نظرآباد، سرزمین کهن خشت
خبرگزاری ایرنا- 7 فروردین 1390: نه هزار سال پیش، دستان ساکنان منطقه ای در دامنه رشته کوه های البرز از آب و گل، آثاری از خود بر جای گذاشتند که اکنون به عنوان نخستین خشت ساخته دست بشر برای باستان شناسان جهان شناخته شده است. تپه های شهرستان نظرآباد، در جریان کاوش های باستان شناسی تپه های به دست آمده، که علاوه بر اثبات قدمت سکونت بشر در این منطقه از سرزمین پهناور ایران، نشانگر وجود تمدنی دیرینه در آن است.
زهرمار خان از لب دیگ پایین نمی آید!
به کوشش: دکتر حسین کیا
اشاره: ایل افشار ساوجبلاغ به سرپرستی سلیمان خان افشار قاسملو معروف به «صاحب اختیار» همان ایل بزرگ و مقتدری بود که آقا محمدخان قاجار به دلیل ارتباط نزدیک با این ایل و هواخواهی شان از او، تهران را به پایتختی انتخاب کرد. تهرانی که به اقامتگاه ایل افشار در ساوجبلاغ نزدیک بود. در کتاب «شرح زندگانی من» نوشته عبدالله مستوفی - که دارای نثری زیبا و بسیار خواندنی است - اطلاعات فراوانی درباره منطقه ساوجبلاغ وجود دارد به طوری که در اکثر صفحات این کتاب نامی از ساوجبلاغ به میان آمده است. دکتر حسین کیا بخشی از مطالب و اطلاعات این کتاب را استخراج کرده و در اختیار وبلاگ ساوجبلاغ پژوهی قرار داده است. مطلب زیر ماجرایی جالب است درباره «زهرمار خان» رییس ایل افشار ساوجبلاغ.
* * * * *
پیش درآمدی بر کتاب «خاطرات رزمندگان شهرستان ساوجبلاغ»
اشاره: خاطرات حماسه سازی های شگرف جوانان ایران عزیز در طول هشت سال دفاع مقدس، گ
نجینه ای است که همچنان زینت بخش فرهنگ و تاریخ ایران اسلامی است. روز سه شنبه 28 دی 1389 بخشی از خاطرات سرهنگ پاسدار احسان الله حاجی پور - فرمانده سپاه شهرستان ساوجبلاغ - در ویژه نامه «سروقامتان» ضمیمه 16 صفحه ای روزنامه جوان منتشر شد. وقتی بنده این خاطرات را خواندم، طرحی به ذهنم خطور کرد: «گردآوری و انتشار خاطرات رزمندگان ساوجبلاغی هشت سال دفاع مقدس». آن را یک روز بعد با آقای حاجی پور در میان نهادم. ایشان مشتاقانه پیشنهاد ارایه شده را پذیرفت. بسیار مناسب است که به عنوان پیش درآمد آن کتاب خواندنی، بخشی از خاطرات فرمانده سپاه ساوجبلاغ را باهم مرور کنیم:
* * * * * *
عبدالرسول عباسی پیشنهاد کرد:
بررسی نجات محوطه باستانی ازبکی در شورای شهر نظرآباد
بازتاب نامه اعلام خطر اسماعیل آل احمد، ذکرالله زنجانی و حسین عسگری - از فعالان فرهنگی شهرستان های نظرآباد و ساوجبلاغ - درباره تخریب آگاهانه آثار نفیس محوطه باستانی ازبکی همچنان ادامه دارد. از جمله این واکنش ها، نامه 30 دی 1389 آقای عبدالرسول عباسی - رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر نظرآباد - به آقای مسعود حامدی - رئیس شورای شهر نظرآباد - است که در آن خواستار چاره اندیشی و ورود اعضای شورای شهر در این باره شده است. پیش از آن، متن نامه سه فعال فرهنگی به آقای سید ابراهیم کساییان - فرماندار شهرستان نظرآباد - را بخوانید http://128 askari.parsiblog.com/1863818.htm
* * * * * *
راسیسم، آزمایش ژنتیک و تغییر نام مغولی ساوجبلاغ !
