دیوان طالقانی

اشعار سید موسی حسینی طالقانی

ماخذ کتاب: فهرست نسخ خطی کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، جلد 29، صص 342 تا 344 / کد دستیابی کتاب: 7865/ زبان کتاب: عربی/ نام کتابخانه: کتابخانه مجلس شورای اسلامی (شماره یک)/ شهر: تهران/ مولف: سید موسی بن سید جعفر حسینی طالقانی (م 1298ق)/ موضوع: شعر/ شماره ثبت: 78878/ منابع دیگر: الذریعه 9/639/ آسیب دیدگی: نسخه حاضر از آخر افتادگی دارد./ 48 برگ،  5/23 × 18 سانتیمتر، 17 سطر.

این نسخه خطی دیوان اشعار سید موسی حسینی طالقانی است، شامل مراثی و مدایحی که در مناسبت های گوناگون سروده است. فهرست موضوعات اشعار عبارتند از: جواب به شیخ احمد قطفان، اشعاری در حماسه، در رثاء شیخ جواد نجفی، مدح حاجی محمد حسن کبه، خطاب به حاجی محمد حسن کبه، نامه ها یی به دوستان، درباره علی بن خنجر، درباره خطاب بن خاله، خطاب به جدش امیرالمؤمنین علی علیه السلام، در رثاء محمد صالح کبه، در تهنیت به سید محمد زرین به جهت عروسی برادر زاده اش سید علی ، نوشته ای به قائم مقام کوت العماره جناب عزیز افندی درباره مسجدی که در آنجا ساخته (نظم ونثر)، در نقد ابیات شیخ عباس بن شیخ، در تخمیسی که اصل آن مربوط به عبدالله افندی حیدری بوده، نامه ای به نثر به یکی از دوستان.

منبع: سایت آقابزرگ (بانک اطلاعات نسخ خطی ایران).

دیزان؛ نجف کوچک طالقان

دیزان روستایی از توابع شهرستان ساوجبلاغ در استان تهران می باشد. این روستا در دامان رشته کوه البرز مرکزی در بخش طالقان این شهرستان واقع گردیده است. روستای دیزان به دلیل مراتع سرسبز و زیبای خود که  به ویژه در فصل بهار و اردیبهشت ماه جلوه گر است، نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. ریشه اسمی روستای دیزان دقیقا مشخص نیست ولی به اعتقاد برخی دلیل این نامگذاری وجود قلعه و دژهای متعدد در این روستا مخصوصا در دوره اسماعیلیه است که احتمالا نام دیزان از کلمه «دژان» گرفته شده است. نام های قبلی دیزان «دیزه» و «دیزج» بوده که به مرور زمان به دیزان تغییر نام یافته است.ادامه مطلب...

عزیز و نگارِ طالقانی

آخرین حلقه گمشده دلدادگان عاشق

شب «عزیز و نگار» از سری شب های بخارا روز پنجشنبه نوزدهم بهمن ماه 1388 به همت مجله بخارا و انتشارات ققنوس، با حضور فعالان فرهنگی و ادبی و جمعی از اهالی منطقه طالقان و الموت در تالار بتهوون خانه هنرمندان برگزار ‌شد. علی دهباشی، سردبیر مجله بخارا و برگزار کننده شب های بخارا در آغاز برنامه گفت: عزیز و نگار، داستان دو دلداده طالقانی است که قدمت آن به چند قرن می رسد. به احتمال قریب به یقین باید داستان عشق عزیز و نگار را آخرین حلقه گمشده دلدادگی عاشقان دانست که بارها در تاریخ ادبیات فارسی شاهد برخی از آن ها بوده ایم.ادامه مطلب...

