دوره های موفقیت و مهارت های شخصی)

- لطفن تا اطلاع ثانوی تولید مثل نکنید اگر هنوز نمی توانید تا سبز شدن چراغ راهنمایی صبر کنید و برای رسیدن به ناکجای زندگی تان از ثانیه هایی که ممکن است باعث حادثه ای شوید نمی گذرید.

- لطفن تا اطلاع ثانویه تولید مثل نکنید اگر بعد از هر تصادف کوچک یا بزرگ به راننده مخاطب حمله می کنید.

- لطفن تولید مثل نکنید اگر نمی توانید بین خطوط رانندگی کنید. اگر نیمه های شب با بوق خداحافظی می کنیدو اگر از شانه خاکی جاده با گردو خاک خودتان را به اول ترافیک می رسانید و ترافیک را سنگین تر می کنید.

- از آوردن کسی مثل خودتان به این دنیا جلوگیری کنید اگر هنوز در پیاده رو پارک می کنید و کوچه های خلوت یک طرفه را با حماقت فراوان رانندگی می کنید و برای اتومبیل محق روبرو بوووق می زنید و منتظرید که کنار بکشد تا شما عبور کنید.

- ترمز تولید مثل تان را برای همیشه بکشید اگر قوطی آب میوه، پاکت سیگار، پوست میوه و... را از اتومبیل به بیرون پرت می کنید.

- لطفن هیچ وقت تولید مثل نکنید اگر با سرعت غیر مجاز در شهر یا جاده می رانید و یا اگر با لایی کشیدن در بزرگ راه باعث وحشت دیگران می شوید و امنیت دیگران را به خطر می اندازید و اگر اهمیتی برای خط عابر پیاده، رعایت حق تقدم، دور زدن ممنوع، ورود ممنوع و توقف ممنوع قایل نیستید.

- هیچ وقت به فکر تولید مثل نباشید و خودتان را تکثیر نکنید حتی اگر شهرداری دلسوز شهرتان برای صدها مرکز خرید پارکینک در نظر نگرفتهحتی اگر تابلوهای راهنمایی را بعد از تقاطع نصب کرده باشند حتی اگر پدر و مادرتان به شما اولین درس های زندگی را نیاموخته باشند و اگر در مدرسه به جای چندین ساعت زبان، عربی و ریاضی ساده ترین اصول زندگی و احترام به «انسان» را به تو نیاموخته اندو تو نمی توانی مثل انسان زندگی کنی.

- بهتر است از تولید موجودی مثل خودت حذر کنی شاید ایران رو به افول نسل بهتری و با فرهنگ تری را تجربه کند.

گردهمایی تخصصی آثار باستانی و تاریخی استان البرز

به مناسبت «روز جهانی بناها و یادمان ‌های تاریخی» کانون بسیج اساتید دانشگاه پیام نور استان البرز با همکاری حلقه علمی میراث فرهنگی و گردشگری دانشگاه پیام نور مرکز کرج، «نخستین گردهمایی تخصصی آثار باستانی و تاریخی استان البرز» را در روز یک شنبه 29 فروردین 1395 ساعت 10 صبح در محل دانشگاه پیام نور مرکز کرج (به نشانی کرج، رجایی شهر،  بلوار موذن، بلوار دانشگاه، ضلع شمالی دانشگاه آزاد اسلامی، ساختمان امام علی علیه السلام، طبقه دوم) برگزار می کند. در این گردهمایی دکتر مهراب رجبی (رییس بنیاد ایران شناسی شعبه استان البرز)، دکتر حسین عسکری (پژوهشگر و عضو انجمن میراث فرهنگی استان البرز) و مهندس مینا کریمی (باستان شناس و مدرس دانشگاه) سخنرانی خواهند کرد. حضور علاقه مندان در این نشست، آزاد است.

گفتنی است شورای بین ‌المللی بناها و محوطه‌ ها، معروف به ایکوموس طی پیشنهادی که در سال 1982 به یونسکو ارایه کرد، 18 آوریل برابر با 29 فروردین به نام روز جهانی بناها و یادمان های تاریخی اعلام شد. این روز خاص، فرصت بالا بردن آگاهی های عمومی درباره تنوع میراث فرهنگی جهانی و کوشش‌ های مورد نیاز جهت حمایت و حفاظت از آنها را فراهم می‌آورد، و همچنین درصدد جلب توجه مسئولان و مردم نسبت به آسیب پذیری آنها است.

«نشست هم اندیشی پژوهشگران تاریخ شفاهی استان البرز» به همت حوزه هنری استان البرز برگزار می شود. با حضور و سخنرانی حجت الاسلام فخرزاده (مدیر دفتر تاریخ شفاهی حوزه هنری)، آقای قاسمی پور (مدیر دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری)، آقای سیدمحمود حسینی (پژوهشگر و محقق تاریخ شفاهی)، دکتر مهراب رجبی (رییس بنیاد البرزشناسی و مشاور استاندار) و دکتر حسین عسگری (پژوهشگر البرزی).