بخش اول
مردم دشمن چیزی هستند که به آن جاهلند. (امام علی علیه السلام، نهج البلاغه، حکمت13).
نام شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز، به معنای «چشمه سرد» است. علامه علی اکبر دهخدا و دکتر محمد معین، ساوجبلاغ را یک واژه ترکی می دانند. مرحوم جلال آل احمد در کتاب اورازان، املای این کلمه را «ساوجبلاق» نوشته است. دکتر محمدجواد مشکور در کتاب نظری به تاریخ آذربایجان می نویسد: «ساوج در اصل همان سویوق ترکی به معنی سرد بوده است».
حدود سه ماه است که یکی از مخالفان نام «ساوجبلاغ» که اتفاقا" ادعای پژوهش و دانش هم دارد، طی سلسله پیام های ژورنالیستی نژادپرستانه در لوای «ترک ستیزی» و «دفاع از فرهنگ و تاریخ ایران باستان»، همدلی فرهنگی و قومیتی موجود در شهرستان ساوجبلاغ را نشانه رفته است. به قدری این پیام ها آلوده به «راسیسم» است که بنده بابت همه آنها از محضر خوانندگان گرامی عذرخواهی می کنم.
راسیسم، آزمایش ژنتیک و تغییر نام مغولی ساوجبلاغ !
بخش دوم
بنده در حین گفت و گو عرض کردم: «سنگین ترین واژه ها همانند کهکیلویه و بویراحمد را هم می توان با معرفی فراگیر و درست، به واژه ای مانوس و آشنا در ذهن ایرانیان تبدیل کرد. بیایید ببینیم که ما برای معرفی شهرستان ساوجبلاغ چه فعالیت هایی انجام داده ایم. چه مقدار کتاب چاپ شده و چه اندازه فیلم تولید شده است. طالقانی ها در این زمینه بسیار کامیاب بوده اند به طوری که حدود 13 روستای طالقان، دارای کتاب مستقل است اما تعداد آثار چاپ شده مستقل درباره ساوجبلاغ، به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد.»
بوداق منشی قزوینی؛ کلانتر ولایت ساوجبلاغ
حسین عسگری: دوست گرامی ام آقای حسین کیا - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی- در 12 مهر 1389 با ارسال رایانامه ای درباره بوداق منشی قزوینی - کلانتر ولایت ساوجبلاغ در دوره صفویه - خواستار معرفی این مورخ شیعی در وبلاگ ساوجبلاغ پژوهی شد. این در حالی است که بنده در سال 1388 در جلد 13 دایره المعارف تشیع، صفحه 151 زندگی نامه و تنها اثر به جا مانده از بوداق منشی را معرفی کرده ام. با سپاس از دکتر کیا مقاله کوتاه دایره المعارف تشیع، تقدیم خوانندگان گرامی می شود. پیش از مطالعه آن مقاله، پیام دکتر کیا را بخوانید:
* * * * * *
گفت و گو با دکتر سید غنی افتخاری
مدیر گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
اوج نقش آفرینی طالقان و ساوجبلاغ در عصر سلجوقیان است.
= بخش اول=
حسین عسگری: مطلب زیر حاصل گفت و گوی صمیمی سه ساعته با آقای دکتر سید غنی افتخاری است که در روز 22 مهر 1379 در منزل ایشان انجام شد. در همان سال بخشی از این گفت و گو در ماهنامه تصویر ساوجبلاغ (شماره 60، آبان 1379، ص 10) به چاپ رسید.