آبشار کرکبود طالقان

همخوانی موزون آب و سنگ

برخی از پدربزرگ های آنها می گویند که از پدربزرگ هایشان شنیده اند و پدربزرگ هایشان از پدربزرگ هایشان نقل کرده اند و پدربزرگ بزرگ های آن پدربزرگ ها تعریف کرده اند که ... به هر حال مهم نیست دقیقا چه کسی گفته است، مهم این است که برخی بر این باورند که شاید نام روستای کرکبود از نام دو اسب که «کهر» و «کبود» صدایشان می کرده اند، گرفته شده است.

هر کس در دیدار از کرکبود از توابع بخش طالقان شهرستان ساوجبلاغ در استان تهران درباره اینکه مهمترین جاذبه گردشگری روستا کدام است، نظری دارد، اما از نظر ما، زیباترین اجزای روستا، معماری سنتی خانه های آن، درخت های تنومند کهنسالش با سایه های پربرکت و کوچه های خاکی و شیبداری است که دیوانه وار پیچ و تاب می خورند، پله می شوند، حیاط می شوند، یا به دل کوه می زنند و به آبشار «کر» در هفتصد متری شمال شرقی روستا یا یخچال های طبیعی آن در شمالش می رسند. آبشار کر سی تا پنجاه متر ارتفاع دارد و صدای ریزش آبش آنقدر بلند است که با نیم ساعت گوش کردن به آن تا پایان روز در خواب و بیداری زمزمه اش در گوشهایتان تکرار می شود.    
روستای کرکبود که به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوه، آب و هوایی دلپذیر دارد، از مسیر اتوبان کرج ـ قزوین و از راه شهر طالقان قابل دسترسی است. فراموش نکنید شما به روستایی دعوت شده اید که حدود 1100 سال قدمت دارد با دو امامزاده به نامهای امامزاده زید ابراهیم و امامزاده شاه محمد حنفیه و البته آرامگاه ملا نعیمای کرکبودی (حکیم دوره صفویه) هم در قبرستان تاریخی روستا واقع شده است. امامزاده زید ابراهیم در مرکز روستا است و نسبش بنا به گفته های اهالی، به امام موسی کاظم (ع) می رسد، اما بنای یادمان شاه محمد حنفیه در ارتفاعات شمال شرقی روستا معروف به کوه عقیق قرار دارد، علاوه بر همه اینها، روستا حمامی تاریخی هم دارد که متعلق به دوره قاجار است.

منبع: http://nourmodir.blogfa.com  

قدمگاه پیر وشته طالقان

 - بخش اول-

کامبیز کبیری

کارشناس ارشد باستان شناسی

در ضلع جنوبی روستای وشته واقع در ارتفاعات جنوبی دره طالقان، بنای برجی شکلی قرار دارد به نام «پیر نمیر» و یا «پیر وشته» طالقان. بنای مزبور با ارتفاع 2358 متر از سطح دریا و به موقعیت جغرافیایی 36 درجه و 9 دقیقه عرض و 50 درجه 48 دقیقه طول، در نزدیکی چشمه ای موسوم به «پیری دره» واقع است.

در مورد شجره نامه و یا شخصیت پیر وشته متاسفانه اطلاعی در دست نیست (پازوکی، ص372)، اما تعدادی از پیرمردان روستا نقل می کننند که در داخل مقبره؟ سنگ قبری مرمرین وجود داشته که بر روی آن مطالبی نوشته شده بود. یکی از همین پیرمردان ادعا می کند که مطالب مذکور را به خاطر دارد، اما تاریخ آن را چون عربی بوده فراموش کرده است. مطلب چنین است: «این بقعه متبرکه را امر فرمود سلطان میرزا علی از برای درویش نمیر دام الورعه خلد المکه» (پازوکی؛ همان). علیرغم فراموش شدن تاریخ بقعه، اما عنوان میرزا علی که در جای خود بدان خواهیم پرداخت از اهمیت بسزایی برخوردار است.ادامه مطلب...