سه شنبه 24 فروردین 1395، ساعت 16

کرج، جهانشهر، بلوار ماهان، روبروی استانداری، سالن کنفرانس میلاد

اشاره: کنگره ملّی بزرگداشت متالّه قرآنی آیت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی خراسانی در 25 آذر 1394 با حضور گروهی از پژوهشگران حوزه و دانشگاه از جمله آیت الله سید جعفر سیدان (از شاگردان شیخ مجتبی قزوینی) در شهر قزوین برگزار شد. از مقالات برگزیده این کنگره، مقاله حسین عسکری با عنوان «نگاهی انتقادی به دیدگاه تداوم شیخیه قزوین در مکتب تفکیک» است که مورد تقدیر قرار گرفت.

آیت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی فرزند مرحوم شیخ احمد تنکابنی از علمای وارسته و دانشوران بلند پایه قرن چهاردهم هجری قمری و از ارکان اصلی مکتب تفکیک است. وی در سال 1278 خورشیدی در یکی از  روستاهای قزوین به دنیا آمد، دروس مقدماتی و ادبیات را در قزوین فراگرفت و پس از تکمیل ادبیات عرب، سطوح عالیه فقه و اصول در حوزه های علمیه قزوین و تهران، برای تکمیل تحصیل به همراه پدر عازم نجف اشرف شد و از محضر بزرگانی چون سید محمد کاظم یزدی، میرزا محمدتقی شیرازی، میرزا محمد حسین نایینی بهره جست. پس از بازگشت به وطن، دو سال در قزوین ماند و با افکار مرحوم آیت الله سید موسی زرآبادی قزوینی آشنا شد و به سیر و سلوک روی آورد. مدتی بعد به قم رفت و از محضر آیت الله شیخ عبدالکریم حایری یزدی موسس حوزه علمیه قم استفاده برد و سپس به مشهد رفت در محله دریادل جنب تکیه و مسجد علی اکبری ها سکونت یافت و ضمن اقامه نماز در مسجد مروی ها از معارف بلند بزرگانی چون آقا بزرگ حکیم، میرزا محمد آقازاده، شیخ اسدالله عارف یزدی، شیخ موسی خوانساری، میرزا مهدی غروی اصفهانی استفاده کرد و شاگردان برجسته ای را در مکتب فکری خود پرورش داد. ایشان معارف قرآنی و دوره سطح و خارج فقه و اصول را برای عموم طلبه ها و متون فلسفی از جمله اشارات و اسفار اربعه را برای خواص به روش اجتهادی و همراه نقد تدریس می کرد. در بین سال های 1329 تا 1334ش تفسیر «بیان الفرقان» را در پنج جلد به رشته تحریر در آورد و رساله ای در معرفه النفس، رساله هایی در نقد اصول یازده گانه ملاصدرا شیرازی و آثاری در برخی از علوم غریبه نوشت.  او زندگی بسیار ساده ای داشت و نمونه ای مجسم از پرهیزکاری و پارسایی بود و از طلبه های درس خوان به شایستگی حمایت می کرد. این عالم وارسته روز 14 فروردین 1346ش چشم از جهان فروبست  و در جانب غربی صحن عتیق امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.

___________________________

نگاهی انتقادی به دیدگاه تداوم شیخیه قزوین در مکتب تفکیک

چکیده: آیت­ الله سید موسی زرآبادی (م­­1313ش) و آیت ­الله شیخ مجتبی قزوینی (م­­1346ش) که از سرزمین قزوین برخاسته­ اند، از ارکان مکتب تفکیک خراسان به شمار می­ روند. این مکتب قرآن­ شناسانه و دین­ پژوهانه جدید در حوزه معارف شیعه، بر آن است که معارف دینی را خالی از معارف خارجِ دین به ویژه فلسفه و عرفان عرضه کند. منتقدان این جریان فکری، به ویژه در سه دهه اخیر آن را با دیدگاه ­های متفاوت و متعددی مورد نقد قرار داده ­اند. از جمله آن نقدها، دیدگاه­ «تداوم شیخیه قزوین در مکتب تفکیک» است که به وسیله عبدالحسین شهیدی صالحی (م­1393ش) مطرح شده است. این دیدگاه درصدد اثبات آن است که مکتب تفکیک همان ادامه شیخیه قزوین است که پس از رحلت آیت­ الله زرآبادی به شاگرد وی آیت­ الله شیخ مجتبی قزوینی منتقل گردیده است. نگارنده این مقاله با توجه به اصل تقدّم فهم بر نقد، در بخش نخستین مقاله، تقریری روشن از دیدگاه شهیدی صالحی ارایه کرده و سپس در بخش دوم به نقد آن در دو محور شکلی و محتوایی پرداخته است. آشکار شدن ناسازگاری درونی، خودستیزی و تناقض این دیدگاه از نتایج بررسی آن در فضایی روشمند و منصفانه است.

واژگان کلیدی: مکتب تفکیک، شیخیه، قُرَّتِیّه، سیدموسی زرآبادی، شیخ مجتبی قزوینی.