دکتر سید غنی افتخاری - متولد 1342خورشیدی- تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را در طالقان تکمیل کرد. او در سال 1363 در رشته علوم اجتماعی در مقطع کاردانی فارغ التحصیل شد و همزمان با تدریس در شهرستان ساوجبلاغ در مقطع کارشناسی همین رشته به سال 1368 فارغ التحصیل دانشگاه تربیت معلم تهران شد. در سال 1372 فوق لیسانس گرفت. دو سال بعد در مقطع دکتری تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران پذیرفته شد. برخی از آثار ایشان عبارتند از: «تاریخ اسماعیلیان در ایران» (قرن چهارم و پنجم با تکیه بر الموت و طالقان)، تصحیح نسخه خطی «سحر سامری و سفر ناصری» (سفرنامه ناصرالدین شاه قاجار به کلاردشت و طالقان به سال 1301 قمری).
ایشان هم اکنون ضمن تدریس و پژوهش، مدیر گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج است. جهت مطالعه برخی مقالات ایشان رجوع کنید به وبلاگ: http://dr-eftekhari.persianblog.ir
* * * * * *
اوج نقش آفرینی طالقان و ساوجبلاغ در عصر سلجوقیان است.
=بخش دوم=
مرز اسلام، لااله الاالله است اما عرب برای خودش مرز نژادی تراشیده بود یعنی هر کس که لحن و پدر و مادر و نژادش عرب است برتر از بقیه است. ایرانیان هم زود این را فهمیدند و بین ساسانی و اسلام عرب، شیعه را از هر دوی آنها بهتر دیدند و از همان سال های 30 تا 50 هجری یا بعد از فاجعه عاشورا، تکلیف خود را روشن کردند. به همین خاطر هم هست که بعضی از ناسیونالیست ها شیعه شدن ایرانی ها را به سبب رابطه فامیلی داشتن ما با امام حسین علیه السلام می دانند اما این حرف اصلا" درست نیست. این بحث یک بحث عقیدتی است چون اگر فامیلی باعث تشیع ماست پس باید رومی ها زودتر از ما طرفدار ناب امام زمان باشند بلکه به خاطر عدالتخواهی و... بود. منطق امام علی را ببینید که از زمین دو مشت خاک بر می دارند و می گویند عرب و عجم اینگونه اند و هیچ تفاوتی ندارند. همین تفاوت هاست که شما در لشکر مختار با زبان فارسی برخورد می کنید. چون خوب می دانید که در خیزش های اواخر بنی امیه و بنی عباس علاوه بر مذهبی بودن قطعا" مسایل سیاسی هم نقش داشته است یعنی همان اعتراض ایرانی ها به برخورد نژادی عربها.
معدن الاسرار
ملا علی قارپوزآبادی قزوینی زنجانی
ماخذ کتاب: نسخه های عکسی مرکز احیا میراث اسلامی، جلد 1، صفحات: 364 تا 364 / کد دستیابی کتاب:305 / زبان کتاب:فارسی/ مولف:آخوند ملا علی قارپوزآبادی قزوینی زنجانی (1290ق) / کاتب: آخوند ملا علی قارپوزآبادی قزوینی زنجانی (1290ق) / تاریخ کتابت:دوشنبه 12 صفر 1265/ تاریخ تالیف:روز دوشنبه 12 صفر 1265/ نسخه حاضر جلد چهارم کتاب و دارای سی مجلس می باشد./ منابع دیگر: ذریعه 21/219 - 220 ). - ( کتابخانه مسجد چهل ستون - زنجان).