قدمگاه پیر وشته طالقان

- بخش دوم-

تاریخ گذاری قدمگاه پیر وشته: محمد بن عبدالوهاب قزوینی در حواشی کتاب تاریخ جهانگشای جوینی آورده است: «وشته از قرای معتبر طالقان وسطی است، بر یسار شاهرود و محادی دهکده نویزک. در این قریه قدمگاه پیری است که طرف توجه اهالی است و خوارق عادات به آن نسبت می‌دهند.» (ص 398) بیشتر گفتیم که یکی از پیر مردان روستای وشته، مطالب نوشته شده بر روی سنگ قبر؟ مفقود شده این بنا را به خاطر دارد، اما تاریخ آن را چون عربی بوده فراموش کرده است. مطلب چنین است: «این بقعه متبرکه را امر فرمود سلطان میرزاعلی از برای درویش نمیر دام الورعه خلدالملکه» (پازوکی؛ ص 372) شاید رسالت باستان شناسی ایجاب نکند که ما به طور یکطرفه و تنها بر فرض صحت قول یکی از اهالی روستا، به تاریخ گذاری این بنا مبادرت بورزیم، اما عنوان میرزا علی که در حدود پنج قرن پیش در منطقه حضوری پر رنگ و تاریخی داشته، بسیار قابل تأمل و سوال برانگیز است. یعنی نمی‌تواند اتفاقی باشد.ادامه مطلب...

سید محمدتقی میرابوالقاسمی

پژوهشگر طالقانی تاریخ ایران اسلامی

 استاد سید محمد تقی میرابوالقاسمی فرزند سید شرف الدین در سال 1309 خورشیدی در شهر رشت به دنیا آمد. پس از طی دوره ابتدایی و متوسطه وارد دانشگاه شد و در رشته های معقول و امور تربیتی به ادامه تحصیل پرداخت و سرانجام در سال 1338 از دانشکده معقول و منقول (=الهیات) فارغ التحصیل شد و با توجه به اینکه در همین سال جزء قبول شدگان دوره دکتری معقول بود اما به علت اشتغال در آموزش و پرورش گیلان از ادامه تحصیل منصرف گردید. او در سال 1368 بازنشسته شد. بعد از آن چون از سال 1362 در دانشگاه های گیلان، آزاد اسلامی، پیام نور و آموزش ضمن خدمت به عنوان استاد مدعو به تدریس اشتغال داشت لذا تا سال 1372 به تدریس ادامه داد و پس از آن به تحقیق و پژوهش روی آورد. مرحوم میرابوالقاسمی تحصیلات خود را در حوزه علمیه گیلان (رشت) و مروی تهران تا پایان دوره سطح ادامه داد. او از سال 1372 به بعد به دنبال فعالیت های فرهنگی و پژوهشی رفت که بسیار مورد علاقه وی بود و بدین جهت از تدریس کناره گرفت.ادامه مطلب...

درنگی در روستای گلیرد طالقان

حسین عسکری: این مقاله کوتاه به سفارش «دایره المعارف تشیع» جهت چاپ در جلد چهاردهم نوشته شده است. بی تردید «گلیرد» یکی از دهکده های نام آشنا در سرزمین ایران اسلامی است.

گلیرد روستایی کهن در منطقه طالقان است که زادگاه و موطن آیت الله سید محمود طالقانی (م1358ش) از چهره های نامدار جریان نواندیشی دینی در ایران می باشد. این روستا در 14 کیلومتری جنوب شرقی شهر طالقان از توابع شهرستان ساوجبلاغ و در ارتفاع 2224 متری از سطح دریا واقع است. نسبت این روستا با آیت الله طالقانی باعث توجه مردم ایران و در نتیجه موجب رونق و آبادانی آن شده است. جمعیت آن در تابستان حدود 250 خانوار و در زمستان کمتر از 45 خانوار می باشد. خانه تاریخی پدر مرحوم طالقانی در مرکز روستا و در ضلع شمال شرقی مسجد واقع شده و شامل اجزای مختلف خانه های سنتی ایرانی است. قدیمی ترین بخش این خانه متعلق به دوران قاجاریه است.ادامه مطلب...