توضیخات در مورد چاپ نسخه:جلد اول و سوم در تبریز دو بار چاپ شده و جلد چهارم و پنجم در تهران سال 1333 به طبع رسیده است. / معدن الاسرار مجالسی است در موعظه و اخلاق و تاریخ و ...، تنظیم شده برای واعظان و اهل منبر در پنج مجلد که جلد دوم آن در زمان حیات مؤلف مفقود شده است. مجالس به آیه ای شروع شده و به ذکر مصایب امام حسین علیه السلام ختم می شود./ نسخه حاضر جلد چهارم کتاب و دارای سی مجلس می باشد و روز دوشنبه 12 صفر 1265 به پایان رسیده است./ آغاز نسخه : «قال تعالی : فی سوره الروم و من آیاته السموات و الارض .. یعنی از جمله نشانهای وجود و قدرت و علم و عظمت و حکمت». / شکسته نستعلیق ، به خط مؤلف، دوشنبه 12 صفر 1265، با تصحیحات و خط خوردگی و اضافات.
معدن الانوار و مشکاه الاسرار
ملا محمدصالح برغانی قزوینی
ماخذ کتاب: کتابخانه بزرگ حضرت آیت الله مرعشی نجفی، جلد 8، صفحات: 370 تا 372 / کد دستیابی کتاب:3141 / زبان کتاب: عربی/نام کتابخانه: کتابخانه مرعشی نجفی (آیت الله)/ شهر: قم/ مولف:ملا محمدصالح بن محمد برغانی قزوینی (1275ق) / تاریخ تالیف:محرم 1270ق / موضوع:علوم قرآن/ همه اطلاعات: معدن الانوار و مشکاه الاسرار (علوم قرآن - عربی) مقدمه ای است بر تفسیر مؤلف «مفتاح الجنان فی حل رموز القرآن» که بعد از به پایان بردن آن تفسیر نوشته است. در این کتاب طی دوازده کنز بیان می شود که قرآن جز ظاهر آن دارای باطن می باشد که به اهل بیت طاهرین علیهم السلام تاویل شده و حقیقت قرآن را باید از آنان گرفت. این کتاب بیشتر از احادیث و روایات استفاده کرده و برغانی ذیل آنها بیاناتی از خود می افزاید که روشنگر آرای وی است و گاهی در بعضی از موضوع ها راه افراط پیموده و مطالبی غریب می آورد. در پایان کتاب هشت فایده افزوده است که از جمله آنها قواعد تجوید و کشف الایات می باشد و به تاریخ محرم 1270 در کربلا به پایان رسیده است.
فهرست کنوز چنین است: الکنزالاول: فی نبذ مما یدل علی ان للقرآن بطوناً. الکنزالثانی: فی الاخبار الداله علی ان بطن القرآن و تاویله فی الائمه. الکنز الثالث: فی الاخبار المبینه لباب من التاویل المنفتح منه الابواب. الکنز الرابع: فی وجوب الایمان بظاهر القرآن. الکنز الخامس: فیما یدل علی ان علم القرآن عند المؤلف. الکنز السادس: فی کلام الله الوارد فی التوحید والنبوه صریحاً والوارد فی الامامه و الولایه کنایه. الکنز السابع: فیما یوضح ورود بطن القرآن فیما یتعلق بالولایه و الامامه علی اقتفاء هذه الامه سنن الامم السابقه. الکنز الثامن: حول التحریف والتغییر. الکنز التاسع: فی الاشاره الی جمله من التاویلات التی لاینبغی الغفله عنها. الکنز العاشر: فی النمط الاوسط الذی یجب الاخذ به. الکنز الحادی عشر: فی سائر التاویلات العامة التی تجری فی غیر موردها. الکنز الثانی عشر: فی نبذ مما ورد فی تاویل الحروف المقطعه فی اوائل السور. / آغاز: «الحمدلله الکبیر المتعال ذی العز والجلال جل شان من قال فی شانه هوالله الذی لا اله الا هو عالم الغیب والشهاده هوالرحمن الرحیم» / انجام: «و یستغفرلهم کل رطب و یابس حتی حیتان البحر و هوامه و سباع البر وانعامه والسماء و نجومها.» /نستعلیق، عناوین نسخ مشکی، جلد تیماج قهوه ای ضربی. 283 گ، 18 س، 22 × 5/17 سم 283